6.06.2015 zerówka 1D
Rejestracja związków międzygminnych – dokonuje tego minister właściwy ds. administracji
Związki międzygminne – forma publiczno-prawna wykonywania zadań.
KONCEPCJE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO:
naturalistyczna – gmina jest starsza od państwa, a zatem pastwo wywodzi swój byt od gminy a nie odwrotnie. Zrodziła się na gruncie idei prawa natury a także ideologii Rewolucji Francuskiej.
państwowa – na jej gruncie została sformułowana konstytucja kwietniowa z 1935r. Zgodnie z jej art. 75 samorząd gminy, powiatowy wojewódzki urzeczywistniają zadania administracji państwowej.
polityczna – chodzi tu przede wszystkim o honorowe uczestnictwo osób fizycznych w wykonywaniu zadań publicznych.
w znaczeniu prawnym – korporacyjnym – samorząd terytorialny jest określany jako wykonywanie zadań publicznych przez odrębne od państwa podmioty, które w swojej działalności nie podlegają żadnej ingerencji ze strony państwowej.
SAMORZĄD TERYTORIALNY A ZASADA SUBSYDIARNOŚCI
Odwołanie się do zasady subsydiarności ma istotne znaczenie z punktu widzenia realizacji zadań przez państwo i samorząd terytorialny.
Ogólnie rzecz ujmując – idea subsydiarności powstała w starożytności (Arystoteles, Tomasz z Akwinu), a następnie rozwinięta w encyklikach papieskich, m.in.
-Piusa XI quadragessimo anno - wspólnota wyższego stopnia (państwo) może podejmować te działania, które nie jest w stanie zrealizować wspólnota niższego stopnia.
- Jana Pawła II centessimus annus , zgodnie z którą wspólnota wyższego stopnia (państwo) realizuje zadania, których nie jest w stanie zrealizować wspólnota niższego stopnia.
Tak na marginesie : Samorząd terytorialny jest również elementem społeczeństwa obywatelskiego- jest jego egzemplifikacją , ponieważ jest ono zespołem praw i instytucji działających w państwie wraz z samorządem terytorialnym .
SAMORZĄD A ZASADA PROPORCJONALNOŚCI
Organ nadzoru nad samorządem terytorialnym może stosować tylko takie środki nadzoru i tylko w takich sytuacjach, o których mówi przepis prawa.
SAMORZĄD TERYTORIALNY NIE JEST JEDNOSTKĄ AUTONOMICZNĄ W PAŃSTWIE! – ponieważ wykonuje zadania publiczne na zasadzie decentralizacji.
Nie jest on tożsamy z pojęciem decentralizacji, która jest pojęciem szerszym ! Jest jednym z typów decentralizacji.
Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi weryfikacyjnemu , którego podstawowym kryterium jest kryterium zgodności z prawem.
USTRÓJ I ZADANIA SAMORZĄDU GMINNEGO
Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową.
Upodmiotowienie gminy nastąpiło w skutek przyznania jej osobowości prawnej. Osobowość prawną gmina nabywa z mocy samego prawa (bo są różne sposoby nabywania tej osobowości, np. poprzez akt rejestracji).
Ta sama gmina może tworzyć związki międzygminne, które nabywają osobowość prawną poprzez wpis do rejestru.
Osobowość prawną gminy można rozumieć :
a) publicznoprawnie - jako podmiot prawa publicznego została powołana do realizacji zadań publicznych.
b) prywatnoprawnie- jako podmiot prawa prywatnego zarządza mieniem gminnym, występuje w procesie sądowym – może pozywać, być pozywana.
Kompetencje organów gminy:
Organami gminy są:
a) Rada gminy jako organ stanowiący i kontrolny. Jej kompetencją jest podejmowanie uchwał w różnych sprawach należących do właściwości gminy. Uchwały te mogą mieć różny charakter prawny, np.
- o charakterze organizacyjno-ustrojowym – uchwalanie statutu gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, aktów prawa miejscowego
- o charakterze finansowym – uchwalanie budżetu gminy
- o charakterze gospodarczym
-o charakterze administracyjnym- dotyczące wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej, uchwały porządkowe, nadawanie nazw ulicom/placom
- jednostkowe – nadawanie osobie fizycznej statusu honorowego obywatela gminy
-procesowe – dotyczące zaskarżenia do sądu administracyjnego rozstrzygnięć nadzorczych
b) wójt (burmistrz, prezydent) jako organ wykonawczy. Jeżeli chodzi o kompetencje organu wykonawczego, to przejawiają się one w możliwości wydawania przez ten organ zarządzeń, decyzji administracyjnych.
Organ wykonawczy wykonuje uchwały rady gminy ale może wydawać decyzje.
Ustawa o samorządzie gminnym przewiduje różne formy współdziałania między jednostkami samorządu gminnego. Należą do nich:
związki międzygminne- uzyskuje osobowość prawną po rejestracji z dniem ogłoszenia statutu. Gminy tworzące związek nie tracą swojej autonomii na rzecz związku, ponieważ związek jest odrębnym podmiotem prawa publicznego.
Organami związku jest:
- Zgromadzenie związku (organ uchwałodawczy). Podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów, a członek zgromadzenia może wnieść sprzeciw (tego nie ma w Radzie Gminy)
- Zarząd związku (organ wykonawczy)
w literaturze traktowany jest jako forma umowy publicznoprawnej.
Związki gmin tworzą zainteresowane gminy w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Niewątpliwie związek międzygminny należy też do tzw. publicznoprawnych form wykonywania zadań publicznych.
Publicznoprawną wykonywania zadań publicznych są także porozumienia międzygminne.
porozumienia międzygminne - porozumienie o wykonywanie zadań z zakresu administracji rządowej (art. 8 u.s.g).
stowarzyszenia gmin - jako forma współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego, uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS.
Porozumienia międzygminne oraz związki gmin traktowane są w doktrynie też jako tzw. umowy publicznoprawne, nie dotyczy to jednak stowarzyszeń gmin, które to gminy tworzą w celu wspierania idei samorządu terytorialnego.
Nadzór nad działalnością samorządu gminnego sprawuje:
Prezes RM
Wojewoda
w zakresie spraw finansowych – regionalne izby obrachunkowe (RIO)
Rozstrzygnięcie nadzorcze jest formą aktu administracyjnego, kończącego postępowanie nadzorcze. Zgodnie z ustawą na rozstrzygnięcie nadzorcze składa się:
uzasadnienie faktyczne
uzasadnienie prawne
pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego
Wobec tego jest to nadzór o charakterze państwowym.
Np. wojewoda, w ramach kompetencji nadzorczych nad działalnością gminną, może np:
stwierdzić nieważność uchwały Rady Gminy w ciągu 30 dni licząc od dnia jej doręczenia (wójt lub burmistrz powinien przekazać uchwałę w ciągu 7 dni, a jeżeli stanowi ona przepis porządkowy – w ciągu 2 dni). Po upływie tego 30-dniowego terminu nie może jej już unieważnić (chyba, że uchybiono obowiązkowi przekazania uchwały w ciągu 7 lub 2 dni wojewodzie – wtedy ten termin na stwierdzenie nieważności się wydłuża)ale może zaskarżyć ją do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
stwierdzić, że uchwałę podjęto z naruszeniem prawa (łagodniejszy środek nadzorczy niż unieważnienie).
jeżeli wojewoda, jako organ nadzoru, nie stwierdzi nieważności uchwały Rady Gminy w terminie 30 dni, może ją zaskarżyć do WSA.
Z faktu, iż wojewoda sprawuje nadzór weryfikacyjny nad działalnością gminną, przysługują mu obok kompetencji nadzorczych również kompetencje kontrolne (wychodząc z założenia, że punktem wyjścia do sprawowania nadzoru jest kontrola, która dostarcza pewnych faktów). Podmiot posiadający kompetencje nadzorcze, ma równocześnie kompetencje kontrolne ale nie odwrotnie.
~~~Jeżeli rada gminy notorycznie narusza przepisy ustaw, to Sejm (jako ciało ustawodawcze) może rozwiązać Rady Gminy w drodze uchwały -> mamy tu rozstrzygnięcie nadzorcze ad persona (pomimo, że Sejm nie jest wymieniony pośród organów nadzorczych to jest wyposażony w kompetencje nadzorcze). TYLKO SEJM MOŻE ROZWIĄZAĆ RADĘ GMINY W DORDZE UCHWAŁY, NIKT INNY!~~
Prawo samorządowe (ustawa o samorządzie gminnym, powiatowym, województwa) posługują się terminem „rozstrzygnięcie nadzorcze”, podczas gdy ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, posługuje się terminem „akt nadzoru” .
To rozstrzygnięcie nadzorcze, o którym mówią ustawy ustrojowe, jest też aktem nadzoru o którym mówi ta ustawa.
Mamy trzy tryby uzyskiwania osobowości prawnej:
z mocy prawa – gmina
po zarejestrowaniu z datą ogłoszenia statutu – związek gmin
z chwilą wpisania do KRS (na podstawie postanowienia sądu o wpisaniu)– stowarzyszenie gmin
Związki międzygminne i porozumienia gmin są umowami publicznoprawnymi i służą realizacji zadań publicznych. Stowarzyszenia nie.
JEDNOSTKI POMOCNICZE GMINY:
sołectwa
dzielnice
18 kwietnia – powtórka z gminy, powiat, województwo + kontrola nad działalnością administracyjną
25 kwietnia – kontynuacja systemu kontroli
w maju 3 godziny kontynuacja materiału merytorycznego i powtórka z całości.
6 czerwca – egzamin zerówka