SYSTEM OBRONNOŚCI

PAŃSTWA POLSKIEGO

dr hab. inż. Andrzej Gałecki,

prof. UZ

2

ZAGADNIENIA

Wstęp
1. Pojęcie obrony narodowej
2. System dowodzenia
3. Przykład struktury dowodzenia
4. Przeznaczenie obrony powietrznej
5. Zagrożenia obrony powietrznej
Zakończenie

3

LITERATURA

•

Ciupiński A., Malak K., Bezpieczeństwo

polityczne i wojskowe, AON, Warszawa 2004

•

Dawidczyk A., Nowe wyzwania, zagrożenia i

szanse dla bezpieczeństwa Polski u progu XXI

wieku, AON, Warszawa 2001

•

Lach Z., Łaszczuk A., Geografia bezpieczeństwa,

AON, Warszawa 2004

•

Materiały z konferencji naukowej: Współczesne

operacje reagowania kryzysowego – wymóg

regionalnego bezpieczeństwa czy operacje

przyszłości?, AON, Warszawa 2005

•

Praca zbiorowa pod kier. R. Jakubczaka,

Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku,

Bellona, Warszawa 2006

•

P. Gawliczek, J. Pawłowski, Zagrożenia

asymetryczne, AON, Warszawa 2003.

4

TRADYCYJNE UJĘCIE

OBRONY NARODOWEJ

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

ZAGROŻENIE

WOJENNE

SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA

SIŁY ZBROJNE

UKŁAD

POZAMILITARN

Y

Ogniwa

ochrony

państwa i

ludności

Ogniwa

gospodarczo –

obronne

Ogniwa

polityczne

i społeczne

PODSYSTEM
KIEROWANIA
OBRONNOŚCIĄ:

- Parlament
- Prezydent
- Premier (Rada
Ministrów)
- Ministrowie
- Organa dowodzenia
SZ
- Wojewodowie
- Samorządy
terytorialne

5

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

JAKO NADRZĘNY CEL

NARODOWY

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E

SIŁA

MORALNA

I

MATERIALNA

PAŃSTWA

WYSOKA

POZYCJA

MIĘDZYNA

-RODOWA

BYT,

DOBROBYT

ROZWÓJ

STABILNOŚĆ

GOSPODARCZ

A

ZACHOWANI

E

TOŻSAMOŚCI

NARODOWEJ

P A Ń S T W

O

DYPLOMATYCZ

NA

GOSPODARC

ZA

EKOLOGICZ

NA

SPOŁECZNA

EDUKACYJN

A

NAUKOWA

KULTURALN

A

INNE

B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O

W E

6

DZIAŁANIE SEKTORA CYWILNEGO

DLA WSPARCIA STRATEGII NATO

1

Opracowano na podstawie: Wytyczne ministerialne do planowania cywilnego

na sytuacje nadzwyczajne zagrożeń na lata 2000 - 2001.

Wysoki komitet Planowania Cywilnego

na Sytuacje Nadzwyczajnych Zagrożeń (SCEPC)

Transport lądowy

(Komisja Transportu

Lądowego)

Lotnictwo cywilne

(Komisja Planowania Lotnictwa

Cywilnego)

Produkty naftowe

(Komitet Planowania ds. Produktów

Naftowych)

Rolnictwo i żywność

(Komitet Planowania ds. Żywności i

Rolnictwa)

Żegluga oceaniczna

(Komisja Planowania Przewozów

Oceanicznych)

Łączność cywilna

(Komitet Panowania

Łączności)

Przemysł

(Komitet Panowania ds.

Przemysłu)

Medycyna

(Połączony Komitet

Medyczny)

Ochrona ludności

(Komitet Obrony

Cywilnej)

7

DZIAŁANIE SEKTORA CYWILNEGO

W BEZPIECZEŃSTWIE

NARODOWYM

Transport

Gospodar

ka

Finanse

Zdrowie

łączność

Kultura

Sprawiedliw

ość

Środowisko

Budownictw

o

Nauka,

oświata,

wychowanie

Organizacje pozarządowe

Sprawy wewnętrzne

Bezpieczeństwo

i porządek

publiczny

Ochrona granicy

Obrona cywilna

Ochrona ppoż.

Przeciwdziałanie

skutkom

klęsk i innych

zdarzeń

8

OBRONA NARODOWA

Obrona narodowa – dziedzina

(część) bezpieczeństwa narodowego –
to skoordynowany wewnętrznie zbiór
elementów nadrzędnego podsystemu
kierowania oraz szczegółowych
podsystemów wykonawczych,
określony relacjami współdziałania
i substytucji, służący ochronie
i obronie żywotnych interesów
bezpieczeństwa narodowego

1

.

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

9

OBRONA NARODOWA

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONĄ

NARODOWĄ

(Rada Gabinetowa, Prezydent, Rada Ministrów)

PODSYSTEM WYKONAWCZY

Podsystem obrony

dyplomatycznej

(MSZ)

Podsystem

ochrony ludności

(MSWiA)

Podsystem

bezpieczeństwa

i porządku

publicznego

(MSWiA)

Podsystem

edukacji

dla

bezpieczeństwa

(MENiS)

Podsystem obrony

gospodarczej (MG)

i infrastruktury

ekonomicznej kraju

(MI)

Podsystem ochrony

granicy państwowej

(MSWiA)

Podsystem obrony

w sferze

informacyjnej (MI)

Podsystem obrony

w dziedzinie kultury

narodowej (MKiDN)

Podsystem

obrony militarnej

(MON)

Podsystem

ochrony porządku

konstytucyjnego

(Prezes RM)

Podsystem obrony

w dziedzinie

zdrowia

(MZ)

Inne

10

OBRONA NARODOWA

W UJĘCIU ROZWOJOWYM

1

W. Kitler, Obrona narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

Zagrożenie zewnętrzne i

wewnętrzne interesów

narodowych

OBRONA NARODOWA

NADRZĘDNY PODSYSTEM

KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ

Funkcje

informacyjne

Funkcje

decyzyjne

Funkcje

sztabowe

PODSYSTEM WYKONAWCZY

Zbiór środków i narzędzi bezpieczeństwa narodowego

F- 1

F-

2

F-

3

F-

4

F-

5

F-

6

F- ...

11

PODSYSTEMY FUNKCJONALNE

NA POZIOMIE WYKONAWCZYM

Funkcja wykonawcza

F -

1

F -

2

F - 3

F -

4

F -

5

F -

6

F

…

1

K

W

W

W

-

K

W

2

W

K

K

-

W

K

-

F – 1, F – 2, … - funkcje szczegółowe obrony narodowej
1, 2, … - podmioty zaangażowane do realizacji określonych
funkcji
K – podmiot wiodący – koordynator funkcji
W – podmiot wspierający
„-” – podmiot nieprzewidywalny do realizacji danej funkcji

POTRZEBA BEZPIECZŃSTWA

CELE BEZPIECZŃSTWA

suwerenny byt, niezależność polityczna, jakość

życia, przetrwanie

MISJE OBRONY NARODOWEJ

bezpieczeństwo państwa (instytucji politycznej),

bezpieczeństwo narodu

FUNKCJE SZCZEGÓŁOWE OBRONY

NARODOWEJ

12

Idea struktury systemu

dowodzenia

(na przykładzie OP)

CENTRUM
KOORDYNACJI
NAPROWADZ.

NAZIEMNY

SYSTEM

ROZPOZNANIA

BAZY,

JEDNOSTKI

SD

SZTAB

13

Ogólna struktura

systemu dowodzenia

obrony powietrznej

ORGANA DOWODZENIA

DOWÓDCY

SZTABY

ŚRODKI DOWODZENIA

STANOWISKA DOWODZENIA

ŚRODKI POZYSKIWANIA INFORMACJI

ŚRODKI PRZEKAZYWANIA INFORMACJI

ŚRODKI PRZECHOWYWANIA,

PRZETWARZANIA I OBRAZOWANIA

INFORMACJI

14

Dowodzenie

w obronie powietrznej

Dowodzenie w obronie powietrznej
w ujęciu systemowym identyfikuje się
z podsystemem sterującym, jaki
stanowią wojska w ogóle, a wojska
systemu obrony powietrznej w
szczególności.

15

Podsystem sterujący

Podsystem sterujący stanowi uporządkowaną
całość złożoną z organów oraz technicznych
środków dowodzenia, rozmieszczonych na
SD realizujących procesy informacyjno-
decyzyjne, niezbędne do osiągnięcia celów
walki (operacji). Podsystem sterujący, jako
system podejmowania decyzji, na który
delegowano uprawnienia dokonywania
celowych (świadomych) wyborów, stanowi
właśnie system dowodzenia.

16

W PRZESTRZENI

W PRZESTRZENI

POWIETRZNEJ

POWIETRZNEJ

JEST CZĘŚCIĄ BEZPIECZEŃSTWA

JEST CZĘŚCIĄ BEZPIECZEŃSTWA

POWIETRZNEGO PAŃSTWA

POWIETRZNEGO PAŃSTWA

(DZIAŁAŃ ZBROJNYCH)

(DZIAŁAŃ ZBROJNYCH)

UKIERUNKOWANĄ NA

UKIERUNKOWANĄ NA

BEZPOŚREDNIE NIWELOWANIE

BEZPOŚREDNIE NIWELOWANIE

ZAGROŻEŃ POWIETRZNYCH

ZAGROŻEŃ POWIETRZNYCH

POWODOWANYCH PRZEZ ŚNP

POWODOWANYCH PRZEZ ŚNP

Obrona powietrzna

17

NIEDOPUSZCZENIE ŚNP

NIEDOPUSZCZENIE ŚNP

DO OBEZWŁADNIENIA

DO OBEZWŁADNIENIA

PRZEDMIOTU OBRONY

PRZEDMIOTU OBRONY

(BRONIONEGO OBIEKTU)

(BRONIONEGO OBIEKTU)

POPRZEZ UNIEMOŻLIWIENIE IM

POPRZEZ UNIEMOŻLIWIENIE IM

WSZELKIEGO ODDZIAŁYWANIA

WSZELKIEGO ODDZIAŁYWANIA

NA TEN PRZEDMIOT

NA TEN PRZEDMIOT

Celem obrony powietrznej jest

18

•Uprowadzenie
•Zniszczenie
•Atak na infrastrukturę
•Atak samolotem
•Przenoszenie BMR
•Destrukcja informacyjna

Sposoby terroru powietrznego

19

•

SAMOLOT:

- na lotnisku

- podczas startu i lądowania

- w powietrzu

•

PORT LOTNICZY

•

PUNKTY OBSŁUGI OSOBOWEJ

•

INFRASTRUKTURA LOTNICZA

Przedmiot ataku

terrorystycznego

20

•

PRZENOŚNE PRZECIWLOTNICZE ZESTAWY

RAKIETOWE

•

LEKKIE STATKI POWIETRZNE

•

MINY PRZECIWLOTNICZE

•

PRZENOŚNE PRZECIWPANCERNE POCISKI

RAKIETOWE

•

GRANATNIKI I BROŃ STRZELECKA

Ataki terrorystyczne podczas

startu i lądowania

źródła zagrożeń

21

1.

System obronny państwa jest

zdeterminowany współczesnymi
zagrożeniami, strategią
bezpieczeństwa państwa,

Koncepcją

Koncepcją

Strategiczną NATO

Strategiczną NATO

i Europejską Strategią

i Europejską Strategią

Bezpieczeństwa;

Bezpieczeństwa;

2.

2.

Struktura systemu obronnego

Struktura systemu obronnego

odpowiada jego celowi oraz

odpowiada jego celowi oraz

zadaniom jakie realizuje.

zadaniom jakie realizuje.

3.

3.

System obrony powietrznej jako

System obrony powietrznej jako

komponent systemu obronnego

komponent systemu obronnego

państwa dowodzi o złożoności tej

państwa dowodzi o złożoności tej

problematyki.

problematyki.

Wnioski

22

Dziękuję za uwagę