HIGIENA I EPIDEMIOLOGIA

Higiena( z greckiego Hygienos-leczący , przynoszący zdrowie)

• Jest nauką zajmującą się wzajemnym oddziaływaniem między organizmem człowieka a szeroko pojętym środowiskiem (rozpatrywanym w mikro- i makroskali), w którym on żyje, pracuje i uczy się.

• Jest nauką o wpływach środowiska materialnego u społecznego oraz zachowań człowieka na stan jego zdrowia

• Pojęcie higieny jest nierozłącznie związane z pojęciem zdrowia

Zdrowie wg WHO

„To całkowity fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan człowieka, a nie tylko brak choroby bądź niedomagania”

• Jest wartością dzięki której jednostka lub grupa może realizować swoje aspiracje i potrzeby osiągania satysfakcji oraz zmieniać środowisko i radzić sobie z nim;

• Jest zasobem (bogactwem) społeczeństwa, gwarantującym jego rozwój społeczny i ekonomiczny;

Tylko zdrowie społeczeństwo może tworzyć dobra materialne i kulturowe, rozwijając się .

• Jest środkiem do osiągnięcia lepszej jakości życia

Higiena

• Jako nauka zmierza do określenia granicy reakcji fizjologicznej na określony czynnik środowiska i ustalenia warunków umożliwiających zachowanie równowagi między organizmem a otoczeniem.

• Określa możliwości adaptacyjne organizmu do nowych, zmieniających się warunków otoczenia.

• Przyczynia się do opracowania praktycznych sposobów mających na celu eliminowanie z otoczenia i postępowania człowieka czynników ujemnych dla zdrowia i wprowadzania bądź umacniania czynników dodatnich.

HIGIENA-DZIAŁY

• Higiena komunalna (woda, powietrze, gleba, mieszkanie)

• Higiena pracy

• Higiena żywności i żywienia

• Higiena szkolna

• Higiena społeczna (higiena niemowląt, kobiet, odzieży, wzroku, jamy ustnej)

GŁÓWNE ZADANIA HIGIENY

• Analiza i ocena czynników zewnętrznych środowiska

• Określanie ich wpływu na ustrój ludzki

• Opracowanie wskazań dotyczących zmian danego środowiska

• Podanie sposobów unikania negatywnych, a wykorzystywania pozytywnych czynników działających na organizm

• Rozszerzanie i usprawnianie możliwości adaptacyjnych człowieka

EPIDEMIOLOGIA WG. JANA KOSTRZEWSKIEGO

„Jest to nauka i dział medycyny praktycznej poświecony badaniu występowania wszelkich chorób i stanów patologicznych w zbiorowiskach ludzkich, badaniu czynników i warunków wpływających na ich powstanie i rozmieszczenie oraz badaniu skuteczności środków i metod stosowanych dla zapobiegania im i ich zwalczania”

EPIDEMIOLOGIA WG. CDC (CENTRUM ZWALCZANIA I ZAPOBIEGANIA CHOROBOM)

„Epidemiologia to badanie rozprzestrzeniania stanów lub zdarzeń zdrowotnych w określonych populacjach ii zastosowanie tych badań do opracowania problemów zdrowotnych”

1. DIAGNOZOWANIE I PROGNOZOWANIE SYTUACJI ZDROWOTNEJ

Określenie rozpowszechnienia i natężenia problemów zdrowotnych (chorób, niepełnosprawności, inwalidztwa) w populacji, zarówno poprzez monitorowanie bieżącej sytuacji zdrowotnej, a także prognozowanie trendów (tendencji rozwojowych) aktualnie istniejących problemów zdrowotnych;

1. IDENTYFIKACJA CZYNNIKÓW ETIOLOGICZNYCH

• Poszukiwanie czynników chorobotwórczych i określenie ich roli w patogenezie poszczególnych problemów zdrowotnych społeczeństwa;

• Identyfikacja czynników ryzyka (zarówno środowiskowych, jak i behawioralnych);

• Identyfikacja grup ludności szczególnie narażonych na ryzyko zachorowań;

• Identyfikacja tła społeczno-ekonomicznego schorzeń nękających populację;

1. DOSTARCZENIE DANYCH DLA PROCESU ZARZĄDZANIA SYSTEMEM ZDROWIA

• Stawianie diagnozy i opracowanie prognozy potrzeb zdrowotnych danej społeczności, niezbędnych dla procesu planowania celów i zadań zdrowotnych w określonym horyzoncie czasowym;

• Dostarczania niezbędnych danych do ustalenia listy priorytetów dla programów zdrowotnych oraz danych niezbędnych dla procesu alokacji lub relokacji posiadanych zasobów zdrowotnych;

• Ocena (ewaluacja) programów zapobiegania i zwalczania poszczególnych chorób; ocena efektywności strategii interwencyjnej, zarówno pod katem efektów medycznych (outcome), jak i aspektów ekonomicznych (output);

• Długofalowe monitorowanie konsekwencji zdrowotnych w populacji wynikających z podjętych decyzji politycznych wprowadzających zmiany systemowe w opiece zdrowotnej i w zdrowiu publicznym;

• System nadzoru epidemiologicznego (epidemilogical surveillance) nad rozwojem aktualnej sytuacji chorobowej oraz nad czynnikami środowiskowymi mogącymi powodować znaczące konsekwencje zdrowotne dla populacji.

ORAGNIZACJA I FUNKCJONOWANIE PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ

INSPEKCJA SANITARNA

Zajmuje się nadzorem nad warunkami:

• Higieny środowiska,

• Higieny pracy w zakładach pracy,

• Higieny radiacyjnej,

• Higieny w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz w ośrodkach wypoczynku,

• Zdrowotnymi żywności i żywienia

• Higieny wypoczynku i rekreacji.

Ponadto sprawuje nadzór nad stanem sanitarnym zakładów opieki zdrowotnej oraz przestrzegania profilaktyki zakażeń szpitalnych.

ZADANIA PAŃSTWOWEJ ISPEKCJI SANITARNEJ

• Działania nadzorczo-kontrolnych

• Działania oświatowe podnoszące świadomość zdrowotną naszego społeczeństwa

• Aktywny monitoring zagrożeń epidemicznych, środowiskowych czy żywieniowych

ZAKRES DZIAŁANIA PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ W DZIEDZINIE ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO:

1. Uzgadnianie projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa, gminy oraz ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych,

2. Uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących:

• Budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych, statków morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych

• Nowych materiałów i procesów technologicznych przed ich zastosowaniem do produkcji lub budownictwie

1. Uczestniczenie w dopuszczaniu do użytku obiektów budowlanych, statków morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych oraz środków komunikacji lądowej,

2. Inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych w dziedzinie zapobieganie negatywnym wpływom czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi.

ZAKRES DZIAŁANIA PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ W DZIEDZINIE BIEŻĄCEGO NADZORU SANITARNEGO

1. Kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących:

• Higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spożycia, czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wód i innych elementów środowiska,

• Utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy, instytucji, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, dróg, ulic oraz osobowego i towarowego transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i morskiego,

• Warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków żywienia zbiorowego, nadzoru nad jakością zdrowotną żywności,

• Warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetykami oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi,

• Warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami pracy,

• Higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz ośrodkach wypoczynku,

• Higieny procesów nauczania,

• Przestrzegania przez osoby wprowadzające substancje lub preparaty chemiczne do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej polskiej (w tym prekursorów narkotyków),

• Wprowadzaniu do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej.

ZAKRES DZIAŁANIA PAŃSTWOWEJ INSPECJI SANITARNEJ W DZIEDZINIE ZAPOBIEGANIA I ZWALCZANIA CHORÓB:

1. Dokonywanie analiz i ocen epidemiologicznych,

2. Opracowanie programów i planów działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej, przekazywanie ich do realizacji zakładom opieki zdrowotnej oraz kontrola realizacji tych programów i planów,

3. Ustalenie zakresu terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie,

4. Wydawanie zarządzeń i decyzji lub występowanie do innych organów o ich wydalenie-w wypadkach określonych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych,

5. Wydawanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do jej stwierdzenia,

6. Planowanie i organizowanie sanitarnego zabezpieczenia granic państwa,

7. Nadzór sanitarny nad ruchem pasażerskim i towarowym w morskich i lotniczych portach oraz przystaniach,

8. Udzielanie poradnictwa w zakresie spraw sanitarno-epidemiologicznych lekarzom okrętowym i personelowi pomocniczo-lekarskiemu, zatrudnionemu na statkach morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych,

9. Kierowanie akcją sanitarną przy masowych przemieszczeniach ludności, zjazdach i zgromadzeniach.

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA

PEŁNIĄCY OBOWIĄZKI INSPEKTORA SANITARNEGO : MAREK POSOBKIEWICZ

PAŃSWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W BYDGOSZCZY: DYREKTOR WOJEWÓDZKIEJ STACJI SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNEJ W BYDGOSZCZY: DR. INŻ. JERZY KASPRZAK