WYNIK FINANSOWY JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ

Wynik finansowy – jest ogólnym określeniem wyrażonego w pieniądzu efektu prowadzonych działań gospodarczych. Jest ostatecznym wynikiem działalności jednostki w danym okresie.

Jeśli wynik jednostki gospodarczej jest zyskiem i wartość jego określimy w środkach pieniężnych to nieznaczny że taką ilość środków pieniężnych posiadamy.

Ogólna formuła Wyniku finansowego

PRZYCHODY – KOSZTY = WYNIK FINANSOWY

Wynik finansowy to zysk, gdy przychody > niż poniesione koszty

Wynik finansowy jest stratą, gdy przychody < niż poniesione koszty

PRZYCHODY I ZYSKI

Uprawdopodobnione korzyści ekonomiczne o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego w inny sposób niż wniesienie środków przez właścicieli lub udziałowców.

Przychody jako korzyści zwiększające wartość aktywów

Przykładem może być:

• Sprzedaż wyrobów gotowych (rosną należności)

• Naliczeni odsetek od udzielonej pożyczki (zwiększa się wartość udzielonej pożyczki co wpływa na zwiększenie kapitałów własnych)

Mamy do czynienia z operacjami typu:

A + OP = P + OP

OP – (operacja przychodowa), po stronie aktywów przyrost wartości aktywów, po stronie pasywów oznacza przychody jako przyrost kapitału własnego.

Przychody jako korzyści zmniejszające wartość zobowiązań

Przykładem może być umorzenie zobowiązań

Mamy wówczas operację typu

A = P + OP – OP

OP – po stronie pasywów oznacza zmniejszenie zobowiązań oraz przychody, które odzwierciedlają przyrost kapitału własnego w części, która zależy od wyniku finansowego.

Umorzenie zobowiązań ma dodatni wpływ na wartość kapitału własnego.

KOSZTY I STRATY

Uprawdopodobnione zmniejszenie korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań, co doprowadzi do zmniejszenia kapitału własnego.

Koszty jako zmniejszenie wartości aktywów

Przykładem jest

• Wydanie z magazynu sprzedanych wyrobów gotowych

• Zużycie materiałów do produkcji wyrobów

• Odpisanie przedawnionych należności

Mamy wówczas do czynienia z operacjami typu:

A – OK = P – OK

OK – po stronie pasywów oznacza koszty, które odzwierciedlają zmniejszenie wartości aktywów powodują zmniejszenie kapitału własnego.

Koszty jako zwiększenie wartości zobowiązań

Przykładem jest:

• Naliczenie odszkodowania do zapłacenia

• Naliczeni odsetek od otrzymanego kredytu

Mamy wówczas operację typu

A = P + OK.- OK.

OK – po stronie pasywów oznacza właśnie koszty, które odzwierciedlają zmniejszenie wartości aktywów jako zmniejszenie kapitału własnego.

STRUKTURA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Pozostała działalność operacyjna to działalność pośrednio związana z działalnością zasadniczą, podejmowana przez jednostki gospodarcze sporadycznie (skutek uboczny działalności podstawowej)

Działalność finansowa jest związana z obrotem aktywami finansowymi oraz pozyskiwaniem zewnętrznych źródeł finansowania (zaciąganie kredytów, udzielanie pożyczek, kupowanie papierów wartościowych)

PRZYCHODY I KOSZTY POZOSTAŁEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

Min: Nadwyżki aktywów trwałych i obrotowych ujawnione w trakcie inwentaryzacji Przychody ze sprzedaży niefinansowych składników aktywów trwałych (środki trwałe, środki trwałe w budowie, wartości niematerialne i prawne) Równowartość odzyskanych w wyniku likwidacji środków trwałych, odzysków Przywrócenie utraconej wartości należności, środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych (utrata wartości) Odpisanie zobowiązań przedawniany umorzonych, nieściągalnych Wpływ odszkodowań, kar, grzywien Otrzymane darowizny, subwencje, dotacje

Min: Wartość zbytych niefinansowych składników aktywów trwałych (wartość księgowa) Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych (przeszacowanie w dół, zmniejszenie wartości) Odpisanie środki trwałe w budowie, które nie dały zamierzonego efektu gospodarczego (kiedy jednostka poniosła pewne koszty związane z budową) Odpisane przedawnione umorzone lub nieściągalne należności Odpisy aktualizujące wartość należności Zapłacone odszkodowania, kary, grzywny Przekazane darowizny

Utrata wartości jest zaliczana w koszty.

PRZYCHODY I KOSZTY FINANSOWE

PRZYCHODY FINANSOWE

KOSZTY FINANSOWE

Min: Przychody ze zbycia inwestycji finansowych (aktywa finansowe – nabyte udziały, akcje, obligacje, certyfikaty, listy zastawne, bony skarbowe) Aktualizacja wartości inwestycji finansowych (przeszacowanie w górę) Odsetki uzyskane od pożyczek i należności, środków na rachunkach bankowych i lokat terminowych Dodatnie różnice kursowe Otrzymane (należne) dywidendy i udziały w zyskach Otrzymane (lub naliczone) odsetki karne Otrzymane dyskonto wekslowe (weksle obce)

Min: Wartość zbytych inwestycji finansowych (wartość księgowa) Aktualizacja wartości inwestycji finansowych (in minus) Odsetki do zapłacenia od kredytów, pożyczek (w tym za zwłokę w zapłacie) Ujemne różnice kursowe Dyskonto wekslowe (od własnych wystawionych weksli, dyskonto utracone na rzecz banku, gdy jednostka dokonuje sprzedaży przed terminem wykupu) Prowizje od pożyczek i zobowiązań

STRATY I ZYSKI NADZWYCZAJNE

Powstają wskutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza zwykłą działalnością jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

ZYSKI NADZWYCZAJNE	STRATY NADZWYCZAJNE
Min: Odszkodowania za straty w majątku spowodowane przyczynami losowymi Odpady użytkowe przyjęte do magazynu, a odzyskane po zdarzeniach losowych (wartość które możemy odzyskać a potem je sprzedać)	Min: Niedobory i szkody w majątku z przyczyn losowych (wywołane np.: pożarem, gradobiciem, huraganem) Koszty likwidacji szkód losowych

OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO

↓

Podatek dochodowy od osób prawnych (19%) – liczymy od dochodu

W obowiązkowych obciążeniach wyniku finansowego nie będzie wykazywana wpłata z zysku która dotyczyła określonych podmiotów (przedsiębiorstwa państwowe i jedno osobowe spółki skarbu państwa). Zgodnie ze zmianą ustawy o rachunkowości (2009 r) wartość ta będzie wykazywana w bilansie w kapitałach własnych.

Dochód – pojęcie podatkowe. Prawo bilansowe nie ustala dochodu, zasady ustalania dochodu jednostki gospodarczej określają przepisy podatkowe.

STRUKTURA WYNIKU FINANSOWEGO

Wyodrębniamy 5 segmentów wyniku finansowego.

.

Segment pierwszy – koszty podstawowej działalności operacyjnej – nie wszystkie jednocześnie będą uczestniczyć w obliczaniu wyniku finansowego, a przychody – przychody ze sprzedaży towarów i usług.

Podstawowe zasady rachunkowości wywierające generalny wpływ na poziom kosztów przychodów oraz wyniku

• Zasada memoriałowa

• Zasad współmierności

• Zasada ostrożnej wyceny

Zasad memoriałowa – oznacza iż w księgach rachunkowych i wyniku finansowym jednostki należy obowiązkowo uwzględniać wszystkie osiągnięte przychody obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego niezależnie od terminu ich zapłaty.

Wynik finansowy sporządza się zgodnie z tą zasadą. Niezależnie od ruchu środków pieniężnych identyfikujemy koszty i przychody i odnosimy je na wynik finansowy.

Zasada współmierności – oznacza ona, iż dla ustalenia wyniku finansowego danego roku obrotowego przyjmuje się przychody i koszty kształtujące ten wynik. Przez koszty współmierne z przychodami, należy rozumieć koszty współmierne czasowo i przedmiotowo.

Jednostka stosuje tą zasadę jeśli we właściwy sposób rozlicza koszty i przychody w czasie. Na wynik finansowy mogą wpływać tylko te koszty i przychody które dotyczą danego roku obrotowego.

Przejawem zastosowania tej zasady jest rozliczanie kosztów i przychodów w czasie.

Zasada ostrożnej wyceny – zastosowanie tej zasady w odniesieniu do wyniku finansowego jednostki służy wykazaniu go w nie zawyżonej wysokości tak, aby nie dochodziło do podziału zysku nierealnego.

Chodzi o niezawyżanie ani nie zaniżanie przychodów i kosztów, bo będziemy rozliczać zysk, którego nie mamy.

Metody ustalania wyniku finansowego

METODA	WARIANT
Statystyczna (pozaksięgowa)	Kalkulacyjny Porównawczy
Księgowa	Kalkulacyjny porównawczy

Metoda statystyczna – polega tylko i wyłącznie na obliczeniu wyniku finansowego.

Metoda księgowa – związana jest z obliczaniem wyniku finansowego jak również z zamknięciem roku

Wybór wariantu przy ustaleniu wyniku finansowego dotyczy tylko tych jednostek gospodarczych, które prowadzą pełną ewidencję kosztów (równolegle w układzie rodzajowym i funkcjonalnym).

Obliczenie wyniku finansowego metodą statystyczną (wariant kalkulacyjny) – materiały

Produktem jest wyrób gotowy i wykonana usługa.

Obliczenie wyniku finansowego metodą statystyczną (wariant porównawczy) – materiały

Zmiana stanu produktów – zwiększająca lub zmniejszająca przychody ze sprzedaży produktów wynika z przyrostu bądź zmniejszenia wartości zapasów, produktów gotowych, półfabrykatów, produkcji w toku oraz rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zmianę stanu produktów można ustalić księgowo wykorzystując konto „rozliczenie kosztów” lub też pozaksięgowo w oparciu o informacje odczytane z bilansu.

Ustalanie zmiany stanu produktów

Dt	Rozliczenie kosztów	Ct
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Koszty sprzedaży Koszty zarządu SALDO CT (zwiększenie stanu produktów	Koszty rodzajowe przeniesione na kota układu funkcjonalnego (obroty strony Ct konta „rozliczenie kosztów” są równe sumie kosztów rodzajowych SALDO DT (zmniejszenie stanu produktów)

Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby traktowany jest jako przychód (+), dotyczy wartości wytworzony przez jednostkę produktów przeznaczonych na własne potrzeby np.: przy budowie środków trwałych.

Przykład

Obliczanie wyniku finansowego metodą statystyczną Koszty i przychody danego okresu w Spółce ABC na dzień 31.12.200X r. przedstawiają się następująco:

• Przychody ze sprzedaży produktów 950 000

• Koszt sprzedanych produktów

(Koszt wytworzenia sprzedanych produktów) 620 000 w wariancie kalkulacyjnym przenosimy na wynik finansowy, a w porównawczym wykorzystujemy by policzyć zmianę stanu produktów

• Koszty zarządu 110 000 - || -

• Koszty sprzedaży 42 000 - || -

• Zyski nadzwyczajne 15 000

• Straty nadzwyczajne 11 000

• Pozostałe przychody operacyjne 18 000

• Koszty finansowe 12 000

• Przychody finansowe 16 000

• Pozostałe koszty operacyjne 13 000

• Podatek dochodowy (wg obowiązującej stopy) 36 000 (obliczono)

• Koszy rodzajowe ogółem 750 000

• Rozliczenie kosztów 750 000 (obliczono)

Podatek dochodowy będziemy obliczać przyjmując pewne uproszczenie - będziemy ustalać wartość podatku od wyniku brutto.

ROZWIĄZANIE – materiały

Rozliczenie kosztów – konto na którym ustalamy zmianę stanu produktów. Dla wariantu porównawczego.

Schemat – zeszyt

KSIĘGOWE USTALENIE WYNIKU FIANSOWEGO W WARIANCIE KALKULACYJNYM – materiały str.3

W wariancie kalkulacyjnym wszystkie koszty układu rodzajowego przeksięgowujemy na stronę debetową konta „rozliczenie kosztów” w wyniku tych księgowań zarówno konta kosztów układu rodzajowego jak i konto „rozliczenie kosztów” zamykają się bezsaldowo.

X – obroty wykazywane w ciągu roku

I Na wynik finansowy w pierwszej kolejności przenoszone są koszty i przychody dotyczące podstawowej działalności operacyjnej.

Koszty sprzedaży i przychody ze sprzedaży – linia oddzielająca I segment

II Kolejnym etapem jest przeksięgowanie na wynik finansowy kosztów i przychodów pozostałej działalności operacyjnej.

Linia przerywana oddzielająca II segment

III przeksięgowanie na wynik finansowy kosztów i przychodów dotyczących działalności finansowej

IV przeniesienie na wynik finansowy zysków i strat nadzwyczajnych

V przeniesienie na wynik finansowy podatku dochodowego (obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego)

Saldo konta „wynik finansowy” jest ostatecznym wynikiem działalności jednostki gospodarczej.

Wynik finansowy w wariancie porównawczym – materiały str. 6

I etapem jest przeniesienie na wynik finansowy przychodów dotyczących podstawowej działalności operacyjnej (ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów) oraz koszty układu rodzajowego, wartość sprzedanych materiałów i towarów oraz saldo konta rozliczenie kosztów.

Kolejne kroki są analogiczne jak przy wyniku finansowym ustalanym w wariancie kalkulacyjnym.

II przeksięgowanie na wynik finansowy kosztów i przychodów pozostałej działalności operacyjnej.

Linia przerywana oddzielająca II segment

III przeksięgowanie na wynik finansowy kosztów i przychodów dotyczących działalności finansowej

IV przeniesienie na wynik finansowy zysków i strat nadzwyczajnych

V przeniesienie na wynik finansowy podatku dochodowego (obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego)

Do egzaminu

Ustalenie poszczególnych segmentów wyniku finansowego w 2 wariantach przy metodzie statystycznej