stratyfikacja płci

ludzie klasyfikują się nawzajem jako mężczyźni i kobiety. Na podstawie tego rozróżnienia przekonania i normy kulturowe wskazują, jaką pozycję powinni oni zajmować i jakie role wiążą się z tymi pozycjami.

W ewolucji gatunku ludzkiego w najrozmaitszy sposób definiowano, co jest odpowiednie dla kobiety, a co dla mężczyzny – co dowodzi, że różnice pomiędzy płciami mają bardziej socjokulturowy niż biologiczny charakter. Stratyfikacja płci istnieje, właśnie wtedy kiedy pozycje zajmowane przez kobiety i mężczyzn różnią się między sobą. Zatem można powiedzieć, że są to wszelkie systematyczne nierówności pomiędzy kobietami a mężczyznami, które powstają jako niezamierzona konsekwencja procesów i stosunków społecznych;

Od kiedy jakieś dwanaście do osiemnastu tysięcy lat temu ludzie porzucili zbieractwo i łowiectwo, stratyfikacja płci istnieje we wszystkich znanych nam społeczeństwach. System ten faworyzuje mężczyzn, którzy znacznie częściej zajmują takie pozycje i wykonują tego rodzaju role, które dają im najwięcej władzy, bogactwa i prestiżu. Jak można wytłumaczyć tą sytuację?

Podział pracy oparty na zróżnicowaniu płci lepiej niż wszystkie inne zapewniał przetrwanie społeczeństwom pierwotnym. System nakazujący kobietom zajmowanie się dziećmi i wykonywania prac domowych, a mężczyznom opuszczanie obozowisk po to, by polować, a później staczać walki z przeciwnikami jest znacznie bardziej skuteczny, a tym samym umożliwia lepsze przystosowanie się do warunków środowiska. Ten podział pracy nie tylko przetrwał, ale coraz bardziej się rozprzestrzeniał i umacniał , utrwalając nierówności pomiędzy płciami.

Ma to pewne wady, ponieważ kobiety w wielu tradycyjnych społeczeństwach wykonywały najcięższe prace i równocześnie wychowywały dzieci. Jednak uważam, że od kiedy ludzie porzucili wędrowny tryb życia oparty na łowiectwie i zbieractwie i zaczęli się osiedlać, nie ma żadnego powodu, dla którego mężczyźni nie mieliby zajmować się tym samym, co kobiety.

Trzeba więc poszukać innego wytłumaczenia dlaczego stratyfikacja płci nadal istnieje.

Randall Collins (1941),amerykański socjolog i zwolennik teorii konfliktu podkreśla tutaj znaczenie władzy. Ponieważ mężczyźni są trochę więksi i silniejsi niż kobiety, wykorzystują te cechy do utrzymywania siłą systemu stratyfikacji, którego podstawą jest płeć. Od niepamiętnych czasów mężczyźni i kobiety rywalizowali o cenne i trudno dostępne zasoby, z czego zazwyczaj wychodzili zwycięsko mężczyźni dzięki przewadze fizycznej. Oczywiście ów przymus fizyczny ukryty był pod płaszczykiem norm i przekonań kulturowych, które głosiły, że przewaga mężczyzn w dostępie do wartościowych dóbr jest czymś „naturalnym”. Dopiero w czasach najnowszych ta kulturowa maska została zdarta. Nadal jednak działają potężne siły mające na celu utrzymanie stratyfikacji płci, nawet w Stanach Zjednoczonych, gdzie wciąż podejmuje się wysiłki zmierzające do odrzucenia tego dziedzictwa przeszłości. Te siły mają charakter kulturowy oraz instytucjonalny.

Na szczeblu kulturowym przeciwne są kobietom przekonania, które kładą nacisk na ich predyspozycje do wychowywania dzieci i prowadzenia domu.

Tego rodzaju przekonania przekładają się na normatywne oczekiwania co do zajmowanych pozycji(gospodyni domowa) i wykonywania ról (bierność i wychowanie) przez kobiety.

Te symbole kulturowe utrzymują się dlatego, że młodzi ludzie w procesie socjalizacji dokonującym się w rodzinach, szkołach, mediach i grupach rówieśniczych uczeni są, że należy je akceptować. Kiedy narodzi się dziecko, jego płeć jest pierwszą rzeczą, jaką interesują się rodzice, ponieważ to ona określa, jak będą się wobec niego zachowywać i czego będą po nim oczekiwać.

Interakcje z rówieśnikami wzmacniają te różnice wprowadzane przez socjalizację w szkole i w rodzinie, podobnie oddziałują środki masowego przekazu. W rezultacie ludzie określają się w kategorii męskości i żeńskości i dążą do zajmowania takich pozycji w strukturach społecznych, które utrwalają te definicje.