UKŁAD KRWIONOŚNY – MOSCY

1. DANE ANATOMICZNE I FIZJOLOGICZNE:

I ton sercowy : - (skurczowy) – drżenia i napinanie zastawki przedsionkowo-komorowej podczas zamykania+ dźwięk powstający przy skurczu grubych mięśni komór . Natężenie zalezne od ciś. w tętnicy głównej i t. płusnej, siły skurczu serca , przewodzenia drgan zastawek i mięśnia sersowego do ścian l. piersiowej.

II ton : zamykanie zastawek półksiężycowatych

skurcz (systole) zamyka się zastawka dwudzielna i trójdzielna

rozkurcz (diastole) zamykają się zastawki półksiężycowate t. głównej i t. płucnej

punkt główny (punc tum maximum) – miejsce na klatce piersiowej, w którym najlepiej słyszalny jest ton danej zastawki

Przewodzenie:

węzeł zatokowy > mięśnie przedsionków> węzeł Aschoff-Tawary>pęczek Hissa > dwie odnogi do mięsni komór

1. BADANIE SERCA

- uderzenie koniuszkowe serca – u mięsożernych i człowieka, serce ulegając rytmicznym skurczom i zwiększając swoja objętość wykonuje częściowy obrót wokół własnej osi, wskutek czego przylega do ściany klatki piersiowej , wyczuwalne w pobliżu krawędzi mostka.

- prawidłowe uderzenie serca lepiej wyczuwalne po lewej stronie

przemieszczenie uderzeń serca

1. na prawą stronę: wysięk w lewej połowie kl. piersiowej, ropnie, nowotwory między sercem a lewą cz. kl. piersiowej, odma lewostronna,

dextrocardia – wrodzone prawostronne ułożenie serca

1. dogłowowo – nowotwory, ropnie między sercem a przeponą, wypadnięcie czepca do jamy piersiowej ,usick na serce w kierunku dogłowowym narządów jamy brzusznej

2. doogonowo : większy guz gruźliczy lub ropień umiejscowiony przed sercem

uderzenie koniuszkowe unoszące – u psów- przerost mięśnia sercowego, gdy koniuszek serca silnie przyciskając się do ściany kl. piersiowej unosi ją mimo ucisku palca badającego.

kołatanie- określenie wzmocnień uderzeń serca gdy wstrząsy okolicy serca są wyczuwalne na większej przestrzeni i maja charakter krótkiego i słabego stuknięcia

jednostronne wzmocnienie uderzeń serca – przemieszczenie serca, rozstrzeń jednej strony serca lub przerost m.sercowego

zaklęśnięcie skurczowe – na początku Skurczo zamiast normalnego wzniesienia w kardiogramie może mieć miejsc zaklęśnięcie skurczowe (ujemne uderzenie serca) wskutek braku napinania komór. spowodowane: niedomykalność zastawek przedsionkowo-komorowej (krew wypływa z komory serca już na początku skurczu). Można zobaczyć u zwierząt o płaskiej kl. piersiowej

tętno brakujące- liczba uderzeń serca może przekraczać częstość uderzeń tętna, jeżeli poszczególne skurcze są tak słabe, że nie powodują wyczuwalnego tętna

drżenie w okolicy serca (fremitus) –

u psów wskazuje na wady organiczne serca ( drżenie osierdziowe) wyczuwalne w całej okolicy serca i podobne do słabego mruczenia kota – występuje zawsze z jednakową siłą.

U bydła przeważnie osierdziowe ( zapalenie suche osierdzia) , najmniejszym ograniczonym obszarze – barwa i natężenie może się zmieniać w ciągu kilku godzin.

OPUKIWANIE:

odgłos bębenkowy w okolicy serca: urazowe zapalenie osierdzia u bydła- wraz z powiększeniem pola stłumienia sercowego – gdy w worku osierdziowym gromadzą się gazy gnilne, obszar z od. bębenkowym – górna część strumienia sercowego. – jelita wpadnięte do worka osierdziowego przez przepuklinie osierdziową

OSŁUCHIWANIE:

I ton : występuje równocześnie z wyczuwalnym uderzeniem serca, wyprzedza tętnienie t.szyjnej i t.promieniowej

- tony są najlepiej słyszalne nad klatką piersiową nie tam, gdzie przypada miejsce ich powstawania rzutujące na ścianę kl. piersiowej lecz gdzie są najlepsze warunki przewodzenia dźwięków

Ton nad zastawka aorty: ulega osłabieniu na skutek spadku ciśnienia w aorcie przy znacznym zwężeniu ujścia aorty lub ujścia przedsionkowo-komorowego

Ton nad zastawką t. płucnej – osłabienie w wyniku zwężenia ujścia tętnicy lub prawego ujścia przedsionkowo-komowrowego

Zmiana barwy tonu

charakter głuchy i niewyraźny: zawierają domieszkę słabych szmerów sercowych, powstałych wskutek chropowatości lub nierównomiernego zgrubienia zastawek lub gdy m. sercowy kurczy się nierównomiernie ( tony są tępe)

dźwięczne – przy wzmożeniu tony pierwszego wskutek szybszych skurczów serca lub gdy II ton ma jest krótki, urywany

dźwięk metaliczny – występuje przy odmie piersiowej ( pneumopericardium) lub obecność jam w płucach w pobliżu serca

Zmiana rytmów

rozszczepione lub rozdwojone – różnią się stopniem natężenia

rozszczepienie – podwójne tony następują po sobie bez dostrzegalnej przewy

rozdwojenie – oba tony dzieli od siebie dostrzegalna krótka pauza

Rozdwojenie lub rozszczepienie I tonu :

- często u koni zdrowych, niespokojnych, bojaźliwych lub podnieconych

- czas przewodnictwa przedsionkowo – komorowego uległ wydłużeniu \

- nierównoczesny skurcz obu komór

- oddzielenie I tonu aorty lub t. płucnej od tonów komór powstające napoczątku ich napinania się a tonem naczyniowym

Rozdwojenie lub rozszczepienie II tonu :

- nierównoczesne wypieranie krwi z obydwu komór > niejednoczesne zamykanie się z. półksiężycowatych

- wzrost ciśnienia w t. płucnej ( zastawki zamykają się wcześniej)

Rytm cwałowy – odmiana rozdwojonego tonu sercowego. w czasie rozkurczu powstają dwa stłumione tony o podobnym natężeniu, wskutek czego zamiast normalnego pierwszego i drugiego tonu sercowego słyszy Sue 3 dźwięki, przypominające rytm galopu konia. Wynik osłabienia serca gdy do niecałkowicie opróżnionych komór zostaje wtłoczona nagle krew z przepełnionych przedsionków, wywierając silny ucisk na ściany komór

Brak pojedynczych tonów serca ( intermissio) - często u koni – w większości przypadków fizjologicznie. przy osłuchiwaniu okolicy serca pomimo miarowego występowania tonów, występuje co pewien czas BRAK POJEDYŃCZYCH tonów, rzadziej obydwu następujących po sobie. Objawia się w sposób:

1. przed tonem komorowym słyszalny jest nieco wcześniej słaby stłumiony dżwięk, po którym oczekiwany ton komorowy już nie występuje. określany jako DŹWIEK KARŁOWATY lub zwyrodniły ton serca ( powstaje wskutek skurczu przedsionków, po który następuje słabe ujemne tętno żylne)

2. Ton nie występuje – w kardiogramie brak załamka P ( nie nastąpił skurcz przedsionków)

Szmery sercowe:

szmery wsierdziowe: (wewnatrzsercowe)

– silne wiry wytwarzane przez krew przepływającą między niedomykającymi się zastawkami lub przez zwężone ujścia > drgania sąsiednich ścian naczyń krwionośnych .

- powstają tylko w warunkach chorobowych.

- zawsze związane z określonymi fazami czynności serca.

- przy ucisku okolicy serca nie nasilają się ( sz. zewnątrzsercowe nasilają się )

szmery skurczowe – słyszalne w czasie skurczu komór (między początkiem I tonu a II) równocześnie z uderzeniem sercowym i I tonem , wyprzedza tętno tętnic szyjnej lub innej głównej

szmery rozkurczowe - powstają w fazie rozkurczu równocześnie z tonem II , po tętnie tetnic

szmer przedrozkurczowy – powstaje pod koniec skurczu komór

szmer przedskurczowy – pod koniec rozkurczu

szmery pozaosierdziowe- (pneumoperikardialne) powstają wskutek ocierania się o siebie zewnętrznej błony surowiczej osierdzia praz opłucnej ściennej lub trzewnej. związane z pracą serca i ruchami oddechowymi. część zanika po zatkaniu otworów nosowych.

pluskanie osierdziowe- w worku osierdziowym oprócz płynu jest gaz

szmery sercowo-oddechowe- w czasie skurczu i rozkurczu serca, gdy sąsiadujące cześci płca w zależności od fazy skurczowej ulegają rozszerzeniu lub ściśnięciu.

MIAROWOŚC TETNA

Zespól objawów Adams-Stokesa – u konia w ciągu minuty występują skurcze zaledwie 8-10 razy. Rzadkie skurcze komór występują po sobie napadowo, po kilka z rzędu, co powoduje niedostateczne ukrwienie mózgu, złe samopoczucie, duszność, skurcze mięśni i utrata przytomności

skurcz dodatkowy – extra systole – skurcz serca występujący przedwcześnie, niezależnie od normalnego rytmu, powstający nie pod wpływem bodźca z węzła zatokowego . następują po sobie dwa szybkie uderzenia serca i po drugim uderzeniu pauza dłuższa od prawidłowej tzw. przerwa wyrównawcza (kompensacyjna)

niemiarowość zupełna tętna (arytmia) – nieregularne uderzenia tętna występujące z częstymi dłuższymi przerwami oraz z różnym natężeniem poszczególnych fal tętna.