SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Umowa spółki komandytowej. Sporządzana w formie aktu notarialnego powinna zawierać:
firmę i siedzibę spółki,
przedmiot działalności spółki,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa”, (sp. k.). Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Firma spółki komandytowej musi zawierać nazwisko lub firmę (nazwę) przynajmniej jednego z jej komplementariuszy, stąd też spółki komandytowe, których komplementariuszami są spółki z o. o. miewają czasem zadziwiająco długie firmy. Przykładem jest: Zielona Kaskada. „Nero - Development" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Romanowski, Kiljańczyk i Partnerzy Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka komandytowa. Firma tej spółki składa się z aż 173 znaków (ze spacjami).
Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłoszenie sp.k. powinno zawierać:
firmę, siedzibę i adres spółki,
przedmiot działalności spółki,
nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki, zaznaczenie tej okoliczności,
sumę komandytową.
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania tylko do określonej w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej, wolny jest natomiast od odpowiedzialności w zakresie wniesionego wkładu przez niego do spółki. Jeżeli wkład komandytariusza jest równy sumie komandytowej lub od niej większy, nie ponosi on w praktyce żadnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki wobec wierzycieli.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (odpowiedzialność bez ograniczeń). Odpowiedzialność komplementariusza za zobowiązania spółki została ukształtowana w analogiczny sposób jak odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej, jest zatem nieograniczona, osobista, solidarna i subsydiarna. Komplementariusz jest wspólnikiem aktywnym, który prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz.
Spółkę reprezentują co do zasady komplementariusze, którzy na mocy umowy spółki lub prawomocnego orzeczenia sądu nie zostali pozbawieni prawa do reprezentowania spółki. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik – na podstawie upoważnienia udzielonego przez komplementariuszy. Jeżeli komandytariusz dokonał w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, przekroczył jego zakres, albo nie ma go wcale, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia – tak samo jak komplementariusz
Prawo indywidualnej kontroli spółki
Komandytariuszowi przysługuje to prawo w węższym zakresie niż w przypadku wspólnika spółki jawnej. Komandytariusz kontroluje jedynie rzetelność dokumentów spółki. Może domagać się:
odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy,
przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.
Prawo to nie może zostać ograniczone przez umowę spółki
Prowadzenie spraw spółki
Komandytariusz nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności wymagana jest jednak zgoda komandytariusza.
Umowa spółki może prawo prowadzenia spraw spółki uregulować szerzej (pełne prawo do prowadzenia spraw) lub w sposób węższy (wyłączenie prawa prowadzenia spraw spółki).
Prawo do prowadzenia spraw spółki nie przechodzi na nowego nabywcę w przypadku zbycia ogółu praw i obowiązków przez komandytariusza.
Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej. Zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego do wartości umówionego wkładu. W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu.
W postępowaniu likwidacyjnym spółki komandytowej znajdują zastosowanie przepisy dotyczące likwidacji spółki jawnej. Zdarzenia powodujące rozwiązanie spółki komandytowej to:
przyczyny opisane w umowie spółki (np. upływ okresu czasu, na który umowa została zawarta, lub osiągnięcie celu gospodarczego, którego osiągnięciu miała służyć zawarta umowa spółki)
jednomyślna uchwała wspólników,
ogłoszenie upadłości spółki,
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub przez wierzyciela wspólnika,
prawomocne orzeczenie sądu
Śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości
Uwaga! Śmierć komplementariusza jest przyczyną rozwiązania umowy spółki. Ogłoszenie upadłości wspólnika jest przyczyną rozwiązania spółki komandytowej bez względu na fakt, czy dotyczy komandytariusza, czy komplementariusza. Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw. Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców komandytariusza. Podział udziału komandytariusza w majątku spółki między spadkobierców jest skuteczny wobec spółki wyłącznie za zgodą pozostałych wspólników.
Umowa spółki komandytowej ulega rozwiązaniu także wtedy, gdy w spółce pozostał jeden wspólnik (bez znaczenia, czy jest nim komplementariusz, czy komandytariusz. Z faktu, że w spółce komandytowej musi być co najmniej jednej komplementariusz, wynika, iż spółka ulega rozwiązaniu również, gdy pozostali w niej sami komandytariusze.
Zalety spółki komandytowej
Jednokrotne opodatkowanie zysków spółki, w przeciwieństwie do spółki z o.o. lub akcyjnej.
Możliwość wyboru przez wspólników w spółce, będących osobami fizycznymi, opodatkowania dochodów ze spółki stawką liniową 19%.
Ograniczenie odpowiedzialności wspólników – komandytariuszy do wysokości sumy komandytowej, a w przypadku wniesienia przez nich wkładów co najmniej w równych wysokości sumy komandytowej całkowite wyłączenie ich odpowiedzialności osobistej.
Możliwość uczynienia komplementariuszem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej w celu wyeliminowania osobistej odpowiedzialności osób fizycznych.
Elastyczność konstrukcji – bardzo szerokie możliwości modyfikowania postanowień ustawowych.
Elastyczność dysponowania zyskiem spółki, w tym możliwość podjęcia uchwał o wypłacie zaliczek na poczet zysku w czasie trwania roku obrotowego.
Brak zależności pomiędzy wysokością wniesionego wkładu a wysokością udziału w zysku i kwocie likwidacyjnej.
Brak wymogu minimalnego kapitału zakładowego.
Możliwość bieżącego rozliczania przez wspólników dochodów i strat spółki ze stratami i dochodami z innych przedsięwzięć gospodarczych.
Możliwość dokonania podziału ról w spółce – na wspólników prowadzących sprawy spółki (komplementariuszy) i wspólników nadzorujących (komandytariuszy).
Wady spółki komandytowej:
Konieczność sporządzenia umowy w postaci aktu notarialnego (wysokie koszty);
Rachunkowość może być prowadzona wyłącznie na zasadach ustawy o rachunkowości (księgowość pełna) co jest szczególnie uciążliwe przy małym rozmiarze działalności
Niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych.