Styl przywództwa (styl kierowania) - ogół metod sprawowania władzy stosowanych w danej organizacji, obejmujący: wywieranie wpływu, podejmowanie decyzji, sprawowanie kontroli nad podwładnymi i ocenianie ich, komunikację z personelem, wydawanie poleceń,. Poprzez styl kierowania przełożony realizuje swoje działania

Przywództwo w grupie może być realizowane w różny sposób. Rozróżniamy trzy style przywództwa:

* autokratyczne

* demokratyczne

* permisywne.

Jednostka zostaje legalnym przywódcą, jeśli władzę przekazuje jej legalny autorytet lub grupa. Jeśli zdobywa ją sama, wykorzystując brak sprzeciwu, staje się tzw. przywódcą samozwańczym.

Władza nad – czyli możliwości kierowania zachowaniami ludzi

Władza od – możliwość ignorowania podejmowanych przez inne osoby prób kontrolowania naszego zachowania

Władza do – oznacza wolność i prawo wyboru własnych zachowań

Podstawa władzy: nagrody, przymus, informacje, fachowość, legalność oparta na wzajemności, równości, zalezności, porozumienie

Rodzaje władzy

• Władza nad – kierowanie zachowaniami innych

• Władza do – prawo wyboru własnych zachowań i wolność

• Władza od – ignrorowanie podejmowanych przez innych prób kontrolowania własnego zachowania

Najbardziej skuteczne:

• Władza oparta na nagrodach

• Władza oparta na przymusie

• Ale …. (liczne skutki uboczne i ograniczenia)

• Władza informacyjna (oparta na wiedzy – efekt bumerangu (reaktancja) jak nam ktos mowi, zebysmy nie palili to palimy wiecej na zlosc babci odmroze sobie uszy)

• Władza legalna– wynikajaca z pozycji lub autorytetu (wynik umowy społecznej, która musi być akceptowana przez obie strony, może wynikac z norm społecznych – norma wzajemności, norma rownosci – poczucie sprawiedliwosci – bogaci powinni dzielic się z innymi – obdarowywac instytucje charytatywne, Zależnośc zalegalizowana – małzeństwo – kobieta ma wladze nad mezczyzna i może na nim wymusic wymiane kola w samochodzie bo to takie niekobiece zajecie

(Trzeba dobrze dobrac kary i nagrody, tak by nagrody były kuszące a kary dotkliwe / Trzeba mieć jakies srodki które mogą być nagrodami / Obietnice i grożby musza być wiarygodne / Grożby trzeba wykonywac od razu – zle zachowanie= kara wtedy dopiero kary odnosza skutek / Grozby powoduja spadek sympatii wobec lidera)

1. Władza oparta na nagrodach (reward power). Władza czyli przyzwolenie na wykonanie polecenia wynika z oczekiwania nagrody za spełnienie wymagania. Kierownik ma tyle władzy, ile możliwości nagradzania podwładnych za posłuszeństwo.

2. Władza oparta na karach lub przymusie (coercive power). Podwładny zachowuje się zgodnie z wolą przełożonego, aby uniknąć kary. Do najważniejszych sankcji przełożonego wobec podwładnego można zaliczyć; zagrożenie zwolnieniem z pracy, zahamowanie awansu lub zdegradowanie, przesunięcie na gorzej płatne stanowisko itp.

Zastosowanie kar wymusza uległość wobec przełożonego i pozwala na utrzymanie minimalnego poziomu efektywności.

J. Mączyński opisał podstawowe reguły stosowania kar, które wcześnie D.McGregor nazwał „zasadą gorącego pieca”. Są one następujące:

• Informowanie podwładnych o grożących im karach.

• Poprzedzenie sankcji ostrzeżeniami.

• Konieczność udowodnienia podwładnemu jego wykroczenia.

• Unikanie demonstrowania wrogości wobec podwładnego w trakcie wymierzania mu kary.

• Stosowanie adekwatnych środków dyscyplinarnych. Nadmiernie surowa kara jest zemsta, zachęca raczej do odwetu, nie zaś do poprawy zachowania.

3. Władza oparta na przepisach (legitimate power) Jest to władza wynikająca z przekonania podwładnego, że osoba stojąca wyżej w hierarchii organizacyjnej ma prawo wydawać mu polecenia i trzeba te polecenia wykonywać nawet bez nadziei na nagrodę lub obawy przed karą.

Kierownik przy wdawaniu poleceń winien przestrzegać zasady, które pozwolą zmniejszyć opór ze strony podwładnych, a w szczególności:

• powinien wydawać polecenia w formie uprzejmej, bez lekceważenia,

• powinien unikać stanowczego tonu za wyjątkiem niektórych sytuacji np. w warunkach zagrożenia jakimś niebezpieczeństwem,

• powinien unikać wydawania poleceń wykraczających jego uprawnienia,

• powinien wyjaśniać powody wydawanych poleceń.

4. Władza oparta na wiedzy i informacji (expert power) Każdy, kto ma wiedzę lub informację istotną w określonej pracy zyskuje przewagę nad tym, który tej wiedzy lub informacji nie posiada.

5. Władza oparta na identyfikacji (referent power)Według M. Webera jest to władza charyzmatyczna. Ten rodzaj władzy wynika z przeświadczenia podwładnych o niezwykłej sile charakteru czy intelektu przywódcy. Podporządkowanie wynika tu z identyfikacji, zaufania, miłości, podziwu. Ten rodzaj władzy nazywamy autorytetem.

• Przywódca legalny – władza jest przekazywana w sposób legalny przez autorytet, bądź grupę

• Przywódca samozwańczy – sam zdobywa władzę wykorzystując brak sprzeciwu; nie uzyskuje zgody grupy ani oficjalnej nominacji – aby nią kierować musi udowodnić, że się do tego nadaje

• Przywództwo to sposób działania:

- zakłada wywieranie wpływu na zachowania grupy

- jest ukierunkowane na realizację celu grupowego

Cechy przywódcy

• Potrzeba sprawowania władzy

• Potrzeba osiągnięć

• Umiejętność rozwiązywania problemów

• Pewność siebie

• Inicjatywa

• Łatwość wzbudzania zaufania

• Świadomość tego, co chce się osiągnąć

• Dobry wgląd w problemy

• Plastyczność

• Racjonalność

• przewidywalność

• Wysokie kwalifikacje

• Wrażliwość

• Odpowiednie nawyki związane z wykonywaniem pracy

• Umiejętności udzielania wsparcia

• Wysokie oczekiwania i umiejętności posługiwania się komunikatami zwrotnymi

• Zachowania przywódcy:

• Cel: wpływanie na zachowania innych lub ich modyfikowanie

• Dawanie odpowiedniego przykładu (wzór roli)

• Humor

• Urok osobisty

• Dobra prezencja

• Demonstrowanie własnych kompetencji w rozwiązywaniu stojących przed grupą zadań

• Dostarczanie członkom grupy sygnałów zwrotnych na temat ich funkcjonowania w zespole

• Zmniejszanie dystansu między sobą a resztą grupy

• Utrzymywanie wysokich oczekiwań względem grupy

• Udowadnianie odporności na doznane porażki

• Posługiwanie się racjonalną argumentacją

• Umiejętności motywowania członków grupy

• Wypowiadanie uwag o charakterze osobistym pod adresem poszczególnych członków grupy

Zmodyfikowany model Frencha i Ravena:

• 1) nagrody: osobowe/bezosobowe

• 2) przymus: osobowy/bezosobowy

• 3) informacje: bezpośrednie/pośrednie

• 4) fachowość: pozytywna/negatywna

• 5) legalność: formalna

• 6) legalność oparta na wzajemności

• 7) legalność oparta na równości

• 8) legalność oparta na zależności

• 9) porozumienie: pozytywne/negatywne.

• Efekt bumerangu – polega on na tym, że kiedy ktoś usiłuje nas przekonać, że jest mądrzejszy i bardziej kompetentny od nas, często buntujemy się i postępujemy odwrotnie, niżby on sobie życzył – dlatego jeżeli podstawą swej władzy czynimy fachowość, musimy uważać, aby nie sprawić wrażenia zbyt pewnych siebie i aroganckich