KUJAWY WIELKOPOLSKA

Temat projektu: Folder regionu – Kujawy i Wielkopolska

Opracowały:

Aneta Szpak

Anna Mikuła

SPIS TREŚCI

Kujawy: klimat, gleby………………………………………….……3

Wielkopolska: klimat, gleby………………………………….….4

Stroje ludowe…………………………………………………………..5

Kujawskie potrawy regionalne. Przepis na kajmak…...6

Wielkopolskie potrawy regionalne…………………………..7

Przepis na plendze i perduty…………………………………….8

Bibliografia………………………………………………………………9

KUJAWY

Klimat:

Położenie Kujaw na pograniczu Niziny Wielkopolsko- Kujawskiej i Pojezierza Mazurskiego powoduje, iż w regionie tym zaznaczają się wyraźnie cechy przejściowości pomiędzy oddziaływaniem wpływów oceanicznych i kontynentalnych. Cechą charakterystyczną są niskie opady atmosferyczne, nie przekraczające 500 mm, a miejscami sięgające 450 mm. Średnia temperatura roczna (+8,2 st. C) jest nieco wyższa od średniej krajowej. Zimy bywają łagodne z małą i krótkotrwałą pokrywą śnieżną. Klimat cechuje stosunkowo duża liczba dni pogodnych, osłonecznionych. Latem i jesienią przeważają wiatry o kierunku zachodnim i południowo-zachodnim, a zimą wschodnie i północno-wschodnie.

Gleby:

Kujawy stanowią teren o glebach na ogół dobrych. Największą powierzchnię zajmują gleby płowe i brunatne. Urodzajne czarne ziemie zajmują ok. jednej trzeciej powierzchni regionu i występują głównie na Równinie Inowrocławskiej. Miejscami występują torfy, gliny oraz gleby piaszczyste. Najsłabsze gleby występują w pasie nadwiślańskim oraz w powiecie bydgoskim.

3

WIELKOPOLSKA

Klimat:

Wielkopolska znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza, co wpływa na łagodność klimatu. Im dalej na wschód tym bardziej zaznacza się kontynentalizm klimatu. Obszar znajduje się w wielkopolsko-śląskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Średnia roczna temperatura wynosi ok. +8,2°C, ku północy spada do +7,6°C, a na krańcach południowych i zachodnich osiąga +8,5°C. Liczba dni w roku z pokrywą śnieżną dochodzi do 57 dni w Kaliszu.

Okres wegetacyjny należy do najdłuższych w Polsce. Na Nizinie Południowo-wielkopolskiej wynosi ok. 228 dni i na północ od Gniezna i Szamotuł zaczyna powoli spadać do 216 dni na krańcach północnych.

Opady roczne wahają się od 500 do 550 mm. Jednak region zmaga się z deficytem opadów, zwłaszcza we wschodniej części województwa gdzie spada czasem zaledwie 450 mm opadów w roku, co grozi stepowieniem terenu. Przypuszczalnie jest to skutkiem wykarczowania lasów oraz eksploatacji kopalni węgla brunatnego. Liczba opadów wzrasta na północnych i południowych (Ostrów Wielkopolski, Ostrzeszów) krańcach Wielkopolski ponad 650 mm. Przeważają wiatry zachodnie.

Gleby:

Przeważają gleby bielicowe i rdzawe stanowiące 60% powierzchni oraz płowe i brunatne – 20%, pozostałe to głównie gleby obszarów podmokłych (opadowo-glejowe, glejobielicowe, murszowo-torfowe, mady rzeczne).

4

KUJAWSKI STRÓJ LUDOWY:

WIELKOPOLSKI STRÓJ LUDOWY:

5

KUJAWSKIE POTRAWY REGIONALNE:

• Ryby – przyrządzane na różne sposoby;

• Produkty mięsne kuchni kujawskiej:

- świąteczna szynka kujawska z kością

- biała kiełbasa w słoiku

- półgęsek, zwany też pierśnikiem;

• Mace borowiackie;

• Kajmak

Kuchnia kujawska jest jedną z najbardziej znanych kuchni, bogatą w wypieki, dania z drobiu oraz przepisy na kluski ziemniaczane, zupy rybne, kompoty z suszonych owoców. Urodzajna ziemia pozwalała kujawskim gospodyniom w większym zakresie, niż w innych rejonach Polski wykorzystywać w kuchni owoce i warzywa, w szczególności jabłka, śliwki czy fasolę. Szeroko używany był też miód, który wykorzystywany jest do miodowych pierników. Kuchnia regionu kujawskiego zarówno w czasach dawniejszych jak i obecnie cieszy się niezwykłą oryginalnością potraw i przysmaków.

PRZEPIS NA KAJMAK:

Składniki:

2 szklanki mleka

szklanka cukru

cukier waniliowy

Przygotowanie:

Mleko wlać do płaskiego rondelka, wsypać cukier, cukier waniliowy i cały czas mieszając gotować do chwili, aż wytworzy się gęsta, jasnobrązowa masa. Rondelek z ugotowaną masą mleczną zdjąć z ognia. W misce utrzeć masło, a gdy stanie się puszyste, dodawać, stale ucierając, po łyżce schłodzonej masy.

6

WIELKOPOLSKIE POTRAWY REGIONALNE:

• Ślepe ryby (rzadkie pyrki) – zupa z ziemniaków;

• Koluchy – kluski z ziemniaków;

• Szagówki – kluski z gotowanych ziemniaków;

• Plendze – placki ziemniaczane ze startych surowych ziemniaków;

• Zupy:

- Nawarka;

- Smętka;

- Polewka;

- Żur;

- Czernia;

- Rosół;

- Parzybroda – zupa z kapusty włoskiej;

- Korbolowa – zupa z dyni;

- Szabelkówka – zupa z fasolki szparagowej;

- Rumpuć (ajntopf) – zupa jarzynowa

• Potrawy mączne:

- Pyzy drożdżowe (parowce lub kluchy na łachu) ;

- Pierogi

• Potrawy mięsne:

- „Smażonka” wieprzowa;

- Golonka z grochem;

- Schab z suszonymi śliwkami;

- Pieczona kaczka

• „Zimne nóżki” ( trzęsionka);

• Gzik – twaróg ze śmietaną;

• Klepka – jajecznica z mąką;

• Kwaśne jaja (perduty) ;

• Kapusta przymuszana;

Z tradycji wielkopolskich należy też wymienić zwyczaj pieczenia pączków na „tłusty czwartek” i „ostatki” zwane też „podkoziołkiem”. Dawniej pączkami obdarowywano też chodzących po wsiach zapustnych przebierańców

W dzień Św. Marcina piecze się tzw. „rogale świętomarcińskie”. Do niedzielnej herbaty przyrządza się też faworki lub drożdżówki (szneki z glancem).

7

PRZEPIS NA PLENDZE:

Składniki:

1,5 kg ziemniaków

300 ml mleka

2 cebule

5 dag mąki pszennej

1 jajko, 1 żółtko

ojej do smażenia

sól

czosnek

Przygotowanie:

Ziemniaki obrać i zetrzeć na tarce razem z cebulą. Odcedzić cok, masę ziemniaczaną zalać wrzącym mlekiem i wymieszać. Dodać mąkę i jajka oraz czosnek, posolić.

Smażyć i od razu podawać. Można podawać z cukrem, dżemem lub śmietaną.

PRZEPIS NA PERDUTY W SOSIE:

Składniki:

10 jaj

3 łyżki cukru

3 łyżki octu

1 łyżeczka mąki

1 łyżeczka masła

1 łyżeczka soli

1 cytryna

Przygotowanie:

Przygotować sos: łyżkę masła rozpuścić na patelni, dodać do niego mąkę i zarumienić. Po zarumienieniu zestawić z ognia i przestudzić. Zagotować w rondelku wodę z niewielką ilością soli, octem, kiedy zacznie wrzeć - wbijać do niej jajka, tuż nad samą wodą. Kiedy białko się zetnie, należy wyciągnąć jajka łyżką cedzakową i układać na talerz. Do przestudzonej zasmażki wlać tyle wody, aby powstał zawiesisty sos, dodać niewielką ilość octu i dobrze wymieszać. Cytrynę umyć, pokroić w talarki i obłożyć nią jajka na talerzu. Cukier wsypać go garnuszka i na małym ogniu zarumienić, następnie przełożyć na wierzch jajek i polać sporządzonym sosem. Podawać od razu.

8

BIBLIOGRAFIA

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA.svg/200px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA.svg.png

http://www.ptt-poznan.pl/uimages/2/loga/herb_wojewodztwa_wlkp.png

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kujawy

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie#Ukszta.C5.82towanie_powierzchni

http://www.sklepna5.pl/pomocedydaktyczne/zdjecia/31/kujawski.jpg

http://islu.pl/photo/22/22347.jpg

http://nasze.kujawsko-pomorskie.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1055&Itemid=244&lang=pl

http://szkola.interklasa.pl/m034/pl/potrawy/potrawy.htm

http://gotowanie.onet.pl/10028,0,1,plendze-ziemniaczane,ksiazka_przepis.html

http://smakowity.pl/przepis/1351/perduty-w-sosie/

9