Praca kontrolna
Przedmiot: techniczne bezpieczeństwo pracy.
Temat pracy: Ochrona pracy kobiet w prawie pracy.
Ochrona pracy kobiet dokonuje się na trzech płaszczyznach:
1. Problematyka związana z zatrudnianiem (zakazy zatrudniania)
2. Uprawnienia związane z okresem ciąży
3. Uprawnienia związane z macierzyństwem
Zatrudnianie kobiet
Art. 176 Kp.
Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz tych prac.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. nr 114, poz. 545) ze zm.: (Dz. U. z 2002 r. Nr 127, poz. 1092) .
Wykaz prac wzbronionych kobietom
I. Prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała
1. Wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 5.000 kJ na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej - 20 kJ/min.
Uwaga: 1 kJ = 0,24 kcal.
2. Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów o masie przekraczającej:
1) 12 kg - przy pracy stałej,
2) 20 kg - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).
3. Ręczna obsługa elementów urządzeń (dźwigni, korb, kół sterowniczych itp.), przy której wymagane jest użycie siły przekraczającej:
1) 50 N - przy pracy stałej,
2) 100 N - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).
4. Nożna obsługa elementów urządzeń (pedałów, przycisków itp.), przy której wymagane jest użycie siły przekraczającej:
1) 120 N - przy pracy stałej,
2) 200 N - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).
5. Ręczne przenoszenie pod górę - po pochylniach, schodach itp., których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30o, a wysokość 5 m - ciężarów o masie przekraczającej:
1) 8 kg - przy pracy stałej,
2) 15 kg - przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej).
6. Przewożenie ciężarów o masie przekraczającej:
1) 50 kg - przy przewożeniu na taczkach jednokołowych,
2) 80 kg - przy przewożeniu na wózkach 2, 3 i 4-kołowych,
3) 300 kg - przy przewożeniu na wózkach po szynach.
Wyżej podane dopuszczalne masy ciężarów obejmują również masę urządzenia transportowego i dotyczą przewożenia ciężarów po powierzchni równej, twardej i gładkiej o pochyleniu nie przekraczającym:
2% - przy pracach wymienionych w pkt 1 i 2,
1% - przy pracach wymienionych w pkt 3.
W przypadku przewożenia ciężarów po powierzchni nierównej w sposób określony w pkt 1 i 2, masa ciężarów nie może przekraczać 60% wielkości podanych w tych punktach.
7. Kobietom w ciąży i w okresie karmienia:
1) wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 2.900 kJ na zmianę roboczą,
2) prace wymienione w ust. 2-6, jeżeli występuje przekroczenie 1/4 określonych w nich wartości,
3) prace w pozycji wymuszonej,
4) prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej.
Prace przy obsłudze monitorów ekranowych - powyżej 4 godzin na dobę.
Uprawnienia związane z okresem ciąży
Ochrona zdrowia:
zakaz zatrudniania przy pracach szkodliwych,
obowiązek zmiany warunków zatrudnienia,
zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych i porze nocnej,
zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy,
obowiązek udzielenia zwolnień na badania lekarskie.
Ochrona zatrudnienia:
zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę,
zakaz wypowiadania warunków pracy i płacy,
obowiązek przedłużenia umowy do dnia porodu
Uprawnienia związane z rodzicielstwem
urlop macierzyński
dodatkowy urlop macierzyński
urlop ojcowski
urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego
zasiłek macierzyński
ochrona trwałości stosunku pracy
przerwy na karmienie dziecka
dwa dni wolne w roku
względny zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, porze nocnej i delegowania,
zasiłek opiekuńczy,
urlop wychowawczy.
Urlop macierzyński
Art. 180.
§ 1 Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
1) 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
2) 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
3) 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
4) 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
5) 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Obowiązuje od 01.01.2009 r.
Dodatkowy urlop macierzyński
Pracownica ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze:
1) do 6 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie
(w latach 2010 i 2011 do 2 tyg., a w latach 2012 i 2013 do 4 tyg.)
2) do 8 tygodni - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie
(w latach 2010 i 2011 do 3 tyg., a w latach 2012 i 2013 do 6 tyg.)
§ 2. Dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.
Obowiązuje od 01.01.2010
Urlop wychowawczy
– art. 186 i nast. Kp
Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4 roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
Rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy.
Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika.
Urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w 4 częściach.
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika
Pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego:
1) w każdym czasie – za zgodą pracodawcy,
2) po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.
Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.
Okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.