1. Cechy gat. pionierskich :
-szybki wzrost
-wczesne owocowanie
-coroczna produkcja nasion
-rozsiewanie na długie odległości
-światłożądne
-niskie wymagania glebowe i klimatyczne
-ekstensywny system korzeniowy
-krótkowieczne
-czasami rozmnażanie wegetatywne
-dwupienność
*** Cechy gat. klimaksowe – to co wyżej wymienione tylko , że odwrotnie ***
2.Ekoton – stanowi strefę przejściową na granicy dwóch ( lub większej liczby ) różnych biocenoz np.; biocenozy lasu
Gatunek zwrotnikowy – najważniejszy gatunek w ekosystemie , który dzięki swojej obecności utrzymuje ten ekosystem w takiej postaci w jakiej go widzimy . Utrata tych gatunków może zaburzyć funkcjonowanie całej biocenozy .
Biosfera – Strefa zamieszkała przez organizmy żywe grub. 40-50 km.
Biom – zespół ekosystemów.
Ekosystem – biocenoza + biotop (ożywione i nieożywione elementy środowiska).
Biocenoza – biotyczne, ożywione elementy środowiska, zespół populacji różnych gatunków zwierząt i roślin danego środowiska, powiązanych ze sobą pośrednio lub bezpośrednio zależnościami pokarmowymi oraz konkurencja (między i wewnątrz gatunkowa).
Biotop – środowisko życia np. ląd, zbiornik wodny, środowisko życia roślin i zwierząt, podległe czynnikom abiotycznym: temperatura, wilgotność, opady, światło, wiatr, ciśnienie, gleba, ukształtowanie terenu itp.
Populacja – ogół organizmów jednego gatunku zamieszkujących wspólny teren.
Nisza ekologiczna – całokształt potrzeb życiowych organizmów tzw. „zawód organizmu” lub ściśle określone miejsce organizmu w obrębie zespołu lub ekosystemu.
3.Różnorodność biologiczna jest to zróżnicowanie świata biologicznego na wszystkich poziomach różnorodności genetycznej , gatunkowej i ekosystemie wraz ze wszystkimi związkami i ewolucjami oraz funkcjami , które je łączą .
a) alfa – dotyczy różnorodności konkretnego płatu zwykle mierzoną liczbą gatunków tam występujących
b) beta – dotyczy różnorodności dwoma płatami i mierzona jest liczbą gatunków wyłącznych dla każdego płatu
c) gamma – dotyczy całkowitej różnorodności różnych ekosystemów w regionie
4. Pięć stałych czynników wpływających na strukturę i funkcjonowanie ekosystemu :
Klimat – w globalnej skali tłumaczy zróżnicowanie biomów.
Skała macierzysta – w każdym biomie od niej zależy typ gleby , ale i przebieg procesów ekosystemu
Ukształtowanie powierzchni – wpływa w skali lokalnej na mikroklimat i powstawanie gleb
Potencjalna biocenoza – skład gatunków jaki może w danych warunkach powstać z puli gatunków występujących w danym rejonie
Czas – wszystkie procesy zachodzą w określonym czasie , również te które kształtowały przeszłość
5.Produkcja pierwotna jest to intensywność syntezy materii organicznej przez autotrofy, czyli szybkość gromadzenia energii promieniowania słonecznego w postaci energii chemicznej w materii organicznej.
(dodatkowa informacja !!!) --> Rozróżnia się produkcję wtórną oraz pierwotną : ogólną (brutto) , czystą (netto) .
Prod.pierw.ogólna (brutto) – nazywana również szybkością fotosyntezy lub całkowitą fotosyntezą , to całkowita wytworzona materia organiczna , łącznie z tą , którą producenci zużywają w procesie oddychania .
Prod.pierw.czysta (netto) – nazywana fotosyntezą uchwytną , to szybkość magazynowania materii organicznej tkankach roślin , czyli materia nie zużyta przez rośliny na oddychanie w badanym czasie . Jest to energia potencjalna dostępna dla heterotrofów . Produkcja czysta stanowi 80-90% produkcji ogólnej.
Produkcja wtórna – to szybkość magazynowania energii w tkankach heterotrofów.
6.Wzorce zróżnicowania geograficznego , czyli co jak wpływa na różnorodność biologiczną
Szerokość geograficzna – im bliżej równika tym większe zróżnicowanie
(dodatkowe informacje na które również trzeba zwrócić uwagę )
Produktywność – niska prod. mało gatunków , wysoka prod. dużo gatunków
Powierzchnia – im ekosystem większy tym więcej gatunków
Zróżnicowanie środowiska – im więcej gatunków drzew tym większe zróżnicowanie
Sukcesja - na początku zróżnicowanie jest niewielkie , gdy osiągnie max. zacznie spadać
Sukcesja wtórna – na początku różnorodność jest największa
7.Teoria wypadających nitów .
Ekolodzy amerykańscy (Paul R. i Anne H. Ehrlich) wystąpili z hipotezą wypadających nitów (rivet hypothesis). Porównali oni funkcjonowanie ziemskiego ekosystemu do samolotu, z którego wypadają nity. Wypadnięcie jednego, drugiego, nawet setnego nitu, nie powoduje zmian w funkcjonowaniu maszyny. Jest jednak wiadomym, że wypadnięcie jednego z kolejnych nitów spowoduje nagłą i nieodwracalną katastrofę.
8. regresja - proces kierunkowy zaniku danego zbiorowiska i całej biocenozy pod działaniem czynników zewnętrznych
9. I wersja : dekompozycja - czyli zmiany struktury, składu i relacji pomiędzy elementami składowymi systemu
II wersja : dekompozycja - proces rozkładu substancji organicznych na proste związki mineralne z jednoczesnym uwolnieniem energii, dokonany przez drobnoustroje .
10. czynniki wpływające na dekompozycję :
- globalna zmiana klimatu
- zanieczyszczenia przemysłowe
-odpady produkowane przez ludzi
11.Model tolerancji
Model tolerancji w sukcesji ekologicznej: gatunki wcześniejszych stadiów sukcesyjnych zastępowane są przez te gatunki, które tolerują warunki mniejszej dostępności wody i substancji odżywczych;(obok tego są jeszcze dwa inne modele: ułatwiania i hamowania)
12. Sztafeta florystyczna
Jest modelem rozwoju biocenoz na podobieństwo biegaczy; charakterystyczna jest dla sukcesji pierwotnej; pałeczka jest teren a biegaczami kolejne stadia biocenozy; najpierw pojawiają się zbiorowiska zdominowane przez trawę, następnie rośliny zielne, dalej zbiorowiska krzaczaste a na koncu leśne;
13. Hipoteza o czynnikach zależnych od zagęszczenia wychodzi z założenia, że tempo śmiertelności (wraz z emigracją) i tempo rozrodu (wraz z imigracją), albo jeden z tych czynników, zależą od liczebności populacji. Wówczas może wystąpić takie zagęszczenie, przy którym oba te tempa się równoważą – a populacja uzyskuje stałą liczebność. Jest to efekt sprzężenia zwrotnego: im większe zagęszczenie, tym wolniej rozmnażają się (albo tym szybciej giną) poszczególne osobniki.
Czynniki zależne od zagęszczenia - choroby, konkurencja o miejsce do osiedlenia się, wyczerpywanie wspólnie eksploatowanych zasobów, pasożyty, drapieżnictwo (są to na ogół czynnikami o charakterze biotycznym).
14. Czynniki niezależne od zagęszczenia to te, które prowadzą do powiększenia lub zmniejszenia liczby osobników, bez względu na to ile tych osobników jest i jakie łączą je stosunki. Poziom przeciętnego zagęszczenia populacji nigdy nie może się ustalić pod wpływem czynników niezależnych od zagęszczenia . Liczebność populacji może osiągnąć punkt równowagi tylko wtedy, gdy linia śmiertelności jest pochyła (co oznacza że śmiertelność jest zależna od zagęszczenia).
15.Gęstość populacji zależy od :
- miejsca
- dostępności pokarmu
- wrogów naturalnych
- chorób
- drapieżników
- pasożytów
- konkurencji