Pozycja 9: Henryk Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań.

1. Nikt nie jest prorokiem między swymi: Bohaterem opowiadania jest Wilk Garbowiecki, ubogi, młody szlachcic. Jego zamiarem było wyjechać na wieś i pracować na roli. W tym celu kupił niewielką wioskę Mżynek. Jego przyjaciel nazywał się Franek. Wilk Garbowiecki uważany był za wariata, ponieważ m.in. chciał założyć na wsi czytelnię publiczną. W tym celu udał się do bogatego i znaczącego podpisarza sądowego- pana Ludwika, który zgodził się na to za namową ukochanej panny Kamili. Grabowiecki poprzez swoją działalność wpadł w zatarg z państwem Chłodno. Mieli oni dwie córki: Lucy i Bogunię. Po pewnym czasie doszli oni wszyscy do porozumienia i wówczas Wilk został poproszony, aby nauczył dwie córki języka angielskiego. Wilk zgodził się, ponieważ spodobała mu się Lucy, tak jak Władysławowi Hoszyńskiemu. Na pewnej kolacji Wilk poznał również jego brata Jana i pana Strączka- pracownika placówki zagranicznej. Lucy odrzuciła zaręczyny Garbowieckiego. Wilk zginął w pojedynku ze Strączkiem, który połamał mu drzewka owocowe- miał roztrzaskaną głowę.

2. Stary sługa: pewien mężczyzna wspomina swoje dzieciństwo i Mikołaja Suchowolskiego, który był owym starym sługą we dworze. Mikołaj był szlachcicem ze wsi Sucha Wola. Ogólnie był bardzo zrzędliwy. Narratorem jest Henryk- chłopiec. Bał się on Mikołaja, ale zarazem bardzo go lubił. Wnuczka Mikołaja nazywała się Hania i Henryk bardzo często bawił się z nią w żołnierzy. Pewnego dnia Mikołaj dostał w twarz od pana Zolla. Doktor Staś i ciocia Marynia mieli się ku sobie, a po pół roku wzięli ślub. Mieli oni trójkę dzieci. Jedyną osobą, którą Mikołaj szanował był ksiądz Ludwik. Zakończenie opowiadania kończy się kilkanaście lat później, gdy nadeszło powstanie styczniowe nazwane „burzą”.

3. Szkice węglem: rozdział pierwszy: akcja rozgrywa się we wsi Barania Głowa, w kancelarii wójta znajdują się dwie osoby: niemłody wójt gminy Franciszek Burak i młody pisarz gminny pan Zołzikiewicz. Wójt pisze list do wójta sąsiedniej wsi z poleceniem odesłania metryk mieszkańców Baraniej Głowy, które znajdują się w kancelarii parafialnej w Wrzęciądzy, ponieważ będą potrzebne do spisów wojskowych. Pisarz gminny chce usunąć Rzepę, który namawia innych mieszkańców do pijaństwa…

4. Jamioł: umiera stara Kalikstowa, która pozostawia po sobie córeczkę- Marysię. Dziewczynka ma być zabrana przez Wojtka Marguły saniami do dworu do Leszczyńca. Gdy przyjeżdża Wojtek, wypija z babami wódkę. Akcja toczy się w miasteczku Łupiskóry. Marysia ma 10 lat. Jej matkę zabił paraliż.

5. Sachem: do Antylopy w Teksasie przyjeżdża po raz pierwszy od założenia miasta trupa cyrkowa. Antylopa powstała 15 lat temu. Wcześniej na tym obszarze znajdowała się osada Indian Czarnych Wężów, Chiavatta. Ich sąsiadami byli koloniści niemieccy. Pewnego razu 400 mieszkańców zamordowało śpiących Indian. Ocalało tylko kilka niewolników, którzy wyszli na łowy. Po sześciu latach od tych wydarzeń znaleziono kopalnię żywego srebra. Dyrektor cyrku nazywał się Hon. M. Dean, czasem przesiadywał w piwiarni „Pod złotym Słońcem”. Program występu:

1. Pokaz pięknej tancerki Liny na dzikim koniu.

2. Pokaz sachema- ostatniego potomka Indian- chodzi po drucie. Okrzyk wojenny: „Herr Gott!”, a na końcu drutu zaczyna śpiewać pieśń wojenną. Po skończeniu, wyciąga blaszaną miskę.

1. Legenda żeglarska: okręt „Purpura”- to okręt wielki i silny. Żeglarze ślepo wierzyli w jej siłę, do tego stopnia, że zleniwieli w szczęściu i zapomnieli sztuki żeglarskiej.

2. Organista z Ponikły: w pewien zimowy dzień, z Zagrabia do Ponikły, wędrował muzyk Kleń. Pomagał w młodości staremu organiście Mielnickiemu. Był zakochany w Olce, córce strycharza (ceglarza) z Zagrabia. On sam mieszkał w Ponikle. Wybrał on pole zamiast drogi i tym samym miał trudności w chodzeniu.

Pozycja 7: Henryk Sienkiewicz, Bez dogmatu:

Leon Płoszowski to główny bohater powieści. Jest on swatany przez swoją ciotkę z kuzynką Anielką. Kiedy umiera ojciec Leona, ten wyjeżdża do Włoch, gdzie nawiązuje krótki romans z Davisową. Tam również dowiaduje się, że Anielka wychodzi za mąż za Kromnickiego. Jego przyjacielem jest Śniatyński. Gdy Pani Kromnicka zachodzi w ciążę, zrozpaczony Leon wyjeżdża do Berlina. Tam opiekuje się nim pianistka Klara Hilst, która skrycie go kocha. Opowieść ta ma pamiętnikarski charakter. Przeciwieństwem Anieli jest Pani Davis.

Pozycja 6: Bolesław Prus, Nowele:

1. Pod sztychami: narrator oprowadza czytelnika po placu nadwiślańskim. Ludzie przedstawieni są jako ludzie- cienie, tylko gałganiarka ukazana została w zbliżeniu za pomocą efektownej mowy pozornie zależnej.

2. Antek: Matka uważała, iż Antek jest leniem i darmozjadem. A Antka planem na życie było stawianie wiatraków. Gdy miał 10 lat, jego siostra Rozalka nagle zachorowała. Wsadzono ją całą do pieca za radą znachorki Grzegorzowej. Po trzech miesiącach spędzonych w szkole, kumowi udało się załatwić w sąsiedniej wsi miejsce dla Antka, by uczył się rzemiosła u kowala. Przyjacielem kowala był sołtys, z którym lubił pić. Przeniósł on Antka do pracy w gospodarstwie, obawiając się konkurencji. Ale Antek wrócił do matki. We wsi mieszkał stary, łysy wdowiec- wójt, który miał córkę i inne dzieci. Ożenił się po raz trzeci z piękną, bogatą, młodą kobietą pochodzenia romskiego zza Wisły. Gdy Antek był na mszy z matką i bratem Wojtkiem po raz pierwszy widział wójtową. Z czasem postanowił dać jej krzyżyk, dla którego pierwowzorem był krzyż stojący na rozstajach dróg. Na wieś padło nieszczęście: Wisła przerwała tamę i zalała pola, a ludzi stracili zbiory.

3. Kamizelka: było to młode małżeństwo- dawni sąsiedzi narratora, a wydarzenia te rozgrywają się na przestrzeni od kwietnia do listopada. On był urzędnikiem, a ona dawała lekcje w mieście.

4. Grzechy dzieciństwa: Kaziu Leśniewski to młody gimnazjalista, który jest synem plenipotenta dworskiego. Jest on zarazem narratorem…

5. Pleśń świata: narrator opowiada o tym, że zdarzyło mu się być w Puławach z pewnym botanikiem. Botanik ten badał pleśń. Brakuje im tylko dusz i serc. Kilka lat później narrator wraz z botanikiem „widzieli” historię ludzkości.

6. Cienie: bohater jest trudny do zidentyfikowania, brak akcji i brak zdarzeń. Przedmiotem obserwacji jest egzystencja ludzi- cieni. Latarnik- jednostkowy los uniwersalizuje się, nabiera wręcz znamion symbolicznych. Jest on tajemniczym człowiekiem, który wychodzi na ulice Warszawy i zapala w samotności lampy Warszawy.

7. Latarnik: W Aspinwall, niedaleko Panamy, zwolniło się miejsce latarnika. Na kandydata zgłasza się mężczyzna ponad 70- letni, który jest Polakiem tułającym się po świecie. Nazwisko jego brzmiało: Skawiński. Uważał, że jego nieszczęście idzie od Gwiazdy Polarnej.

Pozycja 4: Eliza Orzeszkowa, Powieści:

1. Marta: życie kobiety to nie tylko miłość i wzniosłe uczucia. Początek to opis ulicy Granicznej i ładnego dziedzińca przy tej ulicy, na którym stała młoda kobieta w żałobnej sukni oraz czteroletnia dziewczynka. Wraz z pokojówką pojechały do kamienicy przy ul. Piwnej. Ta młoda kobieta to Marta Świcka, urodziła się w dworku szlacheckim koło Warszawy. Zakochała się w Janie Świckim- młodym urzędniku pracującym w jednym z biur rządowych w Warszawie. Następnego dnia po przeprowadzce poszła do Biura Informacji dla Nauczycieli i Nauczycielek Ludwiki Żmińskiej. W pewien listopadowy szary dzień, Marta dostała po miesiącu czekania pracę nauczycielki języka francuskiego. W bogatym domu powitała ją żona jednego z głośniejszych literatów- pani Maria Rudzińska. Miała ona 12- letnią córkę, Jadwisię, która bardzo dobrze znała język francuski. Do pokoju wszedł również Oleś- kuzyn pani Marii. Pewnego razu spotkała Klarę, która opowiedziała jej historię siostry ciotecznej, która aktualnie pracowała w zakładzie Szwejcowej. Jej córka nazywała się Jańcia, po powrocie do domu pewnego razu Marta spostrzegła, że córka została mocno uderzona przez pilnującą ją czasami gospodynię. Karolina, przyjaciółka z dzieciństwa, była kurtyzaną i dobrze na tym zarabiała. W pewnym momencie Jańcia zachorowała na bronchit.

2. Dziurdziowie: rozdział 1: miejsce: Sucha Dolina, Rozalka to żona Stefana, jest złośnicą i plotkarą, ma jedno dziecko ze Stefanem. Uważa ona, że przez wiedźmę nie ma mleka. Wiedźmą miała być Kowalowa, która wyśmiała wieśniaków. Rozdział 2: Pietrusia Kowalowa to żona kowala Michała, wnuczka ślepej Akseny. Pracowała ona u Piotra Diurdzi. Chcieli z nią być zarówno Stefan Diurdzia jak i Michał Kowalczuk. Gdy Michał poszedł do wojska, najęła się jako dziewka folwarczna. Rozdział 3: Agata to żona Piotra, która cierpiała na reumatyzm, miała ona z nim syna Jasiuka, który był chory. Rozdział 4: Pietrusia i Michał mieli 4 dzieci, a Michał nazywał Pietrusie Zuzelą. Stefan i Rozalka bili się France Szyszce podobał się Klemens i poszła po radę do Pietrusi. Dostała wówczas napój miłosny. Dowiedziała się o tym Rozalka. Rozdział V: Klemens zachorował, Rozalka wygadała, że wiedźma go otruła. Klemens był synem Agaty. Rozdział 6: Szymon i Jakub Szyszka mają długi, widzieli spadającą gwiazdę i poszli do Pietrusi. Rozdział 7: Pietrusia idzie do spowiedzi, ale Dziurdziowie tego nie widzą, ponieważ są zajęci handlem. Gdy wracali do domu pijani, nie mogli znaleźć drogi wśród śnieżnej zamieci i zatłukli Pietrusię kijami. Skazani na 10 lat ciężkich robót w kopalniach i pośmiertne pozostanie na Syberii. Jest to prawdziwa rozprawa sądowa. Obraz wsi białoruskiej i jej folklor. Powieść rozpoczyna się i kończy na sali sądowej.

Pozycja 8: Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem:

Akcja dzieje się w 1647 roku. Na północnym skraju pól, w pobliżu ruin, pojawił się samotny jeździec, który został napadnięty przez sługi jego sąsiada. Jeździec ten nazywał się Zenobi Abdank. Później wyjawił, że nazywa się Bohdan Zenobi Chmielnicki. Miał podwładnych jeźdźców kozackich. Zjadł wieczerzę ze Skrzetuskim i podarował mu pierścień z relikwiarzem. W drugim rozdziale dowiadujemy się, że Chmielnicki jest ścigany z nakazu hetmańskiego, ponieważ pokłócił się on z Czaplińskim, wykradł listy królewskie staremu pułkownikowi Barabaszowi i umknął w step. Do Skrzetuskiego dosiadł się Zagłoba, otyły szlachcic z bielmem na oku oraz Longinus Podbipiętę.

W lesie, za sprawą sokoła, Skrzetuski i Podbipięta ujrzeli dwie kobiety: wdowę po Konstantym Kurcewiczu i córkę kniazia Wasyla Kurcewicza- Helenę. Starsza kobieta nazywała się Kniahini Kurcewiczowa i zaprosiła ich do Rozgłów.

Pozycja 1, Adam Asnyk, Poezja:

1. Poeci do publiczności: zwrot do adresata, replika na zarzuty publiczności, jacy poeci taka publiczność, a analogicznie taka jest poezja jaka rzeczywistość, bezideowość utworów odzwierciedlających otępienie, martwotę polskiego społeczeństwa. Prawdziwa twórczość rosnąć i rozwijać się może tylko wówczas, gdy staje się głosem serc i myśli milionów ożywionych wielką ideą, gdy określa cel i drogi całego narodu. Publiczność natomiast zarzuca poetom przerost tematyki miłosnej, nadmiar erotyków, bezwartościowość poezji, powielenie liryki nastroju i smutku. Publiczność pragnie czegoś nowego.

2. Sen grobów: wzywanie do znoju i pracy, żądając odrzucenia od siebie kłamliwych widzeń wyobraźni, kołyszących do snu. Narrator namawia nowe pokolenia, by rozpoczęli poszukiwania nowych prawd, „nowych, nieodkrytych dróg”. To właśnie do nich należy budowanie przyszłości. Należy szanować i dbać o minione wartości, „przeszłości ołtarze” są świętością, gdyż stanowi wkład w dorobek pokoleń.

3. Morskie oko: poezja ta nie eksponuje uczuć podmiotu lirycznego, jedynie dyskretnie podkreśla jego obecność. Podmiot liryczny jest obserwatorem, powstrzymującym się od charakterystyki swoich nastrojów. Przedstawione jest realistyczne obrazowanie z budzącymi nastrój epitetami

4. Nad głębiami: Narrator rozmyśla nad zagadnieniami bytu i przyrody, usiłuje w poetyckich obrazach zawrzeć odpowiedź na pytanie dotyczące sensu istnienia, zagadki życia i śmierci, istoty wszechświata i jego wiecznego pędu ku nieśmiertelności. Słychać w tych utworach nutę agnostycyzmu, zwątpienia w możność ludzkiego poznania, ale stokroć silniejszym akordem przebija się wiara w nieustający postęp ludzkości.

5. Noc pod wysoką: Asnyk próbuje utrwalić w poetyckich słowach urodę tego regionu. Narrator ogranicza abstrakcję oraz ogólnikowość na rzecz ukonkretnionej prezentacji świata Tatr. Jezioro porównane jest do zwierciadła. Wiersz pełen jest opisów piękna Tatr, zachwytu nad naturą oraz jej zmienności. Refleksje, wiesz ten łączy zarówno zachwyt nad pięknem gór, jak i dociekanie prawdy o naszym istnieniu, gdzie nie wszystko co chcemy możemy mieć lub uczynić.

Pozycja 5: Rozprawy filozoficzne:

1. Eliza Orzeszkowa: kilka uwag nad powieścią- charakter krytyczno- literacki. Orzeszkowa propagowała powieści tendencyjne. Jest to program literacki Eliza Orzeszkowej. Treść artykułu była wynikiem studiów nad europejskimi pozytywistami. Szczególną rolę w kształtowaniu światopoglądu pisarki odegrała „ Historia cywilizacji angielskiej” H.T. Buckle’a. Znalazła ona tam koncepcję cywilizacji rozumianej jako wynik nauki i pracy ludzkiej, traktowanie zjawisk społecznych z punktu widzenia determinizmu i empiryzmu. Częstym terminem był materializm, rozumiany przez pisarkę jako przeciwieństwo romantycznej metafizyki w traktowaniu zjawisk historycznych. W tym artykule Orzeszkowa nazwała wiek XIX wiekiem rozumu i sformułowała zasady powieści tendencyjnej, podkreślając konieczność realizmu i społecznych zadań sztuki. Powieść taka powinna podejmować aktualne problemy społeczne i ukazywać sposoby ich rozwiązania. Bohaterowie powinni być wzięci „z życia”, mieć określone, z góry dobrane cechy charakteru, tak, by mogli być dla czytelnika wzorem postępowania lub odstręczającym przykładem. Ich losy powinny toczyć się zgodnie z zasadą życiowego prawdopodobieństwa, a zakończenie winno być morałem ukazującym zwycięstwo dobra nad złem. Dodatkową cechę powieści tendencyjnej były odautorskie komentarze oceniające świat przedstawiony, postępowanie postaci i moralizujące na użytek czytelnika.

2. O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle: teoretycznoliterackie opracowanie założeń powieści realistycznej. Autorka opowiedziała się za realizmem. Zrozumiała nieatrakcyjność powieści tendencyjnej, nudę przedstawienia i nieprawdopodobieństwo życiowe. Kładła więc nacisk na walory poznawcze, dbała o wywołanie intensywnych przeżyć u czytelnika.

3. Aleksander Świętochowski- Pleśń społeczna i literacka: artykuł programowy. Przekonanie o ważności funkcji literatury jako czynnika rozwoju kulturalnego i narzędzia wychowania ideowego oraz o jej szczególnym znaczeniu w sytuacji narodu pozbawionego samodzielności państwowej. Również w realizacji głównej zasady programu pozytywistów warszawskich- rozwoju społecznego, ekonomicznego i kulturalnego narodu- przyznawał literaturze rolę wiodącą.

4. Piotr Chmielowski: utylitaryzm w literaturze- rozprawa z literaturą romantyczną, autor uważa, że stare formy muszą ustąpić nowym, których chcą właśnie ludzie. Każdy powinien być użyteczny. Każdy pisarz i artysta powinien żyć życiem wszystkich, a nie tylko własnymi przeżyciami. Jest potrzeba przeprowadzenia reform w wykształceniu i życiu artystów oraz literatów. Powinni oni znać wszystkie cele, do których społeczeństwo dąży i dopiero zgodnie z wytycznymi tworzyć swe dzieła. Uważa, że literaci nie mogą żądać dla siebie przywilejów. Winni zaś są przedstawiać takie postacie i sytuacje, które stanowiłyby najbliższy obraz ‘ danej chwili w danym społeczeństwie’.

5. Bolesław Prus: Słówko o krytyce pozytywnej: to polemika z Aleksandrem Świętochowskim oraz poemat realistyczny w 6. Pieśniach. Autor chce przedstawić w powieści „naszych polskich idealistów na tle społecznego rozkładu”. Chciał on również, by powieściopisarze w swych utworach koncentrowali się na ważkich problemach społecznych.

6. O naturalizmie w powieści: Naturaliści nie są pesymistami, pragną tylko ukazać wszystkie grzechy człowieka. Chcą pisać prawdę, ale w tej prawdzie nie ma piękna i odpoczynku dla umysłu, a ukazując brudy uwypukla się tylko prawdy jednostronnie, co odejmuje piękna literaturze. Jedynym novum naturalizmu jest fizjologizm i akcentowanie dziedziczności cech. Sienkiewicz podkreślał, że dla Polaków powieści naturalistyczne nie są odpowiednie, bo oni potrzebują zdrowia i pokrzepienia, a nie zgnilizny i silnych wrażeń.

7. O powieści historycznej: Sienkiewicz pragnął przedstawiać przeszłość mimo niechęci czytelników.

8. Sygietyński Antoni: Współczesna powieść we Francji: propagacja naturalizmu.

9. Nasz ruch powieściowy: talentów powieściarskich w Polsce nie ma. Dzieło sztuki nie istnieje w ogóle. Powieść oparta na tle życia, na ścisłej obserwacji, na analizie duszy ludzkiej, leży u nas odłogiem, zostawiając wolne miejsce powieści tendencyjnej, której wartość wewnętrzna w niczym nie przewyższa wartości pierwszego lepszego artykułu wstępnego.

Pozycja 8, Henryk Sienkiewicz, Quo Vadis:

Petroniusz obudził się zmęczony po nocy spędzonej na uczcie u Nerona. Przyszedł do niego Markus Winicjusz. W domu Aulusa Placjusza zobaczył ‘ Ligię czy Kallinę’, pochodzącą z rodu Ligów. Niewolnica Eunice kochała się w swym panie, w Petroniuszu. Pomponia nosiła żałobę po swojej zmarłej córce Julii. Żoną (?) Petroniusza była Chryzostemis. Na przyjęciu u Nerona, gdy wszyscy się spili, Ursus odbił Ligię i zaprowadził do komnety Akte. Córka Nerona, mała Augusta, zachorowała i posądzono o to Ligię. Za namową Eunice do domu Petroniusza przyszedł Chilon Chilonides. Po śmierci małej Augusty Petroniusz wraz z całym dworem Nerona przebywał w Ancjum. Natomiast Winicjusz daje Chilonowi pieniądze na zabójcę Glaukusa- lekarza.

Wszyscy chrześcijanie mają się spotkać w Rzymie z apostołem Piotrem. To właśnie tam Winicjusz chce odbić Ligię, ale zdaje sobie sprawę z siły Ursusa i dlatego też wynajmuje Krotona, najsilniejszego z Gladiatorów. W rezultacie to Winicjusz bierze na siebie winę za śmierć Krotona i zostaje przy Lidze, a sam daje polecenie Chilonowi, by mówił wszystkim, że jest w Benewentu. Do domu, w którym znajdował się Markus, przybyli Piotr i Paweł z Tarsu. Gdy dociera do swojego domu, po namysłach i odrzuceniu myśli o przyjęciu chrześcijaństwa, wpada w wir rozpusty. Wdaje się w romans z Chryzostemis. Jednak zaręcza się z Ligią, ale musi jeszcze odbyć wraz Neronem podróż do Ancjum. Neron chciał spalić Rzym, ponieważ uważał, że tylko to może przywrócić mu wenę twórczą i tym samym skończyłby swoją „Troikę”. Chilon poświadcza, że to chrześcijanie podpalili miasto i mimo błędnych zeznań, zostaje augustianem. Tigellin to jeden z ważniejszych pretorianów. W drodze ucieczki z Rzymu, apostołowi Piotrowi ukazuje się Chrystus i pada pytanie: „Quo Vadis Domine?”. Nowym cezarem został Galba.

Maria Konopnicka:

a) Jaś nie doczekał: do ubogiej izby wpadł wiosenny i majowy promień słońca, wisi obraz najprawdopodobiej o tematyce religijnej, akcja wiersza dzieje się w niedzielny poranek, panuje wiosna, przedstawiony jest wyrobnik, który siedzi ze smutnym wzrokiem i zaczyna płakać. Następuje retrospekcja- zima poprzedzająca wiosnę była bardzo ciężka, ojciec bardzo ciężko pracował, a po pracy nie miał siły na cokolwiek. By uratować syna, zastawił swą piłę i wezwał lekarza, który okazał się być człowiekiem młodym. Oświadczył on, że jeśli Jaś doczeka wiosny, to wzmocni go słońce. W tym samym dniu, w którym lekarz przyszedł, zmarł. Wiersz zakończony jest puentą: "o bracia, czy w nas wcale nie ma winy/ że słonka Jaś nie doczekał?".

b) A czemuż wy, chłodne rosy...: podmiot liryczny jest nagi i bosy, a także biedny. Gdy wzejdzie słońce zniknie rosa. Lecz: "Ale żeby wyschło naszych łez morze, chyba cały świat zapalisz, Mój Boże!".

c) Wolny najmita: najmita- człowiek wynajmujący się do prac rolnych, zwykle sezonowych. Wąską, krętą scieżką szedł blady, nędznie odziany wolny najmita. Pogoda w tym roku nie była sprzyjająca, dlatego nie miał on za co zapłacić podatku za dom- żegnając go samotnie wziął jedynie do szmatki garść ziemi. Był on wolny, choć odczuwał ból istnienia. Narrator opowiada o podatkach, złych ustawach i o bezduszności ludzkiej.

d) Kalokagatos: Starożytne Ateny- Glaukon i jego syn spacerują wśród czarnych helotów (spartańskich niewolników) rankiem, Glaukon uważa, iż oni są bydłem, ma on na sobie białą chlamidę. Syn spojrzał- heloci byli nadzy, chudzi, poobijani. Jeden z nich kazał wyjść swojemu panu, Glaukonowi. Ten niewolnik nosi imię Kalokagatos. Ojciec mówi synowi, że jest on pijany.

e) Przygrywka: podmiot liryczny to kobieta, trzyma w swej dłoni lutnię, boi się bojów i wojny dnia codziennego. Ma nadzieję na lepsze dni, również przywołuje Ofelię z "Hamleta".

f) A jak poszedł król...: grały dla niego instrumenty dęte zbrojne, złote, aby wygrał. Lecz, gdy Stach poszedł na wojne, zagrzewała go tylko przyroda. Król wrócił cały, a Stach zginął.

„Sen grobów”- tematyka powstania styczniowego i związany z nim wątek rozrachunku z literaturą romantyczną. Jest to poemat, którego początek datujemy na lata 1864-1865. Poemat ten podejmuje kwestie poezji romantycznej jako inspiratorki wybuchu powstania. Asnyk poszukuje sensu wydarzeń, krytykuje romantyczną słabość, ale jednocześnie jest wierny ideałom poprzedniej epoki, czyli tendencjom niepodległościowym i demokratycznym, widzi w niej wartości, których brakuje współczesności (jest przy tym świadom konieczności jej nastania, np. wiersz „Do młodych”). Utwory te są utrzymane w duchu liryki refleksyjnej, ujawnia się w nich wyraźny wpływ poezji Słowackiego (Asnyk zmierzał ku wyzwoleniu się spod wpływów poetyki romantycznej, dążył do wypracowania własnych form wypowiedzi artystycznej; dbałość o jej formę, kunszt wiersza zbliżają go do nurtu parnasizmu). Znamienne dla wierszy poety są nastroje melancholii, nostalgii. Dostrzega on marność otaczającego go świata, odczuwa ból istnienia- lekarstwem na te odczucia bywa w twórczości poety doświadczenie piękna, np. „Fresk pompejański”.

Między nami nic nie było: rzecz dzieje się w okresie wiosny, gdy wszystko zaczyna kwitnąć czy też nabierać barw i kształtów, łączyła ich (kochanków?) tylko przyroda, nic więcej.

Limba: znajdowała się na skale, jej igły przysłaniały płynącą dołem wodę, jest samotna na skale, być może jest również ostatnią przedstawicielką swojego rodu, na dole rosną jedna przy drugim świerki, które „zajęły” jej miejsce, dlatego limba musiała przenieść się do krainy śniegu, z pogardą więc patrzy na świerki.

Nad Głębiami:

I: apostrofa do fali, która unosi nas wszystkich, a którą chcemy przejrzeć, jednakże widzimy tylko odbicie naszej twarzy;

II: tajemnicę życia okrywają wieczne ciemności i otchłanie, próżna jest nasza ciekawość;

III: łudząca Maja nie pozwoli, by ktoś odkrył tajemnicę wszechświata;

IV: każde pokolenie przemija;

V: otaczają nas ze wszystkich stron ciemności, im więcej się uczymy tym mniej wiemy;

VI: świat to wieczny ocean bez dna i wybrzeży;