Podatek od towarów i usług

1. Ogólna charakterystyka podatku od towaru i usług ( elementy konstrukcyjne)

   1. Przedmiot opodatkowania, czynności podlegające opodatkowaniu

Przedmiot opodatkowania [art. 5.1]

• odpłatna dostawa towarów – przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także: [art. 7.1]

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

• wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

• (1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, 2) wszelkie inne darowizny) [art. 7.2]

• wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

• wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

• ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

• oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

• zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

• odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów:

  • przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

  • zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

  • świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. [art. 8.1]

  • użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

  • nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. [art. 8.2]

  • eksport towarów,

  • import towarów,

  • wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju - nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. [art. 9.1]

• rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika. [art. 11.1]

• ma zastosowanie również do przemieszczenia towarów przez siły zbrojne Państw-Stron Traktatu Północnoatlantyckiego lub przez towarzyszący im personel cywilny z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, w przypadku gdy towary nie zostały przez nich nabyte zgodnie ze szczególnymi zasadami regulującymi opodatkowanie podatkiem od wartości dodanej na krajowym rynku jednego z państw członkowskich dla sił zbrojnych Państw-Stron Traktatu Północnoatlantyckiego, jeżeli import tych towarów nie mógłby korzystać ze zwolnienia [art. 11.2]

  • wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów - wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju [art. 13.1.]

• przemieszczenie przez podatnika, o którym mowa w art. 15, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika. [art. 13.3]

• jeżeli dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku [art. 13.6]

• występuje również wówczas, gdy dokonującymi dostawy towarów są inne niż wymienione w ust. 6 podmioty, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu [art. 13.7]

  1. Podmiot opodatkowania

Podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. /art. 15 ust. 1/

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych /art.15 ust.2/

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, niebędące podatnikami, dokonujące okazjonalne wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu. /art. 16/

Przedstawiciel podatkowy

Podatnik, a którym mowa w art. 15, nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, podlegający obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, jest obowiązany ustanowić przedstawiciela podatkowego. /art. 18a ust. 1/

Podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju może ustanowić przedstawiciela podatkowego. /art. 18a ust 2/

Przedstawicielem podatkowym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki:

• Posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju

• Jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny

• Przez ostatnie 24 miesiące nie zalegała z wpłatami poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczającymi odrębnie w każdym podatku odpowiednio 3% kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach

• Przez ostatnie 24 miesiące osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi – osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, członkiem władz zarządzających, głównym księgowym, nie został prawomocnie skazany na mocy Kodeksu karno skarbowego, za popełnienie przestępstwa skarbowego

• Jest uprawniony do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego sprawdzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości / art. 18b ust.1/

Przedstawiciel podatkowy wykonuje w imieniu i na rzecz podatnika, dla którego został ustanowiony:

• Obowiązki tego podatnika w zakresie rozliczenia podatku, w tym zakresie sporządzania deklaracji podatkowych oraz informacji podsumowujących, oraz w zakresie prowadzenia i przechowywania dokumentacji , w tym ewidencji, n potrzeby podatku

• Inne czynności wynikające z przepisów o podatku od towarów i usług, jeżeli został do tego upoważniony w umowie / art. 18c ust. 1/

  1. Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. [art. 29a. 1]

Podstawa opodatkowania obejmuje: [art. 29a. 6]

• podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

• koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot: [art. 29a. 7]

• stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

• udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży; (podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów – art. 29a. 2)

• otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o: [art. 29a.10]

• kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

• wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

• zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

• wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości opakowania, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w opakowaniu zwrotnym, pobierając kaucję za to opakowanie lub określając taką kaucję w umowie dotyczącej dostawy towaru. W przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania, o którym mowa w ust. 11, podstawę opodatkowania podwyższa się o wartość tego opakowania:

• w dniu następującym po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowania - jeżeli tego opakowania nie zwrócono w terminie określonym w umowie;

• 60. dnia od dnia wydania opakowania - jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu tego opakowania. [art. 29a. 11 – 12]

Powyższe przepisy mają również zastosowanie do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. [art. 30a.1]

Podstawą opodatkowania z tytułu importu towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy. [art. 30b.1]

Podstawy opodatkowania z tytułu importu usług nie ustala się, w przypadku gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub wartość usługi, na podstawie odrębnych przepisów, zwiększa wartość celną importowanego towaru. [art. 30c. 1]

W przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro. [art. 31a. 1]

W przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje związek (istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym <małżeństwo, pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia – art. 32.3; lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym – gdy jeden z kontrahentów ma prawo głosu wynoszące co najmniej 5% wszystkich praw głosu, lub dysponuje pośrednio lub bezpośrednio takim prawem – art.32.4; , majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów – art. 32.2.) oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:

• niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

• niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku,

• wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

- organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. [art. 32.1]

1. Stawki podatkowe

W okresie od 1 stycznia 2011 do 31 grudnia 2013 stawka podatku od towarów i usług wynosi 23%. [art. 146a pkt. 1] z wyłączeniem artykułów znajdujących się w tabeli poniżej.

Stawka podatku	Rodzaj produktu/usługi
8%. [art. 146a pkt. 2]	- owoce tropikalne i podzwrotnikowe, - owoce cytrusowe, - owoce ziarnkowe i pestkowe, - anyż, badian, kolendra, kmin, kminek, koper i jagody jałowca, surowe, - zwierzęta żywe i produkty pochodzenia zwierzęcego z wyłączeniem: wielbłądów i zwierząt wielbłądowatych, wełny strzyżonej z owiec i kóz, gadów żywych hodowlanych w tym żółwi i węży, - sadzonki i nasiona drzew i krzewów leśnych, - drewno opałowe, - ryby i pozostałe produkty rybactwa, - kreda i dolomit inny niż kalcynowany, - torf, - pieczywo świeże, - wyroby ciastkarskie i ciastka, świeże, których data minimalnej trwałości oznaczona zgodnie z odrębnymi przepisami nie przekracza 45 dni, - makarony, pierogi, kluski i podobne wyroby mączne, - gazety drukowane lub na nośnikach, - usługi weterynaryjne, - usługi związane z działalnością obiektów sportowych, - usługi bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałe usługi w zakresie kultury - wyłącznie w zakresie wstępu. [zał. 3 do ustawy]
5% [art. 41 pkt. 2a]	- winogrona z wyłączeniem win wyprodukowanych przez właściciela winnicy, - orzechy laskowe i włoskie, - gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy i kardamon, surowe - wyłącznie gałka muszkatołowa i kwiat muszkatołowy, - zwierzęta żywe i produkty pochodzenia zwierzęcego z wyłączeniem: jaj wylęgowych, kokonów jedwabników nadających się do motania, wosków owadzich i spermacetów, włączając rafinowane i barwione, embrionów zwierzęcych do celów reprodukcyjnych, produktów zwierzęcych niejadalnych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, skór futerkowych surowych oraz skór i skórek surowych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, - ryby, skorupiaki i mięczaki, przetworzone i zakonserwowane, - oleje i tłuszcze roślinne i zwierzęce – wyłącznie jadalne, - kuskus, - czasopisma specjalistyczne, - nuty w formie wydrukowanej, - gotowe posiłki i dania, z wyłączeniem produktów o zawartości alkoholu powyżej 1,2% [zał. 10 do ustawy]
0 % [art. 41 pkt. 3]	Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, pod warunkiem, że: [art. 42.1] - podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej - podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju; - podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
0% [art. 41 pkt. 4-6a]	W eksporcie towarów (rozumie się przez to dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych [art. 2 pkt. 8]) - pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej;
8% [art. 41 pkt 12]	- dostawa, budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja lub przebudowa obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym; - Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych [art. 41 pkt. 12a] z wyłączeniem budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni przekraczającej 300m^2 i lokali mieszkaniowych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m^2 [art. 41 pkt. 12b]
3% [art. 114 pkt. 1]	Podatnik świadczący usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą, może wybrać opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu według stawki 3%, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, w którym będzie stosował ryczałt.
Wysokość podatku należnego (szczególne przypadki): 18,70% [art. 146b pkt. 1] 7,41% [art. 146b pkt. 2] 4,76% [art. 85 pkt. 3]	W przypadku świadczenia przez podatnika usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii, kwota podatku należnego może być obliczana jako iloczyn wartości dostawy i stawki: - dla towarów i usług objętych stawką podatku 23%, - dla towarów i usług objętych stawką podatku 8%, - dla towarów i usług objętych stawką podatku 5%
25% [art. 146f pkt. 1 ust. 2] 10% 7% 6% 8%	W przypadku, gdy relacja państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto, ogłoszona przez Ministra Finansów, w terminie do dnia 31 maja, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", przekracza 55%: - dla towarów i usług objętych stawką podatku 23%, - dla towarów i usług objętych stawką podatku 8%, - dla towarów i usług objętych stawką podatku 5%, - dla towarów i usług objętych stawką podatku 3%, - dla towarów i usług objętych stawką podatku 7%

Rozliczenie w formie ryczałtu (zryczałtowany podatek)

1. Deklaracje podatkowe i zasady płatności

Podatnicy, są zobowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.

/art. 99 ust. 1/

Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. /art. 99 ust. 2/

Podatnicy, w których mowa u ust 1 inni niż podatnicy rozliczający się metoda kasową, mogą również składać deklaracje podatkowej, takie jak mali podatnicy, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca kwartały, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynając w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu dokonuje zawiadomienia, o którym mowa z zdaniu pierwszym w terminie do 25 dnia miesiąca następującego miesiąca, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności. /art. 99 ust. 3/

Przepisów powyższych nie stosuje się jednak do podatników, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów (np. wyroby stałe ( rury przewodowe, rury okładzinowe, przewody rurowe tkaniny, kraty, siatki i ogrodzenia z drutu i żeliwa, stali lub miedzi, itp.), paliwa ( benzyna silnikowe, oleje napędowe, oleje opałowe oraz oleje smarowe itp.), pozostałe towary (złoto nieobrobione plastyczne lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku)) chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów kwoty 50 000zł, a jeżeli przekroczyła tę kwotę, nie przekroczyła kwoty odpowiadającej 1% wartości ich sprzedaży bez kwoty podatku. / art. 99 ust 3a/

W przypadku gdy łączna wartość odstaw towarów, o których mowa wyżej , bez kwoty podatku przekroczyła kwotę 50 000zł, są zobowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

• W którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, w przypadku gdy przekroczenie kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25 dni miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału

• Następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału / art. 99 ust 3c/

Podatnicy są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego do obliczenia i wpłacenia podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego. /art. 103 ust 1/

Podatnicy, u których obowiązek składania deklaracji podatkowych z okresy miesięczne, powstał w drugim miesiącu kwartału, są obowiązani do obliczenia i wpłacenia podatku za pierwszy miesiąc kwartału w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po drugim miesięcy kwartału / art. 103 ust 1a/

1. Ulgi, zwolnienia i wyłączenia

ULGI - ???

ZWOLNIENIE w systemie podatkowym wiąże się z brakiem zapłaty podatku. Co do zasady jest to korzystne rozwiązanie dla podatników, które zmniejsza ich obciążenia publicznoprawne. Wyjątkiem jest podatek od towarów i usług (VAT), w którym zwolnienie może ostatecznie prowadzić do wzrostu ostatecznej kwoty podatku do zapłaty.

Obowiązujące przepisy prawa podatkowego w zakresie opodatkowania obrotu podatkiem od towarów i usług przewidują dwie formy zwolnienia od tego ciężaru:

1. Zwolnienie przedmiotowe - polegające na wyłączeniu z opodatkowania obrotu niektórymi towarami lub czynności ściśle określonych w ustawie.

Zwolnienia te określa art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług, wyróżniono tam m.in.:

• dostawę złota dla Narodowego Banku Polskiego

• dostawę krwi, osocza, ludzkich organów i mleka kobiecego

• usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zbiorczymi portfelami papierów wartościowych i otwartymi funduszami emerytalnymi

• dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej

• usługi pomocy społecznej, edukacyjne, zakwaterowania, związane ze sportem, kulturalne

• usługi w zakresie opieki medycznej, usługi techników dentystycznych

Dodatkowo art. 45 przedstawia zwolnienia z tytułu importu towarów, są to m.in.:

• zwolnienie importu rzeczy pochodzących ze spadków

• zwolnienie importu towarów osób uczących się

• zwolnienie dotyczące przedsiębiorców sprowadzających majątek do Polski

• zwolnienie od podatku importu produktów rolnych oraz służących do uprawy ziemi i roślin

• zwolnienie dotyczące importu odznaczeń, pucharów, medali i podobnych przedmiotów

• zwolnienie importu paliw w zbiornikach środków transportu i innych towarów eksploatacyjnych

Zwolnienie z VAT wynikać może zarówno z przepisów ustawy o VAT, jak i rozporządzeń wykonawczych. O ile zwolnienia wskazane zwolnienia znaleźć można bezpośrednio w ustawie, to istnieją również zwolnienia z VAT wynikające z ustawy z dnia 31 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. 2013, poz. 1722). Są to m.in.:

• dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze;

• usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych

• usługi świadczone pomiędzy jednostkami budżetowymi, samorządowymi zakładami budżetowymi, jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami budżetowymi

• usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez uczelnie medyczne

1. Zwolnienie podmiotowe - polegające na nieopodatkowaniu, według zasad określonych w ustawie, podatników osiągających niskie obroty z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług podstawowym warunkiem, by nie płacić VAT-u, czyli uprawniającym do skorzystania z tzw. zwolnienia ze względu na wartość sprzedaży (tzw. podmiotowego), jest osiągnięcie w poprzednim roku kwoty sprzedaży opodatkowanej włącznie nie wyższej niż 150.000 zł.

Oprócz zwolnień ustawa przewiduje także WYŁĄCZENIA. Oznacza to że czynność taka nie powoduje żadnych konsekwencji podatkowych a osoba, która je wykonuje nie będzie z tego tytułu podatnikiem VAT. Zgodnie z art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług do czynności takich należą:

• Czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy – związane z nielegalną działalnością np. paserstwo, handel narkotykami, prostytucja

• Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części

1. Prawa wyboru

   1. Prawo wyboru zwolnienia podatkowego

Gdy przedsiębiorca spełnia warunki do zwolnienia podmiotowego ma możliwość zdecydowania, czy chce z niego skorzystać.

Podatnik, który może korzystać ze zwolnienia podmiotowego od VAT powinien przeanalizować, czy z ekonomicznego punktu widzenia zwolnienie to będzie dla niego korzystne. Przepisy o VAT podatnikom o "niskich" obrotach (150.000 zł) dają możliwość wyboru czy chcą być podatnikami zwolnionymi od VAT, czy też wolą dokonać rejestracji jako podatnicy VAT czynni.

Należy w tej sytuacji przede wszystkim wziąć pod uwagę odbiorców usług czy towarów oraz rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej i związane z nią koszty.

Przeciwko wyborowi zwolnienia podmiotowego od VAT przemawia przypadek, kiedy podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą zamierza dokonywać dużych zakupów inwestycyjnych, gdyż jako podatnik niezarejestrowany na VAT nie ma prawa do odliczenia tego podatku. Dodatkowo sytuacja ta będzie miała także wpływ na podwyższenie kosztów jego działalności.

Ponadto zwolnienie od VAT nie będzie korzystne w sytuacji, gdy będziemy dokonywać sprzedaży towarów czy świadczyć usługi opodatkowane stawką niższą niż 23%, czyli towary czy usługi opodatkowane 8%, 5%, 0% stawką. Bowiem u tych podatników w rozliczeniach miesięcznych (czy kwartalnych) w sytuacji kiedy nie korzystaliby ze zwolnienia, występowałaby nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, a podatnik miałby prawo do zadysponowania tej nadwyżki do zwrotu na rachunek bankowy.

Zazwyczaj wybór zwolnienia podmiotowego jest korzystny, jeżeli odbiorcami naszych produktów są osoby nieprowadzące działalności gospodarczej czy podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, ale korzystający ze zwolnienia od VAT.

Jedną z zalet korzystania ze zwolnienia od VAT jest również ograniczenie obowiązków związanych z dokumentacją podatkową, którą musi prowadzić podatnik VAT czynny. Podatnik zwolniony nie musi składać zgłoszenia rejestracyjnego w podatku VAT i ponosić kosztu opłaty skarbowej związanej z rejestracją. Nie musi także prowadzić rejestru zakupów VAT oraz szczegółowej ewidencji sprzedaży VAT, składać deklaracji VAT (VAT-7 czy VAT-7K).

Należy jednak pamiętać, że ustawa o VAT na podatników zwolnionych podmiotowo od VAT nakłada obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży, w celu ewentualnego ustalenia momentu przekroczenia limitu obrotów i utraty prawa do zwolnienia z VAT. W ewidencji tej rejestruje się sprzedaż za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Prawo wyboru zwolnienia podatkowego – podsumowanie:

Za wyborem zwolnienia przemawia sytuacja gdy:

• odbiorcami usług i towarów są osoby i firmy nie będące płatnikami VAT

• cena usługi zawiera w sobie mało kosztów

• dostawcami półwyrobów i usług pomocniczych nie są płatnicy VAT

Przeciwko wyborowi zwolnienia przemawia sytuacja, gdy:

• przedsiębiorca świadczy usługi będące przedmiotem ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych

• cena usługi zawiera w sobie dużo kosztów

• dostawcami półwyrobów i usług pomocniczych są płatnicy VAT.

  1. Prawo wyboru statusu małego podatnika

MAŁY PODATNIK

Według postanowień przepisów ogólnych ustawy od podatku od towarów i usług, mały podatnik to osoba lub podmiot:

A ) która w poprzednim roku podatkowym, osiągnęła wartość sprzedaży - łącznie z kwotą podatku - nie przekraczającą w złotych równowartości 1.200.000 euro.

B)która w poprzednim roku, prowadząc przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzając funduszami inwestycyjnymi, będąc agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi w podobnym charakterze- nie osiągnęła kwoty większej niż równowartość 45 000 euro.

Należy przy tym podkreślić, że przeliczenie kwot następuje na podstawie średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w pierwszym dniu roboczym miesiąca października poprzedniego roku podatkowego. Przeliczona kwota ulega ponadto zaokrągleniu do 1.000 zł.

(art.2, ust. 25 a i b)

Źródło 1: http://rss.nbp.pl/kursy/TabRss.aspx?n=2013/a/13a190

W roku 2014 zwiększy się limit sprzedaży, ponieważ nastąpiło podwyższenie kursu euro w stosunku do poprzedniego roku. Na podstawie tabeli NBP nr 190/A/NBP/2013 z 1 października 2013 roku, kurs wyniósł 4,2230 zł. Nowy limit uprawniający do otrzymania statusu małego podatnika w przyszłym roku wyniesie zatem:

LIMIT EURO	1 200 000	45 000
LIMIT PLN 2014	5 067 600=> 5 068 000	190 035=> 190 000

Należy pamiętać, że nowy limit będzie obowiązuje od początku następnego roku i odnosił się do wysokości sprzedaży za rok poprzedni, uzyskanej przez małych podatników.

1. Prawo wyboru okresu rozliczeń

Początkujący przedsiębiorca może dokonać wyboru, czy chce być podatnikiem VAT czy nie, o ile nie prowadzi działalności, która to nakazuje (np. sprzedaż towarów akcyzowych – alkoholu, papierosów, paliw). W przeciwnym razie taka konieczność pojawia dopiero, gdy firma przekroczy roczny obrót w wysokości 150 tys. zł. Podatek VAT wliczony jest w cenę sprzedawanego towaru lub wykonywanej usługi. 

Przedsiębiorca wystawiając fakturę dodaje do kwoty netto podatek VAT (według konkretnej stawki), a cały doliczony w ten sposób podatek w danym okresie wpłaca do urzędu. Przed zapłatą może jednak od niego odejmować VAT od zakupów dokonanych w tym samym okresie. Tym sposobem przedsiębiorca kupuje rzeczy na firmę nie płacąc za nie VAT. Jest to możliwe pod warunkiem, że dany zakup wiąże się z prowadzoną działalnością.

Rozliczanie VAT wiąże się z koniecznością składania deklaracji VAT. Trzeba to robić co miesiąc lub co kwartał (zależnie od wyboru okresu rozliczania). Można to zrobić:

• osobiście w urzędzie bądź przez wyznaczonego pełnomocnika,

• pocztą tradycyjną,

• w formie elektronicznej przez Internet.

Deklarację VAT należy przekazać do urzędu skarbowego do 25 dnia miesiąca następującego po rozliczanym okresie. Jeśli przedsiębiorca rozlicza się miesięcznie składa deklarację VAT-7. Kiedy robi to kwartalnie składa VAT-7K (trzeba posiadać status małego podatnika). 

Firmy, które go nie posiadają statusu małego podatnika (o tym później) również mogą składać deklarację co kwartał (VAT-7D). miesiąc. Wówczas nie jest istotne, że deklaracje składają kwartalnie ale kwoty podatku muszą regulować co miesiąc.

MIESIĘCZNY OKRES ROZLICZANIA- na zasadach ogólnych

Podatnicy wybierający miesięczne rozliczanie podatku VAT zobowiązani są do składania deklaracji VAT-7 w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.

Rozliczenie miesięczne może być korzystne, zwłaszcza jeśli chodzi o przedsiębiorców, którzy występują o zwroty VAT-u. Termin zwrotu podatku liczony jest od daty złożenia deklaracji, dlatego częstsze rozliczanie się z urzędem skarbowym pozwala szybciej otrzymać należną gotówkę.

Istotną kwestią jest także to, że kwartalne rozliczanie podatków wymaga większej dyscypliny finansowej niż miesięczne, a zwłaszcza uważnego i roztropnego planowania wydatków. Przedsiębiorca bowiem musi co kwartał zgromadzić sporą sumę, aby wpłacić ją na konto urzędu skarbowego. Rozliczenie miesięczne może być pod tym względem łatwiejsze.

KWARTALNY OKRES ROZLICZANIA

Rozliczenie VAT z czynności powodujących powstanie obowiązku podatkowego w danym kwartale następuje po jego zakończeniu. Sam wybór tej metody nie ma znaczenia dla sposobu powstania obowiązku podatkowego, poza małymi podatnikami, którzy wybrali ponadto kasową metodę rozliczenia tego podatku. 

Konsekwencją przyjęcia takiego rozwiązania są przede wszystkim zmiany w terminach składania deklaracji i wpłaty podatku. Decyzja o wyborze kwartalnej metody rozliczenia VAT powinna być przez podatnika przemyślana, bowiem po dokonaniu takiego wyboru podatnik nie będzie miał możliwości szybkiej zmiany formy opodatkowania. Pozostanie jedynie możliwość rezygnacji z metody kwartalnej na zasadach określonych w ustawie. Metoda kwartalnego rozliczenia podatku jest korzystna dla podatników, u których występuje stała nadwyżka podatku należnego nad podatkiem naliczonym (opóźnienie wpłacania podatku), niekorzystna zaś dla podatników mających stałą nadwyżkę podatku naliczonego nad podatkiem należnym do zwrotu oraz dla podatników dokonujących zakupów inwestycyjnych, które powodują powstanie nadwyżki (opóźnienie zwrotu podatku).

Z pojęciem rozliczania kwartalnego oraz małego podatnika ściśle wiąże się METODA KASOWA.

Polega ona na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uregulowania całości lub części należności, a nie, jak w przypadku pozostałych podatników, z chwilą dostarczenia towaru lub momentu wykonania usługi. Moment powstania obowiązku podatkowego nie może być jednak późniejszy niż 180 dni od daty wydania towaru lub wykonania usługi. Jest to podstawowa różnica pomiędzy metodą kasową, a memoriałową.

Mały podatnik rozliczający się metodą kasową ma również prawo odliczyć podatek naliczony od nabycia towarów i usług. Możliwe jest to w momencie uregulowania płatności względem sprzedawcy.

Od 2014 roku, odliczanie VAT przy wykorzystaniu metody kasowej przez małego podatnika jest regulowane przez art. 86 ust. 10e znowelizowanej ustawy o VAT. Prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych towarów i usług w okresie stosowania metody kasowej, powstanie nie wcześniej, niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik zapłacił za towary i usługi.

Zatem u podatników rozliczających VAT metodą kasową prawo do odliczenia z faktur podatku naliczonego powstaje od 1 stycznia 2014 roku, co do zasady w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym wystąpi ostatnie z 3 zdarzeń:

1) powstanie obowiązek podatkowy z tyt. Dostawy towarów lub świadczenia usługi

2) podatnik korzystający z prawa do odliczenia otrzyma fakturę

3) podatnik dokona zapłaty za nabyte towary lub usługi

Dla podatników rozliczających VAT metodą kasową w roku 2014 istotny będzie także art. 86 ust. 11 ustawy mówiący, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku w terminie wyżej wskazanym, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (obecnie uprawnienie to nie wynika wprost z przepisów). Oczywiście, jeżeli w powyższych terminach z jakichś względów podatnik nie odliczy podatku naliczonego, będzie mógł tego dokonać przez korektę deklaracji za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do tego odliczenia (znowelizowany art. 86 ust. 13 ustawy).

Tutaj taka uwaga. Lepiej jest złożyć deklarację podatkową i później dokonać korekty niż nie złożyć deklaracji w terminie, ponieważ wiążą się z tym sankcje.

Rezygnacja z metody kasowej lub utrata prawa do metody kasowej (art. 3 ust. 4)

Podatnik, który wybrał metodę kasową (czy też metodę kwartalną na zasadach ogólnych) może zrezygnować z tego sposobu rozliczeń. Pozwala mu na to przepis art. 21 ust. 3 ustawy o VAT. Jednak będzie mógł to uczynić nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy, w czasie których rozliczał się metodą kasową. Warunkiem rezygnacji jest pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie, w terminie do końca kwartału, w którym stosowana była metoda kasowa.

Nie ma przeszkód, aby mały podatnik, który stosował kasową metodę rozliczenia VAT i składał deklaracje za okresy kwartalne, po rezygnacji ze stosowania metody kasowej poprzestał na możliwości składania deklaracji za okresy kwartalne. Może to jednak nastąpić po spełnieniu ustawowych warunków (nadal jest małym podatnikiem lub rolnikiem ryczałtowym i zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego). 

Mały podatnik może również utracić prawo do rozliczania podatku metodą kasową w sytuacji, gdy limit uprawniający do otrzymania statusu małego podatnika przekroczy równowartość 1.200.000 euro. Punkt ten reguluje art. 21 ust. 4 ustawy, według której mały podatnik traci prawo do rozliczenia podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwotę określoną w art 2 ust. 25. W tej sytuacji, zaczynając od miesiąca następującego po kwartale, w którym przekroczono wskazaną kwotę, deklaracje składane przez podatnika odbywać się będą co miesiąc.

1. Ekonomiczne skutki dla przedsiębiorstwa wykorzystania prawa wyboru