PRAWO ADMINISTRACYJNE 15.03.2015
KONTROLA -> przestudiować ustawy bo były liczne zmiany
Kontrola może się zakończyć w dwojaki sposób:
- jeżeli zostają wykryte nieprawidłowości, zostaje sporządzony protokół pokontrolny
- jeżeli nie zostaną wykryte nieprawidłowości, przekazuje się taką informację dalej
Tak naprawdę jedyne co się liczy, to legalność która powinna być jedynym kryterium kontroli (chociaż wyjątkiem np. jest wojewoda, który jako reprezentant rządu w województwie, musi realizować politykę rządu wić to też będzie kryterium kontroli w odniesieniu do jego działania).
2. Etapy kontroli:
a. wszczęcie kontroli na wniosek lub z własnej inicjatywy. O kontroli nie trzeba informować wtedy, kiedy istnieje możliwość popełnienia przestępstw. Jednakże co do zasady jednak wszystkie kontrole muszą być zapowiedziane.
Względem jednego podmiotu co do zasady może być przeprowadzona w jednym czasie jedna kontrola. Jednakże gdy organ kontroluje organ może się toczyć w jednym czasie więcej niż jedna kontrola, co może zaskutkować sparaliżowaniem funkcjonowania kontrolowanego organu.
3. Podstawowy podział :
a. zewnętrzne – poza strukturami administracji
b. wewnętrzne – w strukturach administracyjnych, np. kontrola zarządcza – piastun organu ma obowiązek sam siebie notorycznie, co roku kontrolować- ustawa o finansach publicznych.
4. Sposoby przeprowadzania kontroli:
a. inspekcja , np. Państwowa Izba Pracy
b. lustracja
c. rewizja, np. RIO, badanie dokumentów szczególnie w finansach
d. wizytacja
Generalnie wszystkie te cztery sposoby kumulują się w jedną kontrolę.
5. Prawny system kontroli sprowadza się do tego, że musi być ona przeprowadzona w ściśle określonych ramach prawnych. Np. nie ma czegoś takiego jak „zakaz spożywania alkoholu w miejscu publiczny” -> musi być wskazane w jakim miejscu, np. na przystanku
6. Kontrola parlamentarna:
a. za pośrednictwem posłów (każdy poseł może przeprowadzić kontrolę). Może napisać interpelację do właściwego ministra, np. ministra finansów lub poprzez wizytowanie różnego rodzaju miejsc.
Na tym samym polega również kontrola Senacka.
7. Naczelna Izba Kontroli (NIK)
kieruje nią Prezes, jego kadencja trwa 6 lat, by było on całkowicie niezależny
oprócz tego mamy 3 wiceprezesów
działa na zasadach kolegialności poprzez organ zwany Kolegium Najwyższej Izby Kontroli – 14 członków powoływanych (7- przedstawicieli nauki + 7- pracowników nik) przez Marszałka Sejmu ; a ponadto Prezesa ; wiceprezesów; dyrektora generalnego, który kieruje urzędem nik
różnica między kontrolą na zlecenie Sejmu a na wniosek Prezydenta/ Prezesa RM- jeżeli Sejm zleci, to NIK musi przeprowadzić kontrolę natomiast na wniosek Prezydenta/ Premiera – może ale nie musi
tak naprawdę każde postępowanie kontrole jest wszczynane z urzędu (bo najpierw trzeba rozpatrzyć wniosek zainteresowanego) – w każdej kontroli
8. Kontrola sądowa:
umowy administracji z innymi podmiotami
decyzje administracyjne
akty normatywne – kontrolowane przez TK pod względem legalności
działalność urzędników w ramach pełnionych funkcji
a. kontrola sądów powszechnych jest dosyć ograniczona, np. Sądy UOKIK.
b. kontrola sądów administracyjnych ma tutaj prymat
W ustawie prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wymieniono 10 przypadków w których można wnieść skargę do sądu administracyjnego. Na ich podstawie sądy przeprowadzają kontrolę administracji:
- bezpośrednia- dotyczy samego wyniku danego działania, np. decyzji i to czy została legalnie wydana
- pośrednia- bada się sam proces podejmowania decyzji, czy odpowiedni organ ją wydał, bo np. podmiot który jest bezpośrednio zaangażowany w daną sprawę, nie może wydać do niej decyzji
KONTROLA PROKURATORA- przedstawiciel organów ścigania i ma uprawnienia śledcze a jego rola najbardziej uwidacznia się na etapie postępowania administracyjnego, gdzie może np. żądać przesłania odpowiednich dokumentów lub złożyć sprzeciw od decyzji z pominięciem instancyjnego toku odwoławczego co jest jego indywidualną właściwością . Jego role reguluje kpa.
KONTROLA SPOŁECZNA- tak naprawdę nie ma żadnego wpływu na administrację. Może być:
a. niezorganizowana, np. idziemy do urzędu i o coś pytamy
b. zorganizowana – obywatele zorganizują się, np. jakieś stowarzyszenie lub wybory rady miejskiej w który funkcjonuje komisja kontroli.... , referendum
9. KONTROLA RESORTOWA – w ramach danego resortu administracji, nie musi mieć skutków w ramach resortu ale może również dotyczyć funkcjonowania resortu na zewnątrz, np. w jakim terminie wydaje decyzje itp. -> Nie ogranicza się tylko i wyłącznie do jednostki ale również jej działalności i skuteczności.
Może dotyczyć jednostki względem jej samej – kontrola zarządcza na podstawie ustawy o finansach publicznych.
MIĘDZYRESTORTOWA – podmioty z jednego resortu może kontrolować podmioty z innego resortu.
Organem takiej kontroli jest np.
- Państwowa Inspekcja Sanitarna- podlega ministrowi zdrowia (jest administracją niezespoloną, bo nie podlega wojewodzie). Zajmuje się np. higieną wypoczynku i rekreacji – w hotelach, restauracji badają np. czystość basenów. Główny Inspektor Sanitarny i inni.
- Prezes UOKiK- kontroluje funkcjonowanie rynku. Właściwy do rozpatrywania skarg konsumentów składanych najpierw do rzecznika praw konsumenckich. Współpracuje z kilkoma organizacjami trzeciego sektora.
Urząd UOKIK – ustawa określa dokładnie miasta w jakich znajduje się jego delegatura. Co jest ważne -> tutaj nie działa dyrektor takiej delegatury (organ) lecz sama delegatura (urząd) -> decyzja jest wydawana w imieniu DELEGATURY a nie dyrektora delegatury.!!!!!
- Inspekcja Handlowa- kiedyś jako odrębna inspekcja, obecnie część UOKIK-u. Wyspecjalizowana w sporach między przedsiębiorcami, ich funkcjonowaniem na rynku- bada czy zachowują się oni etycznie na rynku i czy ich usługi spełniają różnego rodzaju normy jakościowe itp.
W ramach jej działalności prowadzone są sądy polubowne. Organami są Główny Inspektor Handlowy + np. ci działający w powiatach i województwach.
Inspekcja Handlowa jest zespolona, w jej imieniu w województwie działa wojewoda
- dozór techniczny – tu działa URZĄD DOZORU TECHNICZNEGO (od niego pochodzi decyzja) a nie od DYREKTORA. Wszystkie urządzenia techniczne muszą mieć zaświadczenia o dopuszczeniu.
- transportowy dozór techniczny
- wojskowy dozór techniczny
- inspekcja weterynaryjna
- Inspekcja Transportu Drogowego
- Państwowa Inspekcja Pracy – funkcje organu wykonuje każdy inspektor inspekcji pracy, który sam z siebie może wydać decyzję (nie w imieniu inspekcji lecz we własnym )
- Rzecznik Praw Obywatelskich