Rozkład materiału z zakresu rozwijania pojęć matematycznych w grupie dzieci 3-4 letnich WRZESIEŃ 1. Gdzie mieszkają nasze zabawki- stosowanie określeń dotyczących położenia przedmiotów w przestrzeni. Dz. zna słowa: na, pod, wysoko, nisko, za, obok. Porządkuje zabawki, ustawia duże misie na półce, małe samochody pod półką, traktor obok półki, itp. 2. Znam swoje zabawki- poznawanie w toku zabaw i ćwiczeń określeń wielkości. Dz. 3-latek określa: duży, mały, gruby, cienki, krótki, długi. 4-latek zdobywa doświadczenia sprzyjające spostrzeganiu cech przedmiotów wykazujących małe różnice: duży, większy, mały mniejszy, gruby, grubszy, cienki, cieńszy, długi, dłuższy. 3. Owoce- poznanie i tworzenie zbiorów przedmiotów. 3-latek zna i tworzy zbiory przedmiotów ze względu na ich wspólne cechy, np. nazwę. Porównuje między sobą wygląd owoców w obrębie tej samej grupy. 4-latek klasyfikuje przedmioty wg jednej lub więcej cech, np.: przeznaczenia. 4. Jesienny bukiet- układanie kompozycji z materiałów przyrodniczych. Dz. tworzy kilkuelementową kompozycję. 3-latek dostrzega różnice wyraźnie przeciwstawne, stosuje określenia: gruby, cienki, długi, krótki. 4-latek stosuje określenia: gruby, grubszy, cienki, cieńszy, długi, dłuższy, krótki, krótszy. PAŹDZIERNIK 1. Musztra żołnierzy - zabawy ruchowe rozwijające orientację w schemacie własnego ciała. 3-latek poznaje określenia: przód, tył, góra, dół. 4-latek różnicuje, porównuje i posługuje się określeniami dotyczącymi kierunków w przestrzeni: przed siebie, za siebie, w bok. 2. Żołnierze ćwiczą z piłką- poznawanie i tworzenie zbiorów przedmiotów. Kolorowanie piłek do ćwiczeń. 3-latek poznaje i tworzy zbiór piłek. 4-latek tworzy zbiór przedmiotów wg jednego kryterium- przeznaczenia- piłka do ćwiczeń. 3. Kotki piją mleczko- porównywanie liczebności zbiorów podczas działań na konkretach. 3-latek porównuje czego jest dużo, a czego mało (kotki, miseczki) i stosuje te określenia. 4-latek porównuje liczebność zbiorów za pomocą łączenia w pary. 4. Ile jest kasztanów- porównywanie liczebności zbiorów podczas zabawy. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem "jeden". 3-latek określa na "oko" i stosuje określenia: mało, dużo, tyle samo. 4-latek porównuje liczebności zbiorów i stosuje określenia: więcej, mniej, równo. LISTOPAD 1. Jesienne liście- tworzenie zbiorów przedmiotów z wykorzystaniem tworzywa przyrodniczego. 3-latek wyłącza ze zbioru przedmiotów to, co do niego nie pasuje- kasztan wśród liści. 4-latek klasyfikuje przedmioty wg koloru- wybiera i nazywa liście czerwone, itp. 2. Co nie pasuje- wyłączanie ze zbioru przedmiotów, tych, które nie należą do zbioru. Dz. wyłącza ze zbioru te przedmioty które do danego zbioru nie należą, nie pasują. Dz. słucha i rozumie jasne, zrozumiałe treści i polecenia przekazywane przez nauczycielkę. 3. Czym poruszamy- zabawy ruchowe i naśladowcze przybliżające nazwy części ciała. Dz. nazywa i pokazuje poszczególne części ciała. Klasyfikuje przedmioty wg jednej cechy- przeznaczenia. Dopasowuje części garderoby do odpowiedniej pogody. 4. Nasze zwierzątka- wyodrębnianie dwóch przedmiotów z wieloelementowego zbioru. Dz. posługuje się liczebnikami głównymi. Określa liczbę elementów liczebnikiem- ile jest. Sprząta zabawki na ustalone miejsce. GRUDZIEŃ 1. Kto przynosi nam prezenty- próby wyodrębniania dwóch przedmiotów z wieloelementowego zbioru. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem "dwa". 4-latek posługuje się pojęciem "para" przy określaniu zbioru dwuelementowego. Odtwarza liczbę elementów zbioru poprzez klaskanie, tupanie, itp. 2. Ptaszki w karmniku- posługiwanie się określeniami czasu. Ocena następuje na podstawie porównywania początku i końca tej samej czynności. 3-latek mówi który ptaszek był w karmniku długo, a który krótko. 4-latek określa czas: długo, dłużej, krótko, krócej. 3. Bombki na choince- określanie kształtu bombek na naszej choince. 3-latek manipuluje figurami przestrzennymi- kula, bez konieczności używania nazwy. 4-latek wyodrębnia w najbliższym otoczeniu kulę. Próbuje posługiwać się nazwą kula. 4. Szaleństwa na śniegu- zdobywanie doświadczeń sprzyjających kształtowaniu świadomości schematu własnego ciała. 3-latek rozumie i stosuje określenia: w przód, w tył, do góry, na dół. Manipuluje przedmiotami oraz przemieszcza własne ciało. 4-latek porównuje i posługuje się określeniami dotyczącymi kierunków w przestrzeni; przed siebie, za siebie, w bok. STYCZEŃ 1. Zimowy obrazek- układanie obrazka z mozaiki geometrycznej. 3-latek manipuluje figurami płaskimi i przestrzennymi.4-latek porządkuje klocki, zabawki, figury geometryczne wg kształtu. 2. U babci i dziadka- wyodrębnianie dwóch przedmiotów z wieloelementowego zbioru. Dz. posługuje się liczebnikami głównymi: jeden, dwa. Dz. określa liczbę elementów liczebnikiem. 3. Szalik dla babci i dziadka- dostrzeganie różnic między przedmiotami i stosowanie określeń. Dz. stosuje określenia: gruby, cienki, długi, krótki. 4-latek określa wielkości: wąski, węższy, szeroki, szerszy, taki sam. 4. Zabawy matematyczne- próby wyodrębniania zbiorów, posługiwanie się liczebnikami głównymi: jeden, dwa. 3-latek wyodrębnia dwa przedmioty z wieloelementowego zbioru. 4-latek odtwarza liczbę elementów zbioru poprzez klaskanie, podskoki. LUTY 1. Piesek bawi się zabawkami- rozpoznawanie i układanie przedmiotów wg koloru. Stwarzanie sytuacji indywidualnego klasyfikowania przedmiotów. Dz. układa przedmioty czerwone w czerwonej obręczy, zielone w zielonej, itp.. Nazywa kolory podstawowe: czerwony, żółty, zielony, niebieski. 2. Jadą samochody- gromadzenie przedmiotów mających wspólną cechę: wielkość, przeznaczenie. Dz. dzieli zbiory na podzbiory wg określonych cech: samochód mały i duży, samochód ciężarowy i osobowy, mała wywrotka, duży samochód osobowy, itp. 3. Zabawy z pojazdami- porównywanie liczebności zbiorów- zwrócenie uwagi, że układ elementów nie ma znaczenia gdy chodzi o liczebność zbiorów. 3-latek porównuje na "oko" których samochodów jest więcej. 4-latek określa czy małych samochodów jest więcej, mniej, równo. Porównuje liczebność zbiorów za pomocą łączenia w pary. 4. Doniczki w naszym ogródku- doprowadzenie do wyłonienia zbioru trzyelementowego. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem głównym "trzy". Dz. tworzy zbiór trzyelementowy poprzez dołożenie jednego elementu- żółta doniczka, do dwóch doniczek czerwonych. Przelicza ilość doniczek. Dorysowuje kwiatek w trzeciej doniczce. MARZEC 1. Ciężkie czy lekkie- porównywanie ciężaru dwóch przedmiotów (3-latek ważenie w rękach). Dz. dokonuje globalnej oceny, nabywa umiejętności posługiwania się określeniami: ciężki, lekki. 4-latek porównuje za pomocą wagi szalkowej i stosuje określenia: ciężki, cięższy, lekki, lżejszy. 2. Zabawa z wagą- nabywanie umiejętności posługiwania się określeniami ciężaru. 3-latek porównuje: kubek z mąka jest ciężki, kubek bez mąki jest lekki. 4-latek nabywa doświadczenia sprzyjającego spostrzeganiu równoważenia się przedmiotów. Stosuje określenia: tak samo ciężki, waży tyle samo. 3. wiosenny spacer- nabywanie umiejętności określania czasu. 3-latek- poznaje i nazywa określenia: długo, krótko, teraz, najpierw, potem. 4-latek przyswaja określenia czasu: długo, dłużej, krótko, krócej, przedtem, potem, szybko, wolno. 4. Przygoda wielkanocna- klasyfikowanie przedmiotów wg liczebności i koloru. 3-latek klasyfikuje pisanki wg koloru, tworzy zbiory dwuelementowe. 4-latek tworzy zbiory trzyelementowe poprzez dodanie jednego elementu do zbioru poprzedniego. Porównuje liczebność zbiorów za pomocą łączenia w pary. KWIECIEŃ 1. Odnajdujemy i tworzymy zbiory-porządkowanie zbiorów wg wielkości, koloru lub przeznaczenia. Porównywanie liczebności zbiorów. Dz. z grupy przedmiotów wybiera np. niebieskie kwiatki, układa je i przelicza posługując się liczebnikami głównymi w zakresie trzech. Sprząta zabawki na miejsce po skończonym zajęciu. 2. Przybory toaletowe- gromadzenie przedmiotów mających wspólną cechę- przeznaczenie. 4-latki- tworzenie zbioru czteroelementowego przez dodanie jednego elementu do zbioru trzyelementowego. Dz. układa trzy gąbki niebieskie, przelicza je, dokłada gąbkę żółtą i powtórnie przelicza. Wyszukuje w sali i przelicza których przedmiotów jest w sali cztery. 3. Wiosenne kwiaty- gromadzenie przedmiotów mających wspólną cechę: kolor, wielkość. Posługiwanie się liczebnikiem cztery. Dz. porównuje liczebność zbiorów poprzez przeliczanie i za pomocą łączenia w pary. Stosuje określenia: czerwonych kwiatów jest o jeden więcej niż niebieskich. Określa liczbę elementów odpowiednim liczebnikiem. 4. Sześcianowe budki dla ptaszków- manipulowanie figurami geometrycznymi przestrzennymi- sześcian, z wykorzystaniem klocków plastikowych dużych. Dz. sprawnie rozpoznaje sześcian w najbliższym otoczeniu i wykorzystuje je w zabawie. Próbuje określić cechy sześcianu. Wyodrębnia sześcian wśród innych brył. MAJ 1. Zabawy matematyczne- ćwiczenia utrwalające wiadomości z poprzednich miesięcy. Dz. wyodrębnia dwa przedmioty z wieloelementowego zbioru. Posługuje się liczebnikami głównymi w zakresie czterech. Nazywa cechy jakościowe, ilościowe poznanych zbiorów. 2. Kto pierwszy, kto ostatni- stosowanie określeń czasu w różnych sytuacjach- ocena następuje na podstawie porównywania początku i końca tej samej czynności. 3-latek określa: długo, krótko, teraz, najpierw, potem. 4-latek nazywa określenia czasu: długo, dłużej, krótko, krócej, przedtem, potem, szybko, wolno. 3. Przyjęcie dla mamy- tworzenie zbiorów przedmiotów. 3-latek tworzy zbiory, określa własność jakościową ich elementów, ze względu na ich wspólne cechy. 4-latek tworzy zbiory przedmiotów wg jednego określonego kryterium, np. przydatności. 4. Zwierzątka w naszym lesie- przypomnienie określeń wielkości i posługiwania się liczebnikami porządkowymi. 3-latek określa wielkość słowami: duży, mały. 4-latek nazywa wielkości: duży, większy, mały mniejszy, taki sam oraz posługuje się liczebnikami porządkowymi: pierwszy, drugi, trzeci, czwarty. CZERWIEC 1. Budujemy nasz dom- manipulowanie klockami, przyswajanie określeń położenia przedmiotów w przestrzeni, nazywanie figur geometrycznych przestrzennych, przeliczanie. 3-latek wyodrębnia sześcian, liczy w zakresie trzech. 4-latek posługuje się określeniami: wyżej, niżej, dalej, bliżej, obok, nazywa sześcian, przelicza w zakresie czterech. 2. Dzieci jadą na wakacje- próby podziału zbioru czteroelementowego na podzbiory rozłączne i ponowne ich łączenie w toku opowiadania. Dz. klasyfikuje pojazdy na wodne i drogowe, na duże i małe, itp. Próbuje klasyfikować przedmioty wg dwóch cech: wielkości i przeznaczenia: mała wywrotka, koloru i wielkości: niebieski, mały samochód. 3. Pojazdy- układanie z mozaiki geometrycznej. Przypomnienie określeń: wielkości, koloru, kształtu. 3-latek rozpoznaje kolory podstawowe, używa określeń: mały, duży. 4-latek nazywa kolory i podstawowe figury: koło, kwadrat; wielkości: długi, dłuższy, krótki, krótszy, duży, większy, mały, mniejszy, taki sam. Przelicza w zakresie czterech. Zadania te będą dostosowane do aktualnie przerabianej tematyki i możliwości i zainteresowań dzieci. ROZKŁAD MATERIAŁU Z ZAKRESU POJĘĆ MATEMATYCZNYCH W GRUPIE DZIECI 5-LETNICH Wrzesień 1. Gdzie mieszkają nasze zabawki- określanie położenia przedmiotów, klasyfikowanie przedmiotów wg jednej lub więcej cech w zakresie dwóch. Dz. posługuje się określeniami: na prawo, na lewo, naprzeciw, dalej, bliżej, wyżej, niżej. Klasyfikuje zabawki wg przeznaczenia i wielkości, np. mały samochód, duży klocek. 2. Czyje to kapcie- tworzenie zbiorów dwuelementowych, przypomnienie pojęcia para. Dz. wyszukuje i łączy w pary takie same kapcie, przelicza ich ilość, określa liczbę elementów liczebnikiem- ile jest. Wyróżnia charakterystyczne elementy kapci. 3. Przechodzimy przez skrzyżowanie- zabawy ruchowe. Przeliczanie samochodów. Porównywanie liczebności zbiorów poprzez łączenie w pary. Dz. porusza się w kierunku określonym przez nauczyciela: w przód, w prawo, w lewo. Określa których samochodów jest więcej lub mniej i o ile. 4. Domki skrzatów- klasyfikowanie przedmiotów wg wielkości. Zdobywanie doświadczeń sprzyjających stosowaniu określeń dotyczących wielkości przedmiotów. Dz. różnicuje, porównuje, porządkuje przedmioty wg wzrastającej wielkości: duży, większy, największy. Przelicza w zakresie dwóch. Październik 1. Jedna ręka mówi drugiej-zabawy ruchowe rozwijające wyobraźnię przestrzenną. Dz. określa stronność własnego ciała, pokazuje prawą rękę, nogę, ucho. Ukazuje lewą stronę kolegi po wysłuchaniu bicia jego serca w słuchawkach lekarskich. 2. Co pokazują figury- zapoznanie dzieci z wyglądem trójkąta. Układanie dowolnych kompozycji z figur geometrycznych płaskich. Dz. nazywa koło, kwadrat w trakcie czynności manipulacyjnych. Wyszukuje trójkąt spośród innych figur oraz rozpoznaje go w najbliższym otoczeniu. 3. Lecą kasztany- przeliczanie w zakresie trzech. Zdobywanie doświadczeń sprzyjających stosowaniu określeń dotyczących wielkości przedmiotów. Dz. różnicuje, porównuje, porządkuje wg malejącej wybranej cechy: mały, mniejszy, najmniejszy. Liczy kasztany w zakresie trzech. 4. Warzywa do garnka- tworzenie zbiorów przedmiotów wg dwóch cech: kształtu i koloru. Przeliczanie w zakresie trzech. Dz. pokazuje warzywo do jedzenia na surowo, koloru zielonego, warzywo do gotowania, koloru czerwonego, itp. 5. Październikowe porządki- klasyfikowanie przedmiotów wg dwóch cech. Zabawy angażujące spostrzeganie, obserwowanie, uwagę, analizę. Dz. porządkuje zabawki wg koloru i wielkości, przeznaczenia i ciężaru, itp. Określa zabawki, które wybrało do obręczy. Listopad 1. Ubrania zimowe- tworzenie zbiorów przedmiotów wg dwóch cech: przeznaczenia, szerokości. Przeliczanie w zakresie czterech. Dz. wybiera szaliki zimowe szerokie lub jesienne, wąskie itp. Przelicza przedmioty posługując się liczebnikami w zakresie czterech. 2. Robimy zimowe zapasy- wzbogacanie doświadczeń przez manipulowanie materiałami sypkimi i doprowadzenie szalek wagi do równowagi przez dosypywanie lub odsypywanie. Dz. stosuje określenia: tu jest mniej, tu jest więcej, tu za dużo- trzeba odsypać, to za mało- trzeba dosypać. 3. Buty dla pieska- nabywanie sprawności w porównywaniu czynnościowych dwóch zbiorów przez łączenie w pary. Przeliczanie przedmiotów w zakresie czterech. Dz. określa których przedmiotów jest więcej a których mniej, a potem sprawdza za pomocą łączenia w pary. Liczy elementy zbioru stosując liczebniki główne w zakresie czterech. 4. Jadą wagoniki- porównanie zbiorów elementów ze zbiorami, które mają o jeden element mniej poprzez operowanie na konkretach. Dz. przelicza elementy zbioru określa, który zbiór jest mniejszy i o ile, który zbiór jest większy i o ile. Grudzień 1. Mikołajkowe niespodzianki- zapoznanie dzieci z wyglądem prostokąta. Próby odwzorowania kształtu prostokąta poprzez lepienie z plasteliny. Dz. zauważa różne kształty prostokąta. Nazwa trójkąt, koło, kwadrat. Wyszukuje w sali przedmioty o podanym kształcie. 2. Zabawki na choince- tworzenie zbioru pięcioelementowego poprzez dokładanie jednego elementu do wcześniej poznanego zbioru, przeliczanie elementów nowego zbioru. Dz. przelicza bombki niebieskie okrągłe, dowiesza bombkę czerwoną okrągła i ponownie przelicza liczbę bombek na choince. Wyszukuje w sali przedmioty, których jest pięć. 3. Przygotowujemy poczęstunek- odmierzanie takiej samej ilości wspólną miarą, ze zwróceniem uwagi na równe odmierzanie porcji. Dz. nasypuje lalkom po jednej miarce kaszy. Podlewa kwiaty dwiema porcjami wody. Stara się dokładnie wykonać zadanie. Styczeń 1. Zimowy szalik- zaznajamianie dzieci z możliwością dokonywania pomiarów tzw. naturalną miarą oraz tzw. wspólną miarą. Dz. mierzy stopami, rozpiętością palców, klockiem, kredką lub inną miarą zaproponowaną przez dziecko. Odzwierciedla liczbę miar za pomocą liczmanów. 2. Uprawiamy sporty- tworzenie zbioru w oparciu o pojęcia ogólniejsze - wyodrębnianie przedmiotów należących do danego pojęcia. Dz. wyodrębnia sanki, narty, łyżwy, jako sprzęt do uprawiania sportów zimowych. Piłkę, rower, rakietę, jako sprzęty do uprawiania sportów letnich itp. 3. Śniegowe gwiazdki- tworzenie zbiorów różnych przedmiotów przez złączenie dwóch zbiorów rozłączonych jako przygotowanie do dodawania. Przeliczanie w zakresie pięciu. Dz. łączy ze sobą zbiór żółtych gwiazdek i zbiór białych gwiazdek, tworząc zbiór gwiazdek. Posługuje się liczebnikami głównymi w zakresie pięciu. 4. Jadą zaprzęgi- posługiwanie się liczebnikami porządkowymi w zakresie trzech. Zwrócenie uwagi dzieci, że liczba porządkowa danego elementu zmienia się w zależności od strony przeliczania. Dz. określa, który zaprzęg jest pierwszy, drugi, trzeci itp. Luty 1. Robimy doświadczenia- doskonalenie umiejętności porównania pojemności naczyń w czasie działań manipulacyjnych przy wykorzystaniu wspólnej miary. Dz. sprawdza ile małych wiaderek wody zmieści się w dużym wiaderku. Liczy ile kubków kaszy jest w pudełku. Sprawdza ile szklanek kompotu mieści się w dzbanku. 2. Bierzemy udział w wyścigach- porównanie tempa wykonanych czynności podczas zabaw ruchowych. Zwrócenie uwagi na godzenie się dziecka z porażką. Dz. określa która grupa przybiegła prędko, która prędzej, a która najprędzej. Kto wykonał ćwiczenie wolno, kto wolniej, a kto najwolniej. 3. Nasze serduszka- tworzenie zbioru sześcioelementowego przez dodanie jednego elementu do wcześniej poznanego zbioru, przeliczanie elementów nowego zbioru. Dz. tworzy zbiór pięciu małych serduszek, przelicza go, dodaje duże serduszko i ponownie przelicza. Prawidłowo stosuje określanie wielkości i koloru. 4. Sztafeta pocztowa- posługiwanie się liczebnikami porządkowymi w zakresie czterech. Stosowanie tych liczebników w zabawie. Dz. określa, która sztafeta przybyła pierwsza, która druga, trzecia, czwarta. Odtwarza kolejność grup za pomocą liczmanów. Marzec 1. Kwiatki dla pań- Tworzenie zbiorów przedmiotowych wg trzech cech: przeznaczenia, materiału, wysokości. Przeliczanie w zakresie sześciu. Dz. wyszukuje przedmioty plastikowe, wysokie, do kwiatów. Przedmioty szklane, niskie, do picia itp. Liczy kwiaty posługując się liczebnikami w zakresie pięciu. 2. Przylot ptaków- odwzorowanie zbiorów przedmiotów za pomocą liczmanów lub znaków graficznych w zakresie sześciu elementów. Dz. układa tyle patyczków ile ptaków siadło na drzewie. Rysuje tyle kresek, ile kwiatów zakwitło na łące, itp. 3. Pięcioraczki- posługiwanie się liczebnikami porządkowymi w zakresie pięciu. Stosowanie tych liczebników czynnościowo. Dz. określa, który ptaszek wykluł się z jajeczka pierwszy, który drugi, który trzeci, który czwarty, który piąty. Stawia przy każdym ptaszku tyle kresek, który z kolei się wykluł. 4. Co słyszysz- próby odtwarzania liczebności zbioru z pamięci, po usunięciu go z pola widzenia za pomocą liczmanów, znaków graficznych, dźwięków. Dz. przelicza elementy zbioru, a następnie po zasłonięciu go odtwarza jego liczebność za pomocą patyczków. Słucha bębenka i rysuje tyle kresek, ile słyszało dźwięków. Kwiecień 1. Kolorowe figury- tworzenie rytmicznych układów wg własnych pomysłów i wg wzoru. Dz. układa szlaczki - w układzie poziomym, wzorki na narysowanej figurze. Nazwa figury geometryczne płaskie wykorzystane w swojej kompozycji oraz kolory klocków. 2. Jak dbamy o naszą czystość- poznawanie i przyswajanie określeń czasu: pora dnia: rano, popołudnie, wieczór oraz określeń: dzisiaj, wczoraj, jutro. Dz. określa kiedy myje ręce, zęby, nogi, kąpie się, je śniadanie, obiad, kolację. Określa co robiło wczoraj, co będzie robić dzisiaj, a co jutro. 3. Bociany i żaby- porządkowanie zbiorów według ich liczebności malejącej oraz spostrzeganie, że każdy następny zbiór zawiera o jeden element mniej niż następny. Dz. porównuje ile żabek wskoczyło do wody, ile zostało na liściu. O ile żabek jest mniej niż w wodzie. 4. Podlewamy kwiatki- rozumienie pojęć i posługiwanie się określeniami pojemności naczyń w czasie czynności manipulacyjnych. Dz. stosuje określenia: jest połowa kubka, jest więcej niż połowa kubka, jest mniej niż połowa kubka, zostało bardzo mało, kubek jest pusty. 5. Pisanki w koszyczku- odwzorowanie zbiorów za pomocą znaków graficznych. Określanie kolorów pisanek, w poszczególnych koszyczkach. Dz. rysuje pod każdym koszyczkiem tyle kółeczek, ile pisanek jest w koszyczku. Przelicza ilość pisankę w koszyczkach. Maj 1. Spotkanie na łące- dzielenie zbioru na podzbiory wg dowolnie wyodrębnionego kryterium klasyfikacji. Przeliczanie w zakresie sześciu. Dz. w zbiorze zwierzęta wyodrębnia zwierzęta dzikie i domowe. W zbiorze kwiatów wyodrębnia kwiaty łąkowe i cięte itp. Posługuje się liczebnikami w zakresie sześciu. 2. Tydzień u fryzjera- poznawanie i przyswajanie określeń dni tygodnia na podstawie piosenki Majki Jeżowskiej. Dz. używa określeń: sobota, niedziela, poniedziałek, opowiadając co robi w wolne dni. Próbuje narysować sobotę i niedzielę. 3. Motyle i kwiaty- porządkowanie zbiorów według ich liczebności wzrastającej, oraz spostrzeganie, że każdy następny zbiór zawiera o jeden element więcej niż poprzedni. Dz. na zielonym kwiatku układa trzy zielone motyle, na czerwonym, cztery czerwone motyle, na niebieskim, pięć niebieskich motyli, a na żółtym, sześć żółtych motyli. Przelicza elementy każdego zbioru i określa o ile jest więcej. 4. Dzieci Europy- posługiwanie się liczebnikami porządkowymi w zakresie sześciu. Określanie barw narodowych każdego dziecka. Dz. określa który z kolei jest Niemiec, Holender, Włoch, Grek, Fin i Anglik. Używa określeń: pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. Czerwiec 1. Nasze zabawki- posługiwanie się liczebnikami głównymi do sześciu. Spostrzeganie, że liczba elementów nie zmienia się bez względu na sposób liczenia. Dz. przelicza elementy zbioru różnymi sposobami: od lewej do prawej, odwrotnie lub z dowolnego miejsca. 2. Zaczarowane figury- układanie podanych wzorów z mozaiki geometrycznej lub naklejanie gotowych figur na odrysowane wzory. Dz. rozpoznaje daną figurę układa ją na miejsce i szuka następnej. Używa określeń: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt. 3. Lato, lato, co ty na to- przyswajanie określeń czasu - przybliżanie dzieciom pory roku i zjawisk z nią związanych. Dz. określa co można robić latem, co dzieje się jesienią, jakie przyjemności czekają nas zimą oraz co nam przynosi wiosna. 4. Matematyczne zabawy- określanie przez dzieci koloru, wielkości, przeznaczenia, kształtu, liczebności. Dz. bierze ulubione zabawki i określa jego cechy posługując się odpowiednimi określeniami. ROZKŁAD MATERIAŁU PROGRAMOWEGO Z ZAKRESU POJĘĆ MATEMATYCZNYCH W GRUPIE DZIECI 6-LETNICH Wrzesień 1. Prawidłowe posługiwanie się i utrwalanie pojęć dotyczących orientacji w schemacie własnego ciała i w schemacie osoby stojącej naprzeciw. Dz. potrafi ustawić się przodem do nauczycielki, tyłem, bokiem prawym, za panią, z prawej strony pani, podnosi z panią prawą rękę, itp. 2. Doskonalenie umiejętności posługiwania się pojęciami dotyczącymi określania kierunków w przestrzeni. Poznanie zegara słonecznego i wyjaśnienie, jak w prosty sposób można go wykonać. Dz. maszeruje i określa kierunek: w przód, w tył, przed siebie za siebie, w bok, w prawo, w lewo, na wprost w odniesieniu do umownego obiektu. 3. Doskonalenie umiejętności posługiwania się pojęciami dotyczącymi położenia przedmiotów w przestrzeni. Dz. zna i potrafi posłużyć się określeniami: na, pod, nad, wyżej, niżej, między, przy, na prawo od, na lewo od, wewnątrz, w środku, na zewnątrz w czasie wykonywania poleceń. 4. Sprawne posługiwanie się nazwą koło. Klasyfikowanie przedmiotów, figur geometrycznych wg wybranych cech: wielkości, koloru, przeznaczenia, itp. Dz. rozpoznaje i nazywa figury geometryczne- koło. Wyodrębnia je wśród innych figur. Rozkłada przedmioty w pętlach wg podanej klasyfikacji jakościowej. Październik 1. Sprawne posługiwanie się nazwą kwadrat oraz określanie jego właściwości.. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "jeden" - cyfrą 1. Dz. rozpoznaje i nazywa figury geometryczne- kwadrat, porównuje z kołem. Wyszukuje w sali przedmioty pojedyncze i podpisuje cyfrą 1. Układa cyfrę z różnych materiałów. 2. Zapoznanie dzieci z figurą geometryczną- prostokąt. Sprawne posługiwanie się pojęciami dotyczącymi wielkości, długości, szerokości. Dz. potrafi określić cechy prostokąta i wyszukać go w sali i wśród innych figur. Określa wielkość: duży, większy, największy, taki sam, długość: długi, dłuższy, najdłuższy, taki sam, szerokość: szeroki, szerszy, najszerszy, taki sam. 3. Sprawne posługiwanie się nazwą trójkąt. Wyodrębnianie w zbiorze podzbiorów w trakcie wykonywania czynności manipulacyjnych i określonych poleceń. Dz. zna figury geometryczne- trójkąt. Porównuje go z kwadratem. Wśród samochodów wyróżnia samochody osobowe, wśród zwierząt, zwierzęta domowe, itp. 4. Prawidłowe posługiwanie się pojęciami dotyczącymi wysokości i grubości. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "dwa" - cyfrą 2. Dz. określa wysokość: wysoki, wyższy, najwyższy, taki sam, grubość: gruby, grubszy, najgrubszy, taki sam. Wyszukuje rzeczy których jest dwa i podpisuje cyfrą 2. Układa cyfrę ze sznurka. 5. Rozumienie i posługiwanie się pojęciami porównującymi wysokości. Wskazywanie zbiorów przedmiotów, których elementy spełniają określony warunek. Dz. określa wy-sokość: ptak lata wysoko i drzewo jest wysokie, itp. Wyodrębnia zwierzęta które żyją w lesie, obrazki na których widać drzewa, figury geometryczne mające cztery boki. Listopad 1. Doskonalenie umiejętności w posługiwaniu się "wspólną" miarą, porównywanie przedmiotów w odniesieniu do wybranego, stanowiącego "wspólną" miarę. Porównywanie liczebności zbiorów przez łączenie w pary oraz liczenie i ocena "na oko". Dz. sprawnie posługuje się pojęciami wyższy niż, niższy niż, węższy niż, szerszy niż, taki sam. Poprawnie używa określeń: więcej, mniej, tyle samo. 2. Manipulowanie, różnicowanie, porównywanie i segregowanie figur z wykorzystaniem mozaiki geometrycznej. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "trzy" - cyfrą 3. Dz. komponuje szlaczki, tworzy przedmioty, wypełnia klockami kontury. Tworzy zbiory klocków w zakresie trzech i podpisuje je cyframi. Wykleja cyfrę 3 z plasteliny. 3. Poznawanie możliwości posługiwania się wyrazem "nie", jako logicznym zaprzeczeniem określonej cechy. Badanie czy zbiory są: równoliczne- nierównoliczne, jednorodne-różnorodne. Dz. dzieli zwierzęta na fruwające i niefruwające, pojazdy pływające i niepływające, itp. Uświadamia sobie, że liczebność zbioru nie jest zależna od wielkości elementów i przestrzeni jaką zajmują. 4. Posługiwanie się liczebnikami głównymi. Liczenie wstecz. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "cztery" - cyfrą 4. Dz. zauważa niezależność liczby elementów w zbiorze od sposobu liczenia Przyporządkowuje każdemu przedmiotowi dokładnie jeden liczebnik. Wyszukuje w sali przedmioty których jest cztery i podpisuje cyfrą 4. Wyszywa cyfrę ze sznurka. Grudzień 1. Klasyfikowanie przedmiotów ze względu na dwie cechy jednocześnie. Przygotowanie do zrozumienia części wspólnej zbiorów. Zapoznanie z liczebnikiem porządkowym "pierwszy". Dz. określa, które przedmioty spełniają dwa przyjęte przez nas warunki. Posługuje się liczebnikiem porządkowym "pierwszy" określając kolejność wykonywanych czynności. 2. Wyodrębnianie zbiorów o określonej liczbie elementów i sprawdzanie przez przeliczanie różnymi sposobami. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "pięć" - cyfrą 5. Dz. zaczyna liczyć z dowolnego punktu, parami, kolorami, układów w rzędach, w szeregach, w kole. Podpisuje te figury, których jest 5. Układa cyfrę z klocków. 3. Sprawne posługiwanie się nazwą kula. Zapoznanie z liczebnikiem porządkowym "drugi". Dz. określa cechy kuli, potrafi wyszukać ją w sali. Posługuje się liczebnikiem "pierwszy", "drugi", określając kolejność wykonywanych czynności. 4. Porównywanie zbiorów przez łączenie elementów jednego zbioru z elementami drugiego. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "sześć" - cyfrą 6. Dz. łączy elementy zbiorów za pomocą linii, strzałek, tasiemek. itp. Przelicza podane elementy i podpisuje cyfrą 6. Wykleja kontur cyfry skrawkami papieru. Styczeń 1. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "trzeci". Coraz dokładniejsza oce-na małych różnic wagowych za pomocą wagi szalkowej z wykorzystaniem wspólnej miary. Dz. posługuje się liczebnikiem "trzeci" podczas wykonywania czynności manipulacyjnych. Sprawnie posługuje się pojęciami: cięższy od, lżejszy od, tyle samo. 2. Zdobywanie doświadczeń sprzyjających porównywaniu przedmiotów i wytworzenie przekonania, że ciężar przedmiotów nie zawsze zależy od ich wielkości. Zapoznanie dzieci ze znakiem mniejszości <. Dz. poprawnie stosuje pojęcia: tak samo ciężki (lekki), waży tyle samo, nieco cięższy, nieco lżejszy, itp. Posługuje się znakiem < w trakcie porównywania. 3. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "czwarty". Coraz dokładniejsze porównywanie pojemności naczyń za pomocą dowolnie obranej miary. Dz. posługuje się liczebnikami porządkowymi w zakresie czterech. Porównuje pojemność naczyń przy przelewaniu płynu i przesypywaniu ciał sypkich. Sprawdza ile szklanek wody zmieści się w wazonie szerokim, ale niskim, a ile w wazonie wysokim i wąskim. 4. Odmierzanie i porównywanie poziomu płynu w naczyniach o różnej wielkości i kształcie. Zapoznanie dzieci ze znakiem większości >. Dz. posługuje się określeniami: tyle samo, więcej, mniej, za mało, za dużo, trzeba odlać, trzeba dolać w trakcie wykonywania doświadczeń. Posługuje się znakiem > w trakcie porównywania. Tworzy działania 4 >2, 1< 3 itp. i odczytuje je. 5. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "piąty". Rozumienie pojęć i posługiwanie się określeniami pojemności. Dz. przelicza kolejność wykonywanych czynności posługując się liczebnikami porządkowymi w zakresie pięciu. Posługuje się określeniami: naczynie nie jest jeszcze pełne, jest mniej niż połowa kubka, prawie pełny, niepełny. Luty 1.Poprawne wyodrębnianie z określonej całości (zbioru) - części (podzbioru ).Posługiwanie się przy klasyfikacji treściami, w których występuje rozumienie prostych pojęć. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "zero" - cyfrą 0. Dz. rozumie proste pojęcia ogólne (nadrzędne) i szczegółowe (podrzędne), np. podział pojazdów na lądowe, wodne i powietrzne. Podpisuje cyfrą zbiory puste. 2. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "szósty". Zdobywanie doświadczeń sprzyjających porównywaniu czasu wykonywanych czynności. Dz. określa kolejność przedmiotów za pomocą liczebników porządkowych w zakresie sześciu. Stosuje określenia: długo- dłużej, krótko- krócej, teraz- przedtem, potem- najpierw, szybko- wolno, np.: teraz ułożymy klocki, które przedtem zostały rozsypane. 3. Sprawne posługiwanie się nazwą sześcian. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "siedem" - cyfrą 7. Dz. wyszukuje w sali przedmioty o kształcie sześcianu, nazywa je i określa charakterystyczne cechy sześcianu. Przelicza liczbę ścianek. Wyszukuje w sali przedmioty, których jest siedem, podpisuje je kartonikami z cyfrą 7 oraz wygina kształt cyfry z miękkiego drutu. 4. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "siódmy". Poprawne posługiwanie się pojęciami określającymi pory doby: rano, południe, wieczór, noc, w czasie opowiadania o naszym życiu. Dz. określa kolejność wykonywanych czynności za pomocą liczebników porządkowych w zakresie siedmiu. Rozumie następstwo dnia i nocy- w dzień bawimy się w nocy śpimy- określa wygląd słońca i jego położenia w kolejnych porach dnia i związaną z tym długością cienia. Marzec 1. Określanie i porównywanie czasu trwania różnych czynności. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "osiem" - cyfrą 8. Dz. obserwuje przesuwanie się wskazówek zegara na tarczy "stąd- dotąd", rozumie szybsze upływanie minut niż godzin. Wyszukuje cyfrę 8 wśród innych cyfr. Wykleja kształt cyfry z plasteliny. 2. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "ósmy". Poprawne posługiwanie się określeniami: dziś, wczoraj, jutro. Dz. posługuje się liczebnikami porządkowymi w zakresie ośmiu w trakcie wykonywania czynności manipulacyjnych. Stosuje określenia w czasie rozmów na temat minionych zdarzeń (wczoraj), dziejących się aktualnie (dzisiaj), mających nastąpić (jutro). 3. Doskonalenie spostrzegania i rozpoznawania kształtu figur geometrycznych płaskich i przestrzennych. Zapoznanie dzieci z graficznym symbolem liczby "dziewięć" - cyfrą 9. Dz. określa kształt podanego przedmiotu. Kojarzy figury z przedmiotami codziennego użytku. Wyodrębnia wybraną figurę z tła. Wyszukuje cyfrę 9 wśród innych cyfr. Wie że odwrócona cyfra 9 jest cyfrą 6. 4. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "dziewiąty". Posługiwanie się nazwami dni tygodnia z zachowaniem właściwej kolejności. Dz. posługuje się liczebnikami porządkowymi w zakresie dziewięciu podczas układania zabawek. Rozumie następstwo dni. Nazywa poszczególne dni tygodnia. 5. Odwzorowywanie kształtu poznanych figur. Zapoznanie dzieci ze znakiem matematycznym =. Stosowanie go w praktycznym działaniu. Dz. rysuje figury odręcznie lub przy pomocy szablonów, wycina, lepi z plasteliny, itp. Rozumie znaczenie znaku =. Odczytuje działania: 2=2- dwa równa się dwa, itp. Kwiecień 1. Zapoznanie dzieci z liczebnikiem porządkowym "dziesięć". Zapoznanie dzieci ze znakiem matematycznym +. Stosowanie go w trakcie rozwiązywania zadań. Dz. potra-fi określić liczbę porządkową podanego przedmiotu. Określić np. jaki przedmiot jest czwarty z kolei. Wie że liczba porządkowa zmienia się w zależności od kierunku licze-nia. Układa zadania matematyczne do działań tekstowych wykorzystując znaki =, +. 2. Osłuchiwanie się z nazwami miesięcy, zapamiętanie nazwy aktualnego miesiąca. Rozwiązywanie zadań tekstowych z zastosowaniem znaków matematycznych =, +. Dz. nazywa poszczególne miesiące układając klocki w kolorach odpowiednich do pór roku, które reprezentują. Układa zadanie do działania: 2+3=5. Układa działanie do zadania: Kasia zerwała 3 kwiatki i dała mamie. potem zerwała jeszcze dwa. Ile kwiatków dała mamie? 3. Doliczanie i odliczanie jako praktyczna czynność dodawania w zakresie dziesięciu. Zapoznanie dzieci ze znakiem matematycznym -. Stosowanie go w działaniu praktycznym. Dz. Rozwiązuje zadanie: Ania miała 4 cukierki. Zjadła 2. Ile jej zostało cukierków? Układa działanie do podanego zadania 4-2=2. Układa zadanie do działania: 5-2=3. Odejmuje w pamięci lub na liczmanach. 4. Odwzorowywanie i odtwarzanie liczebności zbiorów za pomocą liczmanów, dźwięków, ruchów oraz umówionych znaków. Porównywanie liczb z użyciem znaków matematycznych: <, >, =. Dz. podskakuje tyle razy ile kółek jest w obręczy. Układa tyle liczmanów ile ptaków siedzi na gałęzi, itp. Porównuje ze sobą podane liczby wstawiając odpowiedni znak. Maj 1. Określanie i porównywanie czasu trwania różnych czynności przy zastosowaniu klepsydry. Rozwiązywanie prostych działań matematycznych z użyciem znaków: +, - =. Dz. obserwuje przesypywanie się piasku w klepsydrze podczas przenoszenia klocków w inne miejsce. Obserwując klepsydrę próbuje zdążyć ułożyć puzzle, itp. Rozwiązuje zadania w pamięci lub z użyciem liczmanów. 2. Porównywanie liczb z użyciem znaków: <, >, =. Określanie i porównywanie czasu trwania różnych czynności przy zastosowaniu zegara tarczowego i elektronicznego. Dz. potrafi użyć znaków do zapisania zadania. Ola ma 4 kwiaty, a Hania 2. Która dziewczynka ma więcej kwiatów? Jaki znak postawisz między dziewczynkami? Określa czas posługując się zegarem tarczowym i elektronicznym. 3. Obserwowanie przesuwania się podziałki czasowej na minutniku przy odmierzaniu czasu trwania różnych czynności i zajęć. Rozwiązywanie prostych działań matematycznych z zastosowaniem znaków matematycznych. Dz. pilnuje żeby wykonać określoną czynność w wyznaczonym czasie. Stara się rozwiązać zadanie matematyczne w czasie określonym na minutniku. 4. Próby odczytywania na zegarze tarczowym pełnych godzin i rozumienie oraz odczuwanie krótkich odcinków czasowych. Rozwiązywanie prostych zadań tekstowych. Dz. rozumie kiedy minęło 5 minut, 10 minut. Odczytuje na zegarze aktualną godzinę. Rozwiązuje zadania i zapisuje za pomocą cyfr i znaków matematycznych działanie i wynik. Rozwiązuje w pamięci. Czerwiec 1. Posługiwanie się nazwami pór roku. Wiązanie nazwy pory roku z jej charakterystycznymi cechami. Rozwiązywanie prostych zadań tekstowych. Dz. dostrzega i rozumie następowanie pór roku. Nazywa je kolejno. Zapisuje działanie do podanego zadania. 2. Odróżnianie zdań prawdziwych od nieprawdziwych. Wprowadzenie oznaczeń cyfrowych: 1-prawda, 0- nieprawda. Rozwiązywanie prostych zadań tekstowych. Dz. ocenia zdanie i określa czy jest ono prawdziwe czy nieprawdziwe słownie lub za pomocą oznaczeń. Rozwiązuje zadania w zakresie dziesięciu. 3. Próby układania jednej figury z kilku innych figur. Tworzenie układów przestrzennych. Układanie prostych opowiadań matematycznych do podanej formuły matematycznej. Dz. umie ułożyć kwadrat z dwóch trójkątów prostokątnych lub czterech równobocznych. Próbuje zadać pytanie do swojego zadania. Opracowanie: Krystyna Materna Nauczyciel Miejskiego Przedszkola Nr 1 "BAJKA" 12-100 Szczytno ul. Pasymska 21 O Profesorze - Napisz do Nas - Reklama - Polityka prywatności - Najczęściej zadawane pytania - Zgłoś błąd