Postępowanie administracyjne ćwiczenia 03/03/05
Organy administracji publicznej
organy adm. rządowej organy samorządu teryt.
organy samorządu organy
organy centralne województwa organy powiatu gminy
terenowe organy
adm. rządowej
(Wojewoda)
organy Starosta SKO
naczelne urzędy (w zakresie określonym
centralne przez ustawę)
Poszczególne organy mają przypisywane poszczególne zadania za pomocą aktów prawnych:
aktów ustrojowych np. Ustawa o samorządzie gminnym
ustaw regulujących poszczególne działy
ustaw kompetencyjnych, które powstały na skutek reorganizacji administracji. Mają one jednak znaczenie marginalne.
Wojewoda, ze względu na szeroki zakres kompetencji, kontrolowany jest przez wiele organów odpowiednich (właściwych) do danego rodzaju spraw/ działalności podjętej przez niego.
Minister właściwy do spraw administracji jest organem kontrolującym działania administracji, gdy nie jest jasno sformułowany organ centralny, nadrzędny w danej sprawie.
Starosta:
nie jest to organ administracji rządowej, ale spełnia jej pewne funkcje, które przypisują mu określone ustawy. Działa wówczas jako organ jednoosobowy
stoi na czele zarządu powiatu
w sprawach indywidualnych wydaje decyzje administracyjne w formie jednoosobowej
Samorządowe Kolegium Odwoławcze:
jedynym zadaniem jest kontrola rozstrzygnięć podejmowanych przez organy samorządu terytorialnego, pod względem prawidłowości procedur postępowania
decyzja zapada w formie kolegialnej
Właściwość - zdolność organów administracji do rozpoznawania i rozwiązywania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym.
Organy muszą przestrzegać swojej właściwości z urzędu [art. 19 k.p.a.], co oznacza, że w przypadku, gdy organ uznaje się za niewłaściwy w danej sprawie, to musi ją przekazać organowi właściwemu.
Określenie właściwości następuje w drodze ustawy, która uznaje dany organ za kompetentny do rozwiązywania danego typu spraw (właściwość rzeczowa), oraz wyznacza, który organ ma tą sprawę rozstrzygnąć w I instancji.
Rodzaje właściwości:
rzeczowa -ustalana na podstawie przepisów regulujących zakres działania danego organu
instancyjna -określa, który organ jest właściwy do rozstrzygnięcia sprawy w I instancji (zawarte jest to w przepisach prawa materialnego) Organ II instancji określają przepisy prawa administracyjnego procesowego, tzn. organ, który jest nadrzędny nad organem I instancji {art. 17 k.p.a.]
Organy nadrzędne:
1. organ jednostki samorządu terytorialnego SKO, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej
2. wojewoda właściwy minister
3. inne organy adm. publicznej * odpowiednie organy nadrzędne
* właściwi ministrowie
* gdy ich brak, to państwowe organy stanowiące nadzór nad nimi
4. organy organizacji społecznych * organy wyższego stopnia
* gdy ich brak, to państwowe organy stanowiące nad nimi nadzór
Postępowanie administracyjne cechuje dwuinstancyjność. Faktycznie można się jeszcze odwołać do sądów administracyjnych oraz NSA.
miejscowa -określa zdolność realizacji swojej właściwości rzeczowej na obszarze tej jednostki podziału terytorialnego państwa, w której działa dany organ administracyjny
Ustalanie właściwości miejscowej [art. 21 k.p.a.]
a. sprawy dotyczące nieruchomości oraz wszystko, co się z nimi łączy np. emisja zanieczyszczeń, użytkowanie itp.- właściwym jest organ, na terenie którego dana nieruchomość jest położona (bądź jej większa część)
b .sprawy dotyczące zakładu pracy - właściwym jest organ, na terenie którego położony jest lub ma być dany zakład pracy
c. inne sprawy - właściwym jest organ miejsca zamieszkania bądź siedziby
Skutki naruszenia właściwości:
- nieważność decyzji administracyjnej [art. 156 §1 pkt.1 k.p.a.] oznacz to brak jakichkolwiek skutków prawnych związanych z ta decyzją, tak jakby w ogóle nigdy nie zapadła. Jest to nieważność wsteczna, a organ z mocy prawa jest zobowiązany do podjęcia procedury nieważności z urzędu
SCHEMAT POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
I ETAP: Postępowanie przed organami administracji publicznej
POSTĘPOWANIE PRZED ORGANEM I INSTANCJI
zebranie dowodów, ustalenie stanu faktycznego itp. , na koniec wydanie decyzji administracyjnej
jeżeli nie zostanie złożony środek odwoławczy, to decyzja staje się prawomocna. Odwołanie może złożyć każdy, nie ma konieczności podania konkretnego powodu
POSTĘPOWANIE PRZED ORGANEM II INSTANCJI
badanie prawidłowości działania organu I instancji i decyzji przez nią wydanej. Kończy się decyzją administracyjną
od tej decyzji przysługuje skarga, którą może złożyć każdy zainteresowany (tzn. trzeba wykazać swój interes w danej sprawie), trzeba wskazać przepisy, w wyniku których wydano, zdaniem skarżącego złą/ błędną decyzję
II ETAP: Postępowanie przed sądami administracyjnymi
POSTĘPOWANIE PRZED WOJEWÓDZKIM SĄDEM ADMINISTRACYJNYM
WSA bada w sposób generalny czy dobrze była zastosowana procedura rozstrzygnięcia. Rzadko uchyla sprawę ze względów merytorycznych, raczej szuka błędów natury formalnej
od wyroku WSA przysługuje skarga kasacyjna. Musi ona zostać sporządzona przez prawnika tzw. przymus adwokacki.
POSTĘPOWANIE PRZED NSA
NSA zajmuje się tylko tym co wskazano w skardze
Kasacja musi mieć podany konkretny powód, z którego wnoszona jest skarga. Jeżeli nie są spełnione warunki formalne to NSA odrzuca skargę
TRYBUNAŁ
EUROPEJSKI
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Upoważnienie do wykonywania kompetencji następuje przez przepisy prawa materialnego.
Przepis kompetencyjny musi zawierać:
dziedzinę administracji
treść i formę działania
w jakim przypadku działanie to ma być podjęte
Przeniesienie kompetencji tzw. DELEGACJA KOMPETENCJI
wyłączenie organu administracyjnego -jeżeli cały organ z pewnych przyczyn nie może rozstrzygać danej sprawy, wtedy organ przejmujący załatwia tą sprawę we własny imieniu
pomoc prawna -przeniesienie części kompetencji na inny organ np. złożenie zeznań przez świadka, który nie mieszka na terenie działania organu zajmującego się daną sprawą
* upoważnienie jednostek organizacyjnych najczęściej dotyczy dzielnic i sołectw
* wojewoda/ starosta upoważnia do wykonywania zadań inny organ administracji publicznej
* upoważnienie zewnętrzne- upoważnienia zawodowe powierzane są samorządom zawodowym
* upoważnienia powierzane są też pracownikom urzędów. Mają oni wówczas prawo do podejmowania decyzji bez konsultacji z kierownikiem urzędu
Fakt, że decyzja została wydana z upoważnienia musi być wskazany:
- w treści np. w imieniu…
- w podpisie z upoważnienia
Przeniesienie- zadania własne
Upoważnienie - zadania powierzone
[art. 66 k.p.a.]
Jeżeli organ, do którego wniesiono daną sprawę nie jest w niej właściwy, to musi on niezwłocznie przekazać ją do organu właściwego.
Jeżeli organ uznaje, że daną sprawą w ogóle nie zajmuje się żaden organ administracji publicznej, to musi on zawiadomić (w formie postanowienia) składającego wniosek, o tym, że sprawa powinna zostać skierowana do sądu, od tego postanowienia można się odwołać.
Jeżeli ktoś najpierw zwrócił się do sądu, a ten uznał się za niewłaściwy, to organ administracyjny musi daną sprawę rozstrzygnąć.
Spór kompetencyjny:
negatywny- żaden organ nie czuje się właściwy do załatwienia sprawy
Kto rozstrzyga?
spór pomiędzy organami administracji samorządowej rozstrzyga samorządowe kolegium odwoławcze, a czasem sąd administracyjny
spór między organami administracji rządowej rozstrzyga organ administracji rządowej wyższego stopnia nad obydwoma
spór między organami administracji rządowej a organami administracji samorządowej rozstrzyga wojewódzki sąd administracyjny
[art. 66 §1,2 k.p.a.] wielość spraw w jednym podaniu
jeżeli we wszystkich sprawach właściwy jest ten sam organ, to nie ma problemy
jeżeli w przedstawionych sprawach właściwe są różne organy, to organ, do którego zostało podanie złożone musi zawiadomić składającego, że część należy do kompetencji innego organu. Zawiadomienie to ma formę postanowienia, od którego można się odwołać. Jeżeli interesant tego nie zrobi, tylko w ciągu 14 dni złoży podanie do właściwego organu, to mamy do czynienia z datą wsteczną
Przykład wielości spraw:
Złożenie do urzędu gminy warunki zabudowy i pozwolenie na budowę
należy do zadań wydaje starosta
własnych gminy w ramach zadań
adm. rządowej
pozytywny- co najmniej dwa organy uważają się za właściwe w danej sprawie
5
odwołanie
skarga
kasacja
gdy przepis prawa jest zgodny z Konstytucją, ale działanie bądź rozstrzygnięcie organu jest błędne merytorycznie
gdy przepis jest niezgodny z Konstytucją
WOJEWODA MAŁOPOLSKI
STAROSTA NOWOTARSKI
- do niego zgodnie z ustawą należy rozstrzygnięcie sprawy
WOJEWODA PODKARPACKI
STAROSTA SANOCKI
- rozstrzyga sprawę jako kompetencję własną
brak możliwości odwołania się do niego
przeniesienie
do niego można się odwołać
WOJEWODA MAŁOPOLSKI
STAROSTA NOWOTARSKI
- w sensie prawnym decyzję wydał starosta nowotarski
BURMISTRZ ZAKOPANEGO
- działa w imieniu starosty nowotarskiego
upoważnienie
odwołanie od decyzji