Polityka społeczna i gospodarcza
Keynes zanegował twierdzenie, że w gospodarce zawsze działają mechanizmy rynkowe.
Odrzucił także tezę, ze podaż stwarza sobie popyt.
Dowodził, że obniżka płac w obronie zysków prowadzi w skali gospodarki do obniżenia się popytu na produkty i usługi wytwarzane przez przedsiębiorstwa.
To z kolei prowadzi do spadku zysku firm.
Zgodnie z teorią Keynesa aby zapewnić stały rozwój gospodarczy należy pobudzić globalny popyt.
W związku z tym, wg. Keynesa niezbędna jest interwencja państwa w gospodarkę, zwiększenie progresji opodatkowania, manipulacja wydatkami rządowymi, zwiększenie zasobów pieniądza w okresie dekoniunktury.
Monetaryści zalecali zwiększenie podaży pieniądza wraz z tempem rozwoju gospodarczego co przeciwdziałać miało inflacji.
Dodatkowo ekonomia monetarna zaleca oddziaływanie na podaż a nie na popyt zakładając, że gospodarka jest stabilna w dłuższym okresie.
Główny cel polityki gospodarczej wg. monetarystów to zapewnienie harmonijnego wzrostu gospodarczego poprzez stabilność cen i niską inflację.
Monetaryści zgadzali się z keynesistami, że w krótkim okresie aktywna polityka fiskalna może doprowadzić do zwiększania produkcji i zatrudnienia, jednak rządy nie powinny jej prowadzić bo w długim okresie produkcja i zatrudnienie prowadzą do poziomu pierwotnego a gospodarka za krótki okres ożywienia zapłaci cenę w postaci wysokiej inflacji w długim okresie.
Przedstawiciel doktryny państwa dobrobytu to: G. Myrdal.
Popytowe podejście do zmian PKB reprezentuje: keynesizm.
Oddziaływanie banku centralnego na podaż pieniądza i stopy procentowe to: polityka pieniężna.
Operacje kupna-sprzedaży między bakiem centralnym a bankiem komercyjnym to: operacje otwartego rynku.
Rada polityki składa się z 9 członków wybieranych w różnej liczbie przez: Sejm, Senat, prezydenta.
Kandydaci do RPP muszą spełniać kryterium: apolityczności i wykształcenia ekonomicznego.
Najważniejszym celem polityki pieniężnej w Polsce jest zapewnienie stabilnego poziomu cen.
W 1924 utworzono Bank Polski. Nową walutą był złoty polski.
Bank centralny pełni funkcje: emisja pieniądza, bank banków, bank skarbu państwa.
Obowiązek banków komercyjnych wyrażona w złotych część środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, utrzymywana na rachunkach w NBP to rezerwa obowiązkowa, która jest oprocentowana.
Cel inflacyjny w Polsce od 2004 r. wynosi 2,5 %
Strategia polityki pieniężnej w Polsce realizowana przez NBP to strategia Bezpośredniego Celu Inflacyjnego (BCI)
Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat.
Typy inflacji: popytowa, kosztowa, popytowo-kosztowa.
Stopy procentowe pełnią w polityce gospodarczej funkcje bodźca oraz wskaźnika.
Podwyższenie stopy procentowej oznacza spadek popytu na kredyty, natomiast obniżenie prowadzi do wzrostu popytu na kredyty.
Polityka fiskalna sprawuje w gospodarce następujące funkcje: alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna.
Aktywną polityka fiskalna zaleca: keynesizm.
Cele podatków: fiskalny, gospodarczy, społeczny.
Antymotywacyjny wpływ podatków na rozmiary działalności gospodarczej obrazuje krzywa Laffera.
Policy mix to koordynacja polityki pieniężnej i budżetowej w strefie euro.
Wśród dochodów budżetowych z tytułu podatków najwięcej dochodów wpływa z: podatku od towarów i usług (VAT)
W sytuacji wzrostu inflacji bank centralny zacieśnia politykę pieniężną.
Główna przyczyną długu publicznego jest nadmierne zadłużanie się państwa.
Sposoby wali z deficytem budżetowym to: emisja obligacji, zmniejszenie wydatków państwa, podwyżka podatków.
Tzw. kotwice planu Balcerowicza to: wysokie stopy procentowe, nie pełna waloryzacja rent i emerytur, popiwek, sztywny kurs walutowy.
W 1989 ustalono sztywny kurs dolara do złotego.
W 1991 zmieniono sposób kształtowania kursu złotego – tzw. koszyk walut, który do końca 1998 składał się z dolara, marki, funta, franka szwajcarskiego, franka francuskiego. W 1999 zawartość koszyka ograniczono do dolara i euro.
Rodzaje prywatyzacji: bezpośrednia i pośrednia.
Tzw. pieniężne kryteria konwergencji to: długoterminowa stopa procentowa, niska stopa inflacji.
Z kolei kryteria fiskalne to: dług publiczny i deficyt budżetowy.
W 1995 przeprowadzono ekwiwalentną denominację waluty narodowej, w relacji 1 nowy zł = 10 000 starych zł.
Czynniki długookresowego wzrostu PKB: postęp technologiczny i zasoby materialne.
Miarą rozwoju gospodarczego jest: HDI