Podstawy prawoznawstw notatki z wykładów

PRAWO CYWILNE – wszystkie gałęzie prawa są związane z prawem cywilnym ( kodeks cywilny)

PRAWOZNAWSTWO – klasyfikacja nauk prawnych

Prawo wywodzi się z Rzymu, kolebka prawa oparta jest na III filarach

Nauka prawa wywodzi się z rzymskiej jurysprudencji, początkowo dotyczyło tylko znajomości prawa by z czasem badać pewne reguły i zasady prawne ściśle związane z problemami etycznymi i filozoficznymi. Pod koniec XIX wieku wyodrębniono cztery dziedziny(dyscypliny) w naukach prawa.

DOGMATYKA PRAWA – zadaniem dogmatyki jest wyjaśnienie znaczenia norm zawartych w obowiązujących przepisach prawa. Odpowiada wszelkim przedmiotom rozważanym w ramach studiów nad prawem.

III Zadania

I EGZEGEZA – wyjaśnienie przepisów prawnych przy użyciu derektyw interpretacyjnych w celu ustalenia znaczenia zawartych w nich norm. Jest to analizowanie przepisów prawnych i wysnuwanie z nich odpowiednich wniosków.

II SYSTEMATYKA – logiczne porządkowanie norm prawnych wg określonych kryteriów. Jest możliwa w obrębie danej instytucji (up. system umów prawnych) lub danej gałęzi prawa.

III SYNTEZA – ustalanie zasad naczelnych dla danej instytucji prawnej, gałęzi prawa lub całego systemu prawa.

NAUKI FILOZOFICZNE

I FILOZOFIA PRAWA – ogólna nauka o prawie, w jej ramach toczą się sprawy, głównie pomiędzy zwolennikami pozytywizmu prawniczego a rzecznikami teorii prawa naturalnego lub innych koncepcji antypozytywistycznego. Rozpatruje prawo w relacji do problemów wiążących się z samą satysfakcją człowieka lub do podstawowych wartości w jego życiu.

Przedmiotem dociekań nie są wówczas obowiązujące przepisy ale prawo w ogóle poszukiwanie prawa naturalnego, istoty sprawiedliwości.

II TEORIA PRAWA – zajmuje się formułowaniem ogólnych twierdzeń o prawie, jego istocie jako zjawisku społecznym, celach i funkcjach, podstawach obowiązywania, sposobach interpretacji, zasadach stosowania a także przyjmowanych ograniczeniach w tym zakresie.

Radbruch – prawem jest wszystko co jest zapisane.

Sądy i organy administracyjne – stosują prawo ( Platon i Arystoteles)

HISTORIA PRAWA

Nauki historyczne, przyjmują, że skoro istniejące ustroje państwowe i systemy prawne stanowią wynik procesów historycznych, to dla pełnego zrozumienia współczesności, niezbędne jest poznanie form wcześniejszych.

Nauki empiryczne – badają realne funkcjonowanie prawa jako, jednego z systemów normatywnych w społeczeństwie a także działania norm prawnych w poszczególnych sferach życia społecznego. (Socjologia prawa, psychologia prawa.)

Nauki pomocnicze dla nauk prawnych :

SYSTEM PRAWA

Prawo – zespół norm ustanowionych przez władze państwowe z zachowaniem pewnej procedury.

Zespół norm uporządkowanych wg. Określonych właściwości.

Typy systemów

KONKRETNY SYSTEM PRAWA – całokształt norm prawnych, obowiązujących w konkretnym państwie w określonym przedziale czasowym.

GAŁĄŹ PRAWA – pewien dział prawa wyodrębniony w konkretnym systemie prawa w wyniku podziału logicznego klasyfikacji lub typologizacji.

KRYTERIA PODZIAŁU SYSTEMU PRAWNEGO :

KRYTERIUM PODMIOTOWE :

PRYWATNE :

Kryterium sposobu regulacji prawnej stron ( publiczne – nie równorzędność podmiotów - prawo administracyjne)

OCHRONY PRAWNEJ : (publiczne)

SYSTEM PRAWA.

KONSTYTUCJA

Prawo państwowe ( publiczne) Prywatne

Karne Administracyjne Cywilne Handlowe

KONIECZNE CECHY SYSTEMU:

  1. Hierarchiczna budowa systemu:

- formalne (dynamiczne)

Norma hierarchicznie wyższa, stanowi podstawę obowiązywania normy hierarchicznie niższej, tzw. Powiązanie kompetencyjne.

Norma ogólna stanowi podstawę dla norm szczegółowych w tym sensie, że niejako mieści w sobie te normy szczegółowe – powiązanie treściowe.

  1. Niesprzeczność systemu.

Rodzaje:

ZUPEŁNOŚĆ SYSTEMU PRAWA

LACUNA IURIS (luka w prawie) – jest to taki brak regulacji co do, którego można racjonalnie twierdzić , że nie jest przez ustawodawcę zamierzony np. gdy ustawodawca nie zakończył procesu prawodawczego wbrew wyraźnej zapowiedzi.

LACUNA EXTRA LEGE (luka pozaprawna) – polega na ujemnej ocenie, tego, że normy obowiązującego prawa nie regulują konsekwencji prawnych danego faktu, będącego przedmiotem rozstrzygnięcia.

ANALOGIA IURIS – tworzenie brakujących norm, na podstawie zasad właściwych dla całego systemu.

ANALOGIA LEGIS – posługiwanie się inną normą. Istnieje zakaz stosowania w prawie karnym.

NORMY I PRZEPISY PRAWNE

PRZEPIS PRAWNY – to część aktu normatywnego ( akty normatywne – zbiór przepisów prawnych) wyodrębnionego przez prawodawcę, jako artykuł, paragraf lub w innej postaci są to samodzielne jednostki redakcyjne, zawarte w aktach normatywnych. Są one elementarnymi częściami tych aktów. Ze względów porządkowych, przepisy ujmuje się w formie artykułów lub paragrafów. Artykuły i paragrafy dzielą się na ustawy oraz litery. Przepis nie pokrywa się z normą prawną, gdyż względy techniczno – prawne uzasadniają zamieszczenie pewnych elementów normy w różnych artykułach i paragrafach.

NORMA PRAWNA – dla jej zrekonstruowania, należy skorzystać z wielu przepisów poddanych odpowiedniej wykładni. Jeden przepis natomiast, może zawierać elementy konieczne do zrekonstruowania wielu norm prawnych.

Normy prawne są w pewien najczęściej dość złożony i zawiły sposób zakodowane w przepisach prawnych. Wykładnia zespołu przepisów polega na odkodowaniu zawartych w tych przepisach norm.

Norma prawna – jest jakimś rodzajem, normy postępowania, a więc musi być wypowiedzią formułowaną w określonym języku i zawierać określenie adresata normy. Okoliczności w których znajduje ona zastosowanie oraz czym nakazywanego lub zakazywanego adresatowi w danych okolicznościach.

PRAWO A INNE REGULATORY ZACHOWAŃ

NORMY SPOŁECZNE - funkcjonują we względnie trwały i skuteczny sposób w zbiorowościach ludzkich jako elementy pewnych instytucji, systemów czy organizacji. Zasada współżycia społecznego (art. 5 KK)

Uregulowania zależne, rozbieżne, indyferentne ( czyt. obojętne prawnie)

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE NORM PRAWNYCH

  1. GENERALNA – czyli indywidualna

  2. ABSTRAKCYJNA – czyli niekonkretna

Norma prawna jest ogólną regułą postępowania w określony sposób ( działania lub zachowania) ustanowioną lub usankcjonowaną przez państwo.

Budowa normy prawnej – na jej budowę składa się hipoteza, jest to część normy określająca krąg adresatów do których norma się odnosi i okoliczności w jakich ma zastosowanie.

Wyodrębnia się w niej:

Elementy podmiotowe i przedmiotowe:

  1. Podmiotowe

    • Wskazują adresata normy prawnej oraz jej cechy, określają cel działania podmiotu prawa, mogą opisywać sposób działania.

  2. Przedmiotowe

    • Określają stany, zjawiska lub wydarzenia zewnętrzne w stosunku do adresata, np. pewne zachowania ludzkie, działania praw przyrody, funkcjonowanie gospodarki, miejsce działania. Na ogół hipoteza stanowi najbardziej rozbudowany element normy prawnej.

DYSPOZYCJA NORMY - część normy wyznaczająca sposób postępowania w sytuacji gdy, spełnione zostały warunki przewidywane w hipotezie. Sprowadza się to, bądź do zachowań będących obowiązkami podmiotów prawa, bądź też do zachowań stanowiących ich uprawnienia. Obowiązek prawny polega na tym, że norma prawna określa nakaz lub zakaz danego zachowania się, powstrzymanie się od zachowania nakazanego dyspozycją normy prawnej nosi nazwę zaniechania i jest sankcjonowana.

SANKCJA – wyraża konsekwencje prawne, zachowania niezgodnego z obowiązkiem prawnym. Mówi o tym jak zareaguje państwo na nie zastosowanie się adresata do wskazań zawartych w dyspozycji o ile zaistniały okoliczności określone w hipotezie.

TRZY ELEMENTY NORMY PRAWNEJ

H – D - S

KOMPETENCJA NORM SPRZĘŻONYCH

Składają się na nie dwie normy:

  1. Norma sankcjonowana – określa adresata i warunki w jakich jest mu nakazane, bądź dozwolone coś czynić oraz treść tego nakazu, zakazu, bądź dozwolenia.

Składają się na nią:

  1. Norma sankcjonująca – stanowi, iż w przypadku naruszenia normy sankcjonującej, zostanie zastosowana dolegliwość, której rodzaj i stopień jest wyznaczony w treści tej normy. Dyspozycja normy sankcjonującej, przewiduje obowiązek ponoszenia skutków naruszenia normy sankcjonowanej oraz upoważnienie dla organów prawa do realizacji tych skutków.

RODZAJE SANKCJI PRAWNYCH

  1. Sankcja karna – polega na wymierzaniu odpowiedniej dolegliwości za przekroczenie normy prawa karnego. Sankcje te w świetle Kodeksu Karnego dzielą się na:

    • Kary

    • Środki karne

Kara – orzekany przez Sąd wobec sprawcy przestępstwa, środek przymusu państwowego stwarzający dla niego osobistą dolegliwość i wyrażający społeczne potępienie dla popełnionego przestępstwa.

Taki jak : grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności, dożywotnie pozbawienie wolności.

Środek kary – dodatkowa dolegliwość wymierzana sprawcy przestępstwa obok lub niekiedy zamiast kar.

  1. Sankcja egzekucyjna – występuje w normach prawa cywilnego i administracyjnego. Polega na przymusowym wykonaniu tego co stanowiło niedopełniony obowiązek adresata. Może również polegać na przymusowym unicestwieniu tego co zostało przez adresata uzyskane wbrew zakazowi.

  2. Sankcja nieważności czynności prawnej – jest typowa dla norm prawa cywilnego i rodzinnego:

Skutki czynności prawnej pozostają w mocy od momentu wydania wyroku.

NORMY PRAWA CYWILNEGO

Rodzaje:

IUS COGENS – bezwzględnie imperatywne, kategoryczne, bezwzględnie stosowalne. Ich zastosowanie nie może być wyłączone lub zmienione decyzją stron, jak również odmiennym zwyczajem.

IUS DISPOSITIVUM – tzw. normy względnie wiążące. Znajdują zastosowanie, gdy strony odmiennie nie uregulowały konsekwencji prawnych od dyspozycji w braku odmiennej umowy. Funkcja tych norm polega najczęściej na uzupełnieniu treści stosunku prawnego w zakresie nieuregulowanym przez stronę.

NORMY SEMIIMPERATYWNE

Jednostronnie, bezwzględnie obowiązujące. Przewidują minimalny zakres ochrony jednej strony.

RODZAJE PRZEPISÓW PRAWA

DEFINICJE LEGALNE (USTAWOWE) – przepisy, które w sposób wiążący określają sens używanych w akcie prawnym słów lub zwrotów.

PRZEPISY ODSYŁAJĄCE – ich treść zawiera ten sens, że przy ustalaniu treści normy X, zawsze należy uwzględnić przepis, który ustanawia normę Y.

PRZEPISY NIEDOOKREŚLONE (zawierające zwroty) – ich funkcją, jest pozostawienie pewnego luzu decyzyjnego organom stosującym prawo.

KLAUZULE GENERALNE – zwrot niedookreślony, zawarty w przepisie prawnym, oznaczający pewne oceny funkcjonujące w jakiejś grupie społecznej do, których odsyła ów przepis przez zakaz uwzględnienia ich przy ustalaniu stanu faktycznego kwalifikowanego pod daną normę.

Art. 5 KK

PRZEPISY, KTÓRE PEŁNIĄ OKREŚLONĄ FUNKCJĘ W PROCESIE LEGISLACYJNYM:

Reguły prawne wyznaczają zachowania powiązane w taki sposób , że adresat może spełnić nałożony obowiązek lub go naruszyć, jeżeli zachowa się odmiennie

Tertum non datur - trzeciej (możliwości) nie ma - wyrażenie charakteryzujące sytuację, w której są tylko dwie możliwości.

Definicja zasad prawnych – kategorie norm, które wskazują na określenie wartości jakie powinny być realizowane przez prawo. Są to ogólne założenia wyrażające istotne dla danej gałęzi prawa idee przewodnie. Im wyższa ranga w hierarchii źródeł prawa zajmuje akt prawny, tym regulacja w nim zawarta jest bardziej ogólna. Regulacje ustroju państwowego nie jest nigdy regulacją pełną i nie zawiera norm szczegółowo określających powinne zachowania. Ogranicza się ono tylko do określenia podstawowych instytucji ustroju państwowego oraz podstawowych zasad ich organizacji o funkcjonowaniu.

ZASADY PRAWA CYWILNEGO

Zasada autonomii woli stanu – każda strona ma swoją autonomiczną wolę i nikt nie może narzucać jej swojej. Szczególnie w zasadzie swobody umów, byleby to było zgodne ustawami i zasadami życia społecznego.

Zasada ochrony osoby ludzkiej – dobra osobiste, część mienia, dobre imię. Jeżeli poczujemy się czymś dotknięci, możemy wnieść sprawę o naruszeniu naszych dóbr osobistych.

Zasada ochrony dobrej wiary – jeżeli ktoś w dobrej wierze dokonał czynności cywilno – prawnej jest to chronione.

Zasada dziedziczenia – oznacza, że zarówno majątek jak i długi przechodzą na spadkobierców.

Zasada odpowiedzialności za długi i odpowiedzialność osobista i rzeczowa

Zasada odpowiedzialności za szkodę – na zasadzie winny, ale jest ona uzupełniona zasadą ryzyka bądź słuszności.

Stosunki prawne:

Stosunek prawny - jest to kwalifikowana postać stosunku społecznego, gdzie zachowanie się jednego podmiotu względem drugiego zostaje wyznaczone przez normę prawną.

Stosunki rodzinne – wiele norm prawnych ma tu zastosowanie. Nie tylko normy społeczne.

Elementy stosunku prawnego.

  1. Podmiot

  2. Przedmiot

  3. Modalność (uprawnienia i obowiązki)

  4. Fakty, czyli zdarzenia prawne.

Źródła stosunku prawnego.

Zdarzenie prawne to fakty to fakty z którymi norma prawna łączy powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego.

I. Skutki zdarzeń prawnych mogą przejawiać się w postaci powstania stosunku prawnego, zmiany jego podmiotu, zmiany treści lub zniesienie stosunku prawnego.

  1. wydarzenie świata zewnętrznego niezależne od ludzkiej woli. (zdarzenie)

  2. wydarzenie zależne od ludzkiej woli. (działanie)

  1. Czynność zmierzająca do wywołania skutków prawnych (czynność konwencjonalna)

Takie zachowanie w którym istniejące normy nadają specyficzne znaczenie inne niż to, które wynikło z psychofizycznego przebiegu tych czynności i skutków

  1. Czynności prawne wymagające oświadczenia woli zmierzające do wywołania skutków prawnych podejmowanych przez osoby fizyczne lub prawne.

  2. Orzeczenia sądowe mające charakter konstruktywny prawno – kształtujący.

  3. Konstruktywne akty administracyjne organów administracji państwowej lub samorządowej.

  1. Musi się to odbyć ze słusznym odszkodowaniem (cechy rynkowe)

  2. Decyzja musi być podjęta na podstawie ustawy.

II. Inne czyny – działania z którymi norma prawna wiąże określony skutek prawny, niezależnie od tego czy wola osoby działającej była pokierowana na wywołanie takiego skutku:

  1. Przejawy woli podobne do oświadczeń woli np. wezwanie dłużnika do świadczenia

  2. Zawiadomienie o pewnych stanach , o wadach rzeczy nabytej tzw. Zaświadczenie.

  3. Czynność faktyczna – znalezienie rzeczy i należne znależne.

POJĘCIE PRAWA PODMIOTOWEGO

Zespół uprawnień służących podmiotowi PRAWA – przede wszystkim osobie fizycznej lub prawnej. Dzięki PP, podmiot prawa mam możność swobodnego podejmowania decyzji co do swojego zachowania, swobodnego wykonania przedsięwziętych działań oraz ma możność domagania się od innych wykonania obowiązków nałożonych na nich przez normy, które są niezbędne do wykonania danego uprawnienia.

RODZAJE PRAWA PODMIOTOWEGO:

RODZAJE PODMIOTÓW STOSUNKÓW PRAWNYCH W ZALEŻNOŚCI OD GAŁĘŹI PRAWA:

  1. Prawo konstytucyjne – (podmioty) –państwo reprezentowane przez organy władzy publicznej ( sejm, rada ministrów)

  1. Jednostki samorządu terytorialnego, reprezentowane przez ich organy ( radę gminy, prezydenta miasta, burmistrza)

  2. Naród – jako zbiorowość lub mniejszości narodowe reprezentujące interesy etniczne.

  3. Ludzie – jako obywatele, bądź w szczególnych rolach publicznych ( wyborców, radnych, posłów)

  1. Prawo karne- (podmioty) – państwo reprezentowane przez organy ścigania i wymiar sprawiedliwości.

  1. Sprawcy czynów

  1. Prawo Cywilne – ( wyróżniamy podmioty: osoba fizyczna, os. prawna) –w prawie cywilnym na podmiotowość prawna składają się dwa pojęcia:

  1. Zdolność prawna - prawna to właściwość polegająca na tym, aby być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego.

  2. Zdolność do czynności prawnych, którą Kodeks Cywilny przyznaje każdemu człowiekowi i każdej osobie prawnej – to możność nabywania tych praw i obowiązków własnym działaniem ( we własnym imieniu).

NASCITURUS – to dziecko poczęte, ale nienarodzone

18 lat – pełna zdolność do czynności prawnych

13 – 18 lat – ograniczona zdolność do czynności prawnych

Początek zdolności prawnej osoby fizycznej na gruncie kodeksu cywilnego – art. 8 KC

Człowiek nabywa zdolność prawną w chwili urodzenia, wyjątkiem jest sytuacja prawna nasciturusa, który warunkowo uzyskuje zdolność prawną w okresie prenatalnym. Urodzenie się dziecka żywego stanowi warunek przyjęcia zdolności prawnej. O zdolności prawnej dziecka urodzonego jako martwe nie może być mowy.

Zdolność prawna jest atrybutem przysługującym, każdemu człowiekowi, nie można się jej zrzec ani też jej ograniczyć lub przenieść na inną osobę w drodze czynności prawnej.

Koniec – zdolność prawna ustaje z chwilą śmierci.

ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNEJ

  1. Pełna (nieograniczona) zdolność do czynności prawnych

  2. Brak zdolności do czynności prawnych.

  3. Ograniczona zdolność do czynności prawnych

1.1

Pełną zdolność prawną nabywa się z chwilą pełnoletności. Osoba mająca taką zdolność może w zasadzie dokonywać wszelkich czynności z zakresu prawa cywilnego..

Pełną zdolność do czynności prawnych os. fizyczna może utracić tylko w wyniku ubezwłasnowolnienia. Dopóki do niego nie dojdzie ma ona pełną zdolność, chociaż byłaby chora psychicznie. Oświadczenie woli złożone przez taką osobę ( psychicznie chorą, lecz nieubezwłasnowolnioną) może być uznane za nieważne, ale nie z braku pełnej zdolności do czynności prawnych, lecz z powodu wady oświadczenia woli (art. 82 KC).

Na skutek zawarcia małżeństwa osoba niepełnoletnia uzyskuje pełnoletność, nie traci się pełnoletności w razie unieważnienia małżeństwa.

2.1.

Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły 13—tu lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.

2.2.

Osoba, której dotyczy postępowanie o ubezwłasnowolnienie jest chora psychicznie, niedorozwinięta umysłowo lub też dotknięta innego rodzaju zaburzeniami psychicznymi w szczególności pijaństwem lub narkomanią. W skutek tej choroby nie jest w stanie kierować swym postępowaniem .

Skutki ubezwłasnowolnienia:

3.1.

Ograniczenie zdolności do czynności prawnej (13-16 lat) art. 15 KC

Ograniczona zdolność do czynności prawnej mają małoletni, którzy ukończyli lat 13, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Oprócz zaburzeń natury psychicznej osobie ograniczonej zdolności do czynności prawnej potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

Skutki ograniczenia.

POJĘCIE KONSUMENTA

Konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej, niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową . Ochronie konsumentów służą tzw. Klauzule abuzywne (art. 385 KC). Nieważne są w umowie te postanowienia, które naruszają prawa konsumenta.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawy marketingu notatki z wykładów
(1) Podstawy prawoznawstwa - notatki mgr Glanc, Notatki z podstaw prawoznawstwa
Finanse podstawy finansow notatki wyklady NA TEST
Finanse podstawy finansow notatki wyklady NA TEST
(2) Podstawy prawoznawstwa - notatki mgr Glanc, Notatki z podstaw prawoznawstwa
Podstawy Marketingu notatki z wykładów, WSTiH, Podstawy Marketingu
,podstawy finansów, Notatki z wykładu
Podstawy finansów- notatki z wykładów DRUK, nauka, wsh, finanse rutkowska
podstawy prawoznwstwa notatki!!!!, Administracja, I sem, Podstawy prawoznastwa
Prawoznawstwo Notatki z wykladów
Podstawy projektowania notatki z wykładów miniwersja
Podstawy marketingu notatki z wykładów
Finanse podstawy finansow notatki wyklady NA TEST
Zagadnienia egzaminacyjne PF3-09, SKRYPTY, NOTATKI, WYKŁADY, Podstawy Fizyki 3, wykład
Podstawy prawoznawstwa 11 2013 Wykłady
Notatki podstawy prawoznawstwa 19 10 12
Podstawy prawoznawstwa wykład, X r
notatki z wykladow, Podstawy geografii

więcej podobnych podstron