Sztuka i piękno

Już od początku dziejów człowiek tworzył obiekty, które miały pełnić funkcje symboliczne, związane
z obrzędami magicznymi (np. malowidła naskalne w Lascaux).

W starożytności sztuka służyła przede wszystkim kultowi religijnemu oraz utrwalaniu w świadomości poddanych nieograniczonej władzy panujących. Pełniła również funkcję użytkową, zaspokajała potrzeby estetyczne (dekoracja, upiększanie). Mimo wysokiego kunsztu artystów, ich dzieła traktowano wówczas jako rzemiosło.
Za miarę piękna uważano doskonałe odtworzenie natury. Zdaniem starożytnych piękno jest czymś obiektywnym i niezależnym od czasu i indywidualnego gustu, polega na porządku, właściwym doborze proporcji oraz na odpowiednim układzie elementów, czyli harmonii (tzw. Wielka Teoria) . Twórcy szukali idealnych proporcji ludzkiego ciała.

W średniowieczu malarstwo, rzeźbę, architekturę zaliczano do sztuk niższych. Dopiero w XVIII w. powstała koncepcja tzw. sztuk pięknych, obejmujących poezję, wymowę, taniec, muzykę, architekturę, rzeźbę i malarstwo. Poprzez sztukę zaczęto rozumieć przede wszystkim wytwarzanie piękna.

Począwszy od XIX wieku sztuka uniezależnia się od rzemiosła i wiąże się ściślej z pojęciem twórczości, oryginalności, indywidualizmu i nowatorstwa.

W XX w. obok sztuki figuratywnej, tzn. odtwarzającej rzeczywistość, pojawiła się sztuka abstrakcyjna, oderwana od konkretnych obiektów świata materialnego, polegająca na kompozycji linii, barw i brył. Artyści tworzący sztukę abstrakcyjną uważają, że samo uporządkowanie form, barw, linii, brył itp.
w obrazie czy rzeźbie jest celem sztuki, a dzieło abstrakcyjne nie musi pokazywać, opisywać czy naśladować rzeczywistości.

W XX wieku zaczęto poszukiwać piękna tam, gdzie go nie było – na granicy brzydoty, banału, kiczu. Uważano, że to, co pospolite może awansować do rangi sztuki, jeśli zostanie dotknięte ręką artysty.

Definicja prof. Władysława Tatarkiewicza (Dzieje sześciu pojęć): „sztuka jest odtwarzaniem rzeczy bądź konstruowaniem form, bądź wyrażaniem przeżyć - jeśli wytwór tego odtwarzania, konstruowania, wyrażania jest zdolny zachwycać bądź wzruszać, bądź wstrząsać.”