Stany skupienia
gazowy (H, He, N,O,F,Ne,Cl,Ar, pozostałe helowce)
ciekły (Br,Hg + Ga,Cs,Fr posiadają temp. topnienia od +27 do 30 st C)
ciało stałe -> reszta pierwiastków
Promieniotwórczość
naturalna
- pierwiastki ciężkie (od Z = 84 do Z = 92) występują WYŁĄCZNIE w postaci izotopów promieniotwórczych. izotopy te tworzą 3 szeregi promieniotwórcze:
4n Torowy 232Th -> 208Pb
4n+2 Uranowo-radowy 238U -> 206Pb
4n+3 Uranowo-aktynowy 235U -> 207Pb
- izotopy promieniotwórcze o Z<84
sztuczna
- Tc (Z=43), Pm (Z=61), At (Z=85)
- pierwiastki o Z>92
- sztuczne izotopy promieniotwórcze pierwiastków o Z<92
Promienie atomowe pierwiastków
Zauważyć można wzrost wartości promienia atomowego wraz ze wzrostem liczby atomowej (rycina!)
energia jonizacji
jest to energia potrzebna do oderwania elektronu z atomu i przeniesienia go poza sferę oddziaływania. Jednostka eV/atom lub kJ/mol
A + energia (1) -> A+ + e
A+ + energia (2) -> A2+ + e
A2+ + energia (3) -> A3+ + e
energia (1) << energia (2) << energia (3)
energia jonizacji generalnie, choć są odstępstwa, wzrasta „w prawo” i „do góry”
powinowactwo elektronowe
Jest to zdolność atomów do przyłączania elektronów z zewnątrz. Wydziela się wtedy energia . Treny w zakresie zmian jw.
dla wybranych pierwiastków ma wartości ( w kJ/mol):
Fluor -344
Chlor -349
Brom -329
Wodór -72
Elektroujemność
Umowna miara skłonności atomu do przyciągania elektronów podczas tworzenia wiązania chemicznego.
Jest kilka skal : Paulinga, Mullikana, Allreda i Rochowa. Najczęściej (w sumie prawie zawsze) stosowana jest elektroujemność wg Paulinga. Trendy w zakresie zmian jak w powinowactwie i energii jonizacji.
metale wykazują elektroujemność < 1,8
półmetale 1,8 – 2,1 za wyjątkiem selenu
niemetale >2,1
Stopnie utlenienia pierwiastków grup głównych
Maksymalny stopień utlenienia zazwyczaj (za wyjątkiem wyjątków) pokrywa się z numerem grupy głównej . Wraz ze wzrostem nr grupy wzrasta kwasowość, wraz ze spadkiem numeru grupy wzrasta zasadowość.
Charakter chemiczny tlenków
Pola jasne - tlenki zasadowe.
Pola ciemne - tlenki kwasowe.
Pierwiastki w kołkach posiadają
tlenki o właściwościach
amfoterycznych na wyższych
stopniach utlenienia.
Natomiast pierwiastki
w kwadratach
posiadają tlenki o właściwościach
amfoterycznych na niższych
stopniach utlenienia
(np. SnO – amfoteryczny a SnO2 ma
właściwości kwasowe)
amfoteryczny oznacza że w zależności od warunków kwasowo-zasadowych tlenek może przyjąć charakter kwasowy lub zasadowy