mETODA SET W OPARCIU O terapy master

HISTORIA

• Koncepcja ćwiczeń została opracowana w Norwegii w latach 90-tych XX wieku.

• Za twórców metody uważa się Käre Mosberga, konstruktora urządzenia do ćwiczeń w podwieszeniu ( TERAPI MASTER) oraz fizjoterapeutów: Gittle Kirkeskole, Vidara Vindale, Tore Tofta i Ole Rodeweike.

SLING EXERCISE THERAPY

• Sama nazwa oznacza ćwiczenia w podwieszeniu, ale jej zasady i sposób prowadzenia ćwiczeń przybliża ten rodzaj terapii raczej do metod reedukacyjnych nerwowo- mięśniowych niż do czystej mechanoterapii.

ZASTOSOWANIE

• w  usprawnianiu okresie ostrym i przewlekłym i u osób zdrowych jako profilaktyka oraz forma rekreacji i sportu.

• schorzenia kręgosłupa dorosłych i dzieci

• bóle kręgosłupa u kobiet w ciąży i po porodzie

• choroby zwyrodnieniowe stawów kolanowych, biodrowych łokciowych, barkowych

• Stany po operacjach kręgosłupa , stawów obwodowych

• stany po urazach kończyn-również unieruchomionych opatrunkami gipsowymi

ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE

• Pojawienie się wtórnych, przewlekłych dolegliwości ze strony narządu ruchu spowodowane jest osłabieniem lokalnych mięśni stabilizujących.

ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE

W większości dysfunkcji można wyróżnić

dwa okresy:

• ostry

• przewlekły

• Okres ostry

• Dominują dolegliwości bólowe, zmniejszenie zakresu ruchomości, mogą być też obecne zmiany tkankowe.

• Celem terapii są działania o charakterze przeciwbólowym, rozluźniającym, jak również zapobiegające atrofii mięśniowej oraz zwiększające zakres ruchomości.

• Większość stosowanych zabiegów kinezyterapeutycznych można wspomagać stosując zasady odciążenia co twórcy metody nazywają „ideą trzeciej ręki”.

• Okres przewlekły

• Zmniejszenie siły i wytrzymałości mięśni, niższa sprawność układu krążeniowo- oddechowego, gorsza funkcja sensoryczna oraz związane z tym zaburzenia działania mięśni stabilizacyjnych

ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE – przykład

• Zaburzenia funkcjonalne kręgosłupa

• Mięśnie stabilizujące o charakterze tonicznym przyczepiające się do kręgów:

- odc. L: m. poprzeczny brzucha, m. wielodzielny

- odc.C: m. długi głowy i szyi, m.wielodzielny, mm krótkie podpotyliczne

• Funkcję ruchową spełniają mięśnie powierzchowne, długie o charakterze fazowym:

- m. rectus et obliqus abdominis, latissimus dorsi, mm scaleni, m. sternocleidomastoideus, m. levator scapulae, m. trapezius.

• Badania twórców metody dowiodły, ze każda czynność dynamiczna kończyn górnych, dolnych i tułowia wymaga wcześniej stabilizacji odcinka L kręgosłupa.

• W przypadku zaburzeń funkcjonalnych czynność mięśni stabilizujących ulega trwałemu zaburzeniu

• Funkcję kontrolną przejmują mięśnie powierzchowne ( wzmożone napięcie w okresie ostrym). Działanie przeciwbólowe i rozluźniające krótkoterminowo poprawia stan kliniczny pacjenta, jednak w dalszej perspektywie okazuje się niekorzystne, bo trwały brak lokalnej stabilizacji wywołuje kolejne ataki bólu.

DIAGNOSTYKA

• Główny nacisk kładzie się na analizę przyczyn prowadzących do zaburzeń stabilizacji Testowanie zaburzonej stabilności polega na stopniowym utrudnianiu zadania ruchowego:

1. Wykonanie ruchu testowego w łańcuchu kinematycznym zamkniętym – wyszukiwanie „słabego ogniwa” – staw, grupa mięśniowa

2. Powtarzanie zadania ruchowego (badanie szczegółowe słabego ogniwa) w łańcuchu kinematycznym otwartym – wykrycie właściwej dysfunkcji.

ŁAŃCUCH KINEMATYCZNY OTWARTY

• Część dystalna ćwiczonego odcinka ciała nie jest obciążona ciężarem ciała

• Część dystalna jest nieustabilizowana, ruchoma w przestrzeni

• Przemieszcza się dystalny przyczep mięśnia

• Ruch w stawie nie współruchu w stawach sąsiednich

• Izolowany ruch w jednym stawie

• Większa prędkość swobodna ruchu

• Mniejsza stabilność

• Łańcuch kinematyczny zamknięty

• Część dystalna obciążona ciężarem ciała

• Część dystalna jest ustabilizowana

• Przemieszczają się obydwa przyczepy mięśni

• Ruch w jednym stawie powoduje ruch w stawach sąsiednich

• Określony ruch wielostawowy

• Mniejsze przyśpieszenie

• Większa stabilizacja mięśni

TERAPIA W OKRESIE OSTRYM

Normalizacja funkcji poprzez:

• działanie przeciwbólowe

• zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśni

• przywrócenie fizjologicznego zakresu ruchu

TERAPIA

• W następnej kolejności:

• ćwiczenia wzmacniające siłę i wytrzymałość mięśniową

• ćwiczenia ogólnokondycyjne

• sensomotoryczne

• stabilizacyjne

Szczególnie ważne jest przywrócenie lokalnych mięśni stabilizujących

TERAPIA

• Początkowo ćwiczenia w otwartych łańcuchach kinematycznych – wzmocnienie osłabionych mięśni stabilizujących

- w pozycjach izolowanych

- ruchy jednopłaszczyznowe w pojedynczych stawach

- pojedyncze grupy mięśniowe, mięśnie a nawet poszczególne ich części

odtwarzają pojedyncze wzorce ruchowe

-aktywizują mm agonistyczne i synergistyczne

-nie nadają się do treningu czynności dnia codziennego

• TERAPIA

• Według twórców metody tak szybko jak to jest możliwe należy włączyć ćwiczenia w łańcuchach kinematycznych zamkniętych.

• Włączenie częściowo wzmocnionych mięśni w czynności dnia codziennego – wykorzystanie zjawiska promieniowania pobudzenia.

• TERAPIA

• Ćwiczenia w łańcuchu kinematycznym zamkniętym

- angażują całe zespoły mięśniowe – taśmy

- odtwarzają wzorce funkcjonalne

- ułatwiają pracę mm agonistycznych, synergistycznych i antagonistycznych

- odzwierciadlają czynności dnia codziennego

-lepsza stabilizacja dynamiczna i propriocepcja

- zdaniem wielu autorów można je nazwać treningiem funkcjonalnym stymulującym aktywność dnia codziennego

TERAPIA

• Dla każdego pacjenta należy indywidualnie dopasować taki poziom trudności, by mogły być one wykonane ze znacznym wysiłkiem, ale zawsze poprawnie i bez wzbudzania odczuć bólowych.

• Zasady zwiększania obciążenia

• stopniowe zwiększanie wpływu siły grawitacji

• Stopniowe wydłużanie dźwigni działania siły

• Zastosowanie ruchomego podłoża

• Wydłużanie czasu utrzymania pozycji końcowej (od 3-4 do 30-40 sekund)

• Zwiększanie liczby powtórzeń w serii (2-3 do 8)

• Zwiększanie liczby serii (od 1 do 3)

SPRZĘT DODATKOWY

• Ruchoma kolumna teleskopowa- ułatwiająca prowadzenie ćwiczeń czynnych w odciążeniu z oporem, wspomaganych i czynnych oporowych

• Elastyczne podwieszki – ułatwiające odciążenie lub umożliwiające dawkowanie oporu

• Podwieszane szyny i ruchome barierki do nauki chodzenia

• Przybory do poprawy kontroli sensomotorycznej odcinka szyjnego kręgosłupa

• Hamaki

• Huśtawki

• Deski

• Balansery

• Drabinki

• Drążki

• Piłki

• Kliny poduszki do ćwiczeń równoważnych

• Sposób zakładania podwieszek

• Ćwiczenia stabilizacyjne dolnego odcinka kręgosłupa

• Ćwiczenia głębokich mięśni stabilizacyjnych kręgosłupa

• Miednica – Stawy krzyżowo – biodrowe
  Przykład ćwiczeń stabilizujących

Staw biodrowy
Przykład ćwiczeń stabilizujących

• Ćwiczenia stabilizacyjne odcinka szyjnego

STAW RAMIENNY

• Trening sensomotoryczny czyli odtwarzanie pamięci ruchowej i umiejętności kontrolowania właściwego położenia własnego ciała - zapobieganie nawrotom dysfunkcji narządu ruchu.

• Siłowy trening mięśniowy bez ciężarków i niebezpiecznego obciążania stawów (siłownia) , z wykorzystaniem ciężaru własnego ciała