PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Historia
Prawo autorskie
<Prawo rzymskie nie znało pojęcia utworu, były tylko rzeczy – nie zajmowano się ochroną prawa niematerialnego.
<Owidiusz protestował przeciwko kopiowaniu.
<Marceliusz I użył po raz pierwszy pojęcia plagiat.
<Twórcy nie przywiązywali wielkiej wagi do rzeczy niematerialnych.
< Edykt Deurecjana -> zawierał ceny książek Eneita
Wynagrodzenie murarza
< W średniowieczu i renesansie nic się nie zmieniło( znane były wypowiedzi Leonarda da Vinci)
< Bazylea , Norynbergia- twórcy uzyskiwali wyłączność na 3 lata, w skali globalnej nie było ochrony
<Soroguty ochrony to przywileje królewskie
V-> 1630 wydano akt przeciwko tym przywilejom
< 1710 w Anglii wydano akt, który nie wprowadzał tej ochrony
< ustawa z 1791 – dotyczyła wynalazków
Ustawa z 1793- dotyczyła dzieł literackich
->są to dwie ustawy z rewolucji francuskiej dotyczące ochrony
->zrównały tę ochronę z własnością
< Konwencja berneńska- ustaliła globalne standardy ochrony prawa autorskiego
< Nacisk był na początku na prawa majątkowe, a w XIX w zaczęto chronić prawa autorskie osobiste.
SYSTEMY OCHRONY
1.- ochrona w państwach romańskich np. Francja
2.—ochrona w Niemczech
Ad.1.
Wprowadziły teorię drucitoter.
Ochrona jest ustanowiona ze względu na majątkowe i osobiste interesy twórców.
->Dzieliła się na 2 modele:
1. –model dualistyczny – odróżniał prawa majątkowe i osobiste
2. – monistyczny – istnieje 1 prawo autorskie, ale składa się z szeregu elementów.
-> To jest system copyright – liczą się tylko prawa majątkowe, które mają zapewnić rozwój sztuk.
Uzasadnienie dla wprowadzenia wyłączności autora(Ochrony)
- 3 rodzaje uzasadnień:
1.- ochrona ma pobudzać twórcę , powinien on tworzyć nowe utwory(zachęcać).
2.- kwestia łączenia ochrony z pracą, która została włożona w powstanie utworu, jest to nasilenie osobowości w tym utworze.
-podłożem tego rozważania są filozoficzne rozważania Lota.
3. osobowość twórcy się rozwija i dzieło jest uzewnętrznieniem indywidualnej osobowości twórcy.
1919 – zaczęto tworzyć Urząd Patentowy
1926 – uchwalono ustawę o prawie autorskim (była oceniana jako postępowa)
< Po wojnie dalej obowiązywała ustawa\
< Została ona zastąpiona w 1952 r ustawą dostosowaną do tamtych czasów.
4 lutego 1994 r ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
-miała dużo braków i błędów( była wielokrotnie nowelizowana ), obowiązuje do dzisiaj
- były też nowelizacje dotyczące wejścia Polski do UE (PZU 90’ poz. 691)
Prawo pokrewne:
-prawa pokrewne są to prawa zbliżone, ale nie będące prawami autorskimi (producenci fonogramów, wideogramów)
- Traktat Rzymski z 1961 r –uregulował kwestie związane z prawami pokrewnymi
-od tego czasu zaczęto zamieszczać przepisy dotyczące praw pokrewnych.
Przedmiot ochrony – utwór
Art. 1.
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór).
Konwencja Berneńska – określiła ochronę w skali globalnej.
9.09.19887 –przejęła kilka zasad.
1. ochrona w zakresie prawa autorskiego jest ochroną, która nie jest uzależniona od jakichkolwiek wymogów formalnych.
-stworzenie utworu od razu zapewnia temu autorowi ochronę
-nie trzeba utrwalać utworu na nośniku materialnym
-corpusmisticum – odróżnienie dobra od przedmiotu materialnego na którym został utrwalony
-corpusmechanicum – przedmiot materialny, na którym to dobro zostało utrwalone.
-konwencja wymaga , aby utwór był ustalony, a nie utrwalony.
2. Ochronie praw autorskich podlegają utwory, które są oryginałami, bez względu na formę i sposób utrwalenia.
- mamy 2 wyjątki w odniesieniu do utworów:
-choreograficznych
- pantonicznych .
- na równi z dziełami oryginalnymi ochronie podlegają utwory zależne (opracowania).
3. Konwencja mówi także o czasie trwania ochrony.
-w konwencji wprowadzono minimalny okres ochrony ->ochrona trwa przez całe życie twórcy i 50 lat po jego śmierci
- nowelizacja wydłużyła okres z 50 do 70 lat po śmierci twórcy
-prawa majątkowe dopiero potem wygasają
-przechodzą do domeny publicznej
-oznacza to, że każdy może z nich korzystać.
4. Twórca ma prawo decydowania o tworzeniu tych opracowań.
- twórca decyduje czy jego utwór może być tłumaczony, odtwarzany, czy publikowany
-od tej zasady są nieliczne wyjątki:
-aktualne artykuły na tematy polityczne, religijne mogą być
rozpowszechnione bez zgody twórcy
- warunek: twórca musiał otrzymać wynagrodzenie
- można to robić dla celów informacyjnych.
5. prawo do wydawania utworów dramatycznych i muzycznych.
-jest potrzebna zgoda, chyba że jest to dozwolony urywek
<Konwencja ma charakter globalny.
< 1971 – Konwencja Powszechna przyjęła, jako zasadę pierwszeństwo postanowień Konwencji Berneńskiej.
Ustawa o prawie autorskim
Art. 1- określa on przedmiot ochrony.
kryteria, które decydują o zaliczeniu rezultatu ludzkiej działalności do kategorii utworu :
-Utworem może być rezultat działalności ludzkiej:
-dzieło natury nie może być traktowane, jako utwór.
2.- Musi być to rezultat twórczej działalności o indywidualnym charakterze
- indywidualny znaczy niepowtarzalny, niepojawiający się, nie było(w przeszłości) i
jest mało prawdopodobne, aby pojawił się w przyszłości.
3. wymóg ustalenia utworu
-powinien on zostać uzewnętrzniony
-inni powinni mieć możliwość zapoznania się z tym utworem
Utrwalanie- utrwalanie to połączenie tego utworu z nośnikiem materialnym, nie jest potrzebne do ochrony.
Grzybowski- jeśli mówimy o utrwalaniu to musi powstać kilka egzemplarzy tego samego, aby każdy miał wzgląd.
Ingarden –utrwalanie to wyposażanie realnego przedmiotu w pewne właściwości.
< przy dziełach plastycznych mamy zawsze utrwalanie.
Indywidualny twórczy charakter
<Na gruncie naszego prawa mamy niskie wymogi odnoszące się do utworu, liczy się oryginalność, statystyczna niepowtarzalność.
<Każdy przejaw działalności, która ma indywidualny charakter będzie zaliczony do utworu.
<Zarówno utwory wzbudzające uznanie, jak te które nie zostawiają żadnych przeżyć są utworami, o ile mają indywidualny charakter.
<Możliwe jest stworzenie utworów paralnych – mogą postać utwory bardzo do siebie zbliżone ( identyczne).
<Jeżeli powstają one niezależnie od siebie to można je traktować , jako przedmiot ochrony np. tworzenie melodii.
<Im bardziej skomplikowany utwór tym więcej jest indywidualnego charakteru.
< Nie ma znaczenia kwestia samego twórcy.
<Twórcą może być każda osoba.
<Nie ma znaczenia kwestia zdolności do czynności prawnych, osoba chora psychicznie, niedorozwinięta może stworzyć utwór.
< Nie ma znaczenia kwestia woli tworzenia, jest możliwe stworzenie utworu w drodze przypadku.
<Nie ma znaczenia, ani rozmiar utworu, ani nakład pracy.
<Na gruncie naszego prawa nie ma znaczenia czy narusza prawo, czy nie, dobro osobiste, czy nie, np. utwór pornograficzny
<Nie ma znaczenia wartość utworu, np. kiczowaty.
< Sądy rozstrzygają o tym czy mamy do czynienia z utworem.
SN 1932 r. – wszelkie dzieła piśmiennictwa są utworem.
1936- każdy przejaw działalności duchowej jest utworem.
- każda twórczość umysłowa w zewnętrznej formie.
1956 –
Podział utworów:
- podział na utwory : - samoistne
-zależne
< Do samoistnych zaliczamy, także utwory inspirowane.
<Utwór z zapożyczeniami (fragmenty cudzych utworów).
Wyraźne określenie pojęcia utworów zależnych – opracowań.
Konstrukcja Kotfa o warstwowej konstrukcji utworu.
< Utwór zależny – w utworze przyjęte są z utworu macierzystego(opracowanego) w szczególności obraz zindywidaualizowany(to niepowtarzalność/ oryginalność)- czyli jedna warstwa .
Ideologiczna treść działa, chodzi tu o przyjęcie treści.
<Warunkiem do powstania utworu zależnego jest, aby utwór macierzysty był rozpoznawalny, aby przeświecał.
<Zasadnicze zmiany dotyczą, albo obydwu, albo jednej z pozostałych warstw.
<Wyróżniamy warstwę wewnętrzną utworu i zewnętrzną.
<Wewnętrzna obejmuje środki, które służą obleczeniu obrazu, zindywidualizowanego w kształt artystyczny.
<Zewnętrzna – środki artystyczne, chodzi o sposób utrwalenia tego działa.
<Kotf stworzył wzór obrazujący utwór zależny.
Obraz zindywidualizowany- oryginalność.
Warstwa wewnętrzna – sposób obleczenia- np. wiersz/ proza.
Zewnętrzna 0 sposób utrwalenia – książka i film.
Z utworem zależnym mamy do czynienia, kiedy obraz zindywidualizowany powstaje ten sam a forma zmienia się wewnętrzna lub zewnętrzna.
< Wkład twórczy osoby, która dokonuje opracowania dotyczy formy wewnętrznej lub zewnętrznej.
Sytuacja pierwsza – przeróbka forma wewnętrzna ulega zmianie.
Sytuacja druga – przeniesienie.
O- Fw –Fz
O-Fw1 – Fz
O- Fw – Fz1
Ustawa przykładowo wymienia 3 opracowania, mówi o tym Art 2.
Art 2
Opracowanie cudzego utworu w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.
Rozporządzenie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego(prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły.
W przypadku bez danych spełniających cechy utworu zezwolenia twórcy jest konieczne, także na sporządzenie opracowania.
Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciąg pięciu lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi.
Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał z inspiracji cudzym utworem.
Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego.
<Można dodać do tego szereg innych przykładów, np. streszczenie, antologie, aranżację muzyczną.
<W tych zmianach musi być wykład twórczy, może to być różny stopień wkładu – tego kto opracowuje.
<Istnieje potrzeba zastanowienia się co jest potrzebne, aby powstał utwór zależny.
->Jest to sięgnięcie do cudzego utworu.
<Na ile jest wymagana akceptacja do którego utworu się sięga, aby powstało opracowanie utworu.
<Kiedyś potrzebna była zgoda autora dzieła, aby można było opracowywać dzieło.
<Było to krytykowane bowiem każdy może wykonywać opracowania np. w ramach nauki języków obcych.
<Dzisiaj w ust art. 2 rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od…
< W przypadku baz danych potrzebna jest zgoda do opracowania.
<Rozporządzenie i korzystanie z opracowania wymaga zezwolenia.
<Jest wymagane oświadczenie ze strony autora utworu pierwotnego.
<W praktyce najczęściej dochodzi do umowy między autorem utworu a osobą, która dokonuje opracowania.
<Możliwe jest również zezwolenie w formie umowy np. na rzecz określnego wydawcy – zezwolenie.
<Należy powiedzieć, że w praktyce ktoś przystąpi do utworzenia utworu zależnego nie mając zezwolenia. Chociaż można dokonywać opracowania bez zezwolenia, ale później można się spotkać z odmową. Dopiero rozporządzenie i korzystanie wymaga zgody.
<Udzielenie zezwolenia nie oznacza jednak, że też , który uzyskał zezwolenie ma całkowitą swobodę. Musi on w ciągu 5 lat przystąpić do rozpowszechniana uwtoru, jeżeli tego nie zrobi twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie. Art. 2 ust 3(na stronie -2).
<Mamy zmianę w stosunku do ustawy z 52 r., bo było ,że w ciągu 5 lat nie nastąpi rozpowszechnianie zezwolenia wygasa był pewien automatyzm.
<Obecnie sytuacja tego co opracowuje jest lepsza.
<Warunek – gdy chodzi o rozpowszechnianie opracowania. Na egzemplarzach należy wymienić twórcę utworu pierwotnego i o jaki utwór chodzi.
<Opracowania tego nie jedyne utwory zależne. Utworami takimi są jeszcze wymienione w art. 3.
Art. 3
Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniających cechy utworu są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli zawierają niechronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma charakter, bez uszczerbku dla pra do wykorzystywanych utworów.
<Mamy dość szeroki przedmiot prawa autorskiego.
<Kryteria jakie decydują do zaliczenia utworu- przedmiotu możemy powiedzieć, że prawo autorskie znajduje zastosowanie do wielu dokonań.
Art.4
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
1.akty normatywne lub ich urzędowe projekty.
2.urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole.
3.opublikowane opisy patentowe lub ochronne.
4.proste informacje prasowe.
< Tłumaczenie takiego aktu- będzie już utworem zależnym.
Podmioty prawa autorskiego
Art.8
1.Prawa autorskie przysługują twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
2.Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwiska w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakiejkolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
3.Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku – właściwa organizacja zarządzania prawami autorskimi.
<Podmiotem prawa autorskiego jest twórca od tej zasady mogą być wyjątki.
Art.11
Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie – ich twórcom.
Domniemywa się , że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
->publ. periodyczna – np. gazeta
Art. 70 ust.1
1.Domniemywa się , że producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już istniejącego utworu wyłącznie prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach utworu audiowizualnego, jako całości.
Art. 74 ust.3
3.Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej. (trochę tak jak w utworze pracowniczym)
Art. 12
1.Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
2.Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia tworu nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechniania, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechniania utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba , że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
3.Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
< To są podmioty, które otrzymały prawa autorskie w drodze cesji.
->przepis przeniósł na nie to prawo.
<Nie jest możliwe w drodze umowy przyznanie innej osobie, niż twórca praw do utworu.
<Statusu twórcy nie można zmienić umową.
<Twórca jest osobą fizyczną, bo utworem może być tylko dzieło ludzkie.
<Podmiotem twórczości programu komputerowego( w drodze wykorzystywania komputera)- twórcą jest autor posługujący się programem. Raczej nie przyznaje się tego prawa temu, kto wprowadził ten program do utworu.
<Przedmiotem staje się osoba fizyczna w momencie kiedy stworzyła utwór.
<Nie chodzi o to, aby przypadek stanowił o podmiocie twórcy.
->Następuje to w momencie stworzenia utworu.
<Akt twórczy to akt realny, który składa się z pewnych czynności faktycznych.
<Nie ma znaczenia kwestia stanu psychofizycznego twórcy.
<Nie ma znaczenia brak świadomości tej osoby do tworzenia utworu.
<Wola nie ma znaczenia.
Art. 8 ust.2
2.Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono w egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakichkolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
<Domniemanie z którym nie wiąże się z przysługującymi tej osobie praw.
<Jeżeli byłoby kilka nazwisk różnych osób umieszczonych to znoszę się domniemywania- bo nie można rozstrzygnąć sporu między nimi.
<Podmiot, który stworzył utwór ma prawo oznaczenia swojego utworu, ale nie musi oznaczać tego utworu nazwiskiem lub w ogóle nie oznaczać, rozpowszechniać utwór, jako utwór anonimowy.
<Problem kto będzie wykonywał swoje prawo autorskie.
<Ustawa mówi w art.8 ust.3(na str.1 ),(Producent lub wydawca, albo właściwa organizacja)
<Trzeba odróżnić od przedstawiciela ustawowego.
<Skoro z mocy ustawy taka osoba była upoważniona to ma ona zastępstwa wynikające ex lege.
<Twórca może zmienić zasady poprzez działania pełnomocnika, który będzie upoważniony do wykonywania praw autorskich.
<Jest to przepis iuris dispositivim , jeśli chodzi o pełnomocnika.
Problem w odniesieniu do dzieł folklorystycznych
<Są to dzieła, które są rezultatem działań zbiorowych, podmioty nie są określone.
<Trudno dociec, jak te utwory powstały, bo są one przekazywane z pokolenia na pokolenie.
<Te utwory nie mają ochrony prawnej jako twórcy.
<Najważniejszym problemem są kwestie dotyczące „murzynów”, osób które za pieniądze tworzą utwór przenoszony na inną osobę.
1.-> Pierwsza sytuacja tzw. Sekretarzy np. sekretarka pisze wójtowi przemówienie z okazji otwarcia szkoły.
->Są to działania pomocnicze. Ci sekretarzy tworzą tzw. zręby, nie musi być to wykorzystywane, można dodawać swoje myśli.
->Na świecie rozwiązany jest ten sam problem- że jest to działanie pomocnicze.
2.Druga sytuacja – kiedy dochodzi do spisywania wspomnień, życiorysu osoby, która jest podmiotem zainteresowania innych osób , a sama nie spisuje swoich wspomnień.
<Twórca , który tworzy słuchając tego co mu opowiadają- on jeżeli zawiera umową, ta osoba świadomie rezygnuje z przedstawiania się jako autor.
->Jeżeli autor zostaje ten, którego wspomnienia są opisywane.
<Następuje przeniesienia prawa autorskiego na osobę, która tym autorem nie jest,
<Są to często sprawy nie do wykazania, ponieważ z punktu widzenia prawa autorskiego jest to niedopuszczalne.
<Jeżeli nie zostanie to ujawnione to pozostaje to bez echa.
<To jest naruszenie prawa autorskiego, bo następuje przeniesienie prawa do autorswa.
<Można również napisać wspomnienia, np.Giedrojana(?) i na 2 stronie kto opracował.
3.Trzecia sytuacja, którego otrzymują, np. dyplom. Jest to przestępstwo naruszenia prawa autorskiego i prawa karnego.
<Nie można w drodze umowy przenieść autorstwa.
Współautorstwo
Problem współautorstwa.
2 rodzaje współautorstwa, wspołtwórczości.
->dzieła nierozłączne
->dzieła rozłączne.
<Czy można wskazać określone układy twórcze tych współtwórców, jeżeli tak to mówimy o dziele rozłącznym.
<Jeżeli tego nie ma to mamy dzieło nierozłączne.
<przykład:
Komentarz do KC- poszczególne rozdziały napisali- oznaczone wkłady autorów całego utworu- dzieło rozłączne.
<W obydwu sytuacjach to zawsze powstaje problem eksploatowania dzieła wspólnego.
Kto i w jakim stopniu jest współtwórcą?
<Ustawa odsyła do współwłasności ułamkowej.
->Problem określenia udziałów w tym dziele wspólnym. Najlepiej, gdy współautorzyustalą sami swoje udziały zgodnie.
->A gdy są spory pozostaje droga sądowa.
->Domniemywa się równe udziały.
-> Pierwszy problem- o dzieła współautorskie.
Czy może powstać takie dzieło bez porozumienia?
<Na tle własności przemysłowej zarysowały się skrajne poglądy:
-musi być porozumienie bez tego nie może powstać dzieło wspólne
- ktoś zarzucił pracę, a ktoś korzysta ze wcześniejszych ustaleń, które były udziałem innej osoby i dochodzi do powstania wynalazku.
<W wyjątkowych przypadkach można stworzyć dzieło bez porozumienia.
<SN wydał różne orzeczenia w tej kwestii.
<Najważniejsze zagadnienie- ocena wkładów twórczych poszczególnych osób.
<Mówimy wtedy, gdy wszystkie te osoby wnoszą wkład twórczy.
<Aby podać jakieś kryteria należy sięgnąć do orzecznika.
Czy dane działanie może być ocenianie, jako wkład twórczy?
Np. Przejrzenie, tłumaczenie- dodanie komentarza krytycznego nie oznacza, że to jest wkład twórczy.
<Opowiedzenie wydarzeń z własnego życia, dostarczenie materiałów nie oznacza, że to jest wkład twórczy.
<Przedyskutowanie projektu pomnika nie jest wkładem twórczym.
<Wkład w opracowaniu skryptu- jest wkładem twórczym.
<Przejrzenie i poprawienie reszty pracy- jest wkładem twórczym.
<Współautor to osoba, której działalność intelektualna znajduje w utworze swoje odbicie.
<Do czasu rozstrzygnięcia przez sąd- mamy domniemanie o wspólnych udziałach.
->wielkość wkładu decyduje o udziałach w nakładach
->jeżeli mówimy o współwłasności prawa to dotyczy praw majątkowych
-> w kwestiach osobistych mamy indywidualność w podejmowaniu decyzji.
< Konieczna jest jednomyślność w prawie decydowania o publikacji.
<Każdy sam podejmuje indywidualną decyzję o oznaczeniu swojego wkładu.
<Jeżeli mówimy o wspólności praw to się odnosi do praw majątkowych.
<Nie ma przeszkód, aby kwestie np.-współautorstwa, -stosunków między współautorami określone w umowie.
<Można ustanowić zarządcę, który będzie zarządzał tymi prawami.
<Podział na czynności zwykłego zarządu i przekraczające zarząd- nie są dokonywane.
<Według reguł współwłasności ułamkowej każdy może sam swoim udziałem zarządzać.
Zasadą z art. 9
1)Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólne. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd na podstawie wkładów pracy twórczej.
<Dotyczy on utworów rozłącznych.
Problem kiedy te prawa mogą być zagrożone jest to sprawa sądu.
Np. Orzeczenie w którym SN miał rozstrzygnąć:
Było dzieło wspólne, jeden z współtwórców filmu był autorem dialogu, uznał, że te dialogi będą wykorzystywane w innym filmie, czemu się sprzeciwili inni współtwórcy filmu.
To było orzeczenie z 82 roku. Nie było takiego art. 9. SN uznał, że uszczerbek dla tych praw będzie istniał.
<Gdy twórcy połączyli swoje odrębne utwory w celu wspólnego ich rozpowszechniania, np. jeden napisał wiersz , drugi muzykę i chce aby była rozpowszechniona piosenka na podstawie tych utworów.
Art. 10- połączenie odrębnych utworów
Jeżeli twórcy połączyli swoje odrębne utwory w celu wspólnego rozpowszechniania każdy z nich może żądać od pozostałych twórców udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie tak powstałej całości, chyba że istnieje słuszna podstawa odmowy, a umowa nie stanowi inaczej, Przepisy art. 9 ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.
Art. 9
2.Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców.
3.Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesu wszystkich współtwórców.
4.Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom stosownie do wielkości ich wkładów.
<Art. 10 połączenie odrębnych utworów ma na uwadze połączenie utworów stworzonych przez twórców, którzy nie współdziałają ze sobą.
<W wyniku takiego połączenia nie powstaje nowy utwór,
<Ochrona takich utworów będzie indywidualna.
Mamy dwa odrębne utwory wiersz i melodię.
Druga różnica polega na tym, ze w art. 10 jest wyraźne upoważnienie autora utworu połączonego.
<Każdy z tych autorów może żądać od autora zezwolenia. Musi tutaj być zgoda.
Problem dziel zbiorowych Art. 11:
Był już o producencie i wydawcy , którzy mają autorskie prawo majątkowe do utworu zbiorowego(encyklopedia, publikacja periodyczna)
-mają oni prawo do tytułu
<Nie są one traktowane jako dzieła wspólne.
<Ten przepis przyznaje prawa producentowi lub wydawcy.
<Wkład pracy takiego wydawcy lub producenta jest istotnym wkładem finansowym, organizacyjnym, twórczy- koncepcja całości.
<Ryzyko i odpowiedzialność jaką ponosi wydawca lub producent z którymi utwór jest utożsamiany.
<Względy praktyczne wyrażające się w oznaczeniu współtwórców utworu zbiorowego.
<Elementy działa zbiorowego nie muszą mieć statusu utworu, np. encyklopedia, publikacje periodyczne, dziennik telewizyjny.
<Te dzieła zbiorowe istnieją wówczas, gdy autorzy w sposób co najmniej dorozumiany absorbują w utworzeniu takiego dzieła.
Zagadnieniem przedmiotu prawa autorskiego łączą się problemy prawa pracowniczego.
Prawo autorskie
2 kategorie:
- teoria monistyczna
- teoria dualistyczna
1.Podłoże w nauce niemieckiej.
-Prawo autorskie to prawo, które daje cały szereg uprawnień twórcy.
2.Akcentuje kwestie różne jakie występują między prawami autorskimi.
Nie jest możliwe ujmowanie prawa autorskiego jako całości.
Mamy:
-prawo autorskie niemajątkowe
-prawo autorskie majątkowe.
<Ustawodawca rozstrzygnął problem, przyjął 2 teorie
Art. 16- autorskie prawo osobiste
Art. 17- autorskie prawo majątkowe
Art. 16
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
1.autorstwa utworu
2.oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania anonimowo
3.nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
4.decydowania o pierwszym udostępnianiu utworu publiczności
5.nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Art. 17
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
<Różnice praw autorskich:
-osobiste- są to prawa, które są nieograniczone w czasie, są to prawa wieczne, które nie zależą od upływu czasu.
-majątkowe- są uzależnione od czasu w jakim trwają. Trwają tylko przez okres życia twórcy i jeszcze po śmierci.
< W zakresie praw autorskich – są prawa na które nie ma wpływ upływ czasu.
<Prawa autorskie osobiste są prawami, które nie mogą być przedmiotem obrotu prawnego, są nieograniczone w czasie, nie podlegają zrzeczeniu się i zbyciu.
Prawa autorskie osobiste
Problem
1.Stosunek tych praw do dóbr osobistych:
- art. 23 kc –mówi o dobrach osobistych człowieka( o dobrach twórczości itp.)
Czy autorskie prawa osobiste są odrębnymi prawami, które każdy człowiek posiada?
-wiele sposobów-
<Stanowisko – prawa autorskie są prawami, które nie są odrębnymi prawami od dóbr osobistych.-specyficzne dobra osobiste
<Mają specyficzny charakter.
<Wykazują cechę, która je w jakiś sposób różni od dóbr osobistych.
Specyficzne cechy:
1)Te prawa nie wygasają z chwilą śmierci.
<Są prawami, które były związane z osobą twórcy, nie są prawami osób, które są uprawnione do ich wykonywania.
Pozostają prawami osobistymi po śmierci nie wygasają.
2)prawo do integralności( niezmienności treści) utworu.
Twórca może w drodze umowy pozwolić na takie zmiany w tym zakresie. Może wpływać na prawa osobiste.
Art. 16( str1) – najpierw ogólnie charakteryzuje prawa osobiste,
-mówi, że nie podlegają zrzeczeniu się zbyciu
-polegają na więzi autora z utworem i są niezależne od upływu czasu
Art. 16 – wymienia w 5 pkt. Prawa autorskie osobiste
- To wyliczenie jest przykładowe, ale z drugiej strony trudno byłby coś dodać.
<ustawa z 52 miała węższy katalog.
<Autorskie prawo do bycia autorem – prawo do autorstwa.
Jest formowane dwojako. Od strony negatywnej(nikt inny nie może być uznawanym za autora poza tym twórcą),
-pozytywne(danie wyrazu, że jest się autorem, oznaczenie tego autora)
<Prawo do autorstwa może być naruszone poprzez przywłaszczenie przez osobę nieuprawnioną
do bycia autorem.
<Plagiat:
-Kradzież autorstwa, ktoś przedstawia się jako autor nie będąc autorem, następuje przywłaszczenie prawa do autorstwa.
2 rozróżnienia plagiatu:
Najpierw podział pomiędzy plagiat: ->jawny
->ukryty
Oraz plagiatem całkowitym a częściowym.
<Plagiat całkowity- sytuacja, w której osoba nieuprawniona przywłaszcza sobie cały cudzy utwór i określa się jako autor, a także sytuacja w której ten który dokonał przywłaszczenia nie dołożył niczego ze swojej strony do przywłaszczonego utworu nie wniósł nic.
Sytuacja w której:
<Plagiat częściowy:
Wtedy kiedy następuje przejęcie fragmentu utworu
Sytuacja, w której przyjmujący przejmuje cały lub część utworu wprowadzając pewne zmiany.
<Plagiat ukryty- osoba dokonująca plagiat próbuje ukryć fakt sięgnięcia po cudzy utwór. Dokonując zmian przekształcających, skrywających, np.zmiana szyku zdania.
<Plagiat odwrotny- w sytuacji w której autor dokonuje tzw.fałszerstwa, przypisuje utwór, który stworzył innej osobie.
<Autoplagiat- w sytuacji, w której autor sięga do swego własnego utworu, który po raz kolejny przedstawia jak coś nowego(np. pod innym tytułem). Tak naprawdę nie ma to nic wspólnego z plagiatem.
Często to będzie stanowiło odpow. wobec wydawcy, który już nabył prawa do wydanego uwtoru.Nie ma tu istoty plagiatu, czyli przywłaszczenia cudzego utworu.
<Oznaczenie utworu swoim nazwiskiem, pseudonimem, wydane np.anonimowo.
Przykłady działań plagiat:
<Polskie orzecznictwo –mało przykładów
-orzeczenie dotyczące plagiatu dzieła plastycznego z lat 70.
<Strony autora pomnika powstańca
Pokazała się miniaturka pomnika(upominek)bez udziału autora pomnika. Sąd uznał, że doszło do plgiatu.Sąd powiedział, że niemożliwe jest, aby obie figurki powstały od siebie niezależnie.
<Sprawa francuski autorki niebieskiego roweru, która splagiatowała fragmenty „Przemineło z wiatrem”
Sąd I instancji –uznał plagiat, apelacyjny- nie, kasacyjny- uchylił wyrok.
Oznaczenie utworu swoim nazwiskiem pseudonimem
<Decyzja podejmowana przez autora jest decyzją wiążącą.
<Anonimy- najwięcej problemów, kto ma te prawa wykonywać.
Problem np., na ile pseudonim może być wprowadzającym w błąd czytelnika, np. pseudonim malarza KIK PICASSO
- spadkobiercy występują do sądu, który uznał, że ten pseudonim może wprowadzić w błąd, bo nie każdy wie jak PICASSO miał na imię
-Użycie pseudonimu, który wskazuje na to , że jest spokrewniony autor z uznanym ministrem, ale w innej dziedzinie.
Malarz występuje przeciwko francuskiej autorce. Bo pseudonim sugeruje powiązania rodzinne, których w istocie nie ma. Sąd to również uwzględnia.
- Przypisanie utworu innej osobie.
Dwóch kompozytorów muzycznych zakładają się, że utwór zostanie potraktowany przez krytyków jako utwór Mozarta. Specjaliści uznają, że jest to utwór Mozarta, a później się ujawniają. Czy po takim fałszerstwie jest możliwe oznaczenie utworu nazwiskiem twórców?
Sąd oznaczył ich nazwiskiem utwór.
-Problemy dotyczące prawa do autorstwa.
Naruszenie tego prawa wiąże się z naruszeniem „murzynów”, którzy za pieniądze tworzą utwór, który jest przenoszony na inną osobę, która jest podana jako autor.
3 sytacje:
1.sekretarzy osób, które przygotowują
Polecają przygotowanie mów innym osobom, które mają za zadanie…
2.osoby, które za pieniądze spisują pamiętniki, wspomnienia, jako autora przedstawiony jest ten, który opowiedział życiorys.
3.przypadek, gdy ktoś nabywa utwór stworzony przez inną osobę i zdobywa dyplom (np. doktorancki)
Ad1.
Działania tych sekretarzy nie można traktować jako twórcze działania tych osób. Tworzą one materiał, który nie wiąże tego co wygłosi.
Ten mąż stanu może pomijać, włączać dygresje, rozwijać poszczególne problemy. Jest to udział pomocniczy tych sekretarzy.
Ad2.
Nie można w drodze umowy przenieść praw do autorstwa. Ktoś uzyskuje to prawo. Te kwestie trudno wskazać, bo ktoś wziął pieniądze za to , że napisze za kogoś wspomnienia.
Ad3.
Nabywanie za pieniądze utworu. Jest to oszustwo, które stanowi również naruszenie kodeksu karnego.
Ustawa o szkolnictwie wyższym reguluje tę kwestię. W takim przypadku aktor zobowiązany jest do udzielenia decyzji spawa post.dyscyplinarnego.
Zawiadomienie organów ścigania.
PRAWO DO INTEGRALNOŚCI- nienaruszalność treści utworu.
<prawo do rzetelnego wykorzystania
Prawo do integralności – forma jaką nadaje utworowi autor.
Nie może być bez jego udziału zmieniona.
<Chodzi tutaj np. o dodatki( opatrzenie art. Historycznego rysunkami przez wydawcę)- autor na to się nie zgadza bo stanowi naruszenie tego prawa.
-wydanie czegoś w 10 zeszytach- naruszenie prawa do integralności
-dodanie przedmowy do utworu
- opatrzenie śródtytułami treści artykułu.
Art. 49
1.Jeżeli w umowie nie określono sposobu korzystania z utworu powinien on być zgodny z charakterem i przeznaczeniem utworu oraz przyjętymi zwyczajami.
2.Następca prawny choćby nabył całość autorskich praw majątkowych nie może bez zgody twórcy czynić zmian w utworze, chyba, ze są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca, nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwiać.Dotyczy to odpowiednio utworów, których czas ochrony autorskich praw majątkowych upłynął.
Art. 49 ustawy- istnieje możliwość dokonania zmian co do których twórca nie ma słusznej podstawy się sprzeciwić np. błędy ortograficzne, stylistyczne, poprawione przez np. wydawcę.
Stanowisko- w którym autor ma wyrazić zgodę na integralność w przyszłości.
Sprawy- powinny być to zgody( im blanco w konkretnych sprawach zadaniach)
<Dodano tu do tego prawa-> prawo rzetelnego wykorzystania utworu.
<Orzecznictwo- Krytyk po ukazaniu się utworu formułował w recenzji pogląd, który wskazywał
na zachwianie moralności
<Przeciwko niemu wystąpił autor, który uznał, że było to nierzetelne wykorzystanie utworu z czym zgodził się sąd.
PRAWO DO DECYZJI O UDOSTĘPNIENIU UTWORU PUBLICZNOŚCI
Autor po zawarciu umowy wydawniczej uznaje, że utwór nie zostanie wydany. To autor decyduje o swoim prawie do utworu.
PRAWO NADZORU NAD WYKONYWANIEM PRAW AUTORSKIC.
-nie było go w ustawie z roku 52
Autor ma również po rozpowszechnianiu utworu możliwość nadzoru nad rozpowszechnianiem.
Problem naruszenia tych praw i roszczeń jakie przysługują :
Przesłanki:
<Sam fakt naruszenia, albo nawet zagrożenia naruszenia i bezprawności- jako domniemanej przesłanki. (tak samo jak przy dobrach osobistych)
Naruszenie- kryteria obiektywne nie tylko samo przekonanie autora, ale powszechne uznanie, że jest naruszenie obiektywna ocena sądu.
Możliwość wyłączenia bezprawności:
-zgoda
-działanie w obronie interesów
(Tak samo jak przy dobrach osobistych)
Roszczenia z grupy:
->niemajątkowe: -roszczenia o stwierdzenie faktu naruszenia
-roszczenie o podjęcie działań potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia
->majątkowe: -roszczenia o:-odszkodowanie
-zadośćuczynienie
-nawiązkę
Przesłanką tutaj jest wina(r. majątkowe)
Są to roszczenia , które mogą być kumulowane.
Prawa autorskie majątkowe
1.Są ograniczone czasowo.
2.Mogą być przedmiotem obrotu
Art. 17 ustawy- określa się to prawo jako prawo własności.
Art. 17
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłącznie prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
<Wyłączność ta jest ograniczona
A ograniczenie wynikające z dozwolonego użytku prywatnego istnieje możliwość korzystania z prawa autorskiego majątkowego w zakresie...
W art. 23
Art. 23
1.Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba , że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.
2.Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzu utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
<Zakres własnego użytku osobistego – chodzi o możliwość korzystania z utworów własnych i rozpowszechnionych.
Art. 23 ust. 2 (strona 1)
<Pokrewieństwo i powinowactwo nie budzi żadnych zastrzeżeń. Wątpliwości dotyczą pojęcia stosunki towarzyskie-> cechuje się on bliskością osoby związane tym stosunkiem obejmują pewne kontakty.
Dozwolony użytek publiczny:
3 grupy przepisów:
1.Strefa działań w celach informacyjnych.
2.Sfera działań w celach naukowych, oświatowych.
3.Sfera działań w celach oświetlenia imprez organizowanych przez instytucje p-we.
Ad1.
Art. 25 dla celów informacyjnych można naruszać sferę wyłączności bez potrzeby uzyskania zezwolenia autora.
Art. 26
Ad2.
Cele naukowo- oświatowe
Art. 27, Art. 28, art. 29, art. 31, art. 34, art 35
<SA Kraków 2000r.
Powództwo dotyczyło określonej kwoty za odtwarzanie publicznej muzyki mechanicznej.
Stronie przysługującej zbiorowe zarządzanie SA zmienił wyrok, bronił się , iż działanie mieściło się w ramach dozwolonego użytku.
Czynności prawne dotyczące praw autorskich majątkowych:
1.Czynności polegające na przeniesieniu prawa autorskiego majątkowego.
2.Czynności polegające na upoważnieniu do korzystania (umowy licencyjnej).
Przenoszenie praw majątkowych jest szerzej rozumiane.
<Reguły ogólne dotyczące tych rozporządzeń:
Się….. eksploatacji.. uprawniony może z nich korzystać
<Wyczerpanie pr.a.m. Art. 51- wprowadzenie do obrotu jest równoznaczne z wyczerpaniem tego prawa.
<Przeniesienie własności w egzemplarza nie powoduje wyczerpania tego praw
<Przeniesienia pr. Maj. Nie powoduje nabycia…………
2.art 53, 54 , 55- odpowiedzialność za wady, art56- Twórca nie może –przenieść przyszłych praw, które powstaną, nie można zbyć wszelkich praw
Art. 58, 63, 64,65, 66
Rodzaje licencji (tak samo jak w wł. Int.)
1.Lincencja wyłączna
2.Licencja niewyłączna
(umowa licencyjna- forma pisemna pod rygorem nieważności)
Art. 67- Udzielona licencja nie daje prawa do sublicencji
Art. 67 ust 3
Art. 63
3.Jeżeli umowa nie stanowi inaczej licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji.
Art. 68
1.Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, a licencji udzielono na czas nieoznaczony, twórca może ją wypowiedzieć z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku na rok naprzód na koniec roku kalendarzowego.
2.Licencje udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieoznaczony.
Wynagrodzenie za prawa wyłączne
Art. 20-> łączy się z postępem technologicznym
Art. 20 z indeksem1
<3% od obrotu muszą uiszczać producenci i importerzy na rzecz podmiotów wskazanych w rozporządzeniu Ministra Kultury.
…………..->pr. Które ma uwzględniać interesy twórców
Art. 19 chodzi o ochronę interesów twórców plastycznych
Art. 19 z indeksem 1 i następne
Wcześniej było 5% teraz są określone stawki
<Roszczenia wynikające z naruszenia p.a.a.
Art. 79, 79ust.2
Pkt1) jest swojego rodzaju karaą
Pkt2)
Art. 79ust 3, 4; art. 80, art. 80 ust 2,4
Art.25
Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych
-w prasie
-radiu
-telewizji.
1.Już rozpowszechnione:
a)sprawozdania o aktualnych wydarzeniach
b)aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne( chyba, że nie jest zastrzeżenie, że dalsze rozpowszechnianie jest zabronione)
c)aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie.
2.Krótkie wyciągi ze sprawozdać i art.
-przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych
-mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach(chyba, że mówi jedna osoba)
Korzystanie z utworu :twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Rozpowszechnianie jest dozwolone zarówno w oryginałach , jak i w tłumaczeniu.
Art.26
Wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przeczytać utwory udostępnione podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.
Art.24
Instytucje naukowe i oświatowe mogą w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu.
Art.28
Biblioteki, archiwa, szkoły mogą:
1.udostępnić nieodpłatnie w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych.
2.sporządzać lub zlecać sporządzenie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów.
3.udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem terminali znajdujących się na terenie tych jednostek.
Art.29
1.Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, naliczaniem lub prawami gatunki twórczości.
2.Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.
2(1)Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w antologiach.
W przypadku 2 o 2(1) twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Art.31
Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych.
Jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści, wykonawcy, otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez masowych , promocyjnych lub wyborczych.
Art.34
Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła.
Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości .Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba, że ustawa stanowi inaczej.
Art. 35
Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
Zastrzeżenie( lub zas, tworzenia)praw majątkowych
Autorskie prawo majątkowe gasną z upływem 70 lat
-od dnia śmierci twórcy,
- a do utworów współautorskich – od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych.
Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych
Forma: pisemna pod rygorem nieważności.
Art. 54
Twórca jest obowiązany:
1.dostarczyć utwór w terminie określonym w umowie:
-gdy brak terminu- niezwłocznie po utworzeniu utworu.
2.Jeżeli twórca nie dostarczył utworu w przewidzianym terminie zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni dodatkowy termin z zagrożeniem odstąpienia od umowy, a po bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić.
Art.55
1.Jeżeli zamówiony utwór ma usterki:
-zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni termin do ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie może:
- od umowy odstąpić lub
- żądać odpowiedniego obniżenia wynagrodzenia
- zachowuje w każdym razie prawo do otrzymanej….. wynagrodzenia, nie wyższej, niż 25% wynagrodzenia umownego.
2.Jeżeli utwór ma wady prawne:
-zamawiający może od umowy odstąpić
-żądać naprawnienia poniesionej szkody.
Roszczenia z ust.1 wygasają z chwilą przyjęcia utworu.
4.Jeżeli zmawiający nie zawiadomi twórcy w terminie 6 miesięcy od dostarczenia utworu o jego przyjęciu, nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń.
Strony mogą określić inny termin.
Art. 56
1)Twórca może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć ze względu na swoje istotne interesy twórcze.
2)Jeżeli w ciągu 2 lat od odstąpienia lub wypowiedzenia, o którym mowa w ust.1 twórca zamierza przystąpić do korzystania z utworu , ma obowiązek zaoferować to korzystanie nabywcy lub licencjobiorcy, wyznaczając w tym celu odpowiedni termin.
3)Jeżeli odstąpienie od umowy lub jej wypowiedzenie następuje po przyjęciu utworu, skuteczność odstąpienia lub wypowiedzenia może być przez drugą stronę umowy uzależniona od zabezpieczenia kosztów poniesionych przez nią w związku z zawarta umową.
Art.58
Jeżeli publiczne udostępnianie utworu następuje w nieodpowiedniej formie albo ze zmianami, którym twórca mógłby słusznie się sprzeciwić, może on po bezskutecznym wezwaniu do zaniechania naruszenia odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć.
Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia określonego umową.
Art.63
Jeżeli umowa obejmuje sporządzenie egzemplarzy przeznaczonych do udostępniania publiczności ,twórcy należą się egzemplarze autorskie w liczbie określonej w umowie.
Art.64
Umowa zobowiązują do przeniesienia autorskich praw majątkowych przenosi na nabywcą z chwilą przyjęcia utworu prawo do wyłącznego korzystania z utworu na określonym w umowie polu eksploatacji, chyba, że postanowiono w niej inaczej.
Art. 65 Umowy licencyjnej
Z braku wyraźnego postanowienia o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca udzielił licencji.
Art.66
Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie 5 lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę, chyba, że w umowa postanowiono inaczej/
Po upływie terminu, o którym mowa w ust.1 prawo uzyskane na postawie umowy licencyjnej wygasa.
Wynagrodzenie za prawo wyłączne
Art.13
Twórcy i jego spadkobiercom w przypadku dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego, przysługuje prawo do wynagrodzenia stanowiącego np. 5% części ceny sprzedaży.( ten utwór jednak nie może mieć mniej niż 100euro)
5% ceny dokonanych zawodowo odsprzedaży rękopisów utworów literackich i muzycznych.
Art.20
Producenci i importerzy np. magnetofonów
- są obowiązani do uiszczenia organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów, wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, wpłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytuły sprzedaży tych urządzeń i nośników.
…..autorskich praw majątkowych
Art. 79
Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
Zaniechania naruszenia
Usunięcia skutków naruszenia
Naprawienia wyrządzonej szkody:
Na zasadach ogólnych
Poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej 2-krotności, a w przypadku, gdy naruszenie jest zawinione 3-krotności
Stosowanego wynagrodzenia.
Wydania uzyskanych korzyści.
Niezależnie od tych roszczeń uprawniony może się domagać:
1)jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wybranego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.
2)zapłata przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy na rzecz Funduszu Promocji Twórczości.
- gdy naruszenie jest w ramach dział. Gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek.
3) gdy naruszenie jest niezawinione.
Sąd może nakazać osobie m która naruszyła te prawa zapłatę sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego, jeżeli zaniechanie naruszenia lub usunięcia skutków naruszenia byłaby dla osoby naruszającej niewspółmiernie dotkliwe.
4)sąd rozstrzygając o naruszenia prawa, może orzec na wniosek uprawnionego o bezprawnie wytworzonych przedmiotach oraz środkach i materiałach użytych do ich wytworzenia.
Może orzec o:
-wycofaniu z obrotu
-zniszczeniu
- odszkodowaniu na rzecz uprawnionego.
Sąd bierze pod uwagę wagę naruszenia i interesy os.3.
Art.80
Sąd właściwy do rozpoznawania spraw o naruszenie autorskich praw majątkowych miejsca, w którym sprawca wykonuje działalność lub w którym znajduję się jego majątek.
Rozpoznaje nie później, niż w terminie 3 dni od dnia złożenia w sądzie wniosku mającego w tym interes prawny.
m.in. o zabezpieczenie dowodów i zw. Z nimi roszczeń
o wnioskach zgłaszającego naruszenie.
Sąd dopuszczając dowód lub rozpoznając wnioski z ust 1 zapewnia zachowanie tajemnicy przedsiębiorcy i innych tajemnic ustawowo chronionych.
4)W uzasadnionych przypadkach sąd może uzależnić wydanie postanowienia o zabezpieczeniu dowodów od złożenia kaucji.
UTWORY PRACOWNICZE
XIX w- zatrudniono pracowników w celu odkrycia wynalazków , powstawały wtedy koncepcje wynalazku służbowego, pracowniczego.
Nie było określonych kryteriów, kiedy mamy do czynienia z wynalazkiem.
-w Polsce kryteria były bardzo szeroko sformułowane.
Pomoc udzielania pracownikowi decydowała o tym, że dany wynalazek stawał się pracowniczy.
Utwory pracownicze:
1.występują w agencjach reklamowych – zatrudniani pracownicy tworzą coś co przynosi korzyści właścicielowi agencji.
Dopiero po przemianach ustawowych zaczęto widzieć potrzebę węższego ujęcia tych kryteriów.
Stworzono kryterium:
Tylko wtedy można mówić o wynalazku pracowniczym lub utworze pracowniczym, jeżeli te dokonania powstały w ramach stosunku pracy, bo pracodawca może wydawać różne polecenia służbowe.
-można wtedy mówić o utworze pracowniczym.
Art.12 ta zasada znajduje zastosowanie, gdy nic innego nie wynika z umowy.
Do wszystkich utworów stworzonych przez pracownika pracodawca ma prawo do określonego rodzaju utworu.
Obowiązek określenia pól eksploatacji art. 11
-można w umowie określić pola eksploatacji
- umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.
Utwór- musi powstać w ramach obowiązku ze stosunku pracy, które muszą być:
- jasno określone
- mogą one być określone w układach zbiorowych
- zwyczajach panujących w danym zakładzie
- umowie o pracę.
Nie wystarcza:
- fakt posłużenia się materiałem należącym do zakładu pracy lub stworzenia tego utworu w godzinach pracy.
Pracownik wykonuje swe obowiązku, powinien przedstawić ten utwór pracodawcy.
Musi to być formalne oświadczenie o przyjęciu – Art. 12
Art.12
1.Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
2.Jeżeli pracodawca, w okresie 2 lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechniania, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnianie utworu z tym skutkiem, ze po jego bezskutecznym upływie przedmiot na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba, że umowa stanowi inaczej.
Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
3.Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
W jaki sposób pracodawca może nabyć uprawnienia do utworu?
- Wystarczy oświadczenie pracodawcy, że wie o utworze i w ten sposób uzyskuje on prawa(przyjęcie w ciemno).
Art.13
Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie 6 miesięcy- od dostarczenie utworu o jego nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń.
Strony mogą określić inny termin.
Zakres nabycia praw przez pracodawcę:
-nabywa w takim zakresie w jakim wynika to z umowy o pracę
-agencja reklamowa nabędzie w zakresie wszystkich pól eksploatacji w celu reklamowym,
Szkoła prywatna np. stworzenie skryptu
-w literaturze są różne opinie zakres określony w umowie jest wiążący.
UTWÓR PRACOWNICZY
1.stworzony przez pracownika
2. w ramach stosunku pracy
3. tworzenie tego rodzaju utworu należy do obowiązków pracowniczych.
Twórczość pracownika nie wynika z umów cywilnoprawnych(o dzieło, o usługi, zlecenia itp.)
Treść obowiązków pracownika:
-jest uregulowana w umowie o pracę i innych aktach prawa pracy.
Utwór nie-pracowniczy:
-utwór stworzony poza obowiązkami wynikającymi ze stosunku pracy, chociaż był wykonywany z materiałów należących do pracodawcy, bądź w ramach czasu pracy nie stanowi utworu pracowniczego.
-nie ma znaczenia udzielenie przez pracodawcę pomocy finansowej, technicznej oraz fachowej, jeżeli obowiązek nie wynika z treści obowiązków ze stosunku pracy.
Przejście autorskich praw majątkowych
-Pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
-Przyjęcie utworu następuje z chwilą złożenia przez pracodawcę odpowiedniego oświadczenia akceptującego utwór lub z upływem 5-mcy od dostarczenia utworu przez twórcę o ile pracodawca nie zgłosił w tym terminie propozycji zmian ulepszenia.
-Na pracowniku ciąży obowiązek dostarczenia utworu pracodawcy.
Art.12-> jest to przez względnie obowiązujący, znajduje zastosowanie, gdy strony stosunku pracy nie zdecydowały inaczej.
SKUTKI PRAWNE PRZYJĘCIA
1.Pracodawca nabywa autorskie prawa majątkowe.
2.Jest zobowiązany wobec twórcy do rozpowszechniania utworu.
3.Nabywa własność przedmiotu na którym utrwalono utwór.
NABYCIA AUTORSKIEGO PRAWA MAJĄTKOWEGO
-następuje w sposób pochodny w drodze cessio legis
-prawa eksploatacyjne przysługują pracodawcy ograniczone są jedynie zakresem jaki wynika z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron, w pozostałym zakresie pozostają przy pracowniku.
Autorskie prawa osobiste do utworu pracowniczego:
-ze względu na ścisły związek z osobą twórcy nie podlegają zrzeczeniu ani zbyciu i pozostają przy pracowniku, jako twórcy
-pracodawca zobowiązany jest do oznaczenia utworu imieniem i nazwiskiem pracownika.
Utwory pracownicze->brak wynagrodzenia.
UTWORY NAUKOWE
Instytucja naukowa ma:
1.Pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego-> twórca ma prawo wynagrodzenia.
2.Prawo do korzystania z materiałów naukowego zawartego w utworze.
3.Prawo udostępniania tego utworu osobom trzecim.
2 i 3 – bez odrębnego wynagrodzenia
Utwór naukowy jest stworzony przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy.
Art.14
1.Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej instytucji naukowej przysługuje:
-pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy
-twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia
- pierwszeństwo opublikowania wygasa:
<jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o
wydanie utworu albo
<jeżeli w okresie 2 lat od daty jego przyjęcia utwór nie został upublikowany.
2.Instytucja naukowa może:
-bez odrębnego wynagrodzenia
-korzystać z materiału naukowego zawartego w utworze (z ust 1)
-udostępniać ten utwór osobom trzecim , jeżeli to wynika z uzasadnionego przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie.
OCHRONA WIZERUNKU ,ADRESATA KORESPONDENCJI I TAJEMNICY ŹRÓDEŁ INFROMACJI
WIZERUNEK
Art.81
1.Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przestawionej:
- w braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzyma umówioną zapłatę za pozowanie.
2.Zezwolenie nie wymaga rozpowszechniania wizerunku:
-osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych w szczególności: - politycznych
-społecznych
- zawodowych
-osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak:
-zgromadzenie
-krajobraz
-publiczna impreza.
Kwestie dotyczące wizerunku są istotne.
<Wizerunek- pełni funkcję identyfikacyjną i informacyjną
<Człowiek jest bardzo ważnym dobrem osobistym
<Wokół tych zagadnień koncentrują się interesy osobowe i majątkowe
<np. sportowcy, gwiazdy czerpią dochody udostępniania swojego wizerunku
<Wiąże się z zagadnieniem prywatności
<LIght of public – udostępnianie wizerunku sławnych osób dla celów reklamowych
<jest to wytwór nieokreślony, który za pomocą sr. Plastycznych przedstawiający rozpoznawalną podobiznę danej osoby
<w przeszłości wizerunek był tworzony w postaci portretów malarskich
<Dzisiaj powstają fotografie
<oświadczenie osoby, której wizerunek ma być rozpowszechniony- to jest tzw. umowa z fotografem
<zapłata za pozowanie zawiera domniemanie udzielonego pozwolenia- kto płaci za pozwolenie to nabywa prawa przedmiotowe do tego wizerunku
<to zezwolenie nie może być zgodą na rozpowszechnianie wizerunku bez wskazań na to rozpowszechnianie, np. gdzie będzie ten wizerunek rozpowszechniany :
- w literaturze zwraca się uwagę na określenie kwestii
- obejmuje to każde rozpowszechnianie publiczne
<Sprzedaż wizerunku osobie 3 nie jest rozpowszechnianiem
<jedno zdjęcie na ulicy, to forma rozpowszechniania (chociaż to jedno zdjęcie)
<zgoda jest wymogiem poza przyjęciem opłaty za pozowanie
<Odmowa zgody może być formułowana bez uzasadnienia
<Problem:
Czy raz udzielona zgoda umożliwia rozpowszechnianie wizerunku?
-SN orzekł, że publikowanie fotografii dopuszczalne jest z tą zgodą
-Polska publikacja jest możliwa, ale musi być taka sama publikacja i musi być wskazane źródło zgody
SN uznał, że opublikowanie zdjęć w innych okolicznościach stanowi naruszenie prawa osoby fotografowanej do wizerunku.
-Musi być ponowna zgoda
Musi być zgoda nie tylko na wizerunek, ale i na okoliczności, warunki, w których może być rozpowszechniony wizerunek.
Ta zgoda nie może być przeniesiona na osoby 3.
<2 wyjątki od art. 81p1:
1.Zezwolenie nie jest wymagane:
-osoba powszechnie znana-(ustawodawca nie wyjaśnia):
-nie chodzi o znajomość np. całego kraju
-wystarczy, że jest znana w danym kręgu, środowisku np. prezydent miasta
-ten wizerunek musi być związany z funkcjami jakie te osoba pełni(prywatne miejsce nie można)
-cel jest okolicznością, która decyduje o tym, że doszło do naruszenia
2.Art. 81p.2
-uzasadnieniem jest tutaj wolność informacji
Np. transmisja telewizyjna- można pokazać publiczność na trybunach
-problem, gdy pokazywana jest jedna osoba, tu można mówić o naruszeniu wizerunku teoretycznie, bo te osoby są zazwyczaj zadowolone.
Orzeczenie sądu apelacyjnego w Łodzi:
-czy osoba będąca szczegółem publicznej imprezy może być pokazywana dla celów reklamowych?
Orzeczenie z 96 r.
Jeżeli zdjęcie jest z publicznej imprezy:
- jest zrobione w trakcie akcji ratowniczej
-jest to szczegół
- a publikowanie tego zdjęcia nie ma celu reklamy
Osoba, która udostępniła to zdjęcie nie musiała mieć zezwolenia na udostępnienie wizerunku.
Chodziło o zawody strażackie.
< To przykład orzeczenie, które narusza sytuację rozpowszechniania wizerunku.
<Musi być zezwolenie w tym przypadku był błąd orzeczenia.
Prawo do udostępniania wizerunku gaśnie, dotyczy też korespondencji ->śmieci tej osoby.
KORESPONDENCJA
Art.82
Jeżeli osoba do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji w okresie 20 lat od jej śmierci wymaga zezwolenia małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa.
Art. 83
Do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawione oraz rozpowszechniania korespondencji bez wymaganego zezwolenia osoby, do której została skierowana, stosuje się odpowiednio przepis art.78 ust.1 ,roszczeń tych ni e można dochodzić po upływie 20 lat od śmierci tych osób.
(-zaniechanie, - usunięcie skutku, -zadośćuczynienie, -sama nie wskazuje celu)
<Prawo autorskie reguluje to zagadnienie.
<Korespondencja, która jest utworami( w tym znaczeniu) w doktrynie przeważa stanowisko, że są to przepisy, które mogą się odnosić do każdej korespondencji, która nawet nie jest utworem).
Tajemnica korespondencji:
<Korespondencja stanowi twórczość, która jest adresowana do ściśle określonej osoby:
- oparta jest na szczególnym zainteresowaniu
-właścicielem tej korespondencji staje się adresat.
<Jeżeli korespondencję potraktujemy, jako utwór w rozumieniu art. 21
<To nie sposób pozbawić autora utworu prawa do udostępniania swojego utworu publiczności.
Korespondencja
<Rozumiemy tutaj nie tylko listy
- poza listami, korespondencja jest prowadzona za pomocą innych środków: - telefonicznych, -telewizyjnych, - telefaksowych, -e –mailowych.
<Chodzi tutaj o korespondencje adresowane do konkretnej osoby(wyłącza biuletyny).
<Jest potrzebna do rozpowszechniana zgoda autora tej korespondencji.
<Mówienie o tym, kto prowadzi z kim korespondencje może być naruszeniem prywatności.
Art.82 i art.91
1.Twórca , a wydawca lub producent na żądanie twórcy mają obowiązek zachowania tajemnicy źródeł informacji wykorzystywanych w utworze oraz naruszenia związanych z tym dokumentów.
2.Ujawnienie tajemnicy jest dozwolone za zgodą osoby, która powierzyła tajemnicę lub na podstawie postanowienia właściwego sądu.
ZBIOROWE ZARZĄDZENIA PRAWAMI AUTORSKIMI
<Zbiorowe zarządzenie ułatwia życie twórcom, jak i użytkownikom praw autorskich.
<Zbiorowe zarządzenie zwiększa możliwość kontroli, czy nie dochodzi do naruszeń praw autorskich.
Organizacja zbiorowego zarządzenia:
-na gruncie pr. Autorskiego
-stowarzyszenia, które uzyskały(art. 104) prawa autorskiego
Art.104(wybrane)
1.Organizacja zbiorowego zarządzenia w rozumieniu ustawy są stowarzyszenia zrzeszające organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzenie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy.
2.Do organizacji o których mowa w ust.1 stosuje się przepisy prawa o stowarzyszeniach, z tym, że:
1.członkiem organizacji może być również osoba prawna .
2.podjęcie przez organizację działalności określonej w ustawie wymaga zezwolenia ministra
Właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
3.nadzór nad organizacjami sprawuje minier właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
Narodowego.
Co mieści się w pojęciu zbiorowego zarządzenia?
->nie uregulowane w przepisach
->obejmuje:
1.Kontrolę użytku, czy użytek jest wiązany z celami, o których mowa w przepisach.
2.Umów licencyjnych z użytkownikami:
-stowarzyszenia mają za zadanie zawierać umowy w imieniu twórcy.
3.Zbiorowe wynagrodzenia, różnych opłat i później rozdział tych wynagrodzeń pomiędzy
uprawnionymi.
<Zbiorowy zarząd jest to bardzo korzystne i dla twórców, i dla użytkowników.
Są takie utwory, które wyłącznie są niejako przeznaczone do kolektywnego zarządzania.
Utwory ukazujące się na rynku w znacznej liczbie, a indywidualny podmiot nie jest w stanie ich kontrolować.
<Można wskazać takie utwory, które nadają się do indywidualnego zarządzania:
- wydania książkowe
- budowy artektoniczne
<bo w grę wchodzi jedna umowa np. z wydawnictwem.
<Chodzi tu głównie o tzw. małe prawa (muzyki do piosenek, tekstów do piosenek).
<Organ. zbior. Zarząd. Dysponują repertuarem światowym i jedna umowa daje możliwość do korzystania z tego repertuaru.
<ktoś chce założyć stacje radiową to daje mu możliwość do korzystania ze światowych piosenek.
<Jak dochodzi do upoważnienia organizacji do sprawowania …
->stosunek członkowi- przyjęcie w poczet członków stowarzyszenia, które ma status stowarzyszenia uprawnionego do zarządzania.
Umowa ze stowarzyszeniem:
-twórca nie musi być członkiem
-może on upoważnić organizację do pełnienia funkcji w jego imieniu.
Kwesta stawek wynagrodzenia i jakie…
- nie oznacza to, że użytkownik negocjuje stawki
- u nas jest tzw. komisja prawa autorskiego art.108
Art.106
1.Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego powołuje Komisję Prawa Autorskiego składającą się z czterdziestu arbitrów powołanych w odpowiedniej proporcji spośród kandydatów, o których mowa w ust. 2.
2. Kandydatów na członków Komisji przestawiają organizacje zbiorowego zarządzania:
=>Stowarzyszenia twórców
=>Artystów wykonawców
=>producentów
=>organizacje zrzeszające podmioty zajmujące się zawodowo korzystaniem z utworów oraz organizacje radiowe i telewizyjne w terminie wyznaczonym przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Informacje o terminie ogłasza się w drukowanych dziennikach prasowych.
3.(utracił moc)
4. Do postępowania przed Komisja stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego.
Ust. 5,6,7,8,9.
<Funkcjonuje na podstawie składów orzekających.
->podstawowy- 7osobowy ( 1 super arbiter+ 6 członków)
-> w mniej istotnych kwestiach 5 osobowe i 3 osobowe składy.
1.Zatwierzenie tabel wynagrodzeń za korzystanie z utworu.
2.wskazywanie organizacji właściwej w zakresie dobrego zarządzania.
3.rozstrzygabue spraw dotyczących stosowania konkretnych tabel wynagrodzeń.
<Org, zbior.zarządz, muszą się kierować stawkimi, które zostały zatwierdzone przez Komisję Prawa Autorskiego.
Reprezentacja Komisji
->problem reprezentacji właściwego repertuaru
->stawki mogą mieć różny charakter, mogą mieć charakter ryczałtowym ustalone w %
->licencje mają charakter globalny albo indywidualny odnoszą się do określonego utworu
Twórca, który upoważnia daną Komisję traci…………… umowy.
1.Organizacja zbiorowego zarządzenia jest obowiązana do jednakowego traktowania praw sowich członków oraz innych podmiotów przez siebie reprezentowanych w zakresie zarządzenia tymi prawami lub dochodzenia ich ochrony.
2.Org. zbior.zarząd. nie może bez ważnych powodów odmówić zgody na korzystanie utworów lub artystycznych wykona© w granicach wykonywanego przez siebie zarządu.
3. Org, zbior. Zarząd. Nie może bez ważnych powodów odmówić podjęcia zarządzania prawem autorskim lub prawem pokresnym. Zarządzanie to wykonuje zgodnie ze swoim statusem.
<Mamy tutaj umowę pośrednią:
->pomiędzy autorem a organizacją
-> nie powoduje ona przejścia pr. Autorskich na organizację
->następuje to dopiero w liście praw przekazanej organizacji.
Orzeczenie z 2006 r.:
->nie zatwierdzenie tabeli wynagrodzeń może być podstawą do cofnięcia zezwolenia.
PRAWA POKREWNE
=>obejmuje różnorodne prawa
Prawo pokrewne= prawo sąsiednie
<Prawa artystów wykonawców – wkładają duży element twórczości
….. r. Kopf zaproponował 2 kategorie pr. Pokrewnych:
1.prawa artystów wykonawców->pr. pokrewne
2. prawa sąsiednie to pozostałe prawa pokrewne
1791r. – konferencja rzymska o ochronie artystów wykonawców producentów wideogramów i fonogramów
1992 r. – dyrektywa europejska i pr. Art., wyk.prod. wideo i fonogramów producentów narodowych, producentów napisów filmu
Prawa suigeneris
1998r. – prawo do baz danych, lista praw pokrewnych została rozszerzona
Prawo stadionu
4prawa pokrewne:
Prawo artystów wykonawców.
Prawo producentów fonogramów.
Prawo producentów wideogramów.
Prawo producentów narodowych.
Wydawców 1 wydań utworów niechronionych.
Osób towarzyszących wydania naukowe i krytyczne.
Rozporządzenie Prezesa Komitetu ds. Radia Telewizji.
Art.85 nawiązany do art. 1 ustawy
Art.85
1.Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania.
2.Artystycznymi wykonaniami w rozumieniu ust. 1 są w szczególności działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania.
Art.1 ust.1
1.Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia(utwór).
<Nie jest wyjaśnione kiedy mamy do czynienia z artystycznym wykonaniem.
<Nie trzeba mieć statusu wykonawcy( statusu artysty).
<Kryterium tego art. to wykonanie oryginału.
<Nie ocenia się, czy jest ono dobre, czy też złe.
<Warunkiem ochrony tego wykonania jest jego ustalenie.
<Utwór od wykonania się różni.
<Nie ma możliwości rozdzielenie sytuacji, gdy utwór jest w myślach autora, ponieważ wykonanie jest utrwaleniem.
WYKONANIE UTWORU I DZIEŁA SZTUKI LUDOWEJ
-nie ma znaczenia czy ten utwór jest chroniony czy tez nie, ponieważ:
-utwory nie muszą być chronione
-artystyczne wykonanie jest chronione niezależnie od wymogów formalnych, wieku, zdolności do czynności prawnych
-wolne świadczenia to występy cyrkowe, artyści wariette ich występy nie są utworami gdyż to tylko ich popisy.
Art.85- wartość wyrażenia- nie może być określonego progu bo wartości się zmieniają
Art.85 ma podobną konstrukcję jak art.1
Art.85ust.2
-inne osoby w sposób twórczy ……. Nie są oni autorami, np. reżyser filmowy
-nie wszystkie osoby są zaliczane do tej kategorii, np. sufler
-treść tego prawa, art.86- dotyczy uprawnień osobistych i majątkowych
-czas trwania tych praw majątkowych- wygasa z upływem 50lat, art. 89
-prawo to może wygasnąć za życia wykonawcy
PRAWO DO FONOGRAMÓW I WIELOGRAMÓW
Producentem jest producent wcześniejszego utworu audiowizualnego – art.94
-brak nazwiska nie powoduje że nie jest producentem. Oznaczenie swoim nazwiskiem jest elementem dobra osobistego, art95/96
PRAWO DO PROGRAMÓW
Prawo do nadań programów przysługuje organizacjom nadawczym radiowym i telewizyjnym
-prawa do programów mogą mieć różny charakter, wiele z nich ma charakter utworów
-prawo pokrewne do programów- chodzi o programy, które nie są utworami. Prawo to ma charakter majątkowy.-art.97
-każdy program tworzy prawo do korzystania i rozporządzania przez organizację, która go stworzyła
-inne organizacje nie mogą z tego programu korzystać, art.98
-po upływie tego okresu inne stacje mogą sięgać do tego programu (50lat)
W 2000r.dodano art.99zn1 i art.99zn2
Prawo do pierwszych wydań przysługuje wydawcy- chodzi o utwór, który został znaleziony przez wydawcę i nie jest chroniony, i nie był wcześniej wydany- ochrona 25lat
Osoba, która po upływie czasu ochrony prawa autorskiego przygotowała jego wydanie krytyczne lub naukowe- większość z tych wydań krytycznych i naukowych jest utworami
Art.99(2) stosuje się do wydań które nie są utworami
-ochrona 30 lat, rozporządzenie musi być zgodne z prawem
Art. 99zn1 i 99zn2 dotyczy wyłącznie praw majątkowych i utworów chronionych
- w ustawie prawa autorskiego nie są uregulowane bazy danych
-27.07.2001r. ustawa o ochronie baz danych, różni się od dyrektywy z 1996roku
Art.1-ochronie podlegają bazy, które nie spełniają cech utworu wg. prawa autorskiego
Art3.ustawy- odrębne uregulowanie powoduje że ustawa odnosi się do baz które nie są utworami. Dyrektywa odnosi się do praw sui Genesis. W ustawie jest wyższy poziom ochrony, bo ustawa nie zakazuje…….. . Ustawodawca jest niechętny do rozszerzenia ust .prawa pokrewnego.
PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
HISTORIA
Prawo rzymskie nie znało pojęcia utworu. Rzymianie widzieli przedmioty materialne, nie zajmowali się przedmiotami niematerialnymi.
Owidiusz-protestował przeciwko kopiowaniu innych utworów.
-Uchwała miasta Sybor- kucharz miał wyłączne prawo przyrządzania potrawy- początek patentu.
-Uchwała Norymbergii, Bazylei- gdzie przyznawano wyłączność
-Ochrona nie była znana także w okresie renesansu (protestował przeciwko temu Leonardo da Vinci)
-1623r.- akt przeciwko królewskim przywilejom, autor powinien mieć wyłączność korzystania ze swoich dokonań. Nie była to jednak globalna ochrona.
-Rewolucja Francuska XVIII 1791, 1793- zostały wydane przepisy wprowadzające ochronę
-1791- ustawa patentowa- ten akt prawny używa pojęcia własność. Odkrycie stanowiło własność autora. Próbowano zatem te prawa określić w kategorii własności.
-Zoll-prawo wynalazcze- prawo podobne do p.rzeczowego
1793- przyznanie własności autorom tych dzieł
XIX- inne kraje próbują wprowadzić u siebie ochronę
W połowie XIXw. niektóre kraje, które wprowadziły ochronę pod wpływem tendencji liberalnych, zaczęły ją wycofywać.
Lata 70”- zaczęto uważać że przyznanie wyłączności daje możliwość rozwoju. Firmy zatrudniające ludzi chciały korzystać z tych dokonań wynalazczych. Tworzone były wynalazki służbowe (pracownicze). Osoby, które organizowały ten dział miały prawo do patentu.
Polska 1918 utworzono Urząd Patentowy, który przez 7 lat nie opatentował żadnego wynalazku.. Urząd ten nie był zdolny do pełnego badania.
Przyjęto rozwiązania francuskie, wstępne badania- wynalazek mógł korzystać z ochrony.
1928 rozporządzenie prezydenta, o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych, wcześniej była wydana konwencja.
1926 ustawa prawo autorskie
Konwencje- wszystkie kraje w podobny sposób powinny regulować te kwestie ( ustawa wiedeńska, paryska powodowały przejęcie osiągnięć wiodących państw).
1893- Paryż. Podpisano Konwencję paryską, która wprowadziła ogólne reguły ochrony.
1886- Konwencja w Bernie- wprowadziła podobne zasady w stosunku do własności autorskiej
1925- w Hadze zmodyfikowano Konwencję paryską
1967- Światowy związek Ochrony Własności intelektualnej w Sztokholmie
Prawo własności przemysłowej:
W Polsce patenty istniały, lecz należały do państwa. W państwach socjalistycznych patentu nie było.
NRD- patent gospodarczy- przedsiębiorstwo, w którym powstał wynalazek ma patent gospodarczy.
98%wynalazków, było wynalazkami pracowniczymi, wykonane przez pracowników i łaczyło się z profilem działalności przedsiębiorstwa. Było 5 rodzajów wynagrodzeń które należały się twórcy wynalazku.
1972- ustawa o wynalazczości
Lata 80/90- 1993-nowelizacja ustawy o wynalazczości, włączone do ustawy o własności przemysłowej 30.VI.2000r. wszystkie kwestie związane z własnością przemysłową znalazły się w tej ustawie.
-dążenie do ujednolicenia ochrony- państwa EWWiS
-próby tworzenia patentu europejskiego- nie utworzono konwencji o patencie europejskim, funkcjonuje Biuro w Monachium ( jest nowy, posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania).
WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA OBEJMUJE:
WYNALAZEK-próbowano budować def. wynalazku
PROJEKT WYNALAZCZY- obejmuje nie tylko wynalazki- wzór przemysłowy, wzór zdolniczy, projekty
Gutowski; Ponikło- celowe, zawierające myśl twórczą, zupełne rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego.
Grzybowski- twórcze i zupełne rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego wykorzystywanego w procesie produkcji.
W przepisach nie będzie def. wynalazku ale określono kiedy będzie dany patent.
Art24 ustawy o własności przemysłowej.
Patenty są udzielane bez względu na dziedzinę techniki, na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.
1972 ust.o wynalazku- ma to być rozwiązanie techniczne, nowe, oczywiste nadające się do stosowania. Wynalazek nie musi koniecznie dotyczyć techniki, ale musi mieć techniczny charakter.
Obecnie, wynalazek musi mieć odpowiedni poziom wynalazczy (mieści się w tym przesłanka oczywistości).
Przemysłowe zastosowanie =nadaje się do stosowania
Przepisy te różnią się, ale znaczącej różnicy nie ma.
Lincoln Benda- wynalazek to coś co zostało wymyślone i skonstruowane w przeciwieństwie do czegoś co nie było znane, odkrycie istniejącego. (odkrycia są wyłączone z ochrony).
2 Rozwiązania:
- znaczenie subiektywne- wynalazek musi być wytworem rozumu ludzkiego, odkrycie nie należy do rozwiązania. Odkrycia są wyłączone z ochrony.
-znaczenie obiektywne- daje się to stosować, jest to zupełne rozwiązanie, może służyć celom praktycznym, zaspokaja potrzeby ludzkie.
Wynalazca musi wykazać wszystkie środki do realizacji i osiągnięcia celu.
Pomysły o charakterze ogólnym nie są wynalazkiem (nie są one rozwiązaniami.)
Techniczne ma być rozwiązanie problemu.
RODZAJE WYNALAZKU:
WYNALAZKI DOTYCZĄCE BUDOWY, KSZTAŁTU, ZASTOSOWANIA PRZEDMIOTU- WYNALAZKI KONSTRUKCYJNE. Wynalazek konstrukcyjny pokrywa się w tym znaczeniu z wzorem użytkowym.
WYNALAZKI DOTYCZĄCE SUBSTANCJI, POSTACI NIETRWAŁYCH
WYNALAZKI TECHNOLOGICZNE, określające sposoby wytwarzania, konserwowania, przetwarzania
CECHY WYNALAZKU:
Jest płodem intelektu wynalazcy
Dotyczy płodu materialnego odnosząc się do budowy, składu, zasady działania
Instrumentalne oddziaływanie na materię (charakter techniczny)
-Rozwiązania organizacyjne, estetyczne nie mieszczą się w pojęciu wynalazku.
-Patenty są udzielane bez względu na dziedzinę techniki, na wynalazki które są:
PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ:
1.NOWE- jeśli nie jest on częścią stanu techniki
2.POSIADAJĄ POZIOM WYNALAZCZY- jeżeli wynalazek nie wynika dla znawcy w sposób oczywisty ze stanu techniki
3.NADAJĄCY SIĘ DO PRZEMYSŁOWEGO STOSOWANIA- jeżeli wg.wynalazku może być uzyskany wytwór lub wykorzystywany w sposób w rozumieniu technicznym w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa
Art24
STAN TECHNIKI-wszystko to co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawianie, lub ujawnianie w inny sposób.
OCHRONA- ochrona wynalazku w skali międzynarodowej istnieje od 1883 r. jej podstawą jest konwencja paryska.
Ustawa z 21 sierpnia 2001r. Prawo własności przemysłowej.
1marca 2004r. Polska stała się stroną konwencji Monachijskiej. Od tej daty na terenie polski chroni się wynalazki na podstawie patentów udzielanych przez: Urząd Patentowy RP, oraz przez Europejski Urząd Patentowy.
POJĘCIE TECHNICZNEGO CHARAKTERU WYNALAZKU:
Na technikę składają się środki materialne i umiejętności posługiwania się nimi, umożliwiające człowiekowi celową działalność gospodarczą i opanowanie przyrody. Sam fakt, że dane rozwiązanie wydaje się bezwartościowe nie daje podstaw do odmowy udzielania patentu. Urząd patentowy nie bada bowiem efektu, jaki uzyskuje się w wyniku stosowania danego rozwiązania.
NOWOŚĆ
ART. 25.- wynalazek uważa się za nowy, jeżeli nie jest on częścią stanu techniki. Prawo polskie tak jak inne ustawodawstwa wymaga, aby wynalazek był nowy w skali światowej.
NOWOŚĆ WYNALAZKU
Obiektywna- nowość dla ogółu wszystkich osób, nie tylko dla wynalazcy
Subiektywna- nowość dla określonej osoby. Nie ma żadnego znaczenia.
Absolutna- nowość bezwzględna, nowość w ogóle, wynalazek nie był przed jego wykonaniem stworzony, żaden system prawa nie formuje tego wymogu.
Formalna- nowość względna, polega na spełnieniu przez wynalazcę wymogu ust.patentowej, wynalazek uważa się za nowy jeżeli nie jest częścią stanu techniki.
Światowa- współczesny standard prawa patentowego, momentem oceny czy to jest nowe czy nie decyduje zgłoszenie do Urzędu Patentowego. Ktoś mógł wcześniej dokonać rozwiązania, stosować go i korzystać z niego, ale go nie zgłosił jest chroniony. Forma ujawnienia nie ma znaczenia prawnego.
Krajowa- wynalazek nie jest znany w naszym kraju ani w innym, nigdzie nie stosuje się tego kryterium.
Lokalna- w danym przedsiębiorstwie takiego rozwiązania nie znano.
Ustawa o własności przemysłowej wyróżnia nowość: OBIEKTYWNA/ŚWIATOWA/FORMALNA.
UJAWNIENIE- brak nowości
Nie jest możliwe uzyskanie patentu, jeżeli rozwiązanie zgłoszone do ochrony zostało uprzednio podane do powszechnej wiadomości w Polsce lub za granicą.
OCENA- w praktyce zakres badania stanu techniki przez Urząd Patentowy jest ograniczony. Stosownie do par.29 rozporządzenia Prezesa RM z dnia 17 września 2001r.w sprawie dokonywania i rozpatrzenia zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych; stan techniki jest ustalany przede wszystkim w oparciu o dostępną w zbiorach Urzędu Patentowego literaturę patentową w języku: angielskim, niemieckim, francuskim oraz zgłoszenia i udzielone patenty polskie.
Zarzut braku nowości musi dotyczyć całego rozwiązania, a nie jego poszczególnych cech.
Ujawnienie i udostępnienie do wiadomości publicznej:
-nie ma znaczenia czy ktoś cokolwiek zrozumiał
-dostępność dla ogółu powoduje że znalazł się w stanie techniki
Sposoby ujawnienia mogą być różne:
*wcześniejsze jawne stosowanie
-odnosi się ono nie tylko do procesów produkcyjnych, lecz także do każdej innej formy ujawnienia postaci użytkowej wynalazku, np.: reklama
-jawność stosowania powinna przejawiać się w dostępie do danego rozwiązania nieograniczonej liczby osób oraz w ujawnieniu danych wystarczających znawcy do stosowania tego rozwiązania
*wystawienie wynalazku na wystawie publicznej
-jest ujawnieniem pozbawiającym wynalazek nowości , jeżeli nastąpiło uwidocznienie istoty rozwiązania, np.: podczas ekspozycji, na planszach, podczas pokazów
Wynalazek traci nowość gdy był:
1.był upubliczniony w formie pisemnego lub ustnego opisu
-forma pisemna może być różna, np.: kopia, orginał, legalna lub nie.
-ustne ujawnienie- musi istnieć możliwość zapoznania się z istotą wynalazku
2.stosowanie wynalazku
-które jest jawne
-publiczność może bez przeszkód zapoznać się z wynalazkiem nie ma ograniczeń co do sposobu stosowania. Wynalazek stosowany w zakładzie przemysłowym lub prototyp- wynalazek nie traci nowości, zgłaszający może zakwestionować to ujawnienie jeżeli udowodni……………………..
3.wystawienie wynalazku, art48- samo pokazanie nie oznacza ze wynalazek utracił nowość.
Konieczność ujawnienia do wiadomości powszechnej- nie jest to jednoznaczne z ujawnieniem, gdy ktoś złamał przyrzeczenie, nie oznacza to ze wynalazek stracił nowość.
KRYTERIUM OCENY- KRYTERIUM SKUTKU
W bardziej złożonych przypadkach dobrym kryterium oceny nowości jest przeprowadzenie analizy skutku ewentualnego, udzielenia patentu na badane rozwiązanie. Jeżeli w wyniku udzielenia patentu nie mógłby być w ogóle bez naruszenia tego patentu realizowane rozwiązanie ze stanu techniki, należy uznać, ze przeciwstawnie jest trafne.
ZARZUT BRAKU NOWOSCI
Musi dot. całego rozwiązania nie tylko poszczególnych cech. Rozporządzenie i pomysł nie spełnia tego wymogu, gdy wszystkie cechy rozwiązania bądź wariantu rozwiązania ujętego w zgłoszeniu, uwzględnione łącznie, obejmują stan techniki, nie charakteryzują się uzyskaniem nieoczekiwanego skutku.
USTALENIE NOWOSCI
*data pierwszeństwa- data miarodajna dla ustalenia nowości
*data według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu
*data dostarczenia (nadania w urzędzie patentowym)
Ujawnienie następuje wtedy, gdy z wynalazkiem mógł się zapoznać nieograniczony krąg osób. Ujawnienie w określonym kręgu nie spełnia tej przesłanki, bo jest to ograniczony krąg osób.
DATA USTALENIA NOWOŚCI
Data odnosi się do dnia, miesiąca i roku (nie dot. Godziny ).
1.PIERWSZENŚTWO
-do uzyskania patentu
-prawa ochronnego
-albo prawa w rejestracji
Oznacza się (art. 14/15) według daty zgłoszenia wynalazku w UP.
2.Zgłoszenie uważa się za dokonane (art.31 ust.4) w dniu w którym wpłynęło do UP:
-w formie pisemnej-za pomocą telefonu
-w postaci elektronicznej
3.W przypadku przesłania telefaksem orginał zgłoszenia powinien wpłynąć do UP w terminie 30 dni od daty nadania telefaksem. Termin nie podlega przywróceniu.
4.Jeżeli zgłoszenie przesłane telefaksem jest nieczytelne lub nie jest tożsame z orginałem za datę zgłoszenia uznaje się dzień, w którym został dostarczony orginał.
5.Jeżeli orginał został dostarczony po terminie w takim przypadku zgłoszenie przesłane telefaksem uznaje się za niebyłe.
6.Jeżeli zgłoszenie w postaci elektronicznej zawiera szkodliwe oprogramowanie: UP nie jest zobowiązany do otwierania takiej korespondencji i w takim przypadku nie powstaje skutek- przyjęcia zgłoszenia.
7.przez postać elektroniczną zgłoszenia należy rozumieć:
-postać przesłaną przy zastosowaniu sieci telekomunikacyjnej lub na informatycznym nośniku danych.
8.gdy nieczytelne są niektóre z części zgłoszenia, uważa się ze nie zostały one złożone.
9.UP powiadamia niezwłocznie zgłaszającego przy użyciu takiego samego środka przekazu, że zgłoszenie jest nieczytelne lub uszkodzone gdy możliwe jest ustalenie adresu poczty elektronicznej lub tożsamość zgłaszającego i jego adresu i nie zagraża bezpieczeństwu systemu elektronicznego UP, oraz gdy pozwalają zględy techniczne użytego przez zgłaszającego środka przekazu.
Informacja zawarta w systemie zgłoszeniowym powinna ujawniać istotę wynalazku. Gołe zaświadczenie nie jest wystarczające.
PIERSZEŃSTWO UPRZEDNIE
PRZYWILEJ KONWENCYJNY
Pierwszeństwo do uzyskania:
-patentu
-prawa ochronnego
-prawa z rejestracji
Przysługuje w RP na zasadach określonych w umowach międzynarodowych, wg.daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia:
-wynalazku
-wzoru użytkowego
-albo wzoru przemysłowego
We wskazanym państwie, jeżeli od tej daty zgłoszenie w UP dokonane zostanie w okresie:
12 miesięcy w przypadku zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych
6 miesięcy w przypadku zgłoszeń wzorów przemysłowych.
Przywilej- wyjątek wystawowy art. 15
Pierwszeństwo do uzyskania: patentu, prawa ochronnego, prawa z rejestracji oznacza się na zasadach określonych w umowach międzynarodowych według daty wystawienia wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego w Polsce lub za granicą na wystawie miedzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej jeżeli zgłoszenie w UP tego wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego dokonane zostanie w okresie 6 miesięcy od tej daty.
SKUTKI PRAWA PIERSZEŃSTWA
A.POZYTYWNE
1. pierwszeństwo zwykłe- patent przyznany jest pierwszej osobie, która dokonała zgłoszenia w UP
2. w okresie 12 miesięcy lub 6 miesięcy żadne zdarzenie nie ma wpływu na ocenę zdolności patentowej wynalazku
B.NEGATYWNE
1. wszelkie zdarzenia w okresie pierwszeństwa nie powodują utraty pierwszeństwa osoby twórcy. UP może odmówić rejestracji gdy później zostanie zgłoszony podobny wynalazek.
Art.71- rezultat przyjęcia nowości formalnej
(używacz uprzedni jest to jeden z przykładów licencji ustawowej)
Art.75 używacz późniejszy- również jest tak ze używacz późniejszy ma prawo, które musi opłacać osobie uprawnionej.
Druga przesłanka decydująca o zdolności patentowej to poziom wynalazku. Pojawiła się w 1972r. odpowiadała oczywistości wynalazku.
POZIOM WYNALAZCZY
Zmiana w rozumieniu tego pojęcia nastąpiła w 2006r. Urząd Patentowy posługiwał się innymi miernikami niż obecnie. Chodziło o reakcję specjalistów wyrażającą zdumienie- wtedy wynalazek jest nieoczywisty.
Od 2006r. przyjęto metodę „problem-rozwiązanie” stosowaną przez Europejski UP, według niej są stosowane przesłanki pozytywne …………, gdy pozostają.
Metoda ta składa się z 3 etapów:
Znalezienie najbliższego stopnia techniki
Określenie problemu który ma być rozwiązany
Ocena między 1 a 2 określona przez specjalistów.
Znawca to przeciętny praktyk, dysponujący ogólną wiedzą. Powinien posiadać pewne umiejętności. Tym pojęciem można określić cały zespół badawczy.
Ad1. Chodzi o to by nie sięgać zbyt daleko. Ocena ma dotyczyć tego stanu techniki, który wiąże się z określoną dziedziną. Znawca może szybciej tej oceny dokonać.
Ad2. Znawca analizując zgłoszenie, określił cechy wynalazku, które nie występują w najbliższym stanie techniki.
Ad3. Ocena nieoczywistości czy poziomu. Specjalista udziela odpowiedzi na pytanie czy znając stan techniki mógłby dojść do określonego twórczego rozwiązania. Musi być w wynalazku coś co jest zachowaniem dla znawcy techniki.
Dwa rodzaje poszlak branych pod uwagę przy tej ocenie:
Negatywne: wynalazek nie ma poziomu, jest oczywistym rozwiązaniem
A1. Pomysł – agregat?- polegają na połączeniu znanych środków techniki i powstaje oczekiwany, spodziewany rezultat, np. maszyna do robienia kiełbas.
Próba opatentowania oleju do silnika wysokoprężnego- jeśli nastąpiło połączenie elementów, których wcześniej nie próbowano połączyć to nazywa się to efektem synergicznym, takie połączenie może mieć zdolność patentową, gdy ma nieoczywisty charakter.
EFEKT SYNEGICZNY:
Cechy muszą na siebie wzajemnie oddziaływać w celu osiągnięcia określonego rezultatu nadzwyczajnego, gdy nie ma oddziaływania to wynalazek jest oczywisty. Zarzut oczywistości powinien być stawiany całemu rozwiązaniu.
Pomysły ekwiwalentne, jeżeli wykorzystane rozwiązania z jednej dziedziny do drugiej to ocenia się to jako poszlakę negatywną.
-ta dziedzina musi być dostatecznie odległa
-znawca jednej dziedziny nie może być specjalistą w innej
-trzeba pokonać znaczne trudności lub zaskoczenie
3. poszlaki pozytywne :
a. zaskoczenie- znawca dokonując oceny poziomu nie może spodziewać się korzyści lub ulepszeń
b. przełamanie istniejących uprzedzeń i przesądów
uprzedzenie- niewłaściwa opinia o faktach technicznych
przełamana przez przesądy- to takie przekonania w których nieprawdopodobne, nieefektywne, bezsensowne jest szukanie rozwiązania
c. rozwiązanie jest rozwiązaniem zagadnienia, które było bezskutecznie rozwiązane przez fachowców, np. lek na AIDS. Bierze się pod uwagę upływ czasu.
d. zaspokojenie od dawna oczekiwanej potrzeby społecznej. Potrzeba jest matką wynalazku, np. oszczędność czasu, pieniędzy. Wśród poszlak pozytywnych zawsze podkreśla się nieoczekiwany efekt.
e. sukces komercyjny (handlowy)- w momencie zgłoszenia niewiadomo czy ten sukces nastąpi. Wynalazek może być sukcesem komercyjnym, dzięki przywilejowi. (1 rok można zgłosić wynalazek w innym urzędzie).
ZDONOŚĆ PATENTOWA- przemysłowe stosowanie:
Musi charakteryzować się powtarzalnością rezultatu (dochodzenie do tego samego efektu, niezależnie gdzie się wynalazek zastosuje, niezależnie od warunków ekonomicznych, lokalnych, gospodarczych).
Zupełność rozwiązania- chodzi o praktyczny sposób realizacji celu za pomocą dostępnych środków, nie chodzi o wskazanie najlepszego rozwiązania, ale o wskazanie raz dostatecznego, niezbędnego.
Bezpieczeństwo stosowania- Sołtysiński- Urząd patentowy powinien kontrolować poziom bezpieczeństwa. Wynalazki powinny w rozsądnych granicach zapewniać bezpieczeństwo stosowania, nie chodzi o 100% bezpieczeństwa. Wynalazek który zawiera w sobie ryzyko może być opatentowany.
Zgodność z zasadami nauki- każdy wynalazek powinien być zgodny, niezgodność może być pozorna.
Korzystne skutki
Należytość ujawnienia, tak aby każdy mógł go stosować.
Efektywność wynalazku a stosowanie- wynalazek powinien być użyteczny.
Techniczny charakter wynalazku- obecne prawo nie formułuje tego wymogu. Wynika on z szeregu przepisów, które ustawa zawiera:
Art33
Art25, 27
Art24
Art28.
WYŁĄCZENIA
Art28.
Za wynalazki w rozumieniu art.24, nie uważa się w szczególności:
odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych
wytworów o charakterze jedynie estetycznym
planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier
ODKRYCIE
Jest to ujawnienie pewnych bytów, zjawisk, procesów istniejących w przestrzeni naturalnej
To coś co istnieje tego się nie wyszukuje
Patentowe odkrycia prowadziły do ograniczenia rozwoju cywilizacyjnego, chodzi o nieskrępowany przepływ i swobodę w zakresie korzystania z techniki
Odkrycia ujawniają pewne zjawiska, które istnieją obiektywnie (chodz nie były dotychczas znane) w otaczającej człowieka przyrodzie, podczas gdy wynalazki tworzą coś nowego czego dotychczas nie było
Odkrycia objaśniają procesy obiektywnie zachodzące w przyrodzie
Przyczyniają się do lepszego poznania otaczającej nas przyrody, zaspokajają zainteresowania poznawcze człowieka, przyczyniają się do wzbogacenia jego wiedzy
Do odkryć zaliczamy też wyodrębnienie istniejącej w naturze lecz dotąd nieznanej substancji. Substancja taka nie może być rozpatrywana w kategorii wytworu (ale może to być np. opatentowany sposób jej wyodrębnienia lub wykorzystania).
Porównanie z wynalazkiem:
-dyskryminacja autorów odkryć. Odkrycie bardzo często prowadzi do wynalazku, np. wynalezienie dynamitu.
-pogląd COLE- tylko wynalazca tworzy coś nowego i w zamian dostaje monopol, a odkrycie jest czymś co istnieje
-wynalazek a odkrycie- ustawodawstwo francuskie mówiło o ochronie wynalazku i odkrycia
METODY- metody matematyczne to pene prawidłowości, które się stwierdza.
WYTWORY O CHARAKTERZE ESTETYCZNYM:
Pkt2. Odpowiadają te wytwory poczuciu piękna i nie mają nic wspólnego z technicznym charakterem
Pkt3. Wytwory te oddziaływają na umysł ludzki, a nie na technikę
Pkt4. (perpetum mobile, eliksir życia)
-ochrony nie mogą uzyskać pomysły, które stanowią produkt działalności twórczej, służąc wyłącznie estetyce- jeżeli ograniczają się one do przedstawienia określonej postaci produktów, np. bez nowego sposobu wytwarzania.
PLANY, ZASADY I METODY DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI UMYSŁOWEJ LUB GOSPODARCZEJ ORAZ GIER- pomysły te również nie mają technicznego charakteru, lecz abstrakcyjny lub intelektualny i z tego względu nie podlegają patentowaniu.
PROGRAMY KOMPUTEROWE- korzystają z ochrony praw autorskich. Mogą one korzystać z ochrony patentowej pośrednio, jako element chronionej metody postępowania.
PRZEDSTAWIENIE INFORMACJI- nie jest wynalazkiem przedstawienie informacji wyłącznie przez wskazanie jej treści. Przedstawienie informacji może mieć postać sygnału dźwiękowego oraz obrazowego.
WYTWORY, KTÓRYCH NIEMOŻNOŚĆ WYKORZYSTANIA MOŻE BYĆ WSKAZANA W ŚWIETLE POWSZECHNIE PRZYJĘTYCH I UZNANYCH ZASAD NAUKI- przypadek ten nie występuje w konwencji monachijskiej. Powodem wprowadzenia były doświadczenia UP, dotyczące zgłaszania do ochrony absurdalnych pomysłów, tzw. perpetum mobile. W takich przypadkach wydane są decyzje negatywne.
MOŻLIWOŚĆ WYŁĄCZENIA SPOD OCHRONY ROZWIĄZAŃ NIEWYMIENIONYCH W ART28,np. ze względu na brak technicznego charakteru.
-nie spełniają tego wymogu w szczególności pomysły:
1. rozwiązania o charakterze organizacyjnym, min. Dokonywanie zmian organizacyjnych na określonym stanowisku pracy lub procesach produkcyjnych; sposoby planowania, zarządzania.
2. pomysły o charakterze abstrakcyjnym- zapis dźwięków za pomocą symboli, gry planszowe
3. pomysły o charakterze magicznym- przepowiednie przyszłości, wpływ symboli, kolorów, gestów
4. rozwiązania, których możliwość wykorzystania nie zależy od umiejętności technicznych, lecz jest uwarunkowana np. szczególnym stanem psychicznym: wiersz, trans.
ART. 29.
PATENTÓW NIE UDZIELA SIĘ NA:
Wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami. Nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo. Ciężar że zachodzi sprzeczność ciąży na UP>
Odmiany roślin, zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt- przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami. Rasa to jednostka nizsza od gatunku. Wyróżnia się różne rodzaje ras. Przepis odnosi się do ras szlachetnych.
Sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach. Przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu. Sposoby leczenia ludzi i zwierząt- przyczyną wyłączenia są względy sanitarne. Nie mogą być patentowane sposoby leczenia. Mogą być patentowane środki leczenia. Sposób hodowli roślin lub zwierząt o którym mowa w ust.1pkt,2 jest czysto biologiczny, jeżeli w całości składa się ze zjawisk naturalnych takich jak krzyżowanie lub selekcjonowanie.
WZORY UŻYTKOWE
Art. 94
Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy, lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczeni przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.
-wzory użytkowe to inna postać przedmiotu
-wzór użytkowy musi być materialny przedmiot, jego konstrukcja, kształt
-wzór użytkowy to „mały wynalazek”, wzór użytkowy może być wynalazkiem
-każdy wzór użytkowy mógłby być wynalazkiem, nie każdy wynalazek może być wzorem użytkowym
-przy definicji wzoru użytkowego zwraca się uwagę na użyteczność rozwiązania; stosownie podlega art94$2 wynalazek nie musi spełniać tych wymogów
-nie ma w art94 wymogu doniosłości, poziomu wynalazczego.
-wzór użytkowy- nie są to jakieś wygórowane rozwiązania techniczne
SPOSÓB OCHRONY:
-prawo ochronne na wzór użytkowy może być udzielone
-czas trwania prawa ochronnego wynosi 10lat od daty zgłoszenia wzoru użytkowego w UP
-od twórcy zależy reżim prawny, wg. którego wzór użytkowy czy wynalazek będzie chroniony
-prawo ochronne daje prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP
Art98. Udzielone prawa ochronne na wzory użytkowe podlegają wpisowi do rejestru wzorów użytkowych- wydaje się świadectwo ochronne.
WZORY PRZEMYSŁOWE
Art102
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał oraz przez jego ornamentację.
Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności: opakowanie, symbole graficzne, kroje pisma typograficznego z wyłączeniem programów komputerowych.
Za wzór uważa się także:
-przedmiot z wielu części (można rozłożyć i złożyć)
-częsć składową jeżeli po jej włączeniu do wytworu złożonego pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego używania
-część składową jeżeli może być przedmiotem samodzielnego obrotu
WZORY PRZEMYSŁOWE- nowe, oryginalne, indywidualne
-nie wymaga się użyteczności
-mogą dotyczyć przedmiotów niemających trwałej postaci
-musi się nadawać do wielokrotnego stosowania
-rezygnacja z wymogu aby zmierzał do względów estetycznych (wzory użytkowe – cele użyteczne, w. przemysłowe zmierzają do celów estetycznych)
-wzory przemysłowe były wcześniej określane jako wzory zdobnicze, uregulowane były w rozporządzeniu
CHARAKTER PRAWA I WZORY PRZEMYSŁOWE
Art105
-na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji
- prawo udziela się na 25lat od daty dokonania zgłoszenia w UP,podzielone na pięcioletnie okresy z zastrzeżeniem art111
-prawo autorskie-wśród utworów wymienia się dzieła nazwane wzornictwem przemysłowym
Ochrona skumulowana- nakładają się na siebie dwa reżimy ochronne:
1.prawo autorskie; wzór przemysłowy to utwór
2.ochrona w UP.
TOPOGRAFIE UKŁADÓW SCALONEYCH
Art. 196
Przez topografię układu scalonego, zwaną dalej „topografią” rozumie się rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego.
Przez układ scalony rozumie się jedno lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału półprzewodnikowego, tworzącego ciągłą warstwę; ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących, nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełnienia funkcji elektronicznych
-topografia układów scalonych w 1984 została jako pierwsza wprowadzona przez USA’ w 1985 Japonia
-układ scalony, trój wymiar, struktura mikroelementy, które stanowią produkty półprzewodnikowe
-chodzi o układy wykorzystywane w wszelkich wyrobach, które zajmują możliwie jak najmniej miejsca
Art197. Na topografie udzielone jest prawo z rejestracji.
PROJKTY RACJONALIZATORSKIE
Projekty racjonalizatorskie- wzorowano się na ustawodawstwie radzieckim
Art7$2 przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski, w rozumieniu ustawy:
-każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, niebędące wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego.
-na początku ograniczono to do rozwiązań o charakterze technicznym, później organizacyjnym
-dzisiaj nie określa się co jest projektem racjonalizatorskim
-ustawa wskazuje ogólne cechy tych projektów:
1. zgłaszający może nie być twórcą:
-przedsiębiorca przyjmuje projekt a później okazuje się że to zgłaszający nie jest twórcą
-przedsiębiorca nie patrzy na to kto jest twórcą bo liczą się zyski
-ustawa wyraża, że zgłaszany projekt był projektem twórcy, w innej sytuacji można pozbawić go użytkowych uprawnień
REGULAMINY RACJONALIZATORSKIE:
-akty z zakresu kp powinny być z nimi zgodne i chronić zgłaszającego
-jeżeli nie ma regulaminu racjonalizatorskiego t w grę wchodzi prawo cywilne. Przedsiębiorstwo jest zainteresowane projektem, gdy nie ma takich projektów.
WYNALAZEK TAJNY:
Wynalazek dokonany przez obywatela polskiego może być uznany za tajny jeżeli dotyczy: obronności lub bezpieczeństwa państwa
Wynalazkami dotyczącymi obronności są w szczególności : rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz sposoby walki.
Wynalazkami dot. Bezpieczeństwa państwa są w szczególności środki techniczne stosowane przez służby państwowe uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych a także nowe rodzaje wyposażenia i sprzętu oraz sposoby ich wykorzystywania przez służby.
Wynalazek tajny stanowi tajemnicę państwową
O tajności wynalazku postanawia:
-minister obrony narodowej
-minister do spraw wewnętrznych
-szef agencji bezpieczeństwa wewnętrznego
Art58.zgłoszenie wynalazku tajnego w UP można dokonać tylko w celu zastrzeżenia pierwszeństwa patentu. UP w okresie tajności nie rozpatruje tego zgłoszenia.
Art59.prawo do patentu
Prawo do uzyskania patentu na wynalazek tajny zgłoszony w UP w celu zastrzeżenia pierwszeństwa. Przechodzi za odszkodowaniem na Skarb Państwa reprezentowany przez:
-ministra obrony narodowej
-ministra właściwego do spraw wewnętrznych
-lub szefa agencji bezpieczeństwa wewnętrznego
2. wysokość odszkodowania określa się wg wartości rynkowej wynalazku
3. jeżeli strony nie uzgodniły wysokości i warunków wypłaty odszkodowania, odszkodowanie ustalają odpowiednio: minister ON; minister w.do sp.wew; szef ABW
-wypłaca się je z budżetu Państwa-jednorazowo Lub w częściach co roku, jednak nie dłużej niż przez 5lat.
WYNALAZKI PRACOWNICZE
Pracownicze- XIXw.
Niepracownicze
- w okresie PRLu były przyjmowane szerokie kryteria dla określenia wynalazku pracowniczego
-nie musiało być związku pomiędzy pracą a wynalazkiem pracowniczym
-jeżeli wynalazek powstał przy pomocy zakładu pracy to był on traktowany jako pracowniczy
-1993r.- nowelizacja, obecnie jedno kryterium decyduje o tym:
Jest to wynalazek który powstał przy wykorzystaniu obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Twórca musi być pracownikiem zatrudnionym u pracodawcy.
-każdy pracownik zainteresowany jest tym aby jego wynalazek był wolny
-aby wynalazek mógł zarabiać musi spełniać szereg warunków
-często pracownicy zawierają umowy z pracodawcą, aby ich wynalazek uznać za pracowniczy
-postępowanie następuje szybko, ale czas na uzyskanie decyzji z UP jest bardzo długi
-pomoc przy wynalazku nie ma wpływu na uznanie wynalazku za pracowniczy
-pracodawca może mieć licencję ustawową
PROJEKTY DOKONANE NA ZLECENIE:
-następuje zawarcie umowy w której osoba zobowiązuje się do dokonania wynalazku na zamówienie
-prawo autorskie pozostaje po stronie osoby która go dokonała
-w obecnym prawie nie ma pojęcia wynalazku zakładowego.
PRAWA PO PROCEDURZE REJESTRACYJNEJ
Prawa do patentu
-prawo to jest podobne do prawa z patentu
-zapewnia wyłączność do tego wynalazku
-wyłączność zapewnia decyzja UP
-prawo do patentu:
a) prawo do zgłaszania wynalazku do opatentowania
b) prawo do uzyskania wyłączności- patent zapewnia taką wyłączność powstaje po stronie osoby, która dokonała wynalazku
2. prawo z patentu
-daje wyłączność do takiego samego wynalazku. Wyłączność którą określa się pojedynczą własność zapewnia decyzja UP
-nie jest uzasadnione stawianie równości między tymi dwoma prawami
RÓŻNICE:
Inny jest przedmiot tego prawa- dobra materialne
Prawo ograniczone czasowo
Ograniczenie terytorialne- prawo z patentu zapewnia wyłączność na obszarze państwa
Prawo z patentu daje wyłączność w zakresie zawodowego, zarobkowego wykorzystania wynalazku.
Ochrona patentu zależy od ponoszenia opłat w UP
-prawo z patentu jest słabszym prawem w porównaniu z własnością rzeczy
-jedna silniejsza cecha- ROZSZERZONA WYŁĄCZNOSĆ- prawo z patentu daje taką wyłączność z każdego rozwiązania wg wynalazku, a własność odnosi się do określonej rzeczy.
PATENT
-jest to prawo wyłączne
-zbywalność, możliwość rozporządzania powoduje, ze patent jest podobny do prawa własności
Art63- przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku, w sposób zarobkowy i zawodowy na całym obszarze RP.
-czas trwania patentu- 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w UP
Art64- patent na wynalazek
-dotyczy sposobu wytwarzania, obejmuje także wytwory uzyskane bezpośrednio tym sposobem
-$2 w stosunku do nowych wytworów, albo gdy uprawniony wykaże że nie mógł ustalić, mimo podjęcia należytych wysiłków, rzeczywiście zastosowanego przez inną osobę sposobu wytwarzania wytworu. Domniemywa się że wytwór, który może być uzyskany opatentowanym sposobem, został tym sposobem wytworzony.
Art65- patent na wynalazek dotyczący użycia substancji stanowiącej część stanu techniki do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie, obejmuje także wytwory specjalnie przygotowane zgodnie z wynalazkiem do takiego zastosowania.
Art66-korzystanie z wynalazku:
Uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej, niemającej jego zgody, korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy i zawodowy polegający na:
Wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku; lub
Stosowaniu sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.
UMOWA LICENCYJNA- uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku.
DZIEDZICZENIE, PRZENOSZENIE, ZASTAW art67
Patent jest zbywalny, podlega dziedziczeniu
Umowa o przeniesienie patentu wymaga pod rygorem nieważności formy pisemnej
Przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób 3 z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego
Ustanowienie zastawu rejestrowego na patencie jest skuteczne z chwilą wpisu do rejestru zastawów i podlega ujawnieniu w rejestrze patentowym
DZIEDZICZENIE PRAWA PATENTU
-prawa te nie są związane z osobą zmarłego
-stosuje się ogólne zasady dziedziczenia
-dopuszczalność dziedziczenia praw podmiotowych
-jeżeli nie ma spadkobiercy przedmiot prawa staje się dobrem użyteczności publicznej, z którego każdy może korzystać
DZIEDZICZENIE PRAW ZWIĄZANYCH Z PROJEKTAMI RACJONALIZATORSKIMI:
-ustawa milczy na ten temat, są to projekty wynalazcze, mają majątkowy charakter, ustawa przewiduje możliwość dziedziczenia
-dokonanie projektu racjonalizatorskiego przed jego przyjęciem zmienia sytuację. Jeżeli do chwili śmierci nie była podjęta decyzja- to prawo nie powstaje
UMOWY O PRZENIESIENIE PRAWA- ZBYCIE TEGO PRAWA
-odgrywają mniejszą rolę niż umowy upoważniające
-mniej chętnych do nabywania prawa z patentu, skoro można uzyskać możliwość korzystania
-jest ogromna trudność z ustaleniem wartości prawa
Na gruncie ustawy- prawo własności przemysłowej- nie ma prawa zbywcy dzieła- do uzyskania pieniędzy, gdy okaże się że dostał cenę nieporównywalnie niższą niż następni sprzedający.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
-odpowiedzialność za wady z tytułu rękojmi
-jeżeli projekt nie przyniósł efektów ekonomicznych to rękojmia nie wchodzi w grę
-możliwa jest odpowiedzialność na zasadach określonych w gwarancji
UMOWA
Przedmiot świadczenia
Miejsce
Termin przejścia prawa
Wysokość zapłaty
Brak ograniczeń podmiotowych
Umowa o przeniesienie musi być umową na rzecz twórcy. Pracodawca może nabyć prawa gdy projekt nie jest wynalazkiem pracowniczym. Twórcy często występują z taką ofertą do pracodawcy.
RÓŻNICE UMOWY O PRZENIESIENIE PRAWA A UMOWA LICENCYJNA
Odmienna jest treść tych umów, umowa licencyjna- rozszerzają krąg podmiotów korzystających
Konstrukcja prawna- umowa o przeniesienie praw- powodują podwójny skutek; umowa licencyjna- skutek zobowiązujący
Trwałość stosunku prawnego
-umowa o przeniesienie- nie rodzą trwałego stosunku prawnego
-umowy licencyjne- rodzą trwały stosunek prawny+ obowiązek współdziałania
UMOWY UPOWAŻNIAJĄCE
Funkcja:
-polega na poszerzeniu kręgu osób stosujących wynalazek, korzystających z patentu
-umowa ta ma 2 istotne postanowienia: UPOWAŻNIENIE, STOSOWANIE
Jeżeli wynalazek nie jest stosowany może interweniować UP.
Definicja:- brak w ustawie
To umowa na podstawie której podmiot prawa upoważnia inna osobę do stosowania fachowej wiedzy, którą upoważniający posiada.
RODZAJE. Umowa upoważniająca to:
Umowa licencyjna w ścisłym tego słowa znaczeniu
Umowa licencyjna w szerokim tego słowa znaczeniu, np. know-how
-nie ma faktycznego prawa ale jest możliwość korzystania z fachowej wiedzy kogoś innego kto tę wiedzę posiada.
FORMA- pisemna pod rygorem nieważności.
ESENTIALIA NEGOTII UMOWY LICENCYJNEJ
Upoważnienie
Korzystanie z wynalazku w ramach udzielonego upoważnienia
Odpłatność
-na tle starych przepisów istniało domniemanie odpłatności
-obecnie kwestia ta nie jest uregulowana w ustawie. Nie ma przeszkód aby umowa była nieodpłatna.
OBOWIĄZKI STRON
Licencjodawca:
-znoszenie stosowania wynalazku przez licencjobiorcę
-umożliwienie korzystania mu z wynalazku
-ponosi określone opłaty
2. Licencjobiorca:
-ma obowiązek stosować się do postanowień umowy, gdy chodzi o zakres korzystania z wynalazku
-wyłączne prawo licencjodawcy do złożenia oświadczenia czy i w jakim zakresie stosuje wynalazek, jeżeli nie korzysta można odstąpić od umowy, ostrzega się go pod rygorem rozwiązania umowy. Kwestia jednak nie jest rozstrzygnięta.
LICENCJA PEŁNA- jeżeli w umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania z wynalazku, licencjobiorca ma prawo korzystania z wynalazku w takim samym zakresie jak licencjodawca.
LICENCJA OGRANICZONA- w umowie licencyjnej można ograniczyć zakres korzystania z wynalazku
-licencja pełna i ograniczona wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia patentu. Strony mogą przewidzieć dłuższy okres obowiązywania umowy w zakresie postanowień innych niż licencja, obejmujących w szczególności odpłatne świadczenia, konieczne do korzystania z wynalazku.
LICENCJA NIEWYŁĄCZNA- jeżeli umowa licencyjna nie zastrzega wyłączności korzystania z wynalazku w określony sposób, udzielenie licencji jednej osobie, nie wyklucza możliwości udzielenia licencji innym osobom, a także jednoczesnego korzystania z wynalazku przez uprawnionego z patentu.
LICENCJA WYŁĄCZNA:
Która nie ogranicza możliwości korzystania z wynalazku- niczym się nie różni od umowy o przeniesienie prawa
O wyłączności absolutnej.
SUBLICENCJA
Uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji tylko za zgodą uprawnionego z patentu, udzielenie dalszej sublicencji jest niedozwolone.
Licenja podlega na wniosek zainteresowanego, wpisowi do rejestru patentowego. Uprawniony z licencji wyłącznej wpisanej do rejestru może na równi z uprawnionym z patentu dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu, chyba że umowa licencyjna stanowi inaczej.
Art. 77
Jeżeli umowa licencyjna nie stanowi inaczej licencjodawca jest obowiązany do przekazania licencjobiorcy wszystkich posiadanych przez niego w chwili zawarcia umowy licencyjnej informacji i doświadczeń technicznych potrzebnych do korzystania z wynalazku.
-funkcjonowanie tego uprawnienia w przyszłości zależy od woli stron
Art78 skuteczność względem następcy
W razie przejścia patentu obciążonego licencją umowa licencyjna jest skuteczna wobec następcy prawnego.
LICENCJA OTWARTA
Uprawniony z patentu składa w UP oświadczenie o gotowości udzielenia licencji na korzystanie z patentu; art80pwp. Jeżeli złoży to oświadczenie to nie może go odwołać ani zmienić.
Informacja o złożeniu oświadczenia podlega wpisowi do rejestru patentowego
W razie słożenia oświadczenia o gotowości udzielenia licencji otwartej- opłaty okresowe za ochronę wynalazku zmniejszą się o połowę. Przepis ten stosuje się również do jednorazowej opłaty za ochronę lub do pierwszej opłaty okresowej, jeżeli ta zmniejszona opłata wpłynie wraz z oświadczeniem najpóźniej w wyznaczonym terminie.
Licencja otwarta jest: PEŁNA I NIEWYŁĄCZNA, a opłata licencyjna nie może przekroczyć 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z wynalazku, po potrąceniu nakładów.
Licencję otwartą uzyskuje się przez:
-zawarcie umowy licencyjnej albo
-przystąpienie do korzystania z wynalazku bez podjęcia rokowań lub przed ich zakończeniem- w tym przypadku licencjobiorca jest obowiązany zawiadomić o tym pisemnie licencjodawcę w terminie miesiąca od chwili przystąpienia do korzystania z wynalazku.
F. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej.:
-licencjobiorca- uiszcza max opłatę, przewidzianą w ust4, w terminie miesiąca po zakończeniu każdego roku kalendarzowego, w którym licencjobiorca korzystał z wynalazku chyba że oświadczenie licencjodawcy przewiduje niższą opłatę.
-negocjowanie i zawarcie umowy licencyjnej- pozwala na wynegocjowanie niższych stawek niż 10%.
-charakter prawny- przypomina ofertę ale w literaturze nie traktuje się tego oświadczenia o gotowości. Udzielenie licencji jest traktowane jak oferta.
LICENCJA DOROZUMIANA art81pwp
Jeżeli umowa o wykonanie prac budowlanych lub inna podobna umowa nie stanowi inaczej, domniemywa się że wykonawca prac udziela zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazków zawartych w przekazanych wynikach prac, np. umowa o projekt, o roboty budowlane, umowa o dzieło.
LICENCJE USTAWOWE
Funkcjonuje to pojęcie w literaturze i praktyce, upoważnienie wynika z ustawy. W pewnych przypadkach sam ustawodawca upoważnia pewne osoby do korzystania z wynalazku.
RODZAJE LICENCJI USTAWOWEJ:
Pracodawca udzielił pomocy pracownikowi przy pracach nad wynalazkiem. Udzielenie pomocy powoduje że pracodawca może korzystać z wynalazku, jeżeli udzielił pomocy w swoim przedsiębiorstwie a zbyć może to prawo łącznie ze zbyciem przedsiębiorstwa.
Używanie uprzednie- osoba, która w chwili decydującej o pierwszeństwie korzystała z tego wynalazku, może ona dalej korzystać z tego wynalazku. Prawo używacza uprzedniego, określa się jako licencję ustawową. Używacz uprzedni korzysta z wynalazku bezpłatnie. Art71- korzystający w dobrej wierze na obszarze RP- w chwili stanowiącej o pierwszeństwie do uzyskania patentu, może z niego nadal bezpłatnie korzystać w swoim przedsiębiorstwie w zakresie w jakim korzystał dotychczas. Prawo to przysługuje także temu kto w tej samej chwili przygotował już wszystkie istotne urządzenia potrzebna do korzystania z wynalazku. Te prawa na wniosek zainteresowanego podlegają wpisowi do rejestru patentowego. Prawa te Mo zostać przeniesione na inna osobę tylko łącznie z przedsiębiorstwem.
Prawo używacza następnego art. 75- osoba która w dobrej wierze uzyskała albo nabyła patent przeniesiony następnie na podstawie art74 na rzecz osoby uprawnionej albo uzyskała w dobrej wierze licencję, a korzystała z wynalazku co najmniej przez rok przed wszczęciem postępowania o przeniesienie patentu lub przygotowała w tym okresie wszystkie istotne urządzenia potrzebne do korzystania z wynalazku, może z tego wynalazku korzystać:
-w swoim przedsiębiorstwie
-w zakresie w jakim z niego korzystała w chwili wszczęcia tego postępowania
-z zastrzeżeniem obowiązku uiszczenia uprawnionemu ustalonego wynagrodzenia.
Prawo do korzystania z wynalazku podlega, na wniosek zainteresowanego wpisowi do rejestru patentowego.
-prawo to może zostać przeniesione na inną osobę tylko łącznie z przedsiębiorstwem.
LICENCJA PRZYMUSOWA:
W XIX w. toczyła się dyskusja nad plusami i minusami wyłączności patentu. W wileu krajach zaczęto odstępować od patentu, gdyż ograniczał on postępowanie.
l. przymusowa- ma w szczególnych przypadkach zapewnić dostęp do wyłączności jaką daje patent, żeby nie ograniczyć tylko do tego uprawnionego.
PODSTAWY UDZIELENIA LICENCJI PRZYMUSOWEJ:
Gdy się jej udziela to system jest słaby (ustawa z 1972r.).
Jest wyłączność, ale gdy jest silny interes społeczny, to jest możliwość rozszerzenia kręgu osób, które będą korzystać z tego wynalazku.
-jakie są podstawy do l. przymusowej?
-wyraźnie określone sytuacje które pozwalają na sięganie po te licencje przymusowe. Zrezygnowano z przesłanki ogólnej interesu społecznego.
LICENCJA PRZYMUSOWA –polega na art.82pwp
UP może udzielić zezwolenia na korzystanie z opatentowanego wynalazku innej osobie (licencja przymusowa), gdy- 3 sytuacje:
Jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa, w szczególności:
-w dziedzinie obronności
-porządku publicznego
-ochrony życia i zdrowia ludzkiego
-ochrony środowiska naturalnego
Zostanie stwierdzone że patent jest nadużywany w myśl art68.
Wyjątkowe zawarcie:
Zostanie stwierdzone, ze uprawniony z patentu udzielonego z wcześniejszym pierwszeństwem (patentu wcześniejszego) uniemożliwia, nie godząc się na zawarcie umowy licencyjnej, zaspokojenie potrzeb rynku krajowego przez stosowanie opatentowanego wynalazku (patent zależny), z którego korzystanie wykraczałoby w zakres patentu wcześniejszego; w tym przypadku uprawniony z patentu wcześniejszego może żądać udzielenia mu zezwolenia na korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem patentu zależnego (licencja wzajemna).
WARUNKI UDZIELENIA LICENCJI PRZYMUSOWEJ:
-stwierdzenie, ze korzystanie z wynalazku będącego przedmiotem patentu zależnego, jeżeli są to wynalazki dotyczące tego samego przedmiotu, wprowadza istotny postęp techniczny o poważnym znaczeniu gospodarczym.
-w przypadku wynalazku dotyczącego technologii półprzewodników? Licencja przymusowa może być udzielona tylko dla przeciwdziałania praktykom bezzasadnie ograniczającym konkurencję.
L. przymusowa może zostać udzielona jeśli:
-ubiegający się o nią wykaże że uczynił wcześniej w dobrej wierze starania w celu uzyskania licencji
-spełnienie tego warunku nie jest konieczne do udzielenia l. przymusowej w celu zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa albo w przypadku ogłoszenia o możliwości ubiegania się o licencję przymusową.
-zwolnienie z warunku, o którym mowa w ust.4 w przypadku ogłoszenia, o możliwości ubiegania się o licencję przymusową, nie dotyczy wniosków o udzielenie licencji złożonych po upływie roku od dnia tego ogłoszenia.
L. przymusowa, 2 podstawy:
1. pozwala każdemu zainteresowanemu zwrócić się do UP
2. gdy dojdzie do tego ze UP stwierdzi, że nadużycie (naruszenie) i wezwie do udzielenia licencji. Inicjatywa należy do UP.
Licencja przymusowa- ma ona stanowić wentyl bezpieczeństwa, gdy wynalazek jest dobrem pożądanym dla ogółu.
Licencje przymusowe nie osłabiają systemu patentowego. Obecnie są ściśle określone sytuacje gdy można ubiegać się o l.p.
2 sposoby ubiegania się o l.p:
Inicjatywa osoby zainteresowanej
Ogłoszenie UP o możliwości ubiegania się o l.p
Licencja przymusowa ma charakter:
Licencji pełnej
Licencji niewyłącznej
Źródłem licencji jest decyzja UP:
-UP określa wysokość opłaty, czas trwania
-można ubiegać się o zmianę decyzji o wysokości opłaty po upływie 2lat od jej wydania, z wnioskiem może wystąpić osoba zainteresowana.
Art.84
Korzystający z wynalazku na podstawie licencji przymusowej jest Obowiązany uiścić na rzecz uprawnionego Opłatę Licencyjną
UP określa:
-zakres i czas trwania l.p
-szczegółowe warunki jej wykonywania
-wysokość opłaty licencyjnej
-terminy jej zapłaty
PRZENIESIENIE ART85
Licencja przymusowa może być przeniesiona jedynie łącznie z przedsiębiorstwem, lub tą jego częścią, w której jest ona wykonywana.
L.p dotycząca patentu wcześniejszego może być przeniesiona na inną osobę tylko łącznie z patentem zależnym.
Art. 87- wpis do rejestru.
Licencja przymusowa oraz licencja wzajemna podlegają na wniosek zainteresowanego wpisowi do rejestru patentowego.
Zakres prawa z patentu- nie daje prawa korzystania z wynalazku.
PRZEDMIOTOWY ZAKRES PATENTU:
Ustawodawstwa, w których zakres patentu wyznacza cały dokument
Ustawodawstwa , w których zakres patentu wyznacza, zastrzega patent, część dokumentu patentowego.
Ad1. System ten zupełnie stracił znaczenie. Obecnie występuje w Grecji.
Ad2. Jest powszechnie stosowany w ustawodawstwach patentowych, główną rolę odgrywają zastrzeżenia petenta. Stworzony został w USA. Od tego jak te zastrzeżenia są sformułowane zależy zakres prawa z patentu.
2 grupy ustawodawstw:
Horyzontalna definicja wyn.- jest def. wyczerpującą – zastrzeżenia patentowe wyznaczają granice ochrony patentowej. Zgłaszający powinien przedstawić wszystkie możliwe warianty tego wynalazku.
Centralna definicja wyn.- przykładowe określenie zakresu- w zastrzeżeniach przedstawia się rozwiązania podstawowe, a sądy określają podstawowy zakres patentu sięgając do opisu.
System amerykański jest przykładem systemu, gdzie dominujące znaczenie odgrywają zastrzeżenia patentowe. Przedmiot patentu obejmował proste ekwiwalenty. Ogólna myśl wynalazcza………………….. . po reformie zastrzeżenia patentowe są dominującym czynnikiem.
1973- konwencja o patencie europejskim- przyjęła podobne rozumienie.
Granice prawa z patentu- na jego treść składa się szereg uprawnień:
Uprawnienie dotyczące korzystania z patentu- tworzą sferę możności postępowania. Są to działania dozwolone uprawnionemu z patentu, a zabronione osobom trzecim.
Uprawnienia dotyczące korzystania z wynalazku- uprawniony z patentu może dokonywać czynności prawnej prawa z patentu (zastaw?, użytkowanie).
Cechą charakterystyczną jest to ze nie mogą mieć one żadnego wpływu na korzystanie z prawa ale wpływają na osobę która ma to prawo.
Wyłączność prawa z patentu- nie stwarza prawa korzystania
ASPEKTY WYŁĄCZNOSCI:
1.pozytywny- z patentu płynie wyłącznie korzystanie z wynalazku w sposób zarobkowy i zawodowy. Wymagane jest prowadzenie działalności o charakterze zarobkowym i zawodowym. Sam patent nie otwiera drogi do korzystania, bo muszą być spełnione wymogi prowadzenia działalności gospodarczej, np. koncesja, rejestracja działalności.
2.negatywny- wyłączność daje możliwość zabronienia innym osobom korzystania z wynalazku. Jest ona ograniczona korzystaniem zawodowym i zarobkowym na terytorium RP.
Zawodowy i zarobkowy sposób ma na celu przynoszenie pewnych korzyści ekonomicznych.
SPOSOBY OKREŚLENIA ZAROBKOWEGO I ZAWODOWEGO KORZYSTANIA:
-konwencja o patencie europejskim- określa te sposoby korzystania
-większość ustawodawstw wzorowała się na tej konwencji. Polski system rezygnował z wyróżniania poszczególnych postaci korzystania. Wyłączeniem objęte jest korzystanie z wynalazku w sposób tylko zawodowy, tylko zarobkowy lub zawodowy i zarobkowy.
FORMY KORZYSTANIA:
Stosowanie wynalazku- wytwarzanie wytworów , montaż urządzeń, odtwarzanie, przebudowa
Używanie wytworu- wyprodukowanego zgodnie z prawem i wprowadzenie do obrotu
Zbycie wytworu przez osoby uprawnione do wytwarzania, może prowadzić do wyczerpania patentu. Jest to określenie ustawowe. Jeśli ktoś pozbył się tych wyrobów to zrealizował on swoje prawo i następuje wyczerpanie patentu. Jego prawo nie może być już źródłem uprawnień.
Oferowanie wyrobów
Promowanie wyrobów- poprzedza oferowanie
Wprowadzanie do obrotu- przekazanie ze sfery produkcji do sfery handlu
Przechowywanie towarów, najem, dzierżawa maszyn, leasing, prowadzenie badań dotyczących tych wyrobów.
OGRANICZENIA PATENTU:
Licencje przymusowe
Przywilej komunikacyjny, tranzytowy- jeżeli produkty znajdują się przejazdem na terenie danego kraju.
UNIEWAŻNIENIE PATENTU- WYGAŚNIĘCIE:
Rozdział 8 ustawy; art89, 90
ZRZECZENIE- to jednostronne oświadczenie woli osoby uprawnionej, która składa je pod adresem UP w formie pisemnej. Skuteczność zrzeczenia zależy od prawa osób, którym służą prawa na patent. Każda osoba jest brana pod uwagę aby zrzeczenie było skuteczne.
Nieuiszczenie opłaty okresowej—uregulowane w przepisach wykonawczych
Opłaty:
-jednorazowe
-okresowe
Opłata za pierwszy okres powinna zostać uiszczona w ciągu 6miesięcy (3 miesięcy?), a za dalszy okres płatna jest z góry. Brak opłaty może być uzupełniony, a termin może zostać przywrócony. Art90 pkt4.
UP wydaje wówczas decyzję w takich przypadkach.
Art92
Autorstwo wynalazku:
Proces twórczy można podzielić na etapy:
Postawienie problemy- to uświadomienie sobie potrzeby działania, często nie wiąże się to z osobą samego twórcy.
Akt erudycji umiejętności- w tym etapie następuje stworzenie samej metody i koncepcji wytwarzania.
Dokonanie opisu, skonstruowanie projektu, prototypu- ten etap jest ważny z punktu widzenia ochrony prawnej . wzory przemysłowe są utworami. W prawie wynalazczym stworzenie tego przedmiotu nie jest warunkiem powstania ochrony. W sposób zobiektywizowany traktuje się to co jest potrzebne do zaistnienia ochrony. Może to być rozwiązanie powszechnie znane i polegać na przeniesieniu do technicznej jednostki tego co jest już znane.
PROJEKT WYNALAZKU: to stan faktyczny, zdarzenie w swiecie obiektywnym, z którym ustawa łączy określone skutki.
AUTORSTWO: to uprawnienia przyznane twórcy ze względu na rezultat.
PRAWO WYNALAZCZE:
AUTORSTWO-jest dobrem osobistym, chronionym przez przepisy ogólne kc. Jest to prawo do ojcostwa. Można wystąpić o ustalenie treści i zakresu tego prawa.
Kryterium wynalazcy:
Interesy typowe- dążenie twórcy do uznania go za autora
Interesy nietypowe- dążenie do zatajenia autorstwa
Czy możliwe jest zatajenie autorstwa?
Autor może występować pod pseudonimem. publikacja jest to prawo charakterystyczne dla stosunków prawa autorskiego.
WSPÓŁAUTORSTWO- XIXw. koniec epoki wynalazków dokonywanych w pokoikach na poddaszu, dokonywanie wynalazku przeniesiono do instytucji.
Współautorstwo- czy jest możliwe bez porozumienia?
-nie jest możliwe, musi być jakaś więź która obiektywnie występuje między tymi osobami.
-dopuszcza się możliwość tworzenia utworu przez współautorów bez porozumienia. W zakresie własności przemysłowej nie musi być porozumienia w formie umowy, można dokonać wynalazku bez porozumienia – śmierć jakiejś osoby, która dokonała już jakiejś pracy a inna osoba potem to przejmuje.
Współautorstwo- musi po obu stronach być twórczy udział.
-ochrona autorstwa- wg. ogólnych zasad dopuszcza się spory o ustalenie ojcostwa, mimo ze jest ono faktem. Uprawnione są do rozstrzygania sądy powszechne. UP musi do czasu rozstrzygnięcia autorstwa zawiesić postępowanie.
-świadectwa autorskie- było ważnym dokumentem w okresie PRL.
NARUSZENIE PRAWA W ZAKRESIE WYNALAZKU:
- naruszenie prawa do patentu polega na tym, że osoba która nie jest autorem występuje o przyznanie jej patentu. Może dojść do przyznania takiej osobie nieuprawnionej prawa do patentu, bo UP nie bada tych kwestii. Jeżeli naruszenie dzieje się w sferze trwającego postępowania i osoba przedstawi, ze ten kto zgłosił nie jest uprawniony:
a. może wystąpić o umorzenie postępowania
b. może na podstawie zgłoszenia nieuprawnionego osoba uprawniona uzyskać patent.
Jeżeli została wydana decyzja i patent uzyskała osoba nieuprawniona, to uprawniony może:
a. unieważnienie patentu art. 74
b. przeniesienie patentu za zwrotem kosztów.
NARUSZENIE PRAWA DO/Z PATENTU:
Postępowanie zgłoszeniowe:
System ochrony własności przemysłowej jest dość rozbudowany, obejmuje roszczenia:
-osobiste
-o charakterze majątkowym
Można użyć środków administracyjnych, karno prawnych, cywilnoprawnych.
System ten nie odbiega od systemu istniejącego wcześniej, inne jest spojrzenie na znaczenie winy, dobrej lub złej wiary. Miała znaczenie wina umyślna. W tym przypadku można było domagać się nawiązki, na rzecz organizacji społecznych.
Wina nieumyślna art. 287.
-dobra wiara decydowała o nabyciu prawa używacza uprzedniego i następczego.
-obecnie dobra lub zła wiara naruszającego wpływa na czasowy zakres odpowiedzialności naruszającego- art288
Czyny naruszające……
Naruszenie to…………
Art66/63
Art63- przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zawodowy lub zarobkowy, na całym obszarze RP.
Art66- te sformułowania nie są precyzyjne np. „może zakazać”. Jeżeli ktoś wkracza w wyłacznosć to narusza prawo. Błąd logiczny polega na tym że przepis ten nie jest spójny z innymi przepisami.
NARUSZENIE- to działanie polegające na korzystaniu z opatentowanego wynalazku, zarobkowe mieści się w granicach ochrony wynalazku i jest ono bezprawne.
-pojęcie korzystania nie zostało zdefiniowane i obejmuje ono różne działania, faktyczne i prawne mające na celu osiągnięcie korzyści.
RODZAJE: art. 66
Udostępnianie
Stosowanie
Korzystanie bezpośrednie- przez uprawnionego
Korzystanie pośrednie- przez inne podmioty
-udostępnienie wynalazku to przedstawienie wynalazku innym osobom:
a. wiedzy technicznej zawartej w wynalazku
b. rozprowadzanie tego wynalazku przez biura pod……
STOSOWANIE WYNALAZKU:
-wynalazek konstrukcyjny
-wynalazek technologiczny- stosowanie to ich techniczne używanie, przy użyciu określonych środków i urządzeń.
-patent zależny- wykorzystanie wynalazku bazowego oraz twórcza modyfikacja innych rozwiązań.
art. 66(lub 6b)
oferowanie i wprowadzanie do obrotu lub importowanie . nie musi dochodzić do przeniesienia własności, można umożliwić korzystanie na podstawie praw obligacyjnych, np. leasing.
-wyczerpanie patentu po wytworzeniu urządzenia i wprowadzeniu do obrotu
-monopol patentowy już wygasa
-nabywca który uzyskał to prawo może korzystać w dowolny sposób i rozporządzać bo nastąpiło wyczerpani art. 70
-wyczerpanie krajowe- wprowadzenie opatentowanego przedmiotu do obrotu art70$1
-wyczerpanie regionalne- import wyrobów wprowadzonych do obrotu art.70 $2
Naruszenie patentu:
Bezpośrednie
Pośrednie
ODPOWIEDZIALNOŚĆ NARUSZYCIELA POŚREDNIEGO Z STANOWISKA:
Odpowiedzialność naruszyciela pośredniego uzależniona jest od działań bez względu na to co się stało dalej
Jego odpowiedzialność jest samodzielna.
Art69- ograniczenie wyłączności
-wzór przemysłowy art. 115- dotyczy naśladownictwa, czyli wzorowania się na czymś lub kimś
-naśladownictwo zewnętrzne- posługiwanie się cudzą formą lub metodą , zwielokrotnia się orginał.
Oby dwa działania uznane są za naruszenie. Trudno jest określić naśladownictwo, stwierdza się je na podstawie podobieństw, a nie na podstawie różnic. Występowanie różnic nie wyklucza naśladownictwa, bo są one wprowadzane w celu ukrycia naśladownictwa. Podobieństwa mają inspirować twórcę, wynikać z funkcji użytkowych danego przedmiotu.
-zorientowany użytkownik- zaostrzenie kryteriów względem takiej osoby
Art287-roszczenia
Art107- zakres ochrony
Art289- przedawnienie
Art290-roszczenia względem nieuprawnionego do patentu
-postępowanie w sprawie udzielenia patentu- postępowanie administracyjne, kończy się wydaniem decyzji
FAZY POSTĘPOWANIA:
Badanie wstępne, które ma ustalić czy zgłoszenie zostało dokonane prawidłowo. Zgłoszenie powinno zawierać jeden wynalazek art34.
Ogłoszenie o zgłoszeniu art. 43 / art44/ art45
-badanie pełne- wydłuża cały proces rejestracji. We Francji jest przeprowadzane gdy istnieje problem naruszenia. UP nie ogranicza się w badaniu art46; oprócz przesłanek bada z.jednolitości, prawo pierwszeństwa. Badanie to ma charakter nieograniczony. Sprawozdanie o stanie techniki art47- wyróżnia klasy patentowe….
Przyznanie/ odmowa art52
Postępowanie odwoławcze- sprzeciwowi
-stronie służy quasi odwołanie, czyli wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy, rozpatruje je Izba Odwoławcza. Po ponownym rozpoznaniu sprawy UP może:
a. utrzymać decyzję w mocy
b. uchylić w całości lub części i orzec o istocie sprawy
postępowanie sprzeciwowi- pozwala na wniesienie sprzeciwu action popularis
-sprzeciw może wnieść każdy: art246/249/245