3. Modele zarządzania
Modele prezentują w sposób kompleksowy fenomen organizacji poprzez identyfikowanie głównych elementów oraz relacji pomiędzy nimi zachodzących.
Rys. Szkic konkurujących modelów w zarządzaniu.
Model racjonalny:
F. Taylor (naukowa teoria zarządzania)
Bracia Gilberth (metody analizy przebiegu pracy)
Badania operacyjne (modelowanie matematyczne)
Pięć pryncypiów:
wykorzystywanie sprawnościowych metod pracy,
szczegółowy podział pracy,
scentralizowane planowanie oraz kontrola,
niski poziom współuczestnictwa pracowników,
nastawienie na sprawność techniczną.
Np.: praca na stanowiskach bankowych odpowiedzialnych za obsługę standardowych transakcji ( posługiwanie kolejnymi poleceniami na ekranie komputera).
Model procesów wewnętrznych
M. Weber (biurokracja)
H. Fayol (zarządzanie administratywne)
Główne pryncypia:
Biurokracja (organizacja jest systemem w którym od ludzi oczekuje się przestrzegania ściśle określonych zasad i procedur raczej niż kierowania się własnymi osądami),
Zarządzanie administratywne ( zarządzanie jest wykorzystywaniem instytucji oraz poleceń raczej niż poleganiem na osobistych kwalifikacjach pracowników),
Pracownicy wykonują przewidywalne oraz powtarzalne zadania pod ścisłym nadzorem przełożonych.
Przykład. Restauracje McDonald's
Model stosunków współdziałania
M. Parker Follet
E. Mayo
Główne pryncypia:
znaczenie stosunków społecznych w organizacji dla jej efektywności
wykorzystywanie mechanizmów socjologiczno - psychologicznych w zarządzaniu organizacjami.
Model systemowy
Ludwik von Bertelanffy: systemem jest zbiorem elementów wzajemnie powiązanych ze sobą i z otoczeniem.
W. R. Ashby systemem jest wykaz zmiennych, przy czym obiekt zawiera nie mniej nieskończenie wiele zmiennych, a więc nie mniej niż nieskończenie wiele systemów.
Główne pryncypia:
Organizacja powinna ustawicznie dopasowywać swoje cele i plany do zmienne go otoczenia,
Konieczność odnalezienie nowych dróg motywowania ludzi do działania w turbulentnym otoczeniu biznesowym.
Rys. System organizacyjny.
Perspektywa unitarna ogólny cel organizacji pokrywa się z celami jej poszczególnych członków
Perspektywa pluralistyczna organizacja jest koalicją różnych grup interesów, mających często różne cele.
Perspektywa krytyczna
Krytyka szkoły unitarnej za nieuwzględniane polityki w analizie organizacji, oraz szkoły pluralistycznej za nieuwzględnianie różnic w rozkładzie władzy pomiędzy poszczególnymi grupami interesów.