Środki trwałe, 26.11.2015

Rzeczowe aktywa trwałe – to składniki majątku, które utrzymywane są w celu wykorzystania ich w procesie produkcyjnym lub przy dostawach towarów i świadczeniu usług, w celu oddania do utrzymania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych, oraz którym towarzyszy oczekiwanie iż będą wykorzystywane przez dłuższy czas niż jeden okres.

Przyjmując kryterium bilansowe rzeczowe aktywa trwałe dzieli się na:

• Grunty własne w tym prawo do wieczystego użytkowania gruntów,

• Budynki i budowle, w tym będące odrębną własnością lokale spółdzielcze, własnościowe,

• Prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

• Urządzenia techniczne i maszyny wykorzystywane przez jednostkę,

• Środki transportu,

• Ulepszenia w środkach trwałych,

• Pozostałe środki trwałe (inwentarz żywy).

Składnik musi być kompletny i zdatny do użytku.

Amortyzacja środków trwałych - zużycie środków trwałych jest skutkiem ich używania lub upływu czasu. Powodują go następujące czynniki:

• Zużycie fizyczne,

• Zużycie ekonomiczne,

• Zużycie prawne –dotyczy licencji, know-how, zakres czasowy jaki posiada jednostka.

Konto amortyzacja zawsze koresponduje z kontem umorzenie środków trwałych.

Umorzenie to równowartość zużycia środków trwałych korygująca ich wartość początkową (brutto) do wartości netto.

Amortyzacja to systematyczne rozłożenie w czasie obciążeń wyniku finansowego wartością aktywów trwałych przez ich ekonomicznie uzasadniany okres.

Ustalenie wartości początkowej środka trwałego

• Cena zakupu

+ Koszty finansowania zewnętrznego*

+ Różnice kursowe* (zrealizowane – dokonanie płatności; ujemne – powiększają wartość, dodatnie – pomniejszają wartość)

+ Podatek VAT (w szczególnych przypadkach)

+ Koszty zakupu

+ Koszty dostosowania miejsca

+ cło

+ akcyza

*Do momentu przyjęcia środka trwałego do używania

Wartość początkowa środka trwałego może ulec zwiększeniu na skutek:

• Ulepszenia,

• Aktualizacji wyceny.

Zgodnie z art. 31 ust.2 ustawy o rachunkowości wartość początkową środka trwałego mogą zwiększyć koszty jego ulepszenia polegające na:

-przebudowie

-rozbudowie

-modernizacji

-rekonstrukcji

Ulepszenie środka ma swój wyraz w podwyższeniu jego wartości użytkowej wyrażonej dłuższym okresem użytkowania, większą zdolnością wytwórczą, lepszą jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka czy niższymi kosztami jego eksploatacji.

Jednostka może przeszacować środki trwałe tylko w dół.

Symbol dokumentu	Nazwa dokumentu	Istota dokumentu
OT	Przyjęcie środka trwałego	Służy do udokumentowania przychodu nowych środków trwałych pochodzących z zakupu lub powstałych na skutek wytworzenia we własnym zakresie oraz do udokumentowania przychodu zakupionych używanych środków trwałych
PT	Protokół zdawczo odbiorczy środka trwałego	Wykorzystywany do potwierdzenia przyjęcia lub nieodpłatnego przekazania środka trwałego
LT	Likwidacja środka trwałego	Wystawiany w przypadku przeznaczenia środka trwałego do likwidacji, wycofania środka trwałego z użytkowania na skutek całkowitego umorzenia oraz sprzedaży środka trwałego

Ewidencja środków trwałych

Ewidencja pozabilansowa środków trwałych

• Środki trwałe w likwidacji – jednostka decyduje się na likwidację środka trwałego; okres likwidacji jest dłuższy

• Środki trwałe dzierżawione (w tym środki trwałe przejęte w leasing)

• Środki trwałe przekazane w leasing

• Grunty otrzymane w wieczyste użytkowanie

Zmiany ilościowo – wartościowe w stanie środków trwałych mogą być spowodowane następującymi operacjami gospodarczymi:

• W zakresie zwiększeń będą to:

  • Zakup,

  • Wytworzenie we własnym zakresie,

  • Nieodpłatne otrzymanie,

  • Otrzymanie w formie aportu,

  • Ujawnienie nadwyżki,

  • Użytkowanie w oparciu o umowę leasingu.

• W zakresie zmniejszeń będą to:

  • Sprzedaż,

  • Likwidacja,

  • Nieodpłatne przekazanie,

  • Przekazanie w formie aportu,

  • Ujawniony niedobór,

  • Przekazanie w leasing.

Zmiany o charakterze wartościowym powodujące wzrost wartości środków trwałych to:

• Ulepszenie

• Aktualizacja wyceny.

Z kolei zmniejszenie wartości początkowej środka spowodowane może być:

• Umorzeniem,

• Trwałą utratą wartości,

• Aktualizacją wyceny.

Pozyskanie środków trwałych.

1.Faktura za zakupiony środek trwały (łącznie z VAT)

1a.Przyjęcie środka do użytkowania wg ceny zakupu równej cenie nabycia.

1b. Przeksięgowanie VAT – naliczonego do rozliczenia z US.

2.Przyjęcie do użytkowania środka trwałego otrzymanego nieodpłatnie

2a.Rozliczenie przychodów z tytułu otrzymanej darowizny środka trwałego równolegle do odpisów amortyzacyjnych.

3.Otrzymanie środka trwałego w formie aportu.

4.Ujawniona nadwyżka środka trwałego.

Sprzedaż środka trwałego

Wartość brutto – umorzenie = wartość bieżąca, ze środków na PKO (wartość sprzedanych środków)

PPO (przychody ze sprzedaży)

1.Przenieienie dotychczasowego umorzenia środka trwałego.

2.Przeniesienie wartości netto sprzedawanego środka

3.Faktura za sprzedany środek trwały ( Przychód ze sprzedaży, VAT należny, razem)

Likwidacja środka trwałego

Ewidencja pozabilansowa

Ewidencja bilansowa

1.Postawienie środka w stan likwidacji

2.Przeksięgowanie dotychczasowego umorzenia

3.Przeksięgowanie wartości netto likwidowanego środka

4.Faktura za likwidację środka

5.Odzyski z likwidacji środka trwałego

6.Zakończenie likwidacji, wyksięgowanie wartości środka z ewidencji pozabilansowej

Przekazanie darowizny środka trwałego

VAT liczony jest od wartości rynkowej przekazanego środka trwałego!

1.Przeniesienie dotychczasowego umorzenia przekazywanego środka trwałego.

2.Przeksięgowanie wartości netto przekazanej darowizny.

3.Zaksięgowanie należnego VAT z tytułu darowizny.

Przekazanie środka trwałego w formie aportu powodowało będzie księgowania zarówno wycenione w jego wartości netto jak i według umowy spółki określającej wartość uzyskanych w zamian akcji lub udziałów.

Objęte w zamian udziały

1.Przeniesienia dotychczasowego umorzenia środka trwałego.

2.Przeniesienie wartości netto przekazanego środka

3.Otrzymanie akcji lub udziałów za przekazany środek, wycenionych wg umowy spółki.

Ewidencja niedoborów w zakresie środków trwałych przebiegała będzie zwykle w dwóch etapach. Po pierwsze zaksięgowany zostanie fakt stwierdzenia niedoboru, po drugie wnioski komisji inwentaryzacyjnej w sprawie jego rozliczenia.

1.Przeksięgowanie dotychczasowego umorzenia

2.Przeniesienie wartości netto do ustalenia przyczyn i sposobu rozliczenia niedoboru

3.Rozliczenie niedoboru niezawinionego

4.Rozliczenie niedoboru spowodowanego szkodami losowymi, trudnymi do przewidzenia

5.Rozliczenie niedoboru zawinionego przez pracownika.