METODYKA NAUCZANIA RUCHU I SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ- WYKLAD II

Historia kultury fizycznej

Średniowiecze

*Okres średniowiecza datujący się od upadku Cesarstwa Rzymskiego – 476r. do końca XV w jest okresem rozkwitu chrześcijaństwa a zarazem upadku kultury fizycznej. Zdrowie duszy a nie ciała było w surowej ideologii chrześcijańskiej rzeczą najważniejszą.

*Wychowanie fizyczne w warstwie chłopskiej i mieszczańskiej służyło głównie do poprawienia sprawności i gotowości bojowej na wypadek wojny feudalnej

*Organizowano zawody strzeleckie przez bractwa strzeleckie

*Popularna była gra w piłkę , kości, żeglarstwo, piłkę odbijaną kijem (palant), pięścią(siatkówka), toczoną po lodzie(hokej), podbijaną i rzucaną.

*Wraz z rozwojem rycerstwa na dworach książąt i królów organizowano turnieje rycerskie (początek XI w)

*Odbywały się walki na koniach dwóch przeciwnych ugrupowań lub dwóch rycerzy.

ODRODZENIE

*W XI i XVI w. w Europie następuje pewien zwrot do dawnej kultury antycznej a więc do dawnych ideałów piękna ciała.

*Myśliciele i humaniści szczególnie podkreślają znaczenie gimnastyki jako środka oraz kształtującego ciało ludzkie

*Nie negowano znaczenia starożytnych dyscyplin sportowych takich jak: taniec, gra w piłkę, zapasy, jazda konna, wioślarstwo, pływanie, rzuty, szermierka

*Następuje rozwój łyżwiarstwa- najpierw w Europie północnej , gdzie panowała długa zima

*W XVII w pojawiają się łyżwy stalowe, w Anglii w 1642 powstaję pierwszy klub łyżwiarski

*Johan GutsMuths był autorem prac, które wytyczyły metody wf „Gimnastyka dla młodzieży”, „ gry dla ćwiczenia i wypoczynku ducha”, „sztuka pływania”

*W 1896-Ateny pierwsze nowożytne letnie igrzyska olimpijskie

*W 1924 – Chamonix - pierwsze igrzyska zimowe

RUCH OLIMPIJSKI

*Po 390 r.n.e. kiedy rozegrano ostatnie igrzyska ery starożytnej pamięć o greckim wychowaniu zamarła. Powrócono do niej w czasie odrodzenia

*W 1833 w Szwecji powstało Towarzystwo Olimpijskie

*1894 – za sprawą Barona Pierre De Coubertin zwołano w Paryż Międzynarodowy Kongres dla wskrzeszenia igrzysk olimpijskich

*Poszczególne kolory kół olimpijskich symbolizują kontynenty :niebieski – Europe, czarny –Afrykę , czerwony – Amerykę , żółty – Azje, zielony – Australie. Dodatkowo koła oznaczają 5 dyscyplin w Starożytności

*Oficjalnym mottem igrzysk jest łacińskie zdanie „ Citius Altius Fortius”, czyli „Szybciej, Wyżej, Mocniej”.

*W Polsce – ówcześni pisarze (Kochanowski, Rej, Górnicki, Frycz – Modrzewski, pedagodzy i lekarze (Sebastian Petrycy, Wojciech Oczko) uznawali wychowanie fizyczne za niezbędny składnik ogólnego wychowania.

*W 1773 r Sejm powołano komisję edukacji narodowej –a jedna z nich ustaw poświecona była wyłącznie edukacji fizycznej

*Do wszystkich państwowych szkół wprowadzono wychowanie fizyczne

*Organizowano gry i zabawy, biegi, marsze, szermierkę, skoki, ogniska, ciskanie kamieniami do celu, gra w palanta.

*Zalecenia Komisja Edukacji Narodowej

-aby każdego dnia szkolnego czasu wyznaczone były na rozrywkę

-podczas rekreacji i wakacji ćwiczenia sił, gry, rozrywki cały czas zabierać powinny

-najprzyzwoitsze ćwiczenia zdają się te :gra w piłkę, balon

*W 1805 r Jędrzej śniadecki wydał rozprawę „o fizycznym wychowaniu dzieci”. Uważany za ojca wf w Polsce

*Formułuje on podstawowe prawa rządzące procesem fizycznego i psychicznego rozwoju człowieka i w naukowy sposób uzasadnia potrzeby stosowania ćwiczeń fizycznych.

*W 1837 r. Ludwik Bierkowski wydał dzieło PT kilka słów o ważności potrzebie i użytku gimnastyki

*Dostrzegł, że zwiększony wysiłek intelektualny wymaga systematycznych ćwiczeń fizycznych które wzmagają sprawność i odporność organizmu

*W 1858 r. w Warszawie Adam Baroc – dr medycyny wydal pracę „ gimnastyka pod względem swego wpływu i utrzymanie i przywrócenie zdrowia

*W 1867 r. we Lwowie powstało towarzystwo gimnastyczne które w 1869 przyjęło nazwę „towarzystwo gimnastyczne sokół”. Kilkudziesięciu zwolenników ćwiczeń postanowiło rozpocząć systematyczne uprawianie gimnastyki i szermierki

*Lekcje gimnastyki prowadził dr Wenanty Piasecki, który ukończył kursy gimnastyczne w Pradze i w Dreźnie.

*Rozpoczął on tez wykłady dla kandydatów na nauczycieli gimnastyki

*Sokół służył rozwijaniu tężyzny i sprawności fizycznej oraz kształtowaniu szeregu cech obywatelskich, takich jak :poczucie obowiązku, dyscypliny, karności.

*W 1889 r. w Krakowie założony został Park prof. Henryka Jordana. Zapoznał się on z problematyką wf w czasie licznych podróży i studiów w Berlinie, w Wiedniu, w Anglii i Stanach Zjednoczonych

*Park jego to obszar 8ha na Błonach krakowskich na którym znajdowało się 12 boisk. Każde z nich miał inne przeznaczenie

*Szczególną role w propagowaniu wychowania fizycznego młodzieży odegrało Polskie Towarzystwo Tatrzańskie założone w 1873r.

*W 1907r. powstała sekcja turystyczna, która zapoczątkowała wyczynową turystykę wysokogórską oraz sekcja narciarska – narciarstwo, saneczkarstwo

*W 1911r. do Polski został przeszczepiony skauting. Nazwę harcerstwo nadal E. Piasecki, który swoją koncepcję programową zawarł w książce „Harce młodzieży polskiej”

*1869 r. – Lwowskie i Krakowskie Towarzystwo Łyżwiarzy

*1886 r.- Krakowski i Lwowski Klub Cyklistów

*1887r. – Komitet Zjednoczonych Towarzystw Cyklistów we Lwowie

*1884r. – Krakowskie Towarzystwo Wioślarskie

*1886r. – Towarzystwo szermierzy we Lwowie

*1900-1910 r.- pierwsze kluby sportowe , Lechia, Czarni, Pogoń we Lwowie, Wisła, Cracovia w Krakowie.

*1919r. – powstał Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich, a polska flaga pojawiła się na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920r.

*1919 r.- utworzona zostaje Katedra Higieny Szkolnej i Teorii Wychowania Fizycznego w Uniwersytecie Poznańskiem

*1922r.- utworzona studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Poznańskiego z prawem nadawania tytułów magistra wf

*1929r.- powołanie Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie (od 1938r. – Akademia Wychowania Fizycznego)

*Eugeniusz Piasecki (1872-1947) Urodził się we Lwowie .Był czynnym działaczem Sokoła, jako pierwszy w Polsce habilitował się z zakresu higieny szkolnej. Ukończył studia medyczne. Był ekspertem do spraw wychowania fizycznego

INSTYTUCJONALNO-ADMINISTRACYJNY SCHEMAT KULTURY FIZYCZNEJ

-sport

-rekreacja ruchowa

-wychowanie fizyczne

-turystyka

-rehabilitacja ruchowa (fizjoterapia)

Sport-Se Desportare (łac.) – bawić się, przyjemnie spędzać czas, oddawać się rozrywkom.

Sport –działalność mająca na celu podnoszenie sprawności fizycznej i jej manifestację, uprawiana systematycznie wg pewnych reguł, w której występuje pierwiastek współzawodnictwa i dążenie do osiągania jak najlepszych wyników.

WF SPORT

UCZESTNICY KAŻDY JEDNOSTKI UZDOLNIONE

CEL WSZECHSTONNY ROZWÓJ ROZWÓJ CECH IST. DLA MISTRZ.SPORT.

ŚRODKI WSZECHSTRONNE, SPECJALISTYCZNE, MAX

DOSTOSTOWANE

DO MOŻLIWOŚCI

WSPÓŁZA. ŚRODEK CEL

STOSUNEK CEL WARUNEK KONIECZNY

DO ZDROWIA

SPORT

KLASYFIKOWANY NIEKLASYFIKOWANY

Profesjonalny (zawodowy), amatorski, powszechny

Wyczynowy. („sport for all”)

WSPÓŁZAWODNICTWO

-indywidualne – boks, judo, tenis, biegi, szermierka

-zespołowe – gry zespołowe, żeglarstwo

-drużynowe – wioślarstwo, kajakarstwo, sztafety

-walka z przeciwnikiem (bezpośrednia)

TURYSTYKA

Turystyka - jest to zespól stosunków i zjawisk, które wynikają z podróży i pobytu osób przyjezdnych , o ile nie występuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie działalności zarobkowej (W. Hunziker)

Turystyka –stanowi całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem odwiedzających w jakieś miejscowości, z tym że pobyt nie przekształca się w stałe zamieszkanie (A.Sess)

Turystyka - w szerokim znaczeniu jest to całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej związanej z dobrowolną czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz z wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym ( przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym) (K. Przecławski)

REKREACJA

Definicja rekreacji – te zajęcia, które są podejmowane w czasie wolnym dla odpoczynku, pomnażania zdrowia rozrywki, samodoskonalenia, obejmujące wszystkie formy aktywności, nie tylko ruchowe społecznie aprobowane, nazywamy rekreacją.

Cechy form rekreacyjnych : dobrowolność, bezinteresowność, zadowolenie, spontaniczność, odmienność, nieoficjalny charakter.

Musi to być działanie kompleksowe, obejmujące trzy strefy aktywności człowieka :

-poznawczą

-emocjonalną

-motoryczną

ZDROWIE – (WHO) – to nie tylko nieobecność choroby i niedołęstwa, ale stan dobrego, fizycznego, psychicznego i społecznego samopoczucia

H-RF (Health-Related Fitness)- sprawność zorientowana na zdrowie

ŻADNE LEKARSTWO NIE ZASTĄPI RUCHU, RUCH MOŻE ZASTĄPIĆ LEKARSTWO

Według biologów i teoretyków kultury fizycznej, ruch jest niezastąpionym środkiem podtrzymywania lub przywracania sił witalnych.

KINEZYTERAPIA – leczenie ruchem

Podstawową formą ćwiczeń, mającą zastosowanie w kinezyterapii jest gimnastyka. Bogactwo form, jakimi dysponuje ta dyscyplina ruchu jest możliwość takiego komponowania ćwiczeń, aby precyzyjnie oddziaływać na określone części ciała i określone mięśnie, stwarza optymalne warunki do skutecznego działania fizjoterapeuty.

GIMNASTYKA – zestaw usystematyzowanych ćwiczeń ruchowych, o celowo zróżnicowanym zastosowaniu.

Podział gimnastyki :

-gimnastyka podstawowa

-sport gimnastyczny

-gimnastyka pomocniczo-specjalna

-gimnastyka lecznicza

Zadania gimnastyki:

-dostarczenie ćwiczącym bodźców rozwojowych w postaci ruchu zmuszającego poszczególne narządy do wzmożonej czynności

-harmonijny rozwój organizmu, tj. układu ruchowego (rozwijanie mięśni, wzmacnianie więzadeł), narządów wew. I układu nerwowego

-korygowanie wad budowy ciała

-rozwój takich cech motorycznych jak siła, szybkości, wytrzymałości i ich pochodnych zwinności, gibkości oraz koordynacji ruchowej

-kształcenie u ćwiczących nawyków ruchowych mających znaczenie w życiu codziennym

GIMNASTYKA PODSTAWOWA DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

CELE:

-ogólny rozwój

-wzmocnienie organizmu

-kształtowanie prawidłowej postawy

Należy stosować najprostsze rodzaje chodu, biegu, rzutu, pełzania i ćwiczeń równowagi

GIMNASTYKA PODSTAWOWA W WIEKU MŁODSZYM W WIEKU SZKOLNYM

Cele:

-systematyczne rozwijanie organizmu

-kształtowanie prawidłowej postawy

-doskonalenie funkcji układu oddechowo-krążeniowego

-harmonijny rozwój układu mięśniowego i kostno-stawowego

GIMNASTYKA PODSTAWOWA DLA MŁODZIEŻY

Cele:

-wpływanie na dalszy rozwój i wzmocnienie całego organizmu

-kształtowanie i utrwalanie nawyków i umiejętności sportowych

GIMNASTYKA PODSTAWOWA DLA OSÓB DOROSŁYCH

Cele:

-regulowanie przemiany materii

-odprężenie i zrównoważenie systemu nerwowego

-zachowanie sprawności ruchu

-polepszenie wydolności układu krążenia i oddychania

-wytwarzanie dobrego samopoczucia i wiary we własne siły

GIMNASTYKA DLA OSÓB STARSZYCH

Cele:

-zachowanie sprawności fizycznej

-podnoszenie stanu zdrowia

-zahamowanie procesów inwolucyjnych

Należy uwzględnić poziom zdrowotny ćwiczących prawidłowo dodać tempo, intensywność, ilość powtórzeń, czas trwania zajęć, charakter ćwiczeń

SPORT GIMNASTYCZNY

Jego zadaniem jest rozwijanie i doskonalenie określonych umiejętności ruchowych do poziomu mistrzostwa sportowego

Cele:

-opanowanie techniki sportowej i systematyczne jej doskonalenie

-maksymalny rozwój funkcji organizmu i osiągnięcie najwyższego rozwoju cech psycho-motorycznych

-przygotowanie psychiczne i taktyczne do startu w zawodach

KONKURENCJE W GIMNASTYCE SPORTOWEJ:

-gimnastyka sportowa kobiet: ćwiczenia wolne, na równoważni, na poręczach asymetrycznych, skok przez konia

-gimnastyka sportowa mężczyzn: ćwiczenia wolne , na drążku, na poręczach symetrycznych, kółkach, na koniu z łękami, skok przez konia.

KONKURENCJE W GIMNASTYCE ARTYSTYCZNEJ

-ćwiczenia ze skakanką, z obręczą, z piłką, ze wstążką, z maczugami, układy zbiorowe (6 zawodniczek)

KONKURENCJE W AKROBATYCE SPORTOWEJ

-skoki na ścieżce kobiet i mężczyzn

-skoki na trampolinie kobiet i mężczyzn

-skoki synchroniczne kobiet i mężczyzn

-ćwiczenia zespołowe – trójkowe kobiet, czwórkowe mężczyzn, dwójkowe kobiet, mężczyzn i mieszane

GIMNASTYKA POMOCNICZO-SPECJALNA

Stosowana w ramach potrzeb dla poszczególnych dyscyplin sportowych

Cele:

-wszechstronny rozwój fizyczny sportowców przez systematyczne doskonalenie cech motorycznych

-osiągnięcie jak najlepszych wyników w wybranej dyscyplinie sportowej

-przeciwdziałanie zbytniej jednostronności spowodowanej wąską specjalizacją sportową

GIMNASTYKA LECZNICZA

Zadaniem tego kierunku gimnastyki jest leczenie ruchem przez zastosowanie odpowiedniego systemu ćwiczeń ogólnych i specjalnych. Stosuje się ćwiczenia:

-profilaktyczne-zapobiegające różnym schorzeniom i deformacją postawy

-korekcyjne – usuwanie ewidentnych wad postawy i płaskostopia

-rehabilitacyjne – przyśpieszanie powrotu do zdrowia i przywrócenie optymalnej sprawności fizycznej w życiu codziennym i pracy zawodowej

METODYKA NAUCZANIA RUCHU I SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ – WYKŁAD I

KULTURA FIZYCZNA

*RÓŻNE KONCEPCJE

1)INDYWIDUALISTYCZNO – WARTOŚCIUJĄCA WG. DEMELA

Kultura fizyczna to wyraz określonej postawy wobec własnego ciała, świadoma, aktywna troska o swój rozwój sprawności i zdrowie to umiejętność organizowania i spędzania czasu z największym pożytkiem dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

2)SOCJALISTYCZNO – UNIWERSALISTYCZNA WG. KRAWCZYKA

Kultura fizyczna to względnie zintegrowany utrwalony system zachowań w dziedzinie dbałości o rozwój fizyczny, sprawność ruchową, zdrowie i piękno człowieka przebiegających według przyjętych w danej zbiorowości wzorów a także rezultaty owych zachowań.

3) HOLISTYCZNA WG. OSIŃSKIEGO

Kultura fizyczna to ogół wytworów o charakterze materialnym i niematerialnym w dziedzinie dbałości o ciało i fizyczne funkcjonowanie człowieka, uznawanych w niej wartości i wzorów zachowania, które zostały zobiektywizowane i przyjęte mogą być przekazywane danej zbiorowości.

*Kultura fizyczna jest następstwem wychowania fizycznego. Wychowanie fizyczne jest procesem kultury fizycznej – jest stanem, który wynika z tego procesu. Poziom kultury fizycznej będzie więc zależeć od wychowania fizycznego

*Wychowanie fizyczne stanowi zamierzoną i świadomą działalność ukierunkowaną na wytworzenie właściwego zespołu postaw i nastawień, przekazywania podstawowych wiadomości, oraz zdobywanie motorycznej sprawności.

+

+

Kategorie te wyznaczają zachowanie człowieka w stosunku do jego fizycznej postaci.

WYCHOWANIE FIZYCZNE W SPARCIE I ATENACH

Głównym zajęciem Helleńczyków była wojna

Cele wychowania helleńskiego:

a)troska o fizyczny rozwój młodzieży. Jego podstawą było wychowanie gimnastyczne obejmujące pentatlon czyli : biegi, skoki, rzucanie dyskiem i oszczepem oraz zapasy.

b)kształtowanie charakteru (wychowanie moralne)

c)wychowanie muzyczne (obejmujące śpiew)

Ideałem tego wychowania była kalokagathia (kalos = piękny, agatos = dobry)