RZAD: BIELICOZIEMNA

TYP: rdzawa

POSTYP: rdzawa wlasciwa (A-Bv-C)

Wytw. Z piasku slabogliniastego zwalowego, szkieletowego poziom ochric i sideric; proces rdzawienie ; skala macierzysta piasek slabo gliniasty ; klasa IV

BIELICOWE - w ich profilu występuje poziom bielicowienia, który powstał wskutek wymycia związków glinu, żelaza, manganu w kwaśnym środowisk, jakie wytwarza rozkładająca się ściółka lasów iglastych.

RZAD: BIELICOZIEMNA

TYP: BIELICOWA

PODTYP: bielicowa wlasciwa( Of-A-Ees-Bh-Bfe-C)

Wytworzony z gliny średniej zwalowej; poziom ochric albic, spodic, proces.gleb. bielicowanie; skala macierzysta piasek luzny bezweglanowy, piskowiec; klasa IV;

RZAD: BIELICOZIEMNA

TYP: BIELICA

Bielicowanie to proces glebotwórczy charakterystyczny dla mało aktywnych biologicznie, ubogich w składniki pokarmowegleb piaskowych w borach klimatu wilgotnego, umiarkowanego i chłodnego. Bielicowanie polega na wypłukiwaniu z górnych części gleby (z poziom eluwialnego) niektórych produktów rozkładu minerałów glebowych, głównie tlenków i wodorotlenków glinu i żelaza, krzemionki, fosforu, manganu i in., przemieszczaniu ich w dół i wytrącaniu w środkowej części profilu (wpoziomie iluwialnym). W rezultacie w górnych poziomach gleb bielicowych pozostaje biały kwarc (stąd polska nazwa procesu i typu gleby).

Bielicowanie równoznaczne jest z pogarszaniem właściwości fizycznych gleb, wymywaniem składników pokarmowych poza zasięg korzeni roślin oraz przede wszystkim wpływa na wzrost zakwaszenia gleb. (Dwutlenek węgla powstały w wyniku rozkładu ściółki lasów iglastych łącząc się z wodą tworzy kwas węglowy)

W wyniku bielicowania powstają bielice i gleby bielicowe

MATERIA ORGANICZNA GLEB- to żywe organizmy i subst. org. gleb : sub. organiczne i próchnicze- sub nieswoiste i swoiste. Na sub. organiczne gleby składają się ; organizmy żywe, resztki roślinne i zwierzęce, próchnica.
SUBSTANCJE PRÓCHNICZNE- ciemno zabarwione, bezpostaciowe. Substancje będące produktami rozkładu resztek organicznych oraz związki będące wynikiem syntezy powodowanej przez mikroorg w glebie.
SWOISTE SUBS PRÓCHNICZNE- są to wysokocząsteczkowe związki o mało rozpoznanej budowie. Substa te stanowią 25-90% sus próchnicznych Są dzielone na np. kw. Huminowe, Kw fluwowe, NIESWOISTE SUB PRÓCHNICZNE-należą tu związki o dobrze rozpoznanej budowie , stanowią one 10-15% sus próchnicznych. Należą tu m.in.; węglowodany, tłuszcze, aminokwasy, lignina, garbnik.

FORMY I TYPY PRÓCHNICY W GLEBIE
Występuje w glebach w wielu formach, zróżnicowanych pod względem morfologicznym i skł.frakcyjnego. Forma próchnicy to morfologiczna postać naturalnych nagromadzeń subs próchnicznych w profilu glebowym lub na pow gleby, uwarunkowana ogólnym kierunkiem procesu glebotwórczego i związanymi z nim procesami humifikacyjnymi.
DWIE GR RÓŻNYCH FORM PRÓCHNICZNYCH;
Próchnica lądowa- wytworzona w warunkach umiarkowanej wilgotności, wykazują formy:
MOR- próchnica siedlisk oligotroficznych (kwaśnych, ubogich ubogich skl odżywcze), jest próchnica nakładową zalegającą na powierzchni, charakter dla gleb lasów iglastych i na wrzosowiskach. Powstaje w warunkach niskiej aktywności biologicznej środowiska w których huminifikacja i mineralizacja przebiega powoli.
MODER- próchnica siedlisk mezotroficznych o mniejszej aktywności biologicznej. Przejściowa forma próchnicy od mor do muli, char. dla gleb darniowo-bielicowych oraz górskich łąkowych. Skł się z nieznacznej miąższości 2- poziomu ściółki, który stopniowo bez wyraźnej granicy przechodzi w poziom akumulacyjny. Wytworzone kompleksy są słabo związane z mineralną częścią gleby.
MULL- próchnica siedlisk eutroficznych. Char dla gleb kasztanowych, czarnoziemów, rędzin i innych gleb wykazujących wysoką aktywność biologiczną. Powstaje ona przy udziale roślinności trawiastej. Dobrze zmumifikowana sus org wytworzona przy udziale bezkręgowców i bakterii przerabiających resztki roślinne. Przeważają kwasy huminowe. Występuje w glebach uprawnych. Forma próchnicy pożądanej. Formy charakterystyczne dla gleb leśnych wytworzonych z utworów mineralnych poza nadmiernym uwilgotnieniem.
Próchnica wodna - wytworzona w warunkach nadmiernego uwilgotnienia, wykazują formy: murszową, torfową, gytiową.

ROLA I ZNACZENIE PRÓCHNICY-czynnik decydujący o żyzności gleby. Przyczynia się do wzrostu i rozwoju roślin poprzez wpływ na fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości gleby.
-kształtowanie struktury agregatowej w glebie- poprawiają się stosunki wodno-powietrzne. Próchnica powoduje sklejanie elementów cząstek masy glebowej w agregaty.
Kształtowanie gęstości gleby, poprawa pojemności wodnej- posiada wysoką pojemność wodną. W stosunku do swojej wagi mogą one zatrzymać 3-5 krotnie więcej wody w formie dostępnej dla roślin.
-zwiększenie pojemności sorpcyjnej gleby- próchnica zwiększa 2-30 razy pojemność sorpcyjna w stosunku do koloidów mineralnych. Warunkuje 30-90 % pojemności sorpcyjnej gleby.
Regulacja i stabilizacja odczynu gleby (właściwości buforowe).
Regulacja stężeń roztworu glebowego- próchnica reguluje stężenie kationów Ca2, Mg2, NH4, Na, K, H w roztworze glebowym poprzez ich uwalnianie bądź sorpcje.
dodatni wpływ na aktywność biologiczna gleby, znaczny wpływ na gosp azotem ,węglem i fosforem. Źródło innych skł pokarmowych dla organizmów glebowych. Makro i mikroorganizmy glebowe czerpią z susb organ niezbędne dla ich życia energię i mineralne skł pokarmowe. Gleby zasobne w próchnice odznaczają się wyższą aktywnością biologiczną.
Korzystny wpływ na wiele procesów fizjologicznych roślin-zawiera wiele sus wzrostowych, takich jak witaminy, auksyny, niektóre inne kwasy organ oraz sus o charakt antybiotykowym. W małych ilościach wskazują dodatni wpływ na rośliny, w dużych hamują wzrost i rozwój.

POZIOMY GENETYCZNE- są podstawą wyróżniania typów i podtypów gleb, tworzą system poziomów diagnostycznych.

W systemie identyfikacyjnym poziomów i warstw glebowych wyróżnia się: poziomy główne, przejściowe i mieszane, podpoziomy, nieciągłości litologiczne i litologiczno-pedogeniczne oraz cechy towarzyszące.

O - poziom organiczny zawiera ponad 20% świeżej lub częściowo rozłożo­nej materii organicznej. W glebach mineralnych i mineralno-organicznych po­ziom organiczny O tworzy się na powierzchni utworu mineralnego, zwykle przy pełnym dostępie powietrza.

A - poziom próchniczny, tworzy się w wierzchniej warstwie gleby mineralnej. Jest on ciemno zabarwiony lub ciemniejszy od poziomów niżej leżących, dzięki za­wartości zhumifikowanej materii organicznej w różnym stopniu związanej z mine­ralnymi składnikami gleby. Zawiera mniej niż 20% materii organicznej.

E - poziom wymywania (eluwialny). Zawiera mniej materii organicznej niż poziom A (lub O, jeśli poziom A nie występuje) oraz mniej półtora-tlenków i fra­kcji ilastej od poziomu bezpośrednio pod nim zalegającego. Zwykle charakte­ryzuje się jaśniejszą barwą niż poziomy sąsiednie oraz większą zawartością kwarcu i krzemionki lub innych minerałów odpornych na wietrzenie.

B - poziom wzbogacenia. Nie zaznaczają się w nim struktury skały macierzystej lub widoczne są słabo. Charakteryzuje go gromadzenie półtoratlen­ków i materii organicznej na skutek wymywania lub akumulacji rezydualnej oraz frakcji ilastej, w wyniku wymywania lub rozkładu minerałów pierwotnych i two­rzenia się wtórnych minerałów ilastych.

C - poziom skały macierzystej, składający się z materiału mineralnego, nie wykazujący cech innych poziomów glebowych. Jest on mało zmieniony przez procesy glebotwórcze, nie wykazuje cech identyfikacyjnych innych poziomów glebowych, posiada jednak cechy wietrzenia abiotycznego.
G - poziom glejowy, mineralny, wykazujący cechy silnej lub całkowitej re­dukcji w warunkach anaerobowych. Ma on zwykle barwę stalowoszarą o odcie­niu niebieskawym lub zielonkawym i nie ma cech diagnostycznych poziomów A, E lub B. W tym poziomie głównym procesem jest silna redukcja. W przypadku gdy pełne oglejenie spowodowane jest wodami gruntowymi, używa się symbolu G, a gdy wodami opadowymi -Gg.
P - poziom bagienny - część profilu gleby organicznej objęta bagiennym procesem glebotwórczym.

D - podłoże mineralne gleb organicznych (nielite).

M - poziom murszenia - część profilu gleby organicznej, objęta procesem murszenia.

R - podłoże skalne - lita lub spękana skała zwięzła (magmowa, przeobrażo­na, osadowa) występująca w podłożu.

PROCES MURSZOWTÓRCZY I CHAR MURWSZU- Proces murszotworczy -to proces rozkładu masy roślinnej w górnych poziomach gleb bagiennych przez organizmy żywe podczas okresowej wilgotności ,co stwarza warunki beztl. lub przy okresowej suszy, sprzyjający tworzeniu się warunków tlenowych, powodując stopniową mineralizacje i przekształcanie się torfu w próchnice. .
CHAR GLEB BAGIENNYCH (TOFOWYCH) proces bagienny zachodzący w wyniku anaerobiozy sprzyja odkładaniu się w powierzchniowej warstwie gleb ut. orga. Proces ten przebiega w 2 odmianach: 1 jako proces mułotwórczy (prowadzi do odkładania się mułu)2.proces torfotwórczy (prowadzi do powstania torfu w warunkach beztlenowych) Ogólny zapis profilu GL. Bagiennej PO-O-D wyróżniamy 2 typy gleb : gl mułowe i torfowe

Gleby mułowe -zaimuia w dolinach rzecznych stanowiska uwilgotnione; porastają je rośliny hydrofilne (turzyce, trawy, mchy);róznica miedzy torfem a mułem polega na tym ze w mule znajduje się minimalna ilość niezhumifikowanego włókna roślinnego oraz znaczną ilością osadzonej zawiesiny min, tworzącej z humusem zw.

CHAR GLEB POBAGIENNYCH powstają z gleb zabagienych lub bagiennych po odwodnieniu, przerywające procesy akumulacji materii organicznej i wywołujący intensywną humifikacje substancji orga prowadzącej do jej mineralizacji, a zjawisko to określane jest mianem decesji -w miarę ubywania wody w przypowierzchniowych warstwach gleby jej miejsce zajmuje powietrze- powoduje to zmiany fizyczne i chemiczne, biologiczne w glebie

Wyróżniamy :
1) gl. Murszowe:
gl. torfowo
gl. mine-murszowate
gl.mułowo-murszowe
gl. gytiowo-murszowe
gleby namurszowe
Skały chemogeniczne - skały osadowe powstałe poprzez wytrącanie się i krystalizację minerałów (tzw. ewaporatów) z roztworów wodnych. Przykładami takich skał są sól kamienna i gipsy.

Skały chemiczne[edytuj]

Skały chemiczne powstają na skutek odparowania wody ze zbiornika morskiego lub słonego jeziora. Różne rodzaje skał wytrącają się przy różnym stężeniu roztworu, przy czym z najczęściej spotykanych skał chemicznych najwcześniej wytrącają się wapienie, potem gips i anhydryt (przy około 20% pierwotnej objętości roztworu, jeśli wytrącane są z wody morskiej), sól kamienna (przy ok. 10%), natomiast sole potasowe i sole magnezowe wytrącają się dopiero tuż przed całkowitym odparowaniem (ze względu na ich niedużą zawartość w wodach morskich).

Skały chemiczne to także formy akumulacji krasowej: martwica wapienna i trawertyn (tworzące się w pobliżu źródeł) i wapienie naciekowe w jaskiniach i szczelinach krasowych.

1. Organogeniczne i chemiczne:

- węglanowe: - wapienie ( czyste i piaszczyste; margliste )

- dolomity (czyste, piaszczyste, wapniste, wapienne)

- margle dolomitowe (dolomitowe, piaszczyste,

wapniste, wapienne)

- margle wapienne (wapienne, wapienno-piaszczyste,

wapienno-dolomityczne, wapienne dolomitowe)

- dolomity margliste

- torfy i węgle brunatne - torfowisk niskich

- torfowisk wysokich

- torfowisk przejściowych

- skały krzemionkowe: gejzeryty, radiolaryty, spongoiloty, gezy,

Opoki

- gipsy ( zbite, drobnoziarniste, ziarniste, gruboziarniste i

wielkoziarniste)

- anhydryty