14.03.2012 – wykład 4
Dyferencjacja rozstrzelenie się świadomości na wielkość przedmiotów otaczającego świata.
Dyferencja w procesie rozwoju jednostki, określone osoby, rzeczy czy idee wywołują specyficzne myśli, uczucia, motywy – czyli dokonuje się proces dyferencji.
Równocześnie występuje scalenie się myśli, uczuć motywów i działań jednostki związany z określonym przedmiotem – jest to integracja wewnętrzna postaw.
Dyferencja i integracja występują zarówno w procesie kształtowania się poszczególnych
czynności jednostki, tj. postrzeganie, myślenie, działanie, takich jak w procesie rozwoju postaw, charakteru, osobowości.
Integracja zewnętrzna – wraz z rozwojem jednostki poszczególne jej postawy łączą się ze sobą tworząc określone zespoły, dokonuje się poprzez generalizację i kategoryzację doświadczeń – jest to zewnętrzna integracja postaw.
Jednostka dąży do integracji zarówno wewnętrznych postaw jak i integracji między postawami.
Integracja zewnętrzna postaw dokonuje się przez generalizację i kategoryzację doświadczeń.
Generalizacja – jest to przeniesienie emocji na przedmioty podobne (dziecko w doświadczeniu Watsona bało się nie tylko królika, ale wszystkich zwierząt futerkowych a nawet takich materiałów).
Kategoryzacja – przeniesienie emocji na przedmioty (np. współwystępujące, niechęć do jednej osoby, niesie niechęć do wszystkiego co się z nią wiąże).
Kategoryzacja jest zatem przypadkiem generalizacji i wiąże się z uczeniem się. Kategoryzacja odbywa się za pomocą słowa zatem opanowywaniem mowy umożliwia dziecku ukształtowanie reakcji w stosunku do klasy przedmiotu. Duży skok rozwojowy.
Integracja postaw jednostki jest również wynikiem oddziaływania na nią charakterystycznych dla danego społeczeństwa wzoru postaw, osobowych norm i zasad społecznych.
Wzory postaw określają jakie jednostka powinna przejawiać przekonania, uczucia motywy zachowania odnośnie odpowiednich przedmiotów poznawczych: osób, rzeczy, idei.
Wzory postaw określają treść poszczególnych postaw jednostki jako członka danego społeczeństwa.
Funkcjonuje w środowisku kulturowym.
Wzory osobowe są to konkretne osoby ważne dla jednostki, one wyznaczają ogół postaw jednostki. Jednostka identyfikując się z wzorami osobowymi przejmuje gotowe postawy.
Wszędzie tam gdzie mamy do czynienia z kształtowaniem się postaw, przebiega proces integracji (kształtowanie myśli przez integracje)
Wszędzie tam gdzie mamy do czynienia z procesem zmiany postaw postrzegamy dezintegracje postaw ponieważ każda zmiana postawy poprzedza proces dezintegracji.
Dezintegracja może być zewnętrzna i wewnętrzna.
Dezintegracja wewnętrzna to rozbicie struktury pojedynczej postawy, np. rozluźnienie związku między procesami poznawczymi a woli zmieniającej się, działania miedzy uczuciami a procesami poznawczymi itp. Rozluźnienie związku między komponentami postawy.
Dezintegracja zewnętrzna to rozpad lub rozluźnienie się dotychczasowych powiązań między postawami.
Postawa jest pewnego rodzaju stereotypem dynamicznym, więc dezintegrację postaw można traktować jako ,,rozchwianie” się stereotypów.
Dezintegracji postaw towarzyszą zaburzenia emocji i zachowania.
Dezintegracja większych zespołów postaw pociąga za sobą zaburzenia w przystosowaniu jednostki gdzie przez przystosowanie rozumie się stan równowagi wewnętrznej, biologicznej i psychologicznej.
Przekonanie o zmianie postaw leży u podłoża wszelkiej działalności wychowawczej.
Problematyka zmiany postaw.
Jak wynika z badań zmiana postaw zależy od recepcji nowych informacji, które z punktu widzenia osoby zainteresowanej w taki sposób odnoszą się do obiektu postawy, mogą się odnosić bezpośrednio lub pośrednio. Jak podkreśla ..... po pierwsze zmiana obiektu o którym wydajemy sąd po drugie może to być zmiana sądu o obiekcie, który sam w rzeczywistości się nie zmienia.
Informacja bezpośrednia – dotycząca obiektu, zmiana obiektu o którym wydajemy sąd.
Zmiana sądu o obiekcie – informacja pośrednia.
Jak wynika z badań eksperymentalnych zmiana postaw następuje nie w wyniku zmiany samych uczuć wobec właściwości danego obiektu lecz na skutek nowych wartościujących
informacji, które dodają lub odejmują jakąś ważną cechę poznawanemu obiektowi.
Istnieje współzależność uczuć i treści poznawczej, zmiana stosunku uczuciowego jest normalnym następstwem zmiany treści poznawczej obiektu. Nasze postawy wobec jakiegoś obiektu mogą zmienić się wówczas, gdy z naszego punktu widzenia zmieniają się same obiekty. (rzeczywista zmiana obiekty, zmiana informacji o obiekcie, który w rzeczywistości się nie zmienia)
Szansa pedagoga – konkretnie zniekształcać informacje, polega na ukazaniu możliwości innych wartości niż uznawane, innych postaw wobec obiektu.
Metody zmiany postaw:
Generalnie dzielimy na werbalne (perswazja, dyskusja) i oddziaływania zewnętrzne (behawioralne).
Warunek skuteczności wszystkich metod zmiany postaw jest poziom centralności postawy.
Postawa centralności czyli postawy dotyczące centralnych obiektów są trudne do zmiany łatwiejsze są tzw. Postawy peryferyjne.
Postawa centralne dotyczy obiektów centralnych tzw. Psychologicznie bliskich. Obiektami psychologicznie centralnymi zwykle są te o których jednostka zgromadziła dostatecznie dużą ilość informacji, które wiążą się z dość silnymi emocjami i które są włączone w pewien łańcuch ważnych dla jednostki celów - motywacji.
Postawy peryferyjne dotyczą obiektu o niskim stopniu centralności. Obiekt psychicznie odległy – jednostka ma mały zasób informacji, z którymi wiąże całość słabe uczucie i który ma dość mały związek z głównymi celami jednostki. stawy peryferyjne są dość łatwe do zmiany.
Perswazja (metoda werbalna) to szczególny rodzaj wpływu interpersonalnego w którym jedna strona uzasadnia punkt widzenia drugiego. Badania nad perswazją określiły prawdopodobieństwo zmiany postawy zależy od warunków:
Właściwości postaw jednostki.
Chodzi o poziom centralności postawy. Pewne typy przekazu perswazyjnego powodują zmiany a inne nie. Ta zależność – najważniejszy jest stosunek treści przekazu do motywacyjnego podłoża postawy. !!!
Od ogólnego charakteru sytuacji której dostarczone są jednostce nowe przeciwdziałające informacje
są to właściwości samego przekazu perswazyjnego – liczne eksperymenty, różnorodne wyniki, ale stwierdzono, że zasadniczym warunkiem jest stosunek treści przekazu do motywacyjnego podłoża postawy
Postawy jednostki wobec obiektu o określonym stopniu centralności mogą się zmieniać w odpowiedzi na nowe perswazyjne informacje. W takiej mierze w jakiej informacje te dotyczą podłoża z którego wzięła początek centralna pozycja danego obiektu w świadomości jednostki. !!!! - Postawy centralne
najskuteczniej spowoduje zmianę postawy taki przekaz, który jest właściwie dostosowany do określonej struktury postawy zależnej od jej podłoża motywacyjnego i który zawiera argumenty dostarczone znowelizowane aby można było się spodziewać że jednostka nie została na nie uodporniona przez kontr informacje. !!!!
właściwości czynnika przenoszącego przekaz czyli jego źródła
Istotnym czynnikiem zmiany postaw pod wpływem przekazu perswazyjnego jest nie tylko ocena samego przekazu i jego cechy ale także ocena samego źródła przekazu.
Ocena źródła przekazu wpływa na ocenę przekazu perswazyjnego a więc decyduje także o prawdopodobieństwie zmiany postawy.
Komponenty oceny źródła przekazu:
Kompetencje źródła – naturalną reakcją jest porównanie własnych kompetencji z kompetencjami źródła
jeśli prestiż źródła sugeruje nam wysoką kompetencję to osoby poddane jego oddziaływaniu mogą akceptować wiele informacji i poglądów
autorytet wewnętrzny i zewnętrzny.
Wewnętrzny polega na tym że wydaje się obiektu osoba godną szacunku, moralną, wzbudza podziw.
Zewnętrzny utrzymywany na podstawie zewnętrznej dyscypliny, stosowanie przewagi kar niż nagród taki autorytet jest mało skuteczny. Efekty są tylko doraźne, nie są to zmiany stałe.
Ocena wiarygodności źródła – źródło komplementarne wydaje się wiarygodne. Obniżyć wiarygodność mogą:
- nieśmiałe,
- jąkające się,
- zbyt emocjonalne
- , zbyt ciche wypowiedzi.
Wiarygodność ważna, chodzi o zaufanie w stosunku do źródła. Eksperymenty wykazały, że mogą być relacje osoby perswadującej.
Różnica postaw, którą sygnalizuje źródło informacji – różnica miedzy podmiotem, a przedmiotem, drastyczna rozbieżność przekreśla źródło jako wiarygodne. Jeżeli kest duży dysonans to informacje mogą być odczytane jako niewiarygodne.
Socjotechnika - ,,foot in the door”, minimalizacja na początku, rozbieżności, minimalizacja dysonansu, aż do osiągnięcia pożądanego rezultatu. Zaznaczamy przekaz od małego dysonansu a następnie go zwiększamy. Trzeba wepchnąć stopę w zamykające się drzwi, a następnie one się otworzą. Stopniowy przekaz informacji.
Twórcą pierwszej pełnej teorii perswazji był Arystoteles, który w ,, Retoryce” (323 r.p.n.e.) wyróżnił 3 aspekty perswazji:
Ethos – źródło,
Logos – komunikat
Pathos – emocje.
Arystoteles udziela przyszłemu nadawcy wskazówek dotyczących każdego z aspektów. Zaleca by mówca prezentował się jako osoba dobra, godna zaufania, by formułował logicznie argumenty, ilustrował tezy zwykłymi, prostymi dla odbiorcy argumentami, które odnosić się będą do historii i wyobrażeń słuchacza. Komunikat musiał być tak sformułowany by korespondował ze wcześniejszymi przekonaniami słuchaczy. Należy zrozumieć emocje swoich słuchaczy – osoba rozgniewana zachowuje się inaczej niż osoba spokojna. Mówca steruje emocjami słuchaczy, wykorzystuje je do przekazania własnych racji.
współczesne główne techniki wywierania wpływu:
przejecie kontroli nad sytuacją i stworzenie atmosfery sprzyjającej komunikatowi – PERSWAZJA WSTĘPNA. Odnosi się do struktury jaką nadajemy naszemu problemowi oraz od sposobu przedstawienia decyzji. Zaczynamy od ogólników np. ,, co wszyscy uważają za oczywiste”.
Wiarygodność źródła – nadawca musi zaprezentować się jako ktoś sympatyczny, dobrze poinformowany i godny zaufania.
Skonstruowanie i przekazanie komunikatu takie, które skupi uwagę i myśli odbiorców na tym na czym zależy nadawcy. Poruszy żywym i sugestywnym obrazem, odwróci uwagę od argumentów przeciwnych.
Kontrolowanie uczuć odbiory – zasada wzbudzenia w odbiorcy określonych emocji, sposobów reakcji na te emocje. Pokrywa się z działaniem o które chodzi nadawcy. W takiej sytuacji odbiorcy, skupia się on na własnych uczuciach.
Rola reklamy:
Rola sympatii jaką wzbudzają osoby prezentujące dane przedmioty.
Rola podbudowania obrazu własnego ,,ja”
Wykorzystanie do reklamy osób sławnych, by odbiorca mógł się z nim utożsamić.