Państwo –organizacja polityczna realizująca swoje cele na określonym terytorium, wobec
określonego społeczeństwa z możliwością stosowania w stosunku do niego przymusu
niezbędnego do sprawowania władzy.
Prawo – zbiór wzorów zachowań stworzonych przez państwo, których przestrzeganie jest
wymuszone.
Normy prawne – wzorce zachowań przedstawione pisemnie. Składają się z:
Hipotezy – adresata, okoliczności stosowania
Dyspozycji – skutek prawny, nakazane zachowanie się adresata
Sankcji – reakcji organów państwowych w przypadku nie zastosowania się do
dyspozycji
Normy prawne:
Bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) – Nie można się od nich odwołać
Względnie obowiązujące (dyspozycyjne) – pozostawiają stroną swobodę w układaniu
stosunków umownych.
Przepis prawny – zbiór norm prawnych, zapisany wg. określonego schematu.
Musza być jasno sformułowane, zapisane poprawnie pod względem gramatycznym i
prawniczym. Jeżeli zawierają nowe pojęcia, musza posiadać słowniczek.
Kodeks – zbiór przepisów zawierających normy zachowań ludzkich w ramach jednorodnych
stosunków prawnych (cywilne, karne, handlowe…)
Wykładnia/Interpretacja prawa – podjęcie rozumowania które doprowadza do
zrozumienia, to co ustawodawca chciał osiągnąć formując przepis w określony sposób.
Wykładnia autentyczna – dokonuje jej podmiot ustalający akt
Wykładnia operatywna – dokonywana przez organ państwowy w trakcie stosowania prawa w
praktyce
Wykładnia doktrynalna – dokonywana przez przedstawicieli nauki.
Źródła prawa:
Umowy między narodowe (ratyfikuje prezydent)
Ustawy (uchwala sejm)
Rozporządzenia – na podstawie uchwały wydawana przez prezydenta, radę ministrów,
prezesa RM
Gałąź prawa – zespół przepisów obowiązujących w określonym państwie, regulujących
pewną dziedzinę życia społecznego, ustaloną wg. kryterium rozwiązywanych jednorodnych
stosunków społecznych.
Gałęzie prawa w Polsce:
Podstawowe – nie musi zapożyczać do regulacji stosunków norm z innej gałęzi prawa
(np. konstytucyjne, administracyjne, cywilne)
Kompleksowe – korzysta z normy należących do kilku innych gałęzi prawa
(gospodarcze, podatkowe)
Prawo własności intelektualnej
Osoba fizyczna – każdy człowiek, oraz jednoosobowa działalność gospodarcza osoby
fizycznej, czyli przedsiębiorca
Osoba prawna – zespolenie grupy osób fizycznych, środków majątkowych, której ustawa
nadała zdolność bycia przedmiotem praw i obowiązków
Zdolność prawna – możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków
Zdolność do czynności prawnych – Kwalifikacje osoby do dokonywania działań jakimi są
czynności prawne
Czynności prawne–oświadczenie woli człowieka mające na celu wywołanie określonych
skutków prawnych
Przedstawicielstwo – wywołanie określonych skutków prawnych za pośrednictwem innej
osoby
Reprezentowanie – możliwość wykonywania określonych ustawą lub umową czynności
prawnych w zastępstwie osoby prawnej lub fizycznej.
Umocowanie – przeniesienie kompetencji??
Ochrona – strzeżenie, obrona, pilnowanie czegoś przed utratą zaborem, kradzieżą,
przywłaszczeniem
Własność – prawo do nieograniczonego władania rzeczą, tzn. czerpania korzyści i dochodów
z rzeczy, używania, zbycia, zniszczenia i posiadania jej.
Intelekt – zdolności umysłowe wynikające, ze sprawności naszego mózgu, który potrafi
wykorzystując wiedze czy doświadczenie człowieka oraz po włączeniu wyobraźni ma
potencjał do stworzenia i definiowania różnych aspektów.
Prawo autorskie – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi
utworu albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej,
upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści
finansowej.
Zgodnie z ustawą, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o
indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości,
przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Prawo autorskie działa automatycznie – ochrona
praw autorskich rozpoczyna się z chwilą ustalenia utworu, bez konieczności spełnienia
jakichkolwiek formalności przez jego twórcę. Utwór nie musi przy tym być skończony. W
szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,
publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
plastyczne,
fotograficzne,
lutnicze,
wzornictwa przemysłowego,
architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
muzyczne i słowno-muzyczne,
sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
Konwencja o ochronie własności przemysłowej – powstała 20.03.1883, zawierała
informacje o ochronie:
dzieł naukowych,
interpretacji artystów interpretatorów oraz wykonań artystów wykonawców,
wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
odkryć naukowych,
wzorów przemysłowych,
znaków towarowych i usługowych,
nazw handlowych i oznaczeń handlowych,
Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać
nieukończoną, a poza pewnymi wyjątkami właścicielem tych praw jest twórca utworu, który
nabywa je automatycznie bez konieczności spełnienia jakichkolwiek formalności
Dzieło – praca, która ma indywidualny charakter
Kultura duchowa to inaczej kultura niematerialna – część szerszego pojęcia kultury, która
obejmuje zespół duchowych i intelektualnych osiągnięć człowieka, przekazywanych z
pokolenia na pokolenie. Kultura niematerialna jest bardzo istotnym elementem kultury z
punktu widzenia grupy społecznej i jej trwania oraz rozwoju.
Kultura materialna – termin określający wszelkie fizycznie istniejące rzeczowe wytwory
pochodzące z przejawów działalności człowieka - zarówno przedmioty sztuki jak i
przedmioty użytkowe, narzędzia oraz przedmioty życia codziennego. Do kultury materialnej
zalicza się również sposoby wytwarzania przedmiotów np. technologia produkcji stali,
sposoby uprawy roślin i hodowli zwierząt itp.
Prawo własności intelektualnej (prawo na dobrach niematerialnych) – termin obejmujący
elementy różnych działów prawa, regulujące zasady korzystania z tzw. własności
intelektualnej. zalicza się regulacje prawa autorskiego, patentów i znaków towarowych. Brytyjska ustawa z 1710 r. nosząca nazwę Statutu Anny jest uważana za kolebkę prawa autorskiego
Źródła prawa dla włas int
ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
ustawa – Prawo własności przemysłowej,
ustawa o ochronie baz danych,
ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych(zwana też konwencją
berneńską) – umowa międzynarodowa zawarta w Bernie 9 września 1886.
Była to pierwsza umowa w sprawie respektowania praw autorskich pomiędzy suwerennymi
krajami. Przed jej podpisaniem utwory i dzieła literackie powstałe w jednym kraju, mimo że były chronione w nim prawem autorskim, nie były chronione żadnymi prawami w innych krajach.
Konwencja berneńska oparta jest na dwóch podstawowych zasadach:
zasada minimum ochrony – sygnatariusze muszą zapewnić w krajowym prawie
wewnętrznym przynajmniej taką ochronę praw autorskich, jaką przewidują
postanowienia konwencji,
zasada asymilacji – twórca z innego kraju musi być traktowany na równi z
obywatelami danego kraju członkowskiego
Generalnie, minimalny czas trwania ochrony przyznanej konwencją (...) obejmuje życie
autora i pięćdziesiąt lat po jego śmierci(ochrona prawa autorskiego)
Podział hierarchii dokumentów prawnych
Konstytucja
Ustawy
Rozporządzenie ustaw
Akty prawne miejscowe
Patent – potocznie: dokument wydawany przez urzędy patentowe; właściwie: ograniczone w czasie prawa właściciela rozwiązania technicznego do wyłącznego korzystania z wynalazku bądź wynalazków będących przedmiotem patentu w celach zawodowych lub zarobkowych na terenie państwa, które decyzją administracyjną patentu udzieliło, pod warunkiem wniesienia opłat za co najmniej pierwszy okres ochrony od daty zgłoszenia.
Ograniczenia ochrony patentowej
Uprawniony z patentu nie może zabronić:
korzystania z wynalazku, który przejściowo znajduje się w kraju ochrony (tzw. przywilej komunikacyjny)
korzystania z wynalazku z uwagi na ważny interes państwowy (za wynagrodzeniem)
korzystania z wynalazku dla celów badawczych i doświadczalnych
wykonania leku (który stanowi wynalazek) w aptece na podstawie recepty
korzystania z wynalazku osobie, która w dobrej wierze korzystała z wynalazku, w dacie jego pierwszeństwa – może ona z niego nadal bezpłatnie korzystać w swoim przedsiębiorstwie w tym samym zakresie, w jakim korzystała do tej pory (tzw. prawo uprzednio używającego),
korzystania z wynalazku we własnym zakresie (w celach niezarobkowych).
Patentów nie udziela się na:
wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;
odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;
sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.