prawo administracyjne ćw 28.02.2015r.
3 ustawy o samorządzie terytorialnym- na następną kartkówkę
ustawy ustrojowe o samorządzie gminnym, powiatowym, województwa
1999r. reforma samorządowa: trójstopniowy system samorządu terytorialnego
gminy, powiaty i województwa są od siebie niezależne! Każda z jednostek sam.teryt. ma swoje określone w przepisach zadania.
Zadania nadaje się jednostkom samorządu terytorialnego nie tylko w ustawach ustrojowych dotyczących tych jednostek, ale też w innych ustawach szczególnych.
Wszystkie trzy ustawy ustrojowe są do siebie podobne.
WAŻNE Dualizm ustrojowy województwa : jako region i jako jednostka samorządy terytorialnego . Dwie władzy:
- wojewoda jak reprezentant Prezesa RM
- zarząd województwa
GMINA-lokalna wspólnota samorządową, tworzoną przez jej mieszkańców (województwo to regionalna wspólnota samorządowa).
jej ustroju stanowi ustawa ustrojowa oraz status, który musi uchwalić rada gminy (jeżeli gmina ma więcej niż 300 mieszkańców, status musi byś skonsultowany z Prezesem RM).
RM w drodze rozporządzenia decyduje o ustaleniu granic gmin, ich zmian, zniesieniu itp. (zachwiana niezależność ustrojowa jednostki samorządowej).
tylko na poziomie gminnym mogą być tworzone jednostki pomocnicze, którymi są w szczególności sołectwa w gminach wiejskich (sołtys wraz z zebraniem wiejskim jako organ uchwałodawczy i kontrolny), dzielnice (zarząd z przewodniczącym wybieranym spośród członków zarządu ) bądź osiedla (zgromadzenie osiedla lub dzielnicy ).
wszystkie zadania jednostek można podzielić na, w przypadku gminy :
własne – sprowadzają się do zaspokajania potrzeb mieszkańców gminy
zlecone z zakresu administracji rządowej – administracja rządowa powinna wg ustawodawcy przekazać gminom środki na zrealizowanie takich zadań, jednakże rzeczywistość jest całkiem inna.
inny, czasami podawany podział zadań, jednak trochę nietrafny, ponieważ zadań fakultatywnych po prostu nie ma i każde zadanie jakie gmina ma do wykonania, musi chociaż spróbować je wykonać oczywiście w miarę swoich możliwości
obligatoryjne
fakultatywne
gmina nie musi wykonywać wszytskich zadań osobiście, może powołać do tego jednostki świadczące dane usługi, np. jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze.
Gmina może również nawiązać współpracę z innymi gminami w celu realizowania zadań. Formy:
- związki międzygminne tworzone w drodze podjęcia jednostronnych uchwał rady zezwalających na utworzenie takiego związku. Mamy tu zarząd związku i zgromadzenie związku. Związku służy do wspólnego realizowania jakiegoś zadania. Gminy na to przeznaczają do wspólnego budżetu swoje środki. Działa on na własne ryzyko .
- porozumienia międzygminne- jedna gmina umawia się z drugą, że ta jedna będzie wykonywać zadanie w zamian za drugą.
- stowarzyszenia gmin- utworzone na podstawie ustawy prawo o stowarzyszeniach, Głowny cel: szerzenie idei samorządności na terenach gmin tworzących to stowarzyszenie
władzy w gminie: mieszkańcy, wójt, burmistrz, prezydent + rada
kadencja rady – 4 lata. Radni i rada wybierana jest w wyborach powszechnych wg Kodeksu wyborczego. Liczba radnych jest zależna od ludności gminy., minimum to 15 osób.
Rada gminy- organ uchwałodawczy i kontrolny, kontroluje funkcjonowanie wójta i gminy jako takiej.
Komisja rewizyjna (najważniejszy) -> co to?!
Na czele stoi przewodniczący wybierany spośród radnych + może być 1-3 zastępców przewodniczącego.
Przewodniczący tylko kieruje sesjami rady, zwołuje je przesyłając wszystkim radnym porządek obrad, reprezentuje sesje na zewnątrz.
Co do zasady sesja musi być raz na kwartał. Na wniosek radnych przewodniczący ma zwołać nadzwyczajną sesję rady.
Oprócz komisje rewizyjnej radni mogą tworzyć inne komisje dowolnie (art. 21)
Podstawowym obowiązkiem radnego jest uczestnictwo w pracach rady gminy, co nie oznacza tego, że musi brać udział w sesjach gminy, wystarczy udział na komisjach.
Podstawowym obowiązkiem wójta, prezydenta, itp. jest składanie corocznych oświadczeń majątkowych , za niezłożenie w terminie takiego oświadczenia można stracić mandat. Składając pierwszy raz takie oświadczenie – wójt i radni, skarbnik i sekretarz – 30 dni od ślubowania. Jak nie złożą to odpowiedni organ, na ręce którego się je składa, wzywa do uzupełnienia w ciągu 30 dni a jeżeli tego nie uczynią to wójt lub burmistrz ma wygaszany mandat, zastępca wójta – zabiera się mu wynagrodzenie za okres 3 miesięcy, pozostali mogą od razu stracić pracę od razu (art. 52 k.p.)
W radzie, oprócz tego że radni mają wiele ograniczeń, np. nie mogą prowadzić działalności gospodarczej wykorzystującej środki z budżetu gmin, w ramach wykonywania mandatu korzysta z ochrony prawnej jako funkcjonariusz publiczny. Nie ma sprecyzowania czy jest to ochrona 24/h.
Ponadto są zobowiązani zasadą incompabilitas .
Organem wykonawczym jest:
- burmistrz- gdzie siedziba gminy znajduje się w mieście na terytorium gminy
- prezydent- gdy miasto ma więcej niż 100 tys.
- wójt – powołuje również zastępców (1-4). Wykonywania funkcji wójta nie można łączyć z członkowstwem w innej jednostce samorządowej.
Wójt może stracić stanowisko :
- umrzeć
- rezygnacja
- odwołany w trybie referendum odwoławczego, gdy nie udzieli mu rada gminy absolutorium za wykonanie budżetu za uprzedni rok lub gdy ¼ składu rady złoży taki wniosek o odwołanie wójta.
- w przypadku choroby, aresztu -> nie ma powtórnych wyborów lecz władzę sprawuje pierwszy zastępca, jeżeli jest ich więcej, to wójt powołując zarządzeniem swoich zastępców wskazuje, który z nich jest pierwszym zastępcą. Gdy nie ma zastępców, to wojewoda za pośrednictwem ministra właściwego ds. wewnętrznych przekazuje taką informacje Prezesowi RM i n określa kto będzie wykonywał kompetencje wójta tymczasowo.
Wykonuje zadania za pomocą urzędu gminy.
gmina może podejmować tylko takie uchwały, do których ma wyraźne upoważnienie ustawowe.
NADZÓR NAD GMINĄ
- Prezes RM- działa w dwóch sytuacjach:
- powtarzające się naruszenie ze strony gminy konstytucji lub ustaw – prezes rm w porozumieniu sejmu
- gdy wójt dopuszcza się naruszenia konstytucji lub ustaw, prezes RM bez udziału sejmu odwołuje wójta i wyznacza osobę, która go zastępuje.
- Prezes RM moze zawiesić radę gminy i wprowadzić zarząd komisaryczny (max 2 lata)
- Wojewoda
- RIO
- mieszkańcy ( art. 101) – nigdy nie zdarzyło się by sąd administracyjny cokolwiek zrobił, gdyby mieszkaniec skorzystał z art. 101(brak wykazania interesu prawnego)
uchwałę należy przekazać wojewodzie w ciągu 7 dni od jej przyjęcia, a akt porządkowy w ciągu 3 dni. Wojewoda rozpatruje czy jest ono zgodne z ustawą, jego milczenie oznacza że wszystko jest ok.
Gdy 30 dni upłynie, a wojewoda stwierdzi po nim że coś jest nie tak z aktem prawa miejscowego, musi ten akt zaskarżyć a nie może już wydać rozstrzygnięcia nadzorczego.
POWIATY I WOJEWÓDZTWA- mamy tu kolegialne organy wykonawcze
- powiat- zarząd 3-5 osób wybranych przez rade powiatu- na czele starosta (NIE JEST ORGANEM POWIATU ALE ZARZĄDU POWIATU I WSZYSTKIE DECYZJE PODEJMOWANE SĄ W IMIENIU ZARZĄDU A NIE STAROSTY i jest on organem adm. rządowej w powiecie). Zadania powiatu obejmują nieco szerszy zakres kompetencji niż przy gminie.
- województwo – 5 osób wybranych przez sejmik województwa
w powiecie i województwie nie ma jednostek pomocniczych
skład rady powiatu i województwa jest zależny od liczby ludności
członkowie zarządów i radni nie mogą łączyć swoich funkcji
na poziomie powiatu mamy powiatową administrację zespoloną ( na szczeblu wojewódzkim też jest taka administracja)
- starostwo powiatowe
- powiatowe urzędy pracy
- organizacje .... np. komendy
powiaty mogą tworzyć związki, porozumienia i stowarzyszenia, przy czym mogę to być porozumienia nawiązane również z gminami.
Miastami na prawach powiatu stały się wszystkie miasta które były miastami wojewódzkimi przed reforma i te ktore maja wiecej niz 100 tys mieszkańców
Wszystkie jednostki samorządu teryt. mogą prowadzić dział. gospod. w sferze użyteczności publicznej
gmina może prowadzić w okreslonych syt, działal. gosp. poza sferą użyteczności publicznej.