Dorota Szablicka

Kierunek-Technik Weterynarii

Postępowanie sanitarno-weterynaryjne w przypadku szelestnicy

1.Zakłady higieny weterynaryjnej lub inne uprawnione laboratoria, w tym Państwowy Instytut Weterynaryjny, niezwłocznie powiadamiają o wykryciu w badanym materiale biologicznego czynnika chorobotwórczego powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce pobrania materiału.

2. Powiadomienie, powinno zawierać w szczególności:

  1)   nazwę biologicznego czynnika chorobotwórczego;

  2)   gatunek zwierzęcia albo rodzaj środka spożywczego pochodzenia zwierzęcego, z którego pobrano materiał;

  3)   zastosowane metody badań laboratoryjnych i uzyskane wyniki;

  4)   określenie miejsca lub adres pobrania materiału.

3. W powiadomieniu, powinny znaleźć się również informacje dotyczące liczby zwierząt wrażliwych przebywających w gospodarstwie, w którym pobrano materiał, albo dotyczące wagi lub partii produkcyjnej środka spożywczego, z którego pobrano materiał - jeżeli jest to możliwe.

 O wystąpieniu choroby lub wykryciu biologicznego czynnika chorobotwórczego powiatowy lekarz weterynarii powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.

 W przypadku wystąpienia choroby podlegającej obowiązkowi zwalczania, będącej zoonozą, lub wykrycia biologicznego czynnika chorobotwórczego wymienionego w pkt 1, 6 i 10 części III załącznika do rozporządzenia, powiatowy lekarz weterynarii podejmuje czynności określone w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. 1)przeprowadza:

a)  dochodzenie epizootyczne,

b)  badanie kliniczne zwierząt podejrzanych o chorobę

2)   pobiera próbki, zabezpiecza je, znakuje i przesyła do laboratorium w celu wykonania badań laboratoryjnych.

Powiatowy lekarz weterynarii do czasu uzyskania wyników badań laboratoryjnych:

  1)   obejmuje stado nadzorem;

  2)   nakazuje:

a)  odosobnienie w stadzie zwierząt podejrzanych o chorobę,

b)  oddzielne gromadzenie mleka pozyskiwanego od zwierząt podejrzanych o chorobę;

  3)   zakazuje:

a)  przemieszczania zwierząt do oraz ze stada,

b)  uboju zwierząt podejrzanych o chorobę,

c)  przeprowadzania sekcji zwłok zwierzęcych;

  4)   powiadamia o podejrzeniu wystąpienia choroby:

a)  państwowego powiatowego inspektora sanitarnego,

b)  podmiot skupujący mleko.

W ramach czynności mających na celu wykrycie albo wykluczenie choroby powiatowy lekarz weterynarii może, jeżeli to konieczne, przeprowadzić sekcję zwłok zwierzęcych.

Na podstawie tych czynności wyklucza albo stwierdza chorobę.

Szelestnica, ostra choroba zakaźna przeżuwaczy wywoływana przez laseczki z rodzaju Clostridium. Zwierzęta zakażają się drogą pokarmową, najczęściej na pastwiskach. Zarazki z przewodu pokarmowego wraz z krwią przedostają się do mięśni, gdzie mnożą się powodując zmiany zwyrodnieniowe i powstawanie gazowych obrzęków. Okres wylęgania trwa 1-3 dni, choroba trwa średnio 2 dni i kończy się zazwyczaj śmiercią zwierzęcia.

Charakterystycznym objawem szelestnicy są obrzęki mięśni okolicy lędźwiowej i mięśni pośladkowych wydające szeleszczący odgłos przy uciskaniu. Chorobie towarzyszy znaczne powiększenie węzłów chłonnych, przyspieszenie akcji serca i duszność. Leczenie polega na naciskaniu miejsc, w których wystąpił obrzęk, i przemywaniu ich środkami utleniającymi. Podaje się również antybiotyki.

PRZYCZYNY
Choroba zakaźna spowodowana zarażeniem laseczką szelestnicy Clostridium chauvoei, najczęściej przez przewód pokarmowy.

OBJAWY KLINICZNE
Po okresie wylęgania 1-6 dni szeleszczące obrzęki, najczęściej w okolicach mięśni pośladkowych i lędźwiowych. Obrzęki węzłów chłonnych, wzrost ciepłoty ciała, tętna, duszność, kulawizny. W ciągu kilku dni od chwili wystąpienia obrzęków następuje śmierć zwierzęcia.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Galaretowate nacieki z wybroczynami i pęcherzykami gazu w tkance podskórnej. Krew jest skrzepła. Charakterystyczny zapach brudnobrązowych przekrojów mięśni przypominający zjełczałe masło. Zwyrodnienie mięśnia sercowego, obrzęk płuc, ogniska martwicze w wątrobie, nerkach, przekrwienie błon śluzowych jelit.

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Badanie bakteriologiczne (bakterioskopowe i hodowlane). Próba biologiczna na świnkach morskich.

LECZENIE
Mało skuteczne. Nacinać obrzęki i przemywać nacięcia 2-3% wodą utlenioną. Pozajelitowe podać antybiotyki – Penicillinum 30 000 j.m./kg m.c., część tej dawki w formie nastrzyknięć obrzękłych miejsc.

ZAPOBIEGANIE l ZWALCZANIE
Choroba zwalczana z urzędu. Zapobieganie i zwalczanie zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami.

 Za niezdatne do spożycia uznaje się:

• mięso pochodzące od zwierzęcia, u którego stwierdzono szelestnicę