Skóra i wytwory skórne

2 maja 2015

10:24

 

Skóra zbudowana jest z naskórka. Naskórek jest to powierzchnia nabłonka oraz skóry właściwej. Wyróżniamy również tkane podskórna zbudowana z tkanki łącznej luźnej. Często zawiera komórki tłuszczowe oraz mięśnie skórne.

 

Funkcje skóry:

* Regulacja temperatury ciała

* Narząd zmysłów

* Magazyn tłuszczu i elektrolitów

* W okresie porodowym narząd krwiotwórczy 

* Narząd wydalniczy

* Ochrona mechaniczna

 

Wytwory skóry

* Paznokcie

* Pazury

* Kopyta

* Racice

* Rogi

* Włosy

 

Gruczoły skórne:

1) Łojowe są to gruczoły pęcherzykowate i prawie zawsze występują jako gruczoły dodatkowe w obrębie włosów. Łój wydzielany przez te gruczoły pełni funkcje ochronną, stanowi naturalną barierę tłuszczową i przechodząc wzdłuż włosa dociera do powierzchni skóry, w ten sposób utrzymuje jej elastyczność ii nadaje jej właściwości hydrofobowe.

2) Potowe są to nierozgałęzione silnie poskręcane gruczoły cewkowe i zdecydowana większość gruczołów są to gruczoły zapachowe. Pot służy do wydalania produktów przemiany materii oraz do regulacji ciepłoty cała.  Wzrastająca temperatura może zostać obniżona dzięki odbieraniu ciepła przez pracujący pot. Pot zawiera głównie chlorek sodu, potasu, a także mocznik. Gruczoły potowe odgrywają istotną rolę w socjalnych zachowaniu zwierząt.

 

Włosy w ich budowie wyróżniamy:

* Łodygę

* Korzeń włosa (rozpoczynający się z komórka włosową)

Od centrum ku obwodowi występuje rdzeń włosa oraz wewnętrzna pochewka włosowa zawierająca sieć naczyń włosowatych. Główną substancją budującą włos jest kreatyna. 

Rodzaje włosów:

* Obwisłe i długie

* Wełniste są miękkie, (u zwierząt kopytnych)

* Zatokowe- włosy dotykowe, są szczególnie długie a ich cebulki są zatokami żylnymi przy których położone są zakończenia dotykowe włókien nerwowych. Położone s ą w okolicach ust, nozdrzy przednich i oczu. Rozwijają się wcześniej niż inne rodzaje włosów.

 

Receptory skórne:

a) Mechaniczne są to mankiety nerwowe, wolne zakończenia nerwowe w naskórku, płytki dotykowe znajdujące są w głębszych warstwach naskórka, ciałka dotykowe występują w obrębie brodawek, ciałka blaszkowate występują w  podskórnej.

b) Czucia ból ( hocyreptory)  są to gęsto pakowane wolne zakończenia nerwowe występujące głównie w skórze właściwej.

c) Temperatury :

* Receptory zimna występujące w brodawkach skóry

* Receptory ciepła występujące w warstwach głębszych skóry właściwej i tkanki podskórnej.

 

Swoiste bez włośnie narządy skóry charakteryzują się obecnością silnie wykształconego zrogowaciałego naskórka i silnie wykształconej warstwy skóry właściwej z wykształconymi brodawkami skóry. Brak tu włosów i gruczołów skórnych. Zachowana jest zasadmocza budowa, na którą składa się naskórek z warstwą rogową i tworzywa. Do narządów tych zaliczamy : pazury, kopyta i rogi przeżuwaczy.

Kopyta zbudowane są z otoczki skórnej pokrywającej elementy wsparowe ( kość kopytną, staw kopytny, chrząstki, więzadła i ścięgna) otoczka kopytna dzieli sią na 3 warstwy:

1 tkanka podskórna

2 skóra właściwa

3 naskórek kopyta

Przeciętne tępo wzrostu  kopyt wynosi ok. 8mm miesięcznie. 

Kształt kopyt jest różny u różnych gatunków zwierząt. Wyróżniamy:

* Kopyto tylne ( kształt podłużny owalny)

* Kopyto przednie ( kształt owalny)

Jeżeli ściana kopyt jest ustawiona pod zbyt małym kątem mówmy o kopycie płaskim. Jeżeli jest zbyt stroma mówi się o kopycie kozim. Różne uszkodzenia mechaniczne prowadzą do deformacji kopyta.

 

Rogi podobnie jak kopyta położone są w warstwie skóry właściwej, kostne wyrostki ulegają w ciągu życia zwierzęcego częściowej pneumatyzacji. Wzrost rogów jest indukowany przez naskórek w nawiązka rogu, który występuje w obrębie kości czołowej. Jeżeli usunie się w pierwszym tygodniu życia, związki rogowe nie zostanie wytworzony róg. 

 

Pióra pełnia następujące role:

* Biorą udział w procesie latania

* Chronią organizm ptaka przed utratą ciepła.

* Stanowią naturalną barierę ochronną ze względu na związki tłuszczowe pokrywające pióra.

* Świadczą o zdrowiu ptaka.

* Pełnią funkcje wabiące w okresie godowym.