aSlajd 1: Moja dzisiejsza prezentacja będzie kontynuacją prezentacji z poprzedniego tygodnia. Pierwszym podpunktem będzie budowa bakteriofaga. Następnie chciałbym rozwinąć takie zagadnienia jak: klasyfikacja wirusów ze względu na posiadany kwas nukleinowy a następnie do każdej grupy tego podziału przypisać jeden z popularnych typów wirusów człowieka.
Slajd 2: Zgodnie z zapowiedzią zacznę od budowy bakteriofaga czyli wirusa atakującego bakterię. Bardzo dużo naszej wiedzy o wirusach pochodzi właśnie z badań nad bakteriofagami ponieważ łatwo można je namnażać laboratoryjnie w żywych bakteriach. Bakteriofagi są wirusami o najbardziej skomplikowanej budowie, zwykle w wielościennej główce mają długą skręconą cząsteczkę kwasu nukleinowego. Najczęściej jest do dsDNA czyli dwuniciowy DNA. Na slajdzie przedstawiony jest najczęściej opisywany wirion bakteriofaga. Zaczynając od góry wyróżniamy główkę wypełnioną dwuniciowym DNA o długości 60 000 nm, kołnierz z sześcioma wypustkami, kurczliwą otoczkę ogonka zbudowaną z identycznych podjednostek ułożonych w postaci rozciągniętego heliksu, rdzeń o średnicy 2,5 nm, sześciokątna płytka podstawowa zaopatrzona w 6 krótkich wypustek.
Slajd 3: Następnym zagadnieniem którego zabrakło w zeszłotygodniowej prezentacji jest podstawowa klasyfikacja wirusów ze względu na kwas nukleinowy. Jest to najprostszy podział mówiący o tym ,że wyróżniamy wirusy DNA i RNA obie te grupy następnie dzielą się na wirusy o pojedynczej nici kwasu nukleinowego oraz o podwójnej nici kwasu nukleinowego.
Slajd 4: Rozwinięcie tego zagadnienia zacznę od dwuniciowych wirusów RNA. Są to wirusy atakujące kręgowce, bezkręgowce i rośliny. Najpopularniejsze w tej grupie i jednocześnie groźne dla człowieka są rotawirusy. Są najczęstszą przyczyną wymiotów i biegunki u małych dzieci. Atakują i niszczą enterocyty wyściełające jelito cienkie, powodując wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego (często nazywane "grypą żołądkową", mimo, że nie ma związku z grypą). Pomimo to, że od odkrycia rotawirusów minęło prawie 40 lat są powodem prawie 50% przypadków hospitalizacji niemowląt i dzieci.
Slajd 5: Kolejną grupą są jednoniciowe wirusy RNA. W tej grupie wyróżniamy wirusy z nicią o polaryzacji dodatniej i ujemnej. Z tej grupy wirusem bardzo popularnym jest wirus kleszczowego zapalenia mózgu. Przenosicielami tego wirusa są kleszcze. Zachorować mogą wszyscy w każdym wieku, leczy się tylko objawy wywołane wirusem. Objawy zwykle ustępują po 2-3 tygodniach i pacjent zdrowieje. Choroba może przebiegać ciężko, gdy wystąpią objawy mózgowe, móżdżkowe lub rdzeniowe, rzadko ma przebieg śmiertelny, czasem stwierdza się następstwa pochorobowe pod postacią niedowładów, depresji, zaniku mięśni lub stałych bólów głowy.
Slajd 6: Teraz skupię się na wirusach DNA. Nie ma wielu wirusów DNA jednoniciowych które są groźne dla człowieka, jednym z popularniejszych jest wirus wywołujący rumień zakaźny, chorobę o ostrym przebiegu występującą u dzieci. Głównym objawem chorobowym jest wysypka, która początkowo ma charakter ostro odgraniczonego rumienia zlokalizowanego na policzkach.
Slajd 7: Z podgrupy wirusów DNA dwuniciowych warty uwagi jest wirus zapalenia wątroby typu B, wywołuje ona chorobę o takiej samej nazwie która objawia się osłabieniem, gorączką, brakiem apetytu. Po latach może występować skrzywienie kręgosłupa w stronę lewą na odcinku lędźwiowym spowodowane odruchowym przekrzywianiem ciała w celu odciążenia powiększonej wątroby.
Slajd 8: Przedostatnim punktem prezentacji będą retrowirusy. Grupa która nie jest zaliczana do żadnej z wcześniej wymienionych. Zawierają one dwie nici RNA o dodatniej polaryzacji, które nie są jednak komplementarne, ale identyczne i tylko częściowo połączone. Najlepiej poznanym retrowirusem jest wirus HIV. Atakuje głównie limfocyty T-pomocnicze . Wiriony mają budowę kulistą i otoczone są otoczką lipidową, zawierającą liczne białka. Wirus ten wywołuję znaną nam wszystkim chorobę AIDS czyli zespół nabytego niedoboru odporności chorobę której końcowe stadium charakteryzuje się bardzo niskim poziomem limfocytów, a więc wyniszczeniem układu immunologicznego, co skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe (niektóre formy nowotworów, grzybic, nietypowe zapalenia płuc) mogące zakończyć się śmiercią pacjenta. W latach 1983–2008 na AIDS zmarło 25 mln.
Prezentację chciałbym zakończyć opisem jednego wirusa a właściwie choroby która zawarta była w poprzedniej tabelce. Mianowicie ospy prawdziwej, odwołuję się do tej choroby ponieważ nawiedziła ona Wrocław w 1963 roku. Zmarło wtedy we Wrocławiu 7 osób a całe miasto zostało ogrodzone kordonem sanitarnym.
Wirus ospy prawdziwej jest wirusem ostrym. Okres jego inkubacji trwa od 7 do 17 dniu. Chorobę cechuję śmiertelność sięgająca czasami 95%. U osób szczepionych 3%.
Bakteriofag lambda - bakteriofag zawierający dwuniciowy DNA, infekujący bakterie Escherichia coli. Może integrować do genomu gospodarza. DNA bakteriofaga integruje do bakteryjnego DNA w wyniku rekombinacji między bakteryjną sekwencją attλ a sekwencją attB w genomie faga. Następnie genom faga jest powielany przez replisom bakterii razem z jej własnym DNA (cykl lizogenny). Na skutek działania różnych czynników na komórkę bakteryjną fag może przejść w cykl lityczny - produkcję wirionów i uwolnienie ich przez lizę komórki gospodarza. To, czy fag wejdzie w cykl lityczny, czy w lizogenny, zależy od dwóch białek faga - CI oraz Cro. Związanie się białka CI z promotorem powoduje represję genów związanych z cyklem litycznym i przejście do cyklu lizogennego. Związanie się białka Cro powoduje wejście faga w cykl lityczny.
W przypadku wirusów RNA zawierających pojedynczą nić kwasu nukleinowego można mówić o polarności nici. Nić o dodatniej polarności to taka, która może pełnić funkcję mRNA, zaś nić o ujemnej polaryzacji to taka, która jest komplementarna do mRNA.