WYWIAD KOMPLETNIE KIEROWANY:

• Rozmowa oparta na kwestionariuszu pyt. i odp. do wyboru;

• Służy do pomiaru zmiennych ilościowych

WYWIAD CZĘŚCIOWO KIEROWANY:

• Rozmowa, gdzie badacz przerywa narrację osoby i zadaje szczegółowe pytania

WYWIAD MAŁO KIEROWANY:

• Rozmowa na temat zainicjowany przez badacza

WYWIAD NARRACYJNY:

• Rodzaj wywiadu mało kierowanego,

• Osoba opowiada swoją historię z punktu widzenia jakiegoś kryterium,

• Badacz rejestruje kontekst

WYWIAD BIOGRAFICZNY:

• Rozmowa na temat całego życia osoby bez naczelnego kryterium,

PYTANIA BADAWCZE WYWIADU NARRACYJNEGO:

1. Jak najogólniejsze

2. Musi być pytaniem dopełnienia

3. Wskazywać populację

4. Informować o metodzie zbierania danych

5. Zawierać nazwę badanej zmiennej, która stanowi kryterium uruchomienia przez osobę badana narracji,

6. Informować o nawiązaniu do kontekstu w trakcie badania

BADACZ W WYIADZIE NARRACYJNYM:

1. Dobrać osobę na podstawie jej doświadczeń których ma dotyczyć wywiad

2. Przedstawić osobie instrukcje wywiadu,

3. Sformułować pytanie wprowadzające w narracje

4. Uważnie słuchać

5. Na koniec zadać pytanie umożliwiające zrozumienie narracji

NARRACYJNY GRUPOWY:

1. Osoby muszą być związane ta samą historią lub podobnymi doświadczeniami,

2. Jest to narracja grupy jako całości.

CZĘŚCIOWO KIEROWANE SA SKONCENTROWANE NA:

1. Problemie,

2. Materiale,

3. Subiektywnych teoriach,

4. Informacjach wywiadu etnograficznego

CZĘŚCIOWO KIEORWANY SKONCENTROWANY NA PROBLEMIE:

1. Rozmowa na temat sformułowany przez badacza

2. Osoba opowiada jakąś historię, a badacz w trakcie zadaje przygotowane szczegółowo pytania,

3. Pytania muszą być konkretne,

4. Badacz może przerwać, gdy osoba zbyt daleko odchodzi od omawianej historii.

CZĘŚCIOWO KIEROWANY SKONCENTROWANY NA SUBIEKTYWNYCH TEORIACH:

1. Rozmowa, która ma na celu zrekonstruowania teorii, jaką osoba ma na dany temat

2. I spotkanie to narracja osoby, która ma dostarczyć materiału,

3. II spotkanie to konsultacje badacza i osoby, oraz sformułowanie teorii

4. 3 rodzaje pytań:

• Inicjujące (otwarte)

• Konfrontujące ( badacz zestawia stanowisko osoby ze stanowiskiem odmiennym)

• Sprawdzające ( testuje teoretyczne stanowisko osoby badanej)

1. Między I i II spotkaniem badacz spisuje narrację osoby i odpowiedzi na pytania. prezentuje własne odczytanie jego teorii,

2. Badacz w tym wywiadzie musi:

1. Koncentrować uwagę na osobistej teorii osoby,

2. Musi słuchać, rejestrować i spisać narrację,

3. Zadać 3 rodzaje pytań

4. Uzyskać autoryzację od osoby badanej,

5. Umżliwić jej złożenie twierdzeń w całość

SKONCENTROWANY NA MATERIALE:

1. Rozmowa na podstawie materiału przedstawionego przez badacza,

2. Ma ona ujawnić poglądy osoby na temat tego materiału

3. Wywiad toczy się wokół zaprezentowanego materiału,

4. Wypowiedzi osoby są wskaźnikami dla zmiennych, występujących w pytaniu badawczym

5. Badacz odwołuje się do przesłuchanych doświadczeń osoby

SKONCENTROWANY NA INFORMACJACH:

1. Etnograficzny,

2. Rozmowa dotycząca ogólnej wiedzy na temat interesujący badacza,

3. Badacz dobiera osoby z uwagi na posiadaną przez niego wiedzę na dany temat.

WYWIAD GRUPOWY:

1. Fokusowy,

2. Grupa osób rozwiązuje problem sformułowany przez badacza,

3. Grupa 6-8 osób – albo się znają i funkcjonują w tym samym środowisku/ albo mogą prowadzić dyskusję

4. Rodzaj dobranych osób zależy od pytania badawczego,

5. Instrukcja na początku wywiadu:

1. Informuje o działaniach moderatora,

2. O tym, że dyskusja będzie rejestrowana,

3. O zachowaniu tajemnicy,

4. Zachęca do swobodnych wypowiedzi,

5. Pytanie „rozgrzewające”, inicjujące dyskusję

1. Moderator:

1. Rola badacza

2. Kieruje dyskusja i kontroluje interakcje,

3. Śledzi wątki dyskusji,

4. Panuje nad dynamiką grupy (wzmacnia bądź redukuje napięcia, robi przerwy)

5. Umiejętności interpersonalne

1. Dynamika grupy – procesy wyzwalane przez interakcje w grupie

2. Efekt śnieżnej kuli:

- zwielokrotnienie się wypowiedzi,

- poruszenie danego wątku,

- pobudza innych do kontynuowania.

METODA ZBIERANIA DANYCH JAKOŚCIOWYCH:

1. Wywiad -> w wytworach ludzkiego działania,

2. Obserwacja etnograficzna -> wskaźniki w sytuacji badawczej,

3. Przeszukiwanie źródeł -> w wytworach.

METODY ZBIERANIA DANYCH ILOŚCIOWYCH:

1. Obserwacja ilościowa - > wskaźniki w sytuacji badawczej,

2. Ankieta -> w kwestionariuszu,

3. Testy -> w kwestionariuszu

OBSERWACJA ETNOGRAFICZNA:

1. Uczestnicząca,

2. Bezpośredni udział badacza w naturalnym środowisku społecznym,

3. Ukryta- gdy badani nie wiedzą o roli jaką pełni badacz,

Jawna – badani wyrażają zgodę na obserwację.

1. Badacz poznaje w tej obserwacji kontekst zdarzań

2. Nie ma planu zbierania danych

3. Formy uczestnictwa:

1. Pełne uczestnictwo – badacz ukryty

2. Uczestnictwo w roli obserwatora – grupa wie kim jest badacz, wyraziła zgodę na badanie,

3. Obserwator w roli uczestnika – badacz uczestniczy w życiu grupy sporadycznie, nie poznaje kontekstu.

1. Etapy obserwacji:

1. Orientacja w terenie – poznanie środowiska, zbiór i analiza materiału.

2. Et. Zogniskowany – skupienie się na określonych zdarzeniach,

3. Et. Selektywny – uważna obserwacja wybranym zdarzeniom, zagłębianie się w nie.

1. Obserwacja zdarzeń krytyczna:

1. Szczególny przypadek obserwacji etnograficznej,

2. Badacz wybiera zdarzenie, które jest ważne z punktu widzenia badanego terenu

3. To zdarzenie musi być krytyczne dla pojawienia się czegoś,

4. To zdarzenie musi zawierać wyraźne wskaźniki zmiennych,

5. Badacz sam go nie poszukuje, przypadkiem bierze w nim udział i zaczyna się zagłębiać

6. Ta obserwacja występuje też niezalenie od obserwacji etnograficznej,

7. Uczestnictwo w obs. Zdarzeń krytycznych to też prowadzenie wywiadów etnograficznych.

1. Trudności w pracy obserwatora etnografa:

1. Emocjonalne zaangażowanie się w życie grupy,

2. Bariery komunikacyjne,

3. Udział w konfliktach grupowych i diadycznych

4. Nieświadomy wpływ na zdarzenia

5. Chęć ukrycia przed nim drażliwych kwestii,

6. Utrudnianie dostępu do informacji,

7. Manipulowanie nim.

ŹRÓDŁA WTÓRNE:

1. Zastane przez badacza zbiory danych,

2. Są materialnymi śladami ludzkiej działalności,

3. Ta metoda to również metoda przeszukiwania archiwów

4. Źródła te istnieją fizycznie, są testami, bo jest w nich przekaz

5. Przekazy źródeł wtórnych:

• jawne- zmienne obserwowalne,

• ukryte- zmienne nieobserwowalne (ich identyfikacja wymaga wskaźników inferencyjnych)

1. najpierw badacz formułuje pytanie badawcze na podstawie teorii lub praktyki edukacyjnej

2. to pytanie dotyczy tego, co można znaleźć w źródłach wtórnych

3. w tym pytaniu zamieszczone zmienne, wskaźniki tych zmiennych są w źródle,

4. źródła wtórne to jednostki analizy, które badacz musi dobrać

5. dobiera je na podstawie pytania badawczego,

6. w pytaniu występują zmienne, które mogą się znajdować w każdym źródle wtórnym danej klasy i takie, które mogą się znajdować tylko w części źródeł wtórnych danej klasy ( jest to 1 z kryteriów doboru źródeł)

7. jeśli zmienne występują w każdym źródle, czyli w każdej jednostce analitycznej, to badacz stosuje warstwowy, losowy, systematyczny dobór źródła

8. jeśli zmienne nie występują we wszystkich źródłach (jeden. Analitycznych), to badacz stosuje celowy dobór źródła

9. po dobraniu jednostek analizy (źródeł) badacz zaczyna ich poszukiwanie (w bilbliot, inetrencie,..)

10. potem po zgromadzeniu zaczyna je przeszukiwać,

11. przeszukiwanie to nie analiza, ale gromadzenie danych i ich kontekstu

12. źródła dzielą się na zawierające i pozbawione kontekstu

13. niewiarygodne źródła to:

1. dokumenty, sprawozdania, ekspertyzy, oceny

1. badacz powinien dokonać triangulacji, czyli oceny ich wiarygodności

2. przeszukiwanie źródeł kończy się zebraniem puli danych i ich kontekstu oraz weryfikowaniem ich wiarygodności

OBSERWACJA ILOŚCIOWA

1. rejestrowanie przez badacza spostrzeżeń i zamiana ich na liczby

2. Badacz obserwuje zachowanie badanych

3. Na arkusz obserwacji nanosi dane o częstotliwości i natężeniu tego zachowania

4. Pytanie lub hipoteza badawcza kieruje planowaniem i prowadzeniem obserwacji

5. Pytania badawcze:

1. Nazwę badanych zmiennych (opisy zachowania)

2. Informacja o populacji osób badanych

3. Informacja o sytuacji obserwacji

4. Musi być wyprowadzone z podstaw teoretycznych lub empirycznych

5. Zmienne w pytaniu powinny dać się przełożyć na kategorie obserwacyjne

6. Pytanie musi być szczegółowe

1. Etapy obserwacji:

1. Ze zmiennej wyprowadza się kategorie obserwacyjne

2. Umieszcza się je na arkuszu obserwacji

3. Do tych kategorii obserwacyjnych dodaje się jednostki czasu

4. Powstaje system kategorii

5. Ten system jest jednym z 2 sposobów przekładania spostrzeżeń na liczby

1. Jednostki czasu obserwacji:

1. Są to interwały obserwacji

2. Powinny być proporcjonalnie długie do kategorii, która ma podlegać obserwacji

3. Zbyt krótkie nie pozwolą na zaobserwowanie zachowania

4. Zbyt długie spowodują pojawienie się kontekstu, który zaburzy jednoznaczność pomiaru

5. W tej obserwacji badacz pomija kontekst

6. Te jednostki powinny być realizowane w okresie max. Prawdopodobieństwa wystąpienia zachowania (oczekiwanego)

7. Badacz zaznacza na arkuszu wskaźnik za pomocą pionowej kreski

1. Próbki zdarzeń - dobierane ze względu na możliwość wystąpienia zachowania, które zostało zaznaczone w arkuszu

2. Próbki czasowe – okresy, w których badacz powtarza obserwację np. 3 próbki z ciągu dnia

3. System skal szacunkowych:

1. Określa natężenia danej kategorii

2. Każda kategoria ma swoją skalę

3. Można tu wyprowadzić wynik globalny, który jest sumą wartości wskaźników badanej zmiennej ( pomiar na poziomie porządkowym)

4. Jeśli tę sumę podzielimy przez liczbę kategorii, to wynik będzie średnią arytmetyczną (pomiar na poziomie internetowym)

5. Ten system jest obciążony błędami interpretacji

1. Zasady prowadzenie obserwacji:

1. Skupienie się na zachowaniu z arkusza

2. Unikanie efektu sugestii (sugerowanie się ostatnio wykonanym szacunkiem)

3. Pewność w identyfikowaniu wskaźników

4. Unikanie efektu neutralności (tendencja do zaznaczania środkowych pozycji skali, jako skutek niepewności badacza)

5. Znajomość arkusza obserwacyjnego

6. Znajomość reguł, jakie rządzą obserwowanym zachowaniem,

7. Unikanie efektu halo ( kierowanie się wrażeniem wywołanym przez os. Badaną)

1. Zachowania werbalne – odnoszą się do obserwowanej treści wypowiedzi

2. Zachowanie parajęzykowe – aspekty mowy (szybkość, przeżywanie wypowiedzi, natężenie głosu)

3. Zachowanie przestrzenne – działania zakreślające przestrzeń, w której porusza się jednostka

ANKIETA:

1. Zorganizowane zadawanie pytań osobom badanym, zamieszczonych w kwestionariuszu

2. Pytanie + wariant odpowiedzi = pozycja kwestionariusza

3. I etap – przygotowanie kwestionariusza:

1. Sformułowanie pytań badawczych

2. Lista i definicje zmiennych

3. Nie można zaczynać od układania pozycji

4. Pozycje muszą być zamknięte lub otwarte

5. Zamknięte- możliwa jest odpowiedź z gotowych wariantów

6. Otwarte - swobodna wypowiedź (trudniejsze)

7. Zaplanowanie algorytmu zamiany odp. na liczny (kodowanie danych)

8. Sporządzenie instrukcji ankiety i układ graficzny

9. Instrukcja to informacje o sposobie udzielania odpowiedzi na pyt., zapewnienie anonimowości, i ich cel

10. Pozycje w kwestionariuszu warto uporządkować tematycznie,

11. Na końcu – pyt. demograficzne

12. Badanie pilotażowe na próbce badanych (trzeba zweryfikować proces odpowiadania na pytania poprzez ewentualne uwagi i zbadać strukturę kwestionariusza – czas na jego wypełnienie, język, itp.)

1. Rodzaje pytań zamkniętych:

1. Pytanie z wyborem (pytanie o dane demograficzne)

2. Wprowadzające do pyt. właściwego

3. Pyt. z trójstopniową skalą szacunkową

4. Pyt. z ukrytą opcją, ale zamknięte przez alternatywę odpowiedzi (np. pytanie o wiek)

5. Pyt. z rangami (badany musi przypisać rangi ważności każdej odpowiedzi)

6. Pyt. ze skalą szacunkową Likerta ( skala 5-stopniowa do szacowania natężenia)

7. Pyt. ze skalą szacunkową Likerta ( skala 5-stopniowa do szacowania częstotliwości)

8. Pyt. ze skalą szacunkową 4-stopniową

1. II etap – przeprowadzenie badania: (zależy od rodzaju kwestionariusza)

1. Audytoryjny – rozdanie arkuszy grupie na Sali

2. Ustny – badacz pyta i sam zaznacza odp. (wywiad kompletnie kierowany)

3. Telefoniczny – wywiad przez telefon

4. Pocztowy

TESTY:

1. Test – próba, sprawdzian czynności (cech) psychicznych i osiągnięć szkolnych

2. To obiektywny sprawdzian bo badacz nie wpływa na wynik

3. Wynik testu wyrażony jest w postaci danych ilościowych

4. Metodę zbierania danych jest testowanie, czyli konstruowanie, przeprowadzenie i analiza testów

5. Test składa się z wielu pozycji, które zawierają wskaźniki zmiennej nieobserwowalnej

6. Pozycja testu = zadanie (pyt.) + skala szacunkowa do udzielania odp.

7. Suma wag ze skali daje wynik pomiaru – wskaźnik zmiennej nieobserwowalnej

8. Stymator :

• wielkość obliczana z próbki osób badanych

• wskaźnik interwencyjny

1. parametr:

• określa zmienną nieobserwowalną w populacji

• wielkość parametru szacuje się za pomocą estymatorów

1. skala szacunkowa:

1. skala porządkowa

2. to kontinuum wartości, które wybiera osoba badana, gdy odpowiada na pytania testu

3. każde pyt. ma 1 skalę

4. test składa się z wielu skal szacunkowych

1. skala normalizacyjna:

1. interwałowa

2. złożona z jednostek o różnych długościach

3. zewnętrzna w stosunku do testu

4. do wartości skali normalizacyjnej porównuje się wyniki surowe testu

1. wystandaryzowane testu – obliczenie wskaźników trafności, rzetelności i mocy dyskryminacyjnej pozycji

2. wynik testu jest narzędziem wystandaryzowanym, bo ma trafny i rzetelny wzorzec rozwiązań

3. test to obiektywny, wystandaryzowany sprawdzian, którego wynik jest wyrażony w postaci danych ilościowych na poziomie interwałowym

4. metoda testowanie – umożliwia zbieranie danych, które opisują osoby badane oraz aspekty ich działania na wymiarach reprezentujących zmienne nieobserwowane, szacowane za pomocą testu

5. zmienne nieobserwowalne – zdefiniowane cechy i funkcje psychologiczne

6. udzielenie odp. w teście to reakcja na bodziec ukryty w pytaniu

7. testowanie to metoda behawioralna

8. rodzaje testów:

1. sytuacyjny bezpośredni:

• pomiar behawioralny zmiennych nieobserwowalnych

• rejestrowanie jawnego aktu zachowania się osoby w specjalnie stworzonej syt. Badawczej (w jej zachowaniu ujawnia się wskaźnik zmiennej nieobserwowalnej)

• powodzenie tego testu to stworzenie i zaplanowanie krytycznych sytuacji dla pojawienia się oczekiwanego rodzaju aktywności badanych

• ten test daje oszacowanie na poziomie porządkowym

• poziom interwałowy wrażliwy tylko, gdy badacz zarejestruje kilka wskaźników na kilku skalach wynik w postaci średniej arytmetycznej

1. testowanie sytuacyjne pośrednie:

• pomiar behawioralny pośredni

• rejestrowanie spostrzeżeń osób, które miały wiele okazji do obserwowania osoby badanej w sytuacjach naturalnych

• to arkusz testu z opisami zachowania w postaci twierdzeń lub pytań ze skalami szacunkowymi

• oszacowanie na poziomie interwałowym ( zliczenie wyniku średniego lub porównanie wyniku surowego do skali normalizacyjnej)

1. test socjometryczny:

• metoda pomiaru sytuacyjnego pośredniego

• prowadzi do oszacowanie pozycji socjometrycznej osoby w grupie (czyli liczby wyborów w teście)

• każdy jest objęty badaniem i każdy otrzyma jakąś liczbę wyborów

• buduje się socjogram

• szacowanie osiąga tu poziom porządkowy lub interwałowy

1. papier – ołówek:

• rejestrowanie reakcji badanego na zadanie, którą jest zakreślenie rozwiązania lub odpowiedz,

• każdy test posiada wzorzec rozwiązań wskaźnik zmiennej nieobserwowalnej

1. test osiągnięć szkolnych:

• narzędzia do pomiaru wiedzy uczniów, dostosowane do treści nauczania

1. test mierzący wiedzę:

• odnosi się do jej odtwarzania i rozumienia

• analiza krytyczna i synteza wiedzy

1. test mocy:

• zadania o zróżnicowanym stopniu trudności

• limit czasu wystarczający na wykonanie

1. test sprawności:

• zadania o niezróżnicowanym, niskim stopniu trudności

• limit czasu niewystarczający na wykonanie czynności prowadzących do rozwiązania testu

1. testy różnicujące:

• nie wszyscy są w stanie je rozwiązać

• ich celem jest różnicowanie – selekcja

1. postaci zadań testowych:

1. 1 krotnego wyboru

2. Wielokrotnego wyboru

3. Wielokrotnego szeregowania

4. Alternatywne

1. Procedura standaryzacji to:

1. Ocena mocy dyskryminacyjnej zadań

2. Rzetelności

3. Trafności kryterialnej

4. Stopnia trudności zadań

5. Normalizacja

Kryterium rozkładu – wynik w populacji

Kryterium dydaktyczne – ilość opanowanej wiedzy