1. DEFINICJE:

1. Uzysk - procentowy stosunek ilości produktu wyjściowego (wsadu metalowego wprowadzonego do pieca) do ilości produktu uzyskanego w procesie przetwarzania (wytwarzania).

2. Rafinacja - oczyszczanie i uszlachetnianie substancji (np. tłuszczów, benzyn, metali, stopów metali) w celu nadania im odpowiednich właściwości (np. pozbawienia zabarwienia, poprawienia zapachu, zwiększenia trwałości).

• fizyczna: ekstrakcja (żużlowa, gazowa, próżniowa), zmiana stanu skupienia (kr. Postępująca, topienie strefowe, destylacja, rektyfikacja), elektryczna i mechaniczna (filtrowanie, wibracja, ultradźwięki)

• mechaniczna - polega na usunięciu z powierzchni stopionego metalu warstwy zanieczyszczeń (głównie tlenków i żużli) przy pomocy specjalnego zgarniaka, prowadzona jest na początku procesu rafinacji oraz po każdej operacji.

• filtrowanie metalu z zastosowaniem filtrów ceramicznych prowadzone jest, jako ostatnia operacja podczas wlewania metalu do formy kokilowej

• chemiczna : żużlowa, gazowa, próżniowa

• gazowa - wykonuje się dwoma metodami:

• przy zastosowaniu specjalnej głowicy rozpraszającej umieszczanej w kąpieli metalowej i podłączonej giętkim przewodem do butli z gazem (azotem lub argonem)

• przy zastosowaniu rafinatora musującego w postaci specjalnych tabletek umieszczanych pod powierzchnią metalu (blisko dna tygla) za pomocą specjalnie ukształtowanego dzwonu (zanurzaka)

• żużlowa - polega na nałożeniu na powierzchnię ciekłego metalu warstwy rafinatora (żużla) w ilości zależnej od napełnienia tygla z ciekłym metalem

• Po rafinacji gazowej i żużlowej na powierzchni metalu zbiera się znaczna warstwa zanieczyszczeń umożliwiająca szacunkową ocenę skuteczności procesów rafinacji.

1. Recykling - polega na odzyskiwaniu surowców wtórnych i ich ponownym przetwarzaniu (zmiana właściwości fizycznych i chemicznych) w procesie produkcyjnym w celu uzyskania materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub innym, w wyniku recyklingu otrzymujemy nowy produkt.

2. Odzysk - pojęcie szersze, ma na celu przetwarzania odpadów bez zmiany ich właściwości fizycznych i chemicznych, polega na zmianie ich charakteru lub składu (rekultywacja, mieszanie). Odzysk obejmuje również przetwarzanie odpadów niebezpiecznych. Proces odzysku charakteryzuje to, że powstający w jego wyniku odpad służy do jakiegoś pożytecznego celu, zastępuje inne materiały, które by musiały zostać zużyte, dzięki czemu oszczędza się zasoby naturalne.

3. Złom obiegowy - odpady powstające w różnych fazach produkcji hutniczej, na ilość złomu obiegowego ma wpływ udział ciągłego odlewania stali i asortyment wyrobów hutniczych.

4. Złom poamortyzacyjny - zużyte, zniszczone i wycofane z eksploatacji wyroby stalowe (urządzenia, konstrukcje, środki transportu itp.), które utraciły swoje pierwotne własności użytkowe, przyjmuje się że stal wraca do produkcji w postaci złomu poamortyzacyjnego w okresie 15 - 20 lat od jej wyprodukowania.

5. Złom poprodukcyjny - odpady stalowe które powstają w procesach przetwarzania hutniczych wyrobów stalowych.

1. ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z PRZEDMIOTEM:

1. W jakim celu stosuje się topniki

• Topniki - substancje dodane do innej substancji w celu przeprowadzenia jej w stop rozpuszczalny bądź obniżenia jej temperatury topnienia. Dobór topnika jest uzależniony od składu badanego materiału.

• Rodzaje: węglan sodu bezwodny, z czteroboranem sodu z azotanem (V) potasu, wodorotlenek sodu lub potasu, nadtlenek sodu

1. Podział zanieczyszczeń w stopach

2. Podział metod rafinacji i mechanizmy ich działania (patrz rafinacja)

3. Prawo Nernsta (prawo podziału, równowagi fazowej) - dla dwóch nie mieszających się, będących w kontakcie i pozostających ze sobą w równowadze cieczy, stosunek stężeń trzeciego składnika, rozpuszczonego w każdej z tych cieczy, jest stały w danych warunkach temperatury i ciśnienia, nazywa się on współczynnikiem podziału i nie zależy od ilości substancji a zmienia się ze zmianą temperatury i ciśnienia, podstawa procesów ekstrakcji.

4. Prawo Roulta - prężność pary danego składnika ciekłej mieszaniny nad roztworem jest proporcjonalna do ułamka molowego tego składnika w roztworze

5. Źródła zanieczyszczeń w stopie

6. Segregacja złomu i jej metody:

• Segregacja:

• Odbiór odpadów: rodzaj środków transportu, określenie ilości dostarczanych odpadów, sposób rozładunku, konieczne dokumenty.

• Sortowanie odpadów: transport odpadów, frakcje odpadów, rodzaj i układ sortowni, wyposażenie stanowisk sortowniczych, urządzenia sortownicze.

• Pakowanie i przechowywanie posortowanych odpadów: Urządzenia pakujące, rodzaj _środków transportu, miejsca odkładcze.

• Transport odpadów: Rodzaj stosowanych środków transportu, urządzenia załadowcze, dopuszczalna masa transportów, niezbędna dokumentacja i oznaczenie odpadów.

• Niszczenie dokumentów: Dostarczanie dokumentów, kontrola procesu, urządzenia niszczące, wymagana dokumentacja.

• Metody:

• ..

• ..

Literatura

Michał Szweycer, Dorota Nagolska, Metalurgia i odlewnictwo, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2002

Poradnik Odlewnika, internet