Najludniejsze państwa świata

Chiny;Indie;USA;Indonezja;

Brazylia;Rosja;Pakistan;Japonia

Ekumena- obszar stale zamieszkały. Subekumena- jest obszar przejściowo zamieszkały lub wykorzystywany gospodarczo. Anekumena- obszar bezludny niezamieszkały.

Czynniki przyrodnicze wpływające na rozmieszczenie ludności:

1. rodzaj podłoża (ląd)

2. klimat (temperatura i opady- umiarkowane)

3. gleby

4. wysokość nad poziomem morza

5. ukształtowanie powierzchni

6. surowce mineralne

7. odległość od morza

Czynniki poza przyrodnicze

1. ustrój polityczny

2. polityka ekonomiczna

3. wiedza

4. technika

5. względy strategiczne- obronne

Na poziom i dynamikę przyrostu naturalnego wpływa:

1. ogólna sytuacja społeczno-ekonomiczna i polityczna danego kraju lub regionu

2. poziom opieki lekarskiej

3. poziom kultury i wykształcenia

4. warunki bytu ludności

5. poziom rozwoju gospodarczego

6. sytuacja demograficzna danego społeczeństwa- liczba kobiet w wieku rozrodczym

7. stopień zurbanizowania

8. polityka demograficzna państwa

Eksplozja demograficzna (bomba demograficzna) jest to nagły wzrost liczby ludności

Przyczyny eksplozji demograficznej w XIX wieku:

1. poprawa warunków życia

2. rozwój medycyny

3. poprawa higieny

4. upowszechnienie opieki społecznej

Przyczyny wysokiego przyrostu naturalnego w Krajach Słabo Rozwiniętych:

mała świadomość o cyklu rozrodczym

brak środków antykoncepcyjnych

religia- wpływ kościoła

brak dostępu do aborcji

powszechnie akceptowany model rodziny wielodzietnej

Skutki dużego przyrostu naturalnego w Krajach Słabo Rozwiniętych:

bieda – powstawanie tzw. Slamsów

głód

przeludnienie wsi

migracja do miast- przestępczość, analfabetyzm , choroby, bezrobocie

Niski nawet ujemny przyrost naturalny w Krajach Wysoko Rozwiniętych:

• ogólne uświadomienie

• dostęp do środków antykoncepcyjnych

• pogoń za karierą i pieniądzem

• dostęp do aborcji

• powszechna akceptacja rodziny mało dzietnej

emigrację – wyjazd do innego kraju na popyt stały lub czasowy

• imigrację – przemieszczanie się do innego kraju w celu osiedlenia się na stałe- rozpatrywanie od strony kraju przybycia.

Repatriacja- przemieszczanie się ludności w wyniku zmiany granic kraju

• Deportacje- zsyłki ludności np. na Sybir lub Cyganów Rumuńskich z Polski do Rumuni.

Poszczególne sektory gospodarki obejmują :

I. sektor- rolnictwo, leśnictwo, rybactwo i rybołówstwo .

II. sektor przemysł wydobywczy, przetwórczy i budownictwo

III. sektor usługi , transport, handel , gospodarkę komunalną, służbę zdrowia, kulturę , bankowość, turystykę.

Przyczyny ujemnego przyrostu naturalnego w miastach:

1. starzenie nie społeczeństwa

2. opóźnienie wieku zawierania małżeństw

3. większa częstotliwość zapadania na choroby cywilizacyjne

4. warunki ekonomiczne

5. konsumpcyjny charakter życia

6. brak mieszkań

7. bezrobocie

Ze względu na odmienny przebieg procesów urbanizacyjnych, kraje świata można podzielić na trzy grupy

a) kraje rozwinięte

b) kraje rozwijające się

c) kraje socjalistyczne i byłe kraje socjalistyczne

Istnieją różne przyczyny szybkiego przyrostu liczby ludności miejskiej:

- wysoki przyrost naturalny

- migracja do miast, ludność wiejska ma nadzieję znaleźć lepsze warunki życia w mieście

- przemiany ekonomiczne, gospodarka bazarowa, której rezultatem jest zanik zawodów rzemieślniczych i załamanie się gospodarki wiejskiej. Ludność pozbawiona tradycyjnych zajęć migruje do miast

- ponieważ w dobrze rozwiniętych krajach przemysł rolniczy nie potrzebuje dużej ilości zatrudnianych pracowników, ludność wiejska, poszukująca pracę, migruje do miast w nadziei zdobycia zatrudnienia

- oglądając w telewizji wspaniałe życie w wielkich miastach, uboga ludność wiejska wyrusza w celu znalezienia się w tym cudownym świecie

Napływ do miast zbyt dużej ilości imigrantów powoduje wiele niekorzystnych skutków:

nadmierna urbanizacja, wzrost liczby ludności miast, któremu nie towarzyszy odpowiedni rozwój gospodarczy

b) dzikie osadnictwo, miasta do których nieustannie napływa nowa rzesza imigrantów, nie są w stanie zapewnić im mieszkań, nawet o najbardziej podstawowym standardzie.

c) niekontrolowana imigracja, której towarzyszy ograniczony rozwój gospodarki, powoduje narastanie bezrobocia.

• Faza I

Charakterystyczna dla ludności żyjących na bardzo niskim poziomie rozwoju i występuje tylko w nielicznych populacjach. Liczba urodzeń wyrównuje się ze zgonami, które są liczne ze względu na stan ludności. Przeciętna długość życia nie przekracza 45 lat.

Faza II

Osiągnięcia medycyny wpłynęły na zmniejszenie liczby zgonów.Średnia długość życia wynosi 60 lat.

Faza III

Na początku tej fazy przyrost jest duży, i maleje wraz z dążeniem do kolejnej fazy.

Faza IV

Liczba zgonów jest niewielka, dzięki wysoko rozwiniętej służbie zdrowia i wiedzy medycznej. Wystąpiła w Europie Zachodniej w latach 60. XX w.

Faza V

Przyrost zwiększa się do liczby zgonów, a pod koniec fazy liczba zgonów przewyższa urodzenia. Przyrost naturalny jest wtedy ujemny.

Przyczyny wysokiej stopy bezrobocia w Polsce:

1. Upadek zakładów przemysłowych.

2. Otwarcie rynku na konkurencyjne towary importowane, zmniejszenie liczby zamówień i upadek wschodniego rynku zbytu.

3. Przerost zatrudnienia odziedziczony po poprzednim systemie i opóźniona restrukturyzacja górnictwa, hutnictwa, transportu kolejowego.

4. Szkoły zawodowe ignorujące aktualne potrzeby rynku.

5. Upadek PGR-ów.

6. Wkroczenie wyżu demograficznego w wiek produkcyjny.

7. Wzrost wydajności pracy.

8. Wysokie podatki, obowiązkowe świadczenia pracodawców, powodujące bardzo wysokie koszty pracy.

9. Kodeks pracy ograniczający możliwości zwolnienia pracowników.

10. Brak warunków do zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin oraz brak zachęt do zatrudniania absolwentów.

BARIERY ROZWOJU OSADNICTWA:

- Bariera świetlna – ogranicza warunki życia przez deficyt lub nadmiar światła.

- Bariera termiczna – jest ona powiązana z barierą świetlną, gdyż długość dnia i wysokość Słońca mają decydujący wpływ na temperaturę powietrza na danym obszarze.

- Bariera wodna – stanowi ją głównie brak wody, ale także jej nadmiar może utrudniać stałe zasiedlenie obszaru.

- Bariera wysokości – wiąże się z położeniem nad poziomem morza i konfiguracją terenu.’

Czynniki sprzyjające zaludnianiu obszarów:

- dostęp do wody pitnej

- żyzność gleb

- ukształtowanie terenu

- rozmieszczenie przemysłu

- walory rekreacyjne

Miasta Europejskie – centrum zajmuje historyczna „starówka” o zwartej zabudowie, wąskich ulicach z rynkiem, przy którym znajduje się ratusz. Do starówki przylegają młodsze dzielnice o cechach śródmiejskich. Najbardziej na zewnątrz położone są osiedla mieszkaniowe i dzielnice przemysłowe. System komunikacyjny nawiązuje najczęściej do przebiegu dawnych dróg.

Miasta muzułmańskie (orientalne) – w centrum znajduje się medina z muzułmańską architekturą domów mieszkalnych, meczetami i minaretami. Ulice są wąskie, kręte i często kończące się ślepo. Domy nie mają okien od strony ulicy. Miasto podzielone na dzielnice społeczne.

Miasta amerykańskie i australijskie – rozległe miasta o niskiej zabudowie. Plan szachownicowy. W centrum znajdują się kilkuset metrowe „drapacze chmur”.

Miasta azjatyckie – w centrum znajduje się rezydencja władcy i dzielnica świątyń, w bezpośrednim sąsiedztwie dzielnice zamieszkiwane przez najbogatszą ludność. Im dalej od centrum, tym biedniejsze dzielnice

Slumsy – rozległe dzielnice nędzy.

Megamiasta – Sao Paulo, Rio de Janeiro, Meksyk, Tokio

Megalopolis, najwyższa forma aglomeracji, skupisko szybko rozwijających się miast milionowych, połączonych wraz z dużą liczbą ośrodków mniejszych, leżących pomiędzy nimi, w jeden wielki organizm miejski. Przykłady – megalopolis wschodniego wybrzeża USA, megalopolis zachodniego wybrzeża USA, megalopolis brazylijskie, megalopolis brytyjskie

Aglomeracja monocentryczna – centrum stanowi dominujące wielkościowo i funkcjonalnie miasto, dookoła mniejsze miasta. Paryż, Londyn, Warszawa, Moskwa

Aglomeracja policentryczna – kilka miast równorzędnych pod względem wielkości i znaczenia gospodarczego położonych w pobliżu siebie.

Kryzys śródmieścia – ucieczka z centrum miasta zamożnych mieszkańców, przenoszenie zakładów przemysłowych poza centrum aglomeracji, na obrzeża miast. Na ich miejsce przybywa ludność o niskich kwalifikacjach zawodowych i niskim statusie społeczno-ekonomicznym. Wśród takiej ludności panuje duże bezrobocie, wzrost przestępczości.

Aglomeracje miejskie w Polsce :

Warszawska; Górnośląska ;Gdańska; Szczecińska;

Bydgosko-Toruńska; Łódzka; Poznańska; Krakowska; Wrocławska