WYKŁAD – O OSOBIE MARII PAWLIKOWSKIEJ JASNORZEWSKIEJ
Rodzina Kossaków.
Maria Pawlikowska Jasnorzewska urodziła się 24.11.1891 r. w KRAKOWIE. Jej ojcem był Wojciech, a dziadkiem – Juliusz KOSSAK. Siostrą Marii była pisarka satyryczna – MAGDALENA SAMOZWANIEC, autorka znanej parodii „Trędowatej”, pt: „NA USTACH GRZECHU. POWIEŚĆ Z ŻYCIA WYŻSZYCH SFER TOWARZYSKICH” oraz książki o sławnej siostrze, pt: „ZALOTNICA NIEBIESKA”.
Oboje rodziców wywodzili się ze szlachty. Ich dworek – KOSSAKÓWKA – był miejscem częstych spotkań środowiska artystycznego. Pawlikowska wychowywała się więc w rodzinie i otoczeniu artystów.
Edukacja poetki.
Poetka odebrała staranną edukację domową. Samodzielnie studiowała przyrodoznawstwo, filozofię i literaturę. Przez pewien czas uczęszczała jako wolny słuchacz na krakowska Akademię Sztuk Pięknych – wychowanie wśród malarzy batalistycznych zaowocowało kolejnym talentem w rodzie. Studiów nie ukończyła, ale bardzo ładnie malowała.
Małżeństwa Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej i jej podróże po świecie.
Maria Pawlikowska Jasnorzewska miała w sumie trzech mężów. Niestety większość jej związków nie można uznać za udane.
Jej pierwszym mężem był oficer austriacki – WŁADYSŁAW BZOWSKI, z którym rozwiodla się by poślubić JANA PAWLIKOWSKIEGO – syna jednego z polskich taterników. Jednak i to małżeństwo (trwające do 1929r.) nie dało jej szczęścia.
Trzecim mężem, z którym została już do końca swojego życia był JERZY STEFAN JASNORZEWSKI – oficer lotnictwa. Poznała go w 1927 roku podczas swoich licznych podróży, które odbywała z uwagi na koligacje rodzinne. Była m. in. We Włoszech, Rumunii, Turcji, Afryce.
We wrześniu 1939 r, wraz z trzecim mężem opuściła Polskę i przebywała najpierw we Francji, a potem w Anglii.
Cierpiała na nieuleczalną chorobę, przez co ostatnie miesiące życia spędziła w szpitalu. Zmarła na raka 9.07.1945 r. w Manchesterze.
Powiązania ze Skamandrem.
Jeśli chodzi o ugrupowanie poetyckie dwudziestolecia to Pawlikowska nie należała bezpośrednio do żadnego z nich, ale związana była luźno ze SKAMANDRYTAMI, od których przejęła pewne cechy poetyki takie jak: witalizm, żywiołowość, zainteresowanie powszedniością i codziennością. Częstokroć zresztą nazywano ją „PIERWSZĄ DAMĄ SKAMANDRA”.
Twórczość
Debiutowała poetycko tomem Niebieskie migdały w 1922 roku. Do wybuchu wojny wydała dwanaście kolejnych tomików, spośród których najbardziej znane są Różowa magia (1924) oraz Pocałunki (1926). Oprócz twórczości poetyckiej w jej dorobku znajdują się także dramaty, m.in. Mrówki (wyst. 1936), Baba-Dziwo (wyst. 1938), z których tylko kilka ukazało się na scenie, a także proza poetycka – Szkicownik poetycki (1939) .
Nazywana jest ona polska Safoną lub gwiazdą poezji polskiej. Jej teksty poruszają i inspirują innych twórców także dzisiaj.