Dodatkowe zagadnienia na egzamin podstawy towaroznawstwa

Dodatkowe zagadnienia na egzamin podstawy towaroznawstwa.

Akredytacja, jednostki akredytacyjne, Polskie Centrum Akredytacji, Certyfikacja, jednostki certyfikacji, certyfikaty jakości , inne certyfikaty, Mozę pojawiś sie rowniez cos z cwiczen, ale to nie jest pewne.

1.Akredytacja (z fr. accréditer, „upełnomocnić”) – udzielenie pełnomocnictwa.

Ogólnie termin akredytacja oznacza postępowanie, w którym upoważniona jednostka wydaje formalne oświadczenie, że organizacja lub osoba są kompetentne do wykonywania określonych zadań. Wiąże się to z inspekcją dotyczącą postępowania i jakości usług wykonywanych przez akredytowaną osobę lub organizację.

2. W Polsce upoważnioną jednostką akredytującą laboratoria oraz różne podmioty gospodarcze i instytucje inspekcyjne jest Polskie Centrum Akredytacji. Zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17000:2006 akredytacja jest to "atestacja przez stronę trzecią, dotycząca jednostki oceniającej zgodność, służąca formalnemu wykazaniu jej kompetencji do wykonywania określonych zadań w zakresie oceny zgodności".

W szkolnictwie wyższym uznanie przez jednostkę zewnętrzną kompetencji szkoły wyższej do prowadzenia studiów na określonym kierunku^[1]. Taka akredytacja ma charakter cykliczny^[2]. Akredytacją uczelni wyższych zajmuje się Polska Komisja Akredytacyjna oraz komisje środowiskowe - przykładem jest komisja dla kierunków ekonomicznych – Komisja Akredytacyjna Fundacji Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych.

W prawie międzynarodowym akredytacja może oznaczać ustanowienie danej osoby szefem misji dyplomatycznej przy głowie państwa przyjmującego, ministrze spraw zagranicznych lub organizacji międzynarodowej lub oficjalne uznanie przedstawiciela dyplomatycznego (nie tylko szefa misji, ale także członka personelu dyplomatycznego) państwa wysyłającego za pełniącego swoje funkcje w państwie przyjmującym.

3. Certyfikacja – ściśle określone postępowanie, w którym strona trzecia (organizacja), przyznaje pisemne zaświadczenie w formie certyfikatu o tym, że produkt (usługa), proces lub osoba spełnia określone wymagania. Certyfikacja jest częścią procesu oceny zgodności. Certyfikaty są często ograniczone w czasie, są wydawane przez niezależne jednostki certyfikujące, takie jak DQS, TÜV lub DEKRA wyznaczające standardy kontroli w zakresie zastrzeżonym przez daną jednostkę.

Przykłady certyfikatów:

TCO,
EN ISO/IEC 17024,
ISO 9001 i ISO 14001,
BS 7799 i ISO/IEC 27001,
SA8000,
ISO 22000,
ISO 50001,
GMP i HACCP,
DIN 1505,
DIN 5008 Sc.

4. Certyfikacja Systemu Zarządzania Jakością – procedura, w wyniku której instytucja niezależna od organizacji, dostawcy i odbiorcy udziela pisemnego zapewnienia, że należycie zidentyfikowany wyrób, proces lub usługa są zgodne z określoną normą lub z właściwymi przepisami prawnymi^[1]. Wiąże się bezpośrednio ze specyficznym rodzajem audytu zewnętrznego tzw. audytem certyfikującym. W Polsce certyfikację przeprowadzają instytucje polskie, jak też polskie przedstawicielstwa zagranicznych towarzystw certyfikacyjnych. Wyróżniamy 4 rodzaje certyfikacji: systemu jakości, wyrobu, usługi i personelu.

Etapy procesu certyfikacji Systemu Zarządzania Jakością

Przygotowania do certyfikacji systemu zarządzania jakością zgodnie z normami ISO 9001 mogą trwać nawet do kilku lat i powinny wiązać się z przyjęciem optymalnego modelu doskonalenia zarządzania. Całościowy proces dokumentowania i wdrażania systemu zarządzania jakością dzieli się na 3 podstawowe etapy, do których należą: opracowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu. Istotną rolę w sprawnym przeprowadzeniu całego procesu ogrywa szczegółowy harmonogram wdrażania systemu w organizacji. Niewątpliwym atutem jest właściwie przeprowadzony etap opracowania, niejednokrotnie przesądzający o sukcesie wprowadzenia systemu zarządzania jakością^[2].

Proces wdrażania norm dzieli się na 8–10 etapów.

Pierwszy polega na podjęciu decyzji o poddaniu się certyfikacji we właściwym momencie rozwoju organizacji^[3]. Ważne jest, by zarząd firmy zdawał sobie sprawę z przejściowych trudności, jakie wiążą się z tym procesem np. z harmonizacją procesu produkcji.
Kolejnym krokiem jest przygotowanie się do wprowadzenia normy ISO, czyli implementacja systemu zarządzania (jakością, środowiskiem, bądź bezpieczeństwem). Jego pierwszą częścią jest analiza aktualnego systemu zarządzania i porównanie go z wymaganiami normy ISO. W tym czasie firma powinna wprowadzić w życie procedury wymagane przez normy ISO, system jakości i księgę jakości, gdzie są zamieszczone wszystkie procedury.
Niezwykle ważnym etapem jest wybór odpowiedniej jednostki certyfikującej. Jak już wspominano wcześniej cena certyfikacji zależy od jej renomy. Wybór certyfikatora powinien zależeć od strategii i rynków zbytu danego podmiotu gospodarczego.
Czwarte stadium polega na przeprowadzeniu audytu wewnętrznego przez firmę konsultingową, bądź kierownictwo firmy poddającej się procesowi certyfikacji. Należy zwrócić uwagę, aby poszczególne procedury znało nie tylko kierownictwo, ale również szeregowi pracownicy.
Właściwa certyfikacja zaczyna się od etapu piątego, czyli podpisania umowy z firmą certyfikującą.
Tutaj firma ma do wyboru opcję z audytem wstępnym lub bez niego. Specjaliści doradzają jego zastosowanie, gdyż pozwala na wykrycie pozostałych niedociągnięć i braków, które mogą zostać poprawione przed audytem certyfikującym.
Po uwzględnieniu poprawek następuje właściwy audyt, który zazwyczaj ujawnia drobne uchybienia, a firma zobowiązuje się do ich naprawy w określonym czasie.

Pozytywne przejście całej procedury skutkuje uzyskaniem certyfikatu zgodności z normą ISO. W zdecydowanej większości przypadków certyfikat nie jest bezterminowy, tylko przyznawany na kilka lat i aby go utrzymać przedsiębiorstwo musi przeprowadzać wewnętrzne audyty kontrolne, dokonywane 1 lub 2 razy do roku^[4]. Certyfikat na zgodność z normą ISO przyznawany jest na 3 lata. Warunkiem przedłużenia certyfikatu jest audyt recertyfikacyjny.

Certyfikacja systemów jakości jest procesem dobrowolnym uznanym oficjalnie przez państwa Wspólnoty za jeden z instrumentów zniesienia barier w wymianie międzynarodowej. Utworzono jednolite zasady zapewniające, że uzyskany certyfikat ma takie same znaczenie w każdym kraju UE ^[5].

A to coś dodatkowego (inne źródła)

ISO 9001

Współczesny rynek oczekuje, aby dostawcy wyrobów i usług byli wiarygodni. Jednym z ważniejszych sposobów ich uwiarygodnienia pod względem jakości, rzetelności oraz możliwości wyegzekwowania wszelkich zobowiązań jest certyfikowany system zarządzania jakością.

Międzynarodowa norma ISO 9001 zawiera podstawowe wymagania dla systemu zarządzania jakością, które powinna spełniać każda firma. Struktura normy jest taka, że może mieć ona zastosowanie do każdego rodzaju wyrobu oraz każdej branży bez względu na wielkość firmy. Wymagania pogrupowane są w czterech jakże ważnych obszarach: zarządzanie działaniami, zarządzanie zasobami, realizacja wyrobu oraz pomiary, analiza i doskonalenie.

W ZSJZ certyfikacja systemu zarządzania jakością przeprowadzana jest zgodnie z "Zasadami certyfikacji - Informatorem dla klienta", które udostępnione są w zakładce "Certyfikacja - informacje ogólne" oraz na życzenie Klienta w formie papierowej.

Certyfikacja w ZSJZ jest zaplanowana w ten sposób, aby przed auditem na miejscu w organizacji można było uzyskać jak największe zaufanie, że organizacja spełnia wymagania normy ISO 9001.

Głównymi elementami planowania certyfikacji są:

Wypełnienie przez organizację wniosku i kwestionariusza oraz ich przegląd przez ZSJZ, który daje wstępną informację o stopniu wdrożenia systemu zarządzania jakością i jego doskonaleniu,
Przegląd dokumentacji dostarczonej przez organizację, który umożliwia ocenę zgodności z podstawowymi wymaganiami normy ISO 9001,
Przeprowadzenie I etapu auditu w organizacji, który umożliwia wykluczenie prawdopodobnych rozbieżności dotyczących oceny dokumentacji, daje kolejną informację o stopniu wdrożenia i doskonalenia systemu zarządzania jakością oraz umożliwia zaplanowanie terminu i przebiegu II etapu auditu,
Przeprowadzenie II etapu auditu celem potwierdzenia zgodności.

Wdrożenie systemu zarządzania jakością i uzyskanie certyfikatu na zgodność z normą ISO 9001 przynosi szereg wymiernych korzyści przejawiających się między innymi:

usprawnieniem funkcjonowania organizacji i zarządzania,
podniesieniem prestiżu na rynku krajowym i międzynarodowym,
uruchomieniem procesu ciągłego doskonalenia działalności,
zapewnieniem sprawnego przepływu informacji o zadaniach i ich realizacji,
zapewnieniem systemowego zarządzania zasobami,
aktywnym, skutecznym i szybkim identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów,
zmianą podejścia do jakości w przedsiębiorstwie - przejrzystością procesów,
wzrostem świadomości pracowników dotyczącym celów i dążeń firmy.

Polskie Centrum Akredytacji (PCA) prowadzi działalność na podstawie ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.). PCA jest krajową jednostką akredytującą, upoważnioną do akredytacji jednostek oceniających zgodność; posiada status państwowej osoby prawnej i jest nadzorowane przez Ministerstwo Gospodarki.

PCA działa zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie o systemie oceny zgodności, w rozporządzeniu (WE) 765/2008, normie PN-EN ISO/IEC 17011:2006 Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące jednostek akredytujących jednostki oceniające zgodność oraz zgodnie z zobowiązaniami wynikającymi z zawartych wielostronnych porozumień EA MLA, ILAC MRA, IAF MLA. W zakresie akredytacji weryfikatorów EMAS, PCA działa zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu nr 1221/2009 oraz wytycznymi Forum of Accreditation and Licencing Bodies (FALB).

System akredytacji prowadzony przez PCA jest dostępny dla wszystkich jednostek oceniających zgodność, niezależnie od ich wielkości, statusu prawnego oraz uczestnictwa w jakiejkolwiek organizacji lub grupie organizacji, a udział w nim jest dobrowolny.

Ogólne zasady i postanowienia, jakimi kieruje się Polskie Centrum Akredytacji, udzielając lub nadzorując akredytację przedstawiono w dokumencie DA-01 Opis systemu akredytacji oraz dokumentach z nim związanych. PCA prowadzi obecnie procesy akredytacji i sprawuje nadzór nad:

laboratoriami badawczymi;
laboratoriami wzorcującymi;
laboratoriami medycznymi;
jednostkami inspekcyjnymi;
jednostkami certyfikującymi wyroby, systemy zarządzania i osoby;
weryfikatorami EMAS;
weryfikatorami GHG;
organizatorami badań biegłości.

Zakres działalności akredytacyjnej PCA
Na mocy ustawy o systemie oceny zgodności, do zakresu działania PCA należy, między innymi, akredytowanie jednostek oceniających zgodność, sprawowanie nad nimi nadzoru w zakresie przestrzegania przez nie warunków akredytacji oraz prowadzenie wykazu akredytowanych jednostek oceniających zgodność. Szczegółowy zakres działalności akredytacyjnej PCA, w obszarze którego jednostki oceniające zgodność mogą ubiegać się o akredytację, podaje dokument Zakres działalności akredytacyjnej PCA. W przypadku wystąpienia potrzeby akredytacji nowych rodzajów jednostek oceniających zgodność lub specyficznych dziedzin, PCA może podjąć się rozszerzenia działalności akredytacyjnej. Polityka PCA odnosząca się do własnego zakresu działalności akredytacyjnej, w szczególności dotycząca jego rozszerzania, została przedstawiona w dokumencie DA-09.

Akredytacja transgraniczna
Ogólną zasadą PCA jest prowadzenie działalności akredytacyjnej na terenie Polski oraz nie podejmowanie akredytacji poza granicami RP. Polityka PCA dotycząca akredytacji jednostek oceniających zgodność poza granicami Polski, jak również dotycząca świadczenia usług poza granicami Polski przez akredytowane przez PCA jednostki oceniające zgodność (posiadające siedzibę główną w Polsce), została przedstawiona w dokumencie DA-07.


JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCE WYROBY [JCW] akredytowane w oparciu o normę PN-EN 45011










JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCE SYSTEMY ZARZĄDZANIA [JCS] akredytowane w oparciu o normę PN-EN ISO/IEC 17021














JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCE OSOBY [JCP] akredytowane w oparciu o normę PN-EN ISO/IEC 17024