Wos

Legitymizacja władzy – prawo do działania w imieniu danej społeczności mają m.in. politycy cieszący się poparciem wyborców i posiadający mandat, czyli przywilej pełnienia funkcji posła.

Frekwencja – liczba obywateli biorących udział w wyborach.

Kodeks wyborczy – w aktach prawnych znajdują się szczegółowe zasady dotyczące kandydowania, organizowania wyborów oraz ustalania ich ważności, a także prowadzenia i finansowania kampanii wyborczych. Zawiera on także informacje na temat dwóch sposobów przeliczania głosów na mandaty.

System proporcjonalny – pierwszy z dwóch sposobów przeliczania głosów na mandaty. Każdemu z ugrupowań politycznych przysługuje liczba mandatów współmierna do liczby głosów oddanych na daną partię. Zasada ta obowiązuje w wyborach do sejmu lub Parlamentu Europejskiego.

System większościowy – drugi sposób przeliczania głosów na mandaty. Mandat przypada osobom z większym poparciem wyborców. Zasada ta obowiązuje w wyborach do senatu lub w czasie wyborów prezydenckich.

ZASADY DEMOKRATYCZNYCH WYBORÓW
RÓWNOŚĆ
Obywatel może w danych wyborach zagłosować tylko raz, a każdy głos ma jednakową wartość.

Cenzusy – ograniczenia wyborcze, które zaliczają się do zasad obowiązujących w czasie wyborów.

Czynne prawo wyborcze – uprawnienie do wzięcia udziału w wyborach poprzez oddanie głosu na wybranego kandydata.

Bierne prawo wyborcze – prawo do kandydowania w wyborach, upoważniające do kierowania życiem publicznym, mają je osoby posiadające czynne prawo wyborcze i mieszkają w Polsce co najmniej 5 lat.

Przebieg wyborów parlamentarnych:

1. Ogłoszenie wyborów do parlamentu – w Polsce wybory parlamentarne zarządza prezydent. Przygotowuje on również, wspólnie z Państwową Komisją Wyborczą, tzw. kalendarz wyborczy. Ustalone są w nim szczegóły dotyczące kolejnych etapów wyborów, np. termin zgłaszania kandydatów czy data głosowania. Za przeprowadzenie wyborów odpowiada Państwowa Komisja Wyborcza.

2. Zbieranie podpisów pod listami wyborczymi – partie polityczne zgłaszają listy swoich kandydatów w poszczególnych okręgach wyborczych na każdej liście musi złożyć podpis co najmniej 5 tys. obywateli mających czynne prawo wyborcze i zamieszkujących na stałe w danym okręgu. W ten sposób wyrażają oni swoje poparcie dla kandydatów określonego ugrupowania. Podpisy można zbierać tylko bez użycia gróźb, podstępu lub stosowania jakichkolwiek nacisków. Kandydat nie powinien także proponować zapłaty osobom udzielającym mu poparcia.

3. Kampania wyborcza – aby uzyskać poparcie obywateli i zdobyć ich głosy w wyborach, partia polityczna organizuje kampanię wyborczą. Polega ona na nadawaniu w telewizji i radiu reklam (tzw. spotów wyborczych), rozwieszaniu na ulicach plakatów oraz organizowaniu spotkań kandydatów z wyborcami. Kampania wyborcza może być negatywna lub pozytywna.

1. pozytywna – w kampanii pozytywnej, poszczególne ugrupowania próbują przedstawić wyborcom swoje najlepsze cechy. Zwracają także szczególną uwagę na dobre przygotowanie swoich kandydatów do sprawowania władzy.

2. negatywna – dane ugrupowanie prowadzi kampanię negatywną, jeżeli usiłuje zdobyć poparcie poprzez podkreślanie wad konkurujących z nim partii, a nie przez przedstawienie własnych zalet.

1. Cisza wyborcza i wybory – w dniu poprzedzającym wybory oraz w ich trakcie obowiązuje tzw. cisza wyborcza, czyli zadasz prowadzenia kampanii. Nie wolno wówczas podawać również przewidywanych wyników głosowania (tzw. sondaży wyborczych). Cisza wyborcza trwa do zamknięcia ostatnich lokali wyborczych.

2. Wyniki wyborów – przewidywane wyniki głosowania są podawane w mediach po zakończeniu ciszy wyborczej. Natomiast oficjalne wyniki ogłasza Państwowa Komisja Wyborcza po otrzymaniu raportów ze wszystkich okręgów wyborczych.

Partie polityczne – organizacje te mają określoną nazwę o program, a ich członkowie próbują osiągnąć zamierzone cele poprzez aktywność społeczną oraz udział w sprawowaniu władzy.

Partie w Polsce działają zgodnie z ustawą o partiach i stowarzyszeniach z roku 1991.

Partia musi mieć nazwę i program, będący w zgodzie z obowiązującym prawem i niezawierający treści nazistowskich. Dodatkowo partia musi mieć statut, który określa podstawowe prawa i obowiązki w partii. Trzeba zebrać 10000 podpisów, a następnie złożyć papiery do Sądu Okręgowego w Warszawie i ten decyduje, czy partia może powstać.

FUNKCJE PARTII POLITYCZNYCH
OPINIOTWÓRCZA
Partie kształtują opinię publiczną poprzez przekonywanie wyborców do własnego programu politycznego.

Pluralizm polityczny – w danym kraju panuje wolność głoszenia poglądów, zrzeszenia się w partie polityczne, stowarzyszenia czy związki zawodowe oraz swoboda działalności w ich strukturach.

System wielopartyjny – o sprawowanie rządów rywalizują ze sobą różne ugrupowania.

System dwupartyjny – o władzę zabiegają dwa największe stronnictwa – republikanie i demokraci (przykład: USA, Wielka Brytania).

System jednopartyjny – czyli rządy totalitarne, cała władza należy do partii rządzącej, a funkcjonowanie innych organizacji politycznych jest zakazane (przykład: Białoruś).

TYPY PARTII POLITYCZNYCH
LEWICA
Należą do niej partie socjalistyczne i socjaldemokratyczne oraz – jeśli mogą legalnie funkcjonować – komunistyczne (przykład: SLD, Ruch Palikota).
Najważniejsze założenia: zwiększenie wpływu państwa na sprawy gospodarcze, oddzielenie Kościoła od państwa, obrona praw mniejszości i dążenie do pełnego równouprawnienia kobiet,

Opinia publiczna – podglądy społeczeństwa na dane zagadnienie.

Sondaż – badanie opinii publicznej na określony temat, przeprowadzane przez wyznaczone do tego instytucje.

Mass media – środki masowego przekazu. Rozwój mass mediów spowodował, że świat stał się globalną wioską.

FUNKCJE MASS MEDIÓW
INFORMACYJNA
Przekazywanie informacji o najważniejszych i najnowszych wydarzeniach z kraju oraz ze świata.

Czwarta władza – w państwach demokratycznych mass media wywierają duży wpływ na kształtowanie opinii publicznej.

Cenzura – kontrola publikacji, audycji i widowisk.

Fakt – wydarzenie zachodzące w konkretnym miejscu i czasie lub stwierdzenie, którego wiarygodność można sprawdzić.

Opinia – czyjeś zadanie bądź przekonanie na podstawie faktów.