Tatry

Beskid (2012m)
Szczyt leżący w grzbiecie głównym. Bardzo łatwo dostępny z Kasprowego Wierchu, od którego oddalony jest o około 10 minut marszu.

Ciemniak (2096m)
Najbardziej na zachód wysunięty wierzchołek Czerwonych Wierchów. Dojście z Kir za znakami czerwonymi (ok. 3.15 godz.), bądź z Hali Ornak - Doliną Tomanową (ok. 3 godz).

Gęsia Szyja (1490m)
Szczyt położony w partii reglowej. Ładny punkt widokowy na Tatry Bielskie i Wysokie. Dojście z Rusinowej Polany (ok. 1.20 godz), z Wierchporońca (ok. 1.20 godz.) lub Doliną Filipka (1.40 godz.).

Giewont (1894m)
Najsłynniejszy szczyt tatrzański, górujący nad Zakopanem, bardzo tłumnie odwiedzany. Giewont znany jest z licznych wypadków śmiertelnych. Na wierzchołku znajduje się charakterystyczny krzyż. Dojście z Kuźnic (2. 10 godz), Doliną Strążyską (ok. 2.30 godz.), Doliną Małej Łąki (ok. 2.10 godz.).

Granaty (2240m)
Masyw trzech wierzchołków - Zadni Granat (2240m), Pośredni (2234m), Skrajny (2225m). Piękny widok na Orlą Grań oraz Tatry Wysokie. Granaty leżą na trasie Orlej Perci. Na Zadni Granat można dość zielonym szlakiem z Koziej Dolinki (ok. 2 godz. z Murowańca), natomiast na Skrajny prowadzi żółty szlak (ok. 2 godz. z Murowańca).

Kasprowy Wierch (1987m)
Najliczniej odwiedzany szczyt przez turystów, słynący ze świetnych warunków narciarskich oraz z kolejki linowej dowożącej turystów pod szczyt. Także bardzo dobry punkt widokowy. Poza kolejką na szczyt można wejść z Kuźnic (ok. 2.45 godz.) oraz z Dol. Gąsienicowej (niespełna 1 godz.).

Kazalnica (2159m)
Szczyt zawieszony nad Czarnym Stawem pod Rysami, opadający w jego kierunku wspaniałym urwiskiem (liczne drogi wspinaczkowe). Ładny widok na Rysy. Dojśćie szlakiem zielonym (ok. 2.30 godz. od Morskiego Oka).

Kopa Kondracka (2005m)
Najniższy szczyt w masywie Czerwonych Wierchów. Dojście z Polany Kondratowej przez Przełęcz Kondracką (1.30 godz.) lub przez Przełęcz pod Kopą (1.20 godz.)

Kościelec (2155m)
Szczyt dominujący nad Doliną Gąsienicową. Bardzo charakterystyczną sylwetką przypomina wieżę kościelną. Ciekawy widok na pojezierze gąsienicowe oraz Kozie Wierchy. Na wierzchołek prowadzi droga znakowana na czarno z Karbu (ok. 40 minut).

Kozi Wierch (2291m)
Najwyższy szczyt leżący w całości w Polsce. Ze szczytu roztacza się piękny widok, obejmujący Tatry Wysokie( Lodowy, Rysy, Wysoka), a także Tatry Zachodnie. Dojście Orlą Percią lub czarnym szlakiem z Pięciu Stawów (ok. 1.40 godz).

Krzesanica (2122m)
Kulminacja Czerwonych Wierchów. Najwyższy wapienny szczyt Tatr Zachodnich. W kierunku północnym opada do Dolinki Mułowej blisko 200 metrową ścianą. Dojście z Kir(3.30 godz) lub z Kuźnic (ok. 3.10 godz.)

Małołączniak (2096m)
Szczyt należacy do masywu Czerwonych Wierchów. Jeden z najładniejszych punktów widokowych w całych Tatrach (wspaniale prezentuje się stąd Krywań). Dojście niebieskim szlakiem z Doliny Małej Łąki (3.10 godz).

Mięguszowiecki Szczyt (2438m)
Drugi pod względem wysokości wierzchołek w Polsce, a przez wielu uważany za najpiękniejszy polski szczyt. Szczególnie efektownie wygląda znad Morskiego Oka. Na wierzchołek nie prowadzi żaden szlak turystyczny.

Mnich (2070m)
Najsłynniejsza polska góra wspinaczkowa. Mnich wznosi się blisko 700m ponad Morskim Okiem i opada w jego kierunku 250 metrową ścianą. Szczyt nie jest dostępny dla ruchu turystycznego.

Niżne Rysy (2430m)
Trzeci pod względem wysokości szczyt w Polsce. Od Rysów oddzielony jest Przełęczą pod Rysami. Niedostępny dla turystów.

Nosal (1206m)
Szczyt położony w piętrze reglowym blisko Zakopanego. Częsty cel wycieczek ze względu na ładny widok rozpościerający się ze szczytu. Dojście od Murowanicy (ok. 35 minut) lub z Kużnic (ok. 30 minut).

Ornak (1867m)
Grzbiet zwieńczony kilkoma wierzchołkami, który porasta niska roślinność halna. Ładny punkt widokowy na Tatry Zachodnie. Dojście z Hali Ornak (ok. 2.20 godz) lub z Doliny Chochołowskiej przez Dolinę Starorobociańską (ok. 2.20 godz.).

Rysy (2503m)
Graniczny wierzchołek (2499m) jest najwyższym szczytem Polski. Nazwa pochodzi od północnego, śnieżnego żlebu. Uważany za najlepszy punkt widokowy w Tatrach. Dojście czerwonym szlakiem od Morkiego Oka (ok. 3.30 godz).

Starorobociański Szczyt (2176m).
Najwyższy polski wierzchołek Tatr Zachodnich. Dojście z Doliny Chochołowskiej przez Dolinę Starorobociańską (ok. 2.40 godz).

Szpiglasowy Wierch (2172m)
Najwyższy szczyt w grani Liptowskich Murów. Bardzo dobry punkt widokowy. Dojście od Morskiego Oka (ok. 1.50 godz.) lub z Doliny Pięciu Stawów (ok. 1.50 godz.)

Świnica (2301m)
Dwuwierzchołkowy masyw górujący nad Doliną Gąsienicową. Bardzo licznie odwiedzany przez turystów. Świetny punkt widokowy. Dojście od Murowańca szlakiem czarnym (ok. 2.20 godz.) lub z Kasprowego Wierchu (ok. 1.30 godz.)

Wołowiec (2064m)
Szczyt położony nad Doliną Chochołowską. Dobry punkt widokowy na słowackie Tatry Zachodnie. Dojście z Polany Chochołowskiej szlakiem zielonym (2.10 godz.)

Zamarła Turnia (2179m)
Szczyt znany ze 140 metrowej, urwistej ściany opadającej do Dolinki Pustej. Liczne drogi wspinaczkowe. Niedostępny dla ruchu turystycznego.
ajwyższe szczyty według kolejności:

Kuźnice – dzielnica Zakopanego, położona w dolnej partii Doliny Bystrej na wysokości ok. 1010 m n.p.m. Znajduje się całkowicie na obszarze Tatr, pomiędzy zboczami Krokwi, Jaworzyńskich Czół, Boczania, Nieboraka i Nosala. Dolna stacja kolei linowej na Kasprowy Wierch i centrum ruchu turystycznego

Orla perć
Najlepszymi punktami wypadowymi na Orlą Perć są schronisko Murowaniec na Hali Gąsienicowej i schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.

Przejście Orlą Percią można podzielić np. na dwie części:

Trzecia część Orlej Perci prowadząca granią Wołoszyna, z częściowym obejściem jej ostrza, jest zamknięta dla ruchu turystycznego. Ze względu na ochronę przyrody (cały teren Wołoszyna stanowi rezerwat ścisły) nie przewiduje się jej otwarc

Schronisko górskie na Polanie Chochołowskiej

Opis i lokalizacja

Schronisko na Polanie Chochołowskiej (1 146 m npm) jest najlepszą bazą noclegową do wypadów w Tatry Zachodnie. Położone w Dolinie Chochołowskiej, której wylot znajduje się w miejscowości Kiry (10 km od Zakopanego). To największa dolina w Tatrach, zajmującej ponad 35 km2, pokrytej lasem świerkowym, która najpiękniej wygląda wiosną, kiedy kwitną krokusy, a na halach rozpoczyna się wypas owiec.

Schronisko górskie Ornak

Opis i lokalizacja

Wielką popularnością wśród turystów cieszy się drugie, położone w Tatrach Zachodnich - Schronisko Ornak w Dolinie Kościeliskiej (1100 m npm). Usytuowane jest na Małej Polance Ornaczańskiej, na pn. granicy rezerwatu "Tomanowa-Smreczyny", w którym żyje mnóstwo zwierzyny, w otoczeniu pięknego lasu świerkowego. Należy do najbardziej uczęszczanych i najpiękniejszych miejsc w Tatrach.

Schronisko górskie na Hali Kondratowej

Opis i lokalizacja

Najmniejsze schronisko w polskich Tatrach położone jest u podnóża Długiego Giewontu. To Schronisko na Hali Kondratowej (1 335 m npm) w Dolinie Kondratowej. Traktowane raczej jako przystanek na wypoczynek, albo posiłek podczas wycieczek w tych okolicach, niż jako miejsce dłuższego pobytu. Natomiast zimą są tu doskonałe warunki narciarskie, ale wtedy o miejsce jest bardzo trudno.

Schronisko górskie Murowaniec

Opis i lokalizacja

Doskonałe warunki noclegowe i niepowtarzalny „klimat” zapewnia jedno w większych schronisk, zwane „Murowaniec” na Hali Gąsienicowej (1505 m npm), usytuowane w Dolinie Gąsienicowej. Do jej niepowtarzalnego piękna odniósł się kiedyś Ignacy Jan Paderewski, oglądając w Szwajcarii łąkę, pełna narcyzów: „Zapewne, bardzo to piękne, ale nasza Hala Gąsienicowa stokroć piękniejsza.” Uroku dodaje jej kilkanaście górskich stawów m.in. Zielony, Czarny i Zmarzły Staw.

Schronisko górskie w Dolinie Pięciu Stawów

Opis i lokalizacja

Jedyne w Tatrach schronisko, do którego nie dochodzi droga, to Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich (1671 m npm). To najwyżej położone schronisko w polskiej części Tatr. Zaopatrzenie dostarczane jest za pomocą specjalnego wyciągu towarowego, a turyści mają do dyspozycji kilka możliwości dojścia, zawsze jednak skalistymi szlakami. Jednym z nich jest droga obok najpotężniejszego (choć nie najwyższego) polskiego wodospadu – Wielkiej Siklawy, liczącej 70 m wysokości.

Schronisko górskie nad Morskim Okiem

Opis i lokalizacja

Schronisko przy Morskim Oku (1405 m npm) położone jest w najpiękniejszym, ale jednocześnie najbardziej obleganym miejscu w Tatrach. Warto jednak „przeczekać” tłumy, by wieczorem lub wczesnym rankiem usiąść na werandzie i podziwiać widok na jezioro, a dalej na górski masyw Mięguszowieckich Szczytów i Mnicha. Z tym ostatnim szczytem związana jest legenda o pewnym zakonniku, który tak zauroczony był okolicą wokół jeziora, że poprosił Pana Boga o możliwość pozostania w tym miejscu na zawsze. Stwórca spełnił jego prośbę, zamieniając w charakterystyczną skałę, zwana właśnie Mnichem.

Morskie Oko zwane jest też Rybim Stawem, gdyż naturalnie zarybiony jest pstrągiem i lipieniem. Nieco wyżej (ok. godz. drogi) położony jest Czarny Staw, o bardzo przejrzystej wodzie i nieco błękitnym odcieniu. Jedna z górskich opowieści mówi, że to „prawdziwe” Morskie Oko, a pierwsi przewodnicy, którym nie chciało się stale chodzić pod górę, szli „na łatwiznę”, i doprowadzali niezorientowanych turystów tylko do Rybiego Stawu, wmawiając im, że doszli do Morskiego Oka.

Schronisko górskie w Dolinie Roztoki

Opis i lokalizacja

Położone na Polanie Roztoka, niedaleko przejścia granicznego na Łysej Polanie, Schronisko w Dolinie Roztoki (1 031 m npm), zwane też często Starą Roztoką, stanowi z racji swojego położenia na uboczu najczęściej miejsce pierwszego lub ostatniego noclegu podczas dłuższego wypadu.

W pobliżu znajdują się słynne Wodogrzmoty Mickiewicza, czyli zespół trzech (Niżny, Pośredni i Wyżni) malowniczych wodospadów na Potoku Roztoka. Wydaje się, że nazwa jest trochę na wyrost, gdyż wieszcz z Tatrami nie miał nic wspólnego, natomiast charakterystyczny, głośny szum spadającej wody starzy górale interpretowali jako „kucie przez duchy korony polskiej”. Nad Wodogrzmoty warto wybrać się wczesnym rankiem, gdyż leżą przy drodze w kierunku Morskiego Oka, którą w ciągu dnia przechodzi tysiące ludzi. Uwaga! W pobliżu schroniska w Roztoce można spotkać niedźwiedzia, szukającego w pozostawionych śmieciach resztek pożywienia, natomiast jesienią odbywają się rykowiska jeleni.

Schronisko górskie pod Rysami (Chata pod Rysmi)

Opis i lokalizacja

Schronisko Chata pod Rysami (2 250 m n.p.m.), inaczej zwane pod Wagą (słow. Chata pod Váhou), jest najwyżej położonym schroniskiem w Tatrach, w Dolinie Mięguszowieckiej obok wejścia na Rysy (2 499 m n.p.m.). Budynek jest zbudowany z kamieni, na parterze mieści się bufek i jadalnia, która w nocy służy jako sypialnia dla taterników i profesjonalnych turystów.

Panuje tu ciepła atmosfera, gdyż pracownicy to typowi ludzie gór, którzy łączą pasję z zarobkiem. Swoistym symbolem schroniska jest Lenin, gdyż przed Rewolucją zdobył Rysy, natomiast otaczający teren zwyczajowo nazywany jest „Wolnym Królestwem Rysy”.

Za 20 Sk możemy nabyć tu "Spod krošne veselo i vážne" – książeczkę, zwierającą opowiadania i rysunki związane z codziennym życiem tego miejsca, którą stworzyli Jaro Švorc i Paĺo Barabáš. Silne wrażenia pozostawia po sobie wizyta w schroniskowej toalecie, położonej na krawędzi przepaści.

Hotel górski nad Popradzkim Stawem (Chata pri Popradskom plese)

Opis i lokalizacja

Hotel Górski przy Popradzkim Stawie (Chata pri Popradskom plese), położony w Dolinie Mięguszowieckiej na wysokości 1500 m n.p.m. czynny cały rok. Budynek hotelu w stylu alpejskim, malowniczo położony nad Popradzkim Stawem, sam w sobie bywa celem wycieczek.

Popradzki Staw położony jest na trasie magistrali Tatrzańskiej. Znajduje się też tuaj symboliczny cmentarz upamiętniający ofiary Tatr Wysokich

Hotel górski Śląski Dom (Sliezsky Dom)

Opis i lokalizacja

Śląski Dom (Sliezky Dom) - hotel górski, położony w Dolinie Wielickiej (nad Wielickim Stawem) na wysokości 1665 m n.p.m. u podnóża Gerlachu. Panuje opinia, że jego bryła jest bardzo niefortunnie wkomponowana w krajobraz i zaburza piękny widok na Dolinę Wielicką. W 1995 roku schornisko gościło Jana Pawła II.

Schronisko górskie Zbójnickie (Zbojnícka Chata)

Opis i lokalizacja

Schronisko Zbójnickie (Zbójnicka Chata) malowniczo położone w Dolinie Staroleśnej (słow. Velká Studená dolina) na wysokości 1960 m n.p.m. Znaczna wysokość, na której leży powoduje, że jest ważnym miejscem dla turystów, zapuszczających się w najwyższe partie Tatr. Dawniej była nazywana przez polskich taterników „trupiarnią”, z powodu zimna i śmieci. Czas dojścia do chaty od Siodełka (Hrebieniok) wynosi ok. 2 godzin.

Schronisko górskie Teryego (Téryho Chata)

Opis i lokalizacja

Schronisko Teryego (Teryho Chata) położone na wysokości 2015 m n.p.m w Dolinie Zimnej Wody, wśród Pięciu Stawów Spiskich. Dojście od Siodełka (Hrebieniok) wynosi ok. 2,5 godziny. Zaopatrzenie dostarczane jest przez tragarzy, mimo to ceny jedzenia nie są wygórowane.

Schronisko górskie Zamkowskiego (Zamkovskeho Chata)

Opis i lokalizacja

Schronisko Zamkowskiego (Zamkovského chata) znajduje się w Dolinie Zimnej Wody, na wysokości 1475 m .n.p.m. Leży na skrzyżowaniu dwóch górskich szlaków, czerwonego - magistrali Tatrzańskiej i zielonego - prowadzącego w kierunku schroniska Terycho. Niedaleko schroniska możemy zobaczyć trzy mniejsze wodospady i nieznacznie wyżej większy, są one ozdobą Małej Studenej doliny.

Schronisko górskie pod Siodełkiem (Bilikova Chata)

Opis i lokalizacja

Schronisko na Siodełku, po słowacku Bilikova Chata znajduje się kilka minut drogi od górnej stacji kolejki linowej ze Starego Smokowca na Siodełko. Położone jest na wysokości 1285 m n.p.m. i oferuje 27 miejsc noclegowych. Dawniej, od 1875 roku stała tu Ruženina chata (po polsku Chata Róży lub potocznie Różanka).

Schronisko górskie nad Zielonym Stawem (Chata pri Zelenom plese)

Opis i lokalizacja

Schronisko nad Zielonym Stawem Kieżmarskim (Chata pri Zelenom plese), położone na wysokości 1551 m n.p.m, u progu Dolinek: Dzikiej, Jastrzębiej i Jagnięcej. Czas dojścia z przystanku „Biela voda”: ok. 2 godzin. Stosunkowo łatwa droga od Tatrzańskiej Łomnicy i Matlak sprawia, że panuje tu spory ruch turystyczny. Spod schroniska roztacza się piękny widok na wiele tatrzańskich szczytów, a także na wodospady: Miedziany i Długi.

dane techniczne KL Kasprowy Wierch[edytuj]

TURYSTYCZNE JASKINIE W POLSKICH TATRACH
Turystyczne jaskinie w Polsce umiejscowione są głównie w Dolinie Kościeliskiej. Ulokowane blisko głównego szlaku dolinnego, są niewątpliwą atrakcją Tatrzańskiego PN. Zaliczane są do łatwych, niemniej jednak do ich zwiedzania niezbędne jest światło (oprócz jaskini Mroźnej). Czasem trzeba się czołgać (Mylna), ryzyko ubrudzenia i zniszczenia ubrania bywa wysokie, ale wrażenia są niezapomniane.

 

Aby zwiedzić kolejne trzy, udostępnione dla ruchu turystycznego jaskinie, trzeba przenieść się
na przeciwległy grzbiet otaczający dolinę, a konkretnie w zbocza Raptawickiej Turni.

 

 

 

Poza jaskiniami doliny Kościeliskiej, jedyną turystycznie dostępną jaskinią w Polskich Tatrach jest:

PO SŁOWACKIEJ STRONIE TATR...
Mimo, że na Słowacji znajduje się szereg wspaniałych jaskiń udostępnionych do zwiedzania,
w Tatrach jest tylko jedna. Jedna, ale za to jaka!

Wodospady
Czarnostawiańska Siklawa – kaskadowy wodospad w polskich Tatrach Wysokich, spadający z progu Czarnostawiańskiego Kotła w Dolinie Rybiego Potoku, powyżej Morskiego Oka. Tworzą go wody Czarnostawiańskiego Potoku, wypływającego z Czarnego Stawu pod Rysami i wpadającego do Morskiego Oka. Potok ten spada wodospadami w dwóch miejscach – bezpośrednio poniżej Czarnego Stawu (ok. 1570 m n.p.m.) oraz kilkadziesiąt metrów powyżej tafli Morskiego Oka (ok. 1460 m)[1]. Czarnostawiańską Siklawą nazywane są górne[2] bądź dolne[3] kaskady.
Sikawka – wodospad w Dolinie Kościeliskiej w polskich Tatrach Zachodnich. Znajduje się w Skalnistym Żlebku będącym przedłużeniem w górę Żlebu pod Wysranki[1]. Żlebek ten wcięty w stoki Zdziarów Upłaziańskich łączy górną część Żlebu pod Wysranki z Narciarskim Żlebem. Jest to kanion o pionowych, skalistych ścianach z kilkoma progami. Po większych opadach lub podczas roztopów, gdy spływa nim większa woda, na najniższym progu powstaje wodospad Sikawka o wysokości kilkunastu metrów[2].
siklawa, Wielka Siklawa (niem. Siklawafall, Siklawa-Wasserfall, węg. Siklawa-vízesés[1]) – wodospad w Tatrach Wysokich na potoku Roztoka. Największy wodospad w Polsce. Wodospad spada z progu ściany stawiarskiej oddzielającej doliny: Pięciu Stawów Polskich i Roztoki dwiema lub trzema strugami (w zależności od wysokości poziomu wody w Wielkim Stawie). Nachylenie ściany wynosi ok. 35°, wysokość progu ok. 64-70 m. Jest to największy (chociaż nie najwyższy) wodospad w Tatrach.
siklawica – wodospad w Tatrach Zachodnich, w górnej części Doliny Strążyskiej, pod północną ścianą Giewontu. Wodospad opada z dwóch prawie pionowo nachylonych ścian (pod kątem 80°). Łączna wysokość wodospadu wynosi 23 metry (wysokość ściany dolnej wynosi 13 m, a ściany górnej 10 m). Pomiędzy górną i dolną jego częścią istnieje skalna półka, w której w skale wymyte zostało siłą uderzenia wody i niesionych przez nią odłamków skalnych wgłębienie wypełnione wodą, tzw. kocioł eworsyjny.
Wodogrzmoty Mickiewicza, często Wodogrzmoty, także Wodospady Mickiewicza (słow. Mickiewiczove vodopády, niem. Mickiewiczfälle, Mickiewicz-Wasserfälle, węg. Mickiewicz-vízesések[1]) – wodospady w Tatrach Wysokich utworzone z trzech większych i kilku mniejszych kaskad (od 3 do 10 m) na potoku Roztoka (w Dolinie Roztoki) wypływającym z Pięciu Stawów Polskich, ok. 1 km od jego ujścia do Białki. Trzy większe noszą nazwy: Wyżni Wodogrzmot, Pośredni Wodogrzmot i Niżni Wodogrzmot. Powstały one w miejscu, w którym woda pokonuje próg skalny, jakim Dolina Roztoki schodzi do Doliny Białki[2]. Powyżej piętrzą się urwiska Turni nad Szczotami w masywie Wołoszyna. Nad Wodogrzmotami, na stokach Roztockiej Czuby rośnie reliktowy drzewostan modrzewiowo-limbowy[3].

Wodospady Zimnej Wody (słow. Vodopády Studeného potoka, Studenovodské vodopády, niem. Kohlbach-Wasserfälle, węg. Tar-pataki-vízesések) – zespół wodospadów w Dolinie Zimnej Wody w słowackich Tatrach Wysokich, tuż poniżej miejsca połączenia dolin Małej Zimnej Wody i Staroleśnej.

To niewysokie (najwyższy ma 13 metrów wysokości), ale duże siklawy, tworzone na potrójnym polodowcowym progu doliny przez potok Zimną Wodę. Znana atrakcja turystyczna, wodospady te były jednym z najstarszych celów turystyki tatrzańskiej. Rozsławione zostały przez kuracjuszy i turystów wypoczywających w Starym Smokowcu. Nazywano je wówczas Kolbachowymi Wodospadami (z języka niemieckiego Kohlbach-Wasserfälle). Dla odwiedzających je turystów wybudowano pierwsze tatrzańskie schronisko Rainera (obecnie już nie jest schroniskiem, lecz bufetem i muzeum nosiczów).

Wodospady te występują na długości ok. 1,5 km, na wysokości 1153 do 1276 m n.p.m. Kolejno od dołu są to:

Ciemnosmreczyńska Siklawa (słow. Vajanského vodopád, Temnosmrečinský vodopád) – wodospad znajdujący się w Dolinie Ciemnosmreczyńskiej w słowackiej części Tatr Wysokich. Ciemnosmreczyńską Siklawę tworzą wody Ciemnosmreczyńskiego Potoku, który wypływa z Niżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu w Dolinie Ciemnosmreczyńskiej. Wodospad ten ma wysokość ok. 30 m i opada z dolnego progu Doliny Ciemnosmreczyńskiej. W odległości ok. 150 m na północny wschód od Ciemnosmreczyńskiej Siklawy przebiega czerwono znakowany szlak turystyczny, który biegnie od Rozdroża w Ciemnych Smreczynach do Niżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu.


Czerwone Wierchy (słow. Červené vrchy[1]) – masyw górski znajdujący się w ciągu głównego grzbietu Tatr Zachodnich. Biegnie nim granica słowacko-polska. Położony jest nad dolinami: Cichą, Tomanową, Tomanową Liptowską, Kondratową, Małej Łąki i Miętusią i Kościeliską

wywierzyska

Huczawa (słow. Hučava, Belanská Hučava, Šumivý prameň, Raušík, niem. Rauschquelle, węg. Zúgó-forrás) – duże wywierzysko w słowackich Tatrach Bielskich. Położone jest na wysokości ok. 880 m n.p.m. u wylotu Doliny Huczawy Bielskiej przy szlaku turystycznym zwanym Zbójnickim Chodnikiem. Dawniej biło ono z szumem, obecnie jest obudowane i stanowi ujęcie wody dla miejscowości Tatrzańska Kotlina. Na łączkach w okolicy Huczawy zatrzymywało się dawniej bydło pędzone na popas do Doliny Przednich Koperszadów.
Jaszczurzyca (słow. Jašteričô, Jašteričie[1]) – dwa źródła cieplicowe w słowackich Tatrach Zachodnich. Położone są na wysokości 847 m n.p.m. na orograficznie lewym zboczu Doliny Bobrowieckiej, powyżej dużej łąki Waniczka. Znane były od dawna, pisemna notka dla poszukiwaczy skarbów z około 1659 wspomina o jaszczurach rozmaitych w tej okolicy. W 1815 badał źródła polski naukowiec Ludwik Kowalski. W lutym znalazł w nich bardzo dużo salamander, przez lud nazywanych jaszczurami. Ze źródeł wypływała wzbogacona w dwutlenek węgla i słabo zmineralizowana woda o temperaturze 14,3–15,9 °C. Wykorzystując wodę z silniejszego źródła w 1922 wykonano przy nim basenik kąpielowy oraz altankę. W 1979 odwiertem o głębokości 600 m otworzono wypływ cieplejszej wody (29,5 °C) i wykonano nowy, dwukomorowy basen. Był używany do czasu otwarcia nowego, obecnie czynnego kąpieliska w Orawicach.
Zimna Studnia (słow. Šalviový prameň, Žeruchový prameň, niem. Kressebrunnen, węg. Zsázsa-forrás) – źródło dobrej wody wytryskujące na Rzeżuchowej Polanie w słowackich Tatrach Bielskich w dolnej części Doliny Kieżmarskiej. Miejsce to położone jest na wysokości ok. 1205 m n.p.m., nad lewym brzegiem Białej Wody Kieżmarskiej, a poniżej drogi i szlaku turystycznego nią prowadzącego. Słowacka nazwa źródła (w tłumaczeniu na polski język Rzeżuchowe Źródło) pochodzi od rosnącej tutaj rzeżuchy. Z wody tego źródła zaopatrywane było istniejące tutaj w latach 1928-57 tzw. schronisko Tardika, wybudowane przez Júliusa Tardíka. Po II wojnie światowej schronisko zostało przejęte przez dwie organizacje, najpierw KSTL, a następnie ROH. W 1958 r. zostało zburzone z racji złego stanu technicznego (do tego roku było przez kilka lat opuszczone).

Wywierzysko Bystrej, nazywane takze Kalackim Wywierzyskiem – dwa duże i położone blisko siebie (50 m) wywierzyska, znajdujące się w Dolinie Bystrej w Tatrach Zachodnich.

Położone są na wysokości ok. 1175 i 1165 m n.p.m. na wschodnich zboczach Kalackiej Turni, tuż poniżej Kondrackich Rówienek. Woda wypływa poprzez jaskinię Dudnica z wapieni przysypanych morenowymi głazami. Wywierzyska te odwadniają głównie masyw Giewontu. Mają wydajność ok. 200 l/s, a wypływająca z nich woda ma prawie stałą przez cały rok temperaturę 4,1 °C. Zasila potok Bystra, płynący dnem Doliny Bystrej. Tuż poniżej wypływu z górnego wywierzyska dołącza koryto zazwyczaj suchego Kondratowego Potoku.

Wywierzyska Bystrej nie są dostępne dla turystów. Znajdują się w lesie, ok. 50 m poniżej niebieskiego szlaku turystycznego z Kuźnic przez Kalatówki na Doliną Kondratową. Można je jednak usłyszeć, są również widoczne zimą z nartostrady prowadzącej dnem Doliny Bystrej.

W bliskim sąsiedztwie wywierzyska Bystrej znajdują się resztki dawnej sztolni, w której wydobywano rudy żelaza, oraz Jaskinia Bystrej. Dawniej Wywierzysko Bystrej błędnie uważano za górny bieg rzeki Biały Dunajec, stąd też nazywano je źródłem Białego Dunajca.

ywierzysko Chochołowskie, nazywane też Źródłem Chochołowskim – duże wywierzysko w Dolinie Chochołowskiej w Tatrach Zachodnich. Znajduje się na odcinku pomiędzy Polaną Huciska a Polaną pod Jaworki, po wschodniej stronie drogi, ok. 30 m od Skały Kmietowicza. Prowadzi do niego krótka (1 min) ścieżka.

Wywierzysko znajduje się na wysokości 988 m n.p.m. Zasilane jest częściowo przez wody Chochołowskiego Potoku, którego część wody ok. 1,5 km powyżej, przy Wyżniej Bramie Chochołowskiej zanika w ponorach i płynąc podziemnymi szczelinami tutaj właśnie wypływa. Część wód pochodzi z krasowego systemu jaskiń powyżej jaskini Szczelina Chochołowska. Według przeprowadzonych pomiarów barwienia tych wód stwierdzono, że na pokonanie ponadkilometrowego podziemnego odcinka wodzie potrzeba ok. 40 h. Temperatura wody waha się w niewielkich granicach od 5-6,3 °C. Źródło ma postać płytkiego stawku (ok. 1,5 m), znajdującego się tuż u podnóża stromego stoku. Ogrodzone jest żerdkami. Dawniej stawek był głębszy, górale jednak spłycili go, wrzucając do niego kamienie i kłody drzewa, chcąc w ten sposób zapobiec topieniu się w nim bydła.

Goryczkowe Wywierzysko – duże wywierzysko znajdujące się w dolnej części Doliny Goryczkowej w Tatrach Zachodnich. Znajduje się na wysokości ok. 1185 m n.p.m. Ma wydajność ok. 500 l/s, a wypływająca z niego woda ma stałą przez cały rok temperaturę 5 °C. Zasila ona Goryczkowy Potok, który od tego miejsca ma stały przepływ, powyżej wywierzyska ma charakter okresowego potoku.

Goryczkowe Wywierzysko znajduje się u podnóża wapiennych ścian Myślenickich Turni. Wywierzysko to nie tylko odwadnia krasowe ściany Myślenickich Turni, ale zasilane jest także wodą pochodzącą z dość odległego ponoru poniżej Litworowego Stawu Gąsienicowego w Dolinie Gąsienicowej. Woda ta przepływa więc popod cały masyw Kasprowego Wierchu. Badania wykazały, że potrzebny jest na to czas 13-24 godz., zależnie od pory roku. Przy wywierzysku zbudowany jest betonowy zbiornik gromadzący wodę, która pompami doprowadzana jest do Myślenickich Turni. Wodą tą zaopatrywane są również obiekty na Kasprowym Wierchu (z Myślenickich Turni jest przewożona kolejką linową).

Kasprowe Wywierzysko – wywierzysko w polskich Tatrach. Znajduje się na wysokości 1388 m n.p.m. w Dolinie Stare Szałasiska, będącej wschodnią odnogą Doliny Kasprowej. Położone jest w orograficznie lewym zboczu Starych Szałasisk, poniżej miejsca, w którym łączą się dwa niewielkie potoki; jeden z nich spływa głównym ciągiem Starych Szałasisk, drugi ich odnogą – Zielonym Koryciskiem.
Lodowe Źródło – duże wywierzysko w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Znajduje się ono po wschodniej stronie doliny, przy drodze prowadzącej do Jaskini Mroźnej, ok. 50 m za mostkiem na Kościeliskim Potoku, w odległości 2,3 km od Kir (pieszo 35 min). W miejscu tym spod skały pod ciśnieniem obficie wypływa woda o stałej przez cały rok temperaturze ok. 4-4,5 °C. Powierzchnia wypływu wynosi kilkadziesiąt metrów kwadratowych i tworzy nieduże rozlewisko. Źródło to ma wydajność 500-800 l/s i odwadnia Dolinę Miętusią oraz górną część Doliny Małej Łąki, a także większą cześć masywu Czerwonych Wierchów, co potwierdziły przeprowadzone w 1961 r. próbne barwienia fluoresceiną wody w Jaskini Śnieżnej i Miętusiej. Zabarwiona woda z tych jaskiń, odległych o 4 km, po kilku dniach wypłynęła właśnie w Lodowym Źródle. Wywierzyska są typowym zjawiskiem krasowym występującym w skałach wapiennych, a z takich właśnie skał zbudowany jest ten rejon Tatr. W wodzie występuje jaskiniowy, ślepy skorupiak – studniczek tatrzański, będący reliktem fauny morskiej sprzed 25 mln lat, z miocenu. W latach 1875-1892 nad Lodowym Źródłem istniała altana im. Seweryna Goszczyńskiego, stąd też w dawnej literaturze było nazywane również Zdrojem Goszczyńskiego. Woda wypływająca z wywierzyska jest bardzo czysta, a ponieważ płynie przez skały wapienne, zawiera dużo jonów wodorowęglanowych (HCO) i jonów wapnia (Ca).

Miętusie Wywierzysko, zwane też Miętusim Źródełkiem – niewielkie wywierzysko w Dolinie Miętusiej (zachodnia odnoga Doliny Kościeliskiej) w Tatrach Zachodnich. Znajduje się na na Wyżniej Miętusiej Równi, nieco poniżej Wantul, na wysokości ok. 1145 m n.p.m. Ma głębokość 1 m i wydajność kilkudziesięciu litrów wody na sekundę, jednak przy dłuższych bezdeszczowych okresach jesienią i również w zimie wysycha zupełnie, lub też wypływ jest tak niewielki, że woda od razu wsiąka w ziemię. Z Wywierzyska Miętusiego wypływa Miętusi Potok, będący dopływem Kościeliskiego Potoku.
Wywierzysko Olczyskie – wywierzysko położone na Polanie Olczyskiej w Dolinie Olczyskiej w Tatrach Zachodnich, na wysokości 1063 m n.p.m., u podnóży Skupniowego Upłazu, po zachodniej stronie rozległej hali[1].

Jest to największe wywierzysko w całych polskich Tatrach[2]. Wg pomiarów z 1900 jego wydajność wynosiła 500 l/s, obecnie jest mniejsza i bardzo zmienna. Przy wysokich stanach wód wynosi nawet 6000 l/s, a przy niskich spada do 130-200 l/s[3]. Otwór tego wywierzyska znajduje się na linii wielkiego pęknięcia tektonicznego, oprócz głównego otworu w pobliżu znajdują się jeszcze dwa mniejsze źródła[2]. Średnia temperatura wody wynosi 4,5-5,2 °C, co wskazuje na to, że podziemne przepływy zasilające to źródło znajdują się niezbyt głęboko[2].

Ratuszowe Źródło – źródło na Czerwonym Grzbiecie Małołączniaka w polskich Tatrach Zachodnich. Dawniej nazywane było również Ratuszem. Znajduje się we wschodnich stokach tego grzbietu (w Czerwonym Upłazie) na wysokości około 1870 m n.p.m., naprzeciwko i nieco powyżej wierzchołka Wielkiej Turni (1847 m)[1][2]. Woda wypływająca z Ratuszowego Źródła zaraz przy źródle wpada do otworu jaskini Małołącki Ratusz[1].

obszary zlodowacone tworzą:

 

-amfiteatry, które tworzą cyrki i kotły położone w zamkniętych dolinach walnych, na podobnej wysokości, pooddzielane drugorzędnymi grzbietami (np. amfiteatr: kościeliski, Bystrej, Suchej Wody, Morskiego Oka, Pięciu Stawów Polskich).

 

 

- cyrki lodowcowe, powstałe z przeobrażenia glacjalnego kilku sąsiadujących ze sobą form preglacjalnych, gdzie dzielące ich grzędy zostały zniszczone (np. cyrki: Chochołowski, Jarząbczy, Starorobociański, Pyszniański, Stawów Gąsienicowych...).

 

 

- kotły lodowcowe, powstałe z przeobrażenia glacjalnego jednej formy preglacjalnej.

 

 

 

 

- żłoby lodowcowe, które spływały w doliny rzeczne lub polodowcowe z poprzedniego zlodowacenia i je poszerzały (od 100 do 500 m) oraz pogłębiały (w Tatrach Zachodnich ok. 50-60 m, Tatrach Wysokich ok. 100 m). Rozmiary ich były różne od 1800 m po 11600 m.

 

 

Podczas ostatniego zlodowacenia ze względu na niższe położenie karów w Tatrach Zachodnich, pola firnowe gromadziły mniej firnu i lodu i tym samym jęzory lodowcowe były stosunkowo krótkie i nie wychodziły poza obszar Tatr, lecz kończyły się:

- w pobliżu wylotu doliny, np. Dol.: Bystra, Zuberska, Żarska, Jamnicka/Raczkowa, Bystrej, Kamienista, Jałowiecka, Koprowa (granica z Tatrami Wysokimi, część lodowca wychodziła poza Tatry),

- mniej więcej w środkowej części doliny, np. Dol.: Chochołowska, Kościeliska, Miętusia, Małej Łąki,

- lodowce występowały tylko w bocznych dolinach, lub kotłach, np. Dol.: Łatana (w walnej Dol. Zuberskiej), Tomanowa Liptowska, poszczególne kary w Kopach Liptowskich od strony walnej Dol. Cichej.

 

W Tatrach Wysokich sytuacja była inna, gdyż wiele karów powstawało wysoko, gromadząc większą ilość lodu i firnu, a niższe doliny bardziej spełniały rolę jęzorów lodowcowych (Dol.: Białej Wody-Białki, Roztoki, Małej Zimnej Wody). Tutaj lodowce przeważnie:

- wypływały poza niewielki obszar Tatr, np. Dol.: Białki, Kieżmarska, Zimnej Wody, Wielicka, Batyżowiecka, Mięguszowiecka, Ważecka,

- kończyły się przy lub w pobliży wylotu doliny, np. Dol.: Suchej Wody (granica z Tatrami Zachodnim), Jaworowa, Łomnicka, Huncowska.

 

Dolina Suchej Wody Gąsienicowej lub po prostu Dolina Suchej Wody (słow. dolina Suchej vody, niem. Suchawodatal, węg. Sucha-woda-völgy) – jedna z tatrzańskich dolin walnych po północnej stronie grani głównej. Przebiega przez nią granica pomiędzy Tatrami Wysokimi i Zachodnimi (od przełęczy Liliowe korytem potoku Suchej Wody). Nazwa doliny pochodzi od płynącego jej dnem potoku Sucha Woda, którego koryto – jak wskazuje nazwa – na długich odcinkach zazwyczaj jest suche, a woda płynie w nim podziemnymi przepływami.

Topografia[edytuj]

Powierzchnia doliny wynosi ok. 21 km², a jej długość w obrębie Tatr ok. 8 km. Górną i środkową część doliny Suchej Wody ograniczają:

Trudniej określić granice doliny w jej najniższej części. Tworzą je tutaj niskie grzbiety i morenowe wały. Najdalej wysuniętymi na północ wzniesieniami w ograniczających ją grzbietach są Kotlinowy Wierch (po zachodniej stronie) i Kobyła (po wschodniej stronie). Po wschodniej stronie Niżniego Toporowego Stawu potok Sucha Woda zmienia kierunek z północnego na północno-wschodni i płynąc nieco na południe od Drogi Oswalda Balzera, na odcinku o długości ponad 1 km (po Wawrzeczkową Cyrhlę) tworzy naturalną granicę między Tatrami a Rowem Podtatrzańskim.

Na wysokości ok. 1157 m n.p.m. (miejsce połączenia się Suchej Wody z Pańszczyckim Potokiem) dolina rozwidla się na: Dolinę Gąsienicową i Dolinę Pańszczycę.

Dolina Gąsienicowa, dawniej także Dolina Gąsienicowych Stawów (słow. Gąsienicova dolina, niem. Gąsienicatal, Gąsienica-Seetal, węg. Gąsienica-tavak-völgy[1]) – górne piętro Doliny Suchej Wody Gąsienicowej w polskich Tatrach. Oddziela się od niej na wysokości 1425 m n.p.m. (miejsce ujścia Czarnego Potoku do Suchej Wody Gąsienicowej[2]).

Topografia[edytuj]

Dolinę Gąsienicową ograniczają:

Wylot doliny położony jest na wysokości ok. 1020 m n.p.m., naprzeciwko Polany Biała Woda. Próg Doliny Pięciu Stawów opada na wysokość ok. 1550–1570 m.
olina Pięciu Stawów Polskich (słow. dolina Piatich Poľských plies, niem. Tal der Polnischen Fünf Seen, węg. Lengyel-Öt-tó völgy[1]) – dolina w polskich Tatrach Wysokich.

opografia[edytuj]

Stanowi odgałęzienie Doliny Białki, górne piętro Doliny Roztoki, oddzielone od niej wysoką ścianą stawiarską. Dolina jest zamknięta następującymi graniami i szczytami:

Dolina Rybiego Potoku (słow. dolina Rybieho potoka, węg. Fischseetal, węg. Halas-tavi-völgy[1]) – dolina w Tatrach Wysokich, odgałęzienie Doliny Białki. Powierzchnia doliny wynosi ok. 11,5 km², długość ok. 5,5 km. Dolina jest otoczona (od północnego zachodu, w kierunku od południowym) przez:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
tatry
tatry temat dwa, Studia
taTry przewodnik
Jak Powstaly Tatry
OPERON 2011 Mapa (Tatry 1do30000)
Tatry w literaturze
Tatry Lat?wnych
PROGRAM WYCIECZKI W TATRY P, Inne
Tatry, przyroda, scenariusze kl.5
Tatry - wiadomości ogólne, TURYSTYKA, Tatry
TATRY 2
Wycieczka w Tatry, Informacje i Ciekawostki
Tatry w poezji młodopolskiej, Młoda Polska(4)
tatry
TATRY PREZENTACJA

więcej podobnych podstron