Budowa gruntu
Grunt zbudowany jest z ziaren i cząstek tworzących szkielet gruntowy, w którym znajdują się pory wypełnione całkowicie wodą lub powietrzem lub częściowo wodą i powietrzem.
UZUPEŁNIENIE
Grunt zbudowany jest z ziaren i cząstek (jako graniczną średnicę dla ziaren przyjęto 0,05 mm) tworzących szkielet gruntowy, w którym znajdują się pory wypełnione całkowicie wodą lub powietrzem lub częściowo wodą i powietrzem. Woda pokrywa powierzchnię cząstek, a gaz jest w postaci pęcherzyków.
Trój fazowy model gruntu – rysunek
W gruncie wyróżnia się fazę stałą (ziarna i cząstki), fazę ciekłą (woda) i fazę gazową (powietrze, para wodna, gazy).
Rodzaje wody w gruncie
- woda wolna
- woda kapilarna
- woda błonkowata
- woda higroskopowa
UZUPEŁNIENIE
- woda wolna (grawitacyjna) w strefie aeracji występuje w postaci głównie wody wsiąkowej to jest wody przemieszczającej się w głąb utworów skalnych do strefy saturacji
- woda kapilarna (włoskowata) wykazuje dużą ruchliwość, podlega sile ciężkości i przekazuje ciśnienie hydrostatyczne, przemieszcza się od wilgotności większej do mniejszej zarówno w kierunku poziomym i pionowym dzięki czemu może uzupełniać zapas wód w warunkach intensywnej transpiracji roślin i parowania z powierzchniowej warstwy gruntu.
- związana cząstki gruntu są otoczone przez kilka koncentrycznych warstw wody
silnie związana-higroskopowa jest silnie połączona z powierzchnią cząstek
gruntowych, nasyca ich zewnętrzną warstwę cząstkami wody zmieniając ją.
słabo związana-błonkowata Tworzy ona wokół cząstek jak gdyby błonkę
Podstawowe właściwości fizyczne: w, p, n
Wilgotnością gruntu w nazywamy procentowy stosunek masy wody mw zawartej
w jego porach do masy szkieletu gruntowego ms:
$$w = \frac{m_{w}}{m_{s}}*100\%$$
gdzie:
mw – masa wody,
ms – masa cząstek gruntu (szkieletu gruntowego).
Wilgotność gruntu może zmieniać się w przedziale 0 < n < wr, gdzie wr oznacza wilgotność całkowitą, odpowiadającą pełnemu nasyceniu gruntu wodą
Gęstość objętościowa gruntu ρ jest to stosunek masy próbki gruntu do objętości tej próbki łącznie z porami. Gęstość objętościową określa się ze wzoru:
$$p = \frac{m}{V} = \frac{m_{s} + m_{w}}{V}$$
gdzie:
m – masa próbki gruntu [kg, g],
V – objętość próbki gruntu [kg, cm].
mw – masa wody,
ms – masa cząstek gruntu (szkieletu gruntowego).
Gęstość objętościowa gruntu jest wielkością zmienną zależną od porowatości gruntu, wilgotności i gęstości właściwej.
Porowatością gruntu n nazywamy stosunek objętości porów Vp w danej próbce
gruntu do objętości całego gruntu V (szkielet gruntu + pory). Porowatość oblicza się ze wzoru:
$$n = \frac{V_{p}}{V} = \frac{p_{s} - p_{d}}{p_{s}}$$
ps - gęstość właściwa szkieletu gruntowego
ps - gęstość objętościowa szkieletu gruntowego
Porowatość może zmieniać się w przedziale nmin < n < nmax
0, 476 < n < 0, 259
Porowatość gruntu zależy od struktury gruntu. Grunty o strukturze ziarnistej (piaski, żwiry) mają mniejszą porowatość niż grunty spoiste, których cząstki tworzą przeważnie strukturę komórkową lub kłaczkową.
Wskaźniki stanu fizycznego: Sr, ID, IL, IC
Granice konsystencji: wS, wL, wP
Możliwe stany odkształcenia gruntu