Terminministracja wywodzi się z łacińskiego

Termin administracja wywodzi się z łacińskiego:

ministraresłużyć, usługiwać, wykonywać, pomagać.

Administratio oznacza pomoc, posługę, kierownictwo, zarząd, zawiadywanie,

Przedrostek ad- wyraźnie wskazuje z jednej strony na zróżnicowany charakter działalności określanej tym mianem, z drugiej zaś na jej względną trwałość w czasie oraz celowość.

W teorii prawa administracyjnego stale podejmowane są próby zdefiniowania administracji, choć często uważa się, że „administrację można opisać, ale nie zdefiniować”.

Granice administracji nigdy nie były klarowne. Już w pierwszym podręczniku o administracji Lorenz von Stein stwierdził, że „…to, czego nie umiem nazwać, to jest administracja”.

Wśród przedstawicieli doktryny prawa administracyjnego od dawna prowadzony jest spór na temat tego, czy pojęcie administracji publicznej w ogóle da się zdefiniować. Trudność, czy wręcz niemożność, precyzyjnego określenia administracji publicznej tłumaczy się:

złożonością jej struktury i jej znacznym zasięgiem (Borkowski)

dynamiką administracji, jej ciągłymi zmianami i przeobrażeniami, jakie dokonują się w jej ramach, uniemożliwiającymi poddanie tego zjawiska definicji, wielością i rozległością zadań, które wykonuje administracja publiczna (Ochendowski)

ogromną liczbą aktów normatywnych regulujących jej strukturę i działanie.

Administracja jest badana z różnych punktów widzenia, nie tylko na płaszczyźnie nauk prawnych, jest też obiektem zainteresowania wielu innych dyscyplin naukowych – nauk politycznych, organizacji i zarządzania, socjologii organizacji, ekonomii, psychologii, nauki administracji

Pojęcie administracji publicznej w języku prawnym używane jest zarówno w ujęciu podmiotowym, jak i przedmiotowym. Takie ujmowanie administracji publicznej znajduje również swój wyraz w konstruowanych na gruncie doktryny definicjach tego pojęcia.

W ujęciu podmiotowym (statycznym, organizacyjnym) przez administrację publiczną rozumie się system podmiotów (aparat zarządzający, organy administracji i inne podmioty administrujące).

W ujęciu przedmiotowym (dynamicznym, funkcjonalnym) administracja publiczna to szczególnego rodzaju działanie (zespół działań, aktywność organów administracji i innych podmiotów administrujących). W tym kontekście np. zasadne jest zarówno twierdzenie, że wojewoda, jako organ, należy do administracji publicznej, jak i wskazywanie, że wykonuje on tę administrację.

Administrację publiczną definiuje się również w sposób pozytywny.

W ujęciu pozytywnym podmiotowym administracja publiczna traktowana jest jako:

W sposób pozytywny przedmiotowy, tzn. przez odniesienie do rodzaju aktywności kwalifikowanej jako administracja publiczna, administrację tę określa się w doktrynie m.in. jako:

W doktrynie amerykańskiej administrację publiczną definiuje się m.in.:

  1. z uwagi na funkcje, jakie sprawuje „jest to proces stosowania określonych reguł, czyli proces przekształcania ogólnych przepisów w konkretne decyzje dotyczące indywidualnych spraw”

  2. z uwagi na przedmiot, jakim się zajmuje, „są to struktury władzy politycznej, których podstawowym zadaniem jest realizacja funkcji wskazanych w pkt. 1 (Peters)

Definiowanie administracji publicznej ustępuje jednak miejsca definicjom o charakterze mieszanym, tzn. odwołującym się do rozmaitych elementów zjawiska administracji publicznej.

Mają one stosunkowo najwyższy stopień uniwersalności.

Spośród definicji podmiotowo-przedmiotowych wyróżniamy:

Administracja jest pojęciem szerszym od pojęcia administracji publicznej. Obejmuje swoim zakresem całą administrację publiczną, a także szeroko rozumianą administrację prywatną.

Kryteria różnic:

Żadne z nich nie posiada jednak waloru uniwersalności, który pozwalałby w każdej sytuacji jednoznacznie dokonać oceny przynależności jakiegoś podmiotu bądź działania do administracji publicznej.

To jednak, co niewątpliwie wyróżnia administrację publiczną od prywatnej, to fakt, że jest ona sprawowana przez państwo lub inne podmioty działające z upoważnienia państwa oraz że realizuje ona dobro wspólne (Zimmermann).

Cechy administracji publicznej – wprowadzenie

Administracja jest zjawiskiem prawnym, społecznym i politycznym.

W doktrynie wskazuje się rozmaite cechy administracji publicznej, mające pozwolić odróżnić ją zarówno od administracji prywatnej, jak i od obszarów aktywności państwa niebędących administracją.

Do cech tych zalicza się:

  1. Działa ona w imieniu i na rachunek państwa lub innego, odrębnego od państwa podmiotu władzy publicznej, któremu państwo przekazało część swojej władzy.

Zauważyć należy, że za „inny, odrębny podmiot” w obecnym stanie prawnym w Polsce uznany może być wyłącznie podmiot samorządu terytorialnego — tylko w przypadku jednostek samorządu terytorialnego jest bowiem zasadne mówienie o odrębnej od państwa podmiotowości publicznoprawnej (takiego waloru nie mają np. realizujące zadania administracji publicznej organizacje społeczne).

Administracja publiczna działa na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP, który nakazuje organom władzy publicznej – w tym administracji publicznej – działać na podstawie i w granicach prawa. Konsekwencją przyjęcia przez ustawodawcę zasady praworządności (legalności działania) jest konieczność prawnego umocowania każdej aktywności podmiotu wykonującego administrację publiczną.

W odniesieniu do działalności administracji publicznej nie ma zastosowania zasada „co nie jest zabronione, jest dozwolone” — administracja publiczna czyni tylko to, do czego jest normatywnie zobowiązana

Administracja publiczna działa dla dobra wspólnego — w interesie publicznym.

Dobro wspólne stanowi podstawowy wyznacznik wszelkich działań podejmowanych w ramach działalności administracji publicznej. W tym kontekście przyjmuje się również jako zasadę niekomercyjny charakter administracji publicznej — w swoim działaniu nie jest ona nastawiona na osiągnięcie zysku. Obecne w ramach administracji opłaty bezpośrednio powiązane z określonymi zachowaniami podmiotów administrujących powinny mieć w związku z tym charakter ekwiwalentny

Administracja publiczna może działać w formach władczych, tzn. podejmować akty (działania) mieszczące w sobie przymus (np. odebranie rzeczy ruchomej w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym) lub zabezpieczone możliwością użycia przymusu państwowego (np. wydanie aktu administracyjnego).

W każdym takim przypadku musi istnieć wyraźna podstawa ustawowa do jego użycia.

Bezpośrednim źródłem władztwa administracyjnego są normy prawne, stąd też działaniom władczym dokonywanym w ramach administracji publicznej z zachowaniem zasady praworządności służy domniemanie legalności.

Administracja publiczna ma charakter monopolistyczny,

Oznacza to, że w niektórych kategoriach stosunków społecznych objętych regulacją prawa administracyjnego, podmioty administracji publicznej są właściwe w sposób wyłączny — sprawy te traktować można jako domenę administracji publicznej (np. obrona narodowa, bezpieczeństwo publiczne, rejestracja stanu cywilnego).

W przeciwieństwie np. do sądów, które — stosując prawo — z reguły podejmują swoje działania na wniosek (w niewielu przypadkach z urzędu), administracja publiczna często upoważniona jest do działania z własnej inicjatywy.

Dzieje się tak m.in. z uwagi na polityczny charakter administracji publicznej. Podmioty administrujące, realizując poszczególne kompetencje, czynią to zwykle w kontekście normatywnie określonego celu o charakterze politycznym (celem takim jest np. bezpieczeństwo publiczne, ochrona zdrowia, wychowanie w trzeźwości).

O przysługującej w tym zakresie inicjatywie podjęcia działania każdorazowo rozstrzyga norma prawna.

Funkcjonowanie administracji publicznej oparte jest z reguły na pracy zawodowego, fachowego personelu (wyjątek stanowią np. niektóre organy kolegialne o charakterze opiniodawczo-doradczym, które w części mogą nie mieć charakteru zawodowego (np. w skład Rady Pomocy Społecznej wchodzą obok pracowników państwowych i samorządowych m.in. reprezentanci organizacji społecznych, kościołów i innych związków wyznaniowych, oraz środowisk naukowych).

Świadczenie w ramach administracji publicznej pracy przez zawodowy personel gwarantowane jest szeregiem norm prawnych (m.in. ustawy o pracownikach urzędów państwowych, o pracownikach samorządowych czy też o służbie cywilnej).

Administracja publiczna działa w sposób ciągły i stabilny, będąc tym samym jednym z podstawowych czynników gwarantujących stabilność codziennego funkcjonowania państwa.

Administracja publiczna ma charakter bezosobowy, co ma skłaniać do postrzegania jej w sposób abstrahujący od „czynnika ludzkiego”. Uwypuklając tę cechę, podkreśla się, że zadania administracji publicznej wykonywane są przez organy tej administracji, a nie przez osoby fizyczne piastujące te organy.

Administracja publiczna nie jest zjawiskiem jednorodnym.

Występuje szereg kwalifikatorów, odzwierciedlających podziały tej administracji.

W zależności od terytorialnego zakresu działania wyróżnia się np.:

Obecność w niektórych działaniach administracji publicznej władztwa publicznego pozwala na wyróżnienie:

W zależności od charakteru kompetencji, w jakie wyposażone zostały organy administracji publicznej mówić można o:

Ze względu na przedmiot działania wyróżnić można m.in.:

Jednym z najważniejszych podziałów administracji jest klasyfikacja poszczególnych jej elementów dokonywana ze względu na kryterium charakteru podmiotowości prawnej.

Postrzeganie administracji przez pryzmat tej klasyfikacji pozwala zrozumieć relacje, jakie zachodzą między stosowanymi w języku prawnym w odniesieniu do pojęcia administracji kwalifikatorami: publiczna, państwowa, samorządowa.

Pojęcie administracji publicznej zawiera:

W ramach administracji państwowej wyróżnić można:

W ramach administracji rządowej wyróżniamy:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
W ujęciu etymologicznym termin projektowanie wywodzi się od łacińskiego słowa proiectus
wszystkie Imiona żeńskie, S, Sabina - To imię wywodzi się od słowa łacińskiego, określającego nazwę
wszystkie Imiona żeńskie, F, Felicja - To imię wywodzi się z języka łacińskiego, a oznacz mądrość
Słowa tram oraz tramway wywodzą się ze Szkocji
Omówienie lektur, Bajki, satyry, Ignacy Krasicki BAJKI - jeden z najstarszych gatunków dydaktycznyc
HISTORIA, Wielka Emigracja, Wielka Emigracja - tym terminem określa się ruch emigracyjny o podłożu p
Inne religie, REINKARNACJA, REINKARNACJA: idea wywodząca się z Religii Wschodu
Antyk, Gatunki literackie wywodzące się z mitologii, Gatunki literackie wywodzące się z mitologii
Teatr grecki, Teatr grecki - wywodzi się z tradycji obrzędów religijnych, zwłaszcza związanych z obc
pol-Antygona, Antygona Tragedia nawiązująca do mitu rodu Labdakidów, z którego wywodzi się główna bo
Polski 3, Komunizm, Komunizm - ruch społeczno-polityczny wywodzący się z ideologii marksistowsko -le
prace j pol, J.POLSKI- ŚCIĄGI BAROK I OŚWIECENIE, 1 BAROK -wywodzi się od portugalskiego `barocco'
10b. Podstawowe terminy odnoszące sie do starozytnej tragedi. Sylabizm. Marta Bokuniewicz, poetyka z
Ponieważ szlachta wywodzi się z rycerstwa, Notatki, Filologia polska i specjalizacja nauczycielska
Dzieci bez opieki wywodzą się z różnych typów środowisk, Studia - resocjalizacja - Tarnów, I,II,III
wszystkie Imiona żeńskie, Ł, Łucja - Imię wywodzi się z łaciny, a oznacza narodzoną o wschodzie słoń
13 prady i gatuny, Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał s
Polski 3, Komunizm x, Komunizm - ruch społeczno-polityczny wywodzący się z ideologii marksistowsko -
wykłady, Wyklad 1, Bez teorii praktyka jest tylko rutyną wywodzącą się ze zwyczaju

więcej podobnych podstron