PTAKI

1. SYSTEMATYKA

Gromada: Ptaki

Podgromada: Praptaki

Podgromada: +Enantiornithes

Podgromada: Neornithes

Nadrząd: Ptaki bezkręgowe (struś, nardu, kazuarowe, kusacze, kiwi)

Nadrząd: Ptaki grzebieniowe (pozostałe współczesne gatunki)

• Ptaki ewolucyjnie pochodzą od gadów.

• Ogniwem przejściowym (organizm, który łączy w sobie cechy ptasie i gadzie) jest PRAPTAK

cechy ptasie	cechy gadzie
- skrzydła -pióra - dziób -podlatywanie	-zęby w dziobie -długi ogon -szponiaste pazury -pełne kości

2.CECHY MORFOLOGICZNE

-aerodynamiczny kształt ciała

-wykształcenie skrzydeł

-pióra

BUDOWA PIÓRA

1. dudka

2. Stasina

3. chorągiewki

4. promienie z haczykami

5. nasady

RODZAJE PIÓR

-w skrzydłach: lotki

- na ogonie: sterówki

- mały ptak: pióra puchowe

3.CECHY ANATOMICZNE

układ kostny: kości są pneumatyczne(puste w środku)

CZASZKA: mała, lekka, największe oczodoły, jedna zwarta puszka, duże możliwości ruchu czaszki względem kręgosłupa

KONCZYNY PRZEDNIE – skrzydła

grzebień kostny na mostku

koniec kręgosłupa - pygostyl (miejsce przyczepu sterówek ogona)

u kończyn dolnych jest tzw. skok, powstał przez zrośnięcie kości śródstopia i nadstopka

4. PRZEGLĄD UKŁADÓW

• UKŁAD ODDECHOWY:

Występuje tzw. podwójne oddychanie, czyli świeże powietrze trafia do płuc zarówno przy wdechu i wydechu. W układzie oddechowym oprócz płuc występuje tzw. worki powietrzne.

wdech: tchawica -> oskrzele główne ->płuca i worki tylne -> worki przednie (do tylnych worków trafia świeże powietrze)

wydech: worki przednie -> tchawica worki tylne -> płuca -> tchawica

Ptaki siedząc wentylują płuca ruchami klatki piersiowej, a w locie – ruchami skrzydeł.

• UKŁAD ROZRODCZY:

- jajorodne

- jedno jajo dziennie

- redukcja prawej części układu rozrodczego u samic

Układ żeński: lewy jajnik, lewy jajowód, lewa macica oraz stek (wspólne ujście 3 układów: wydalniczego, rozrodczego i pokarmowego)

Układ męski: jądra, nasieniowody, stek

GNIAZDOWNIKI: opiekują się swoim potomstwem, gdyż młode wykluwają się nagie, ślepe i głuche

ZAGNIAZDOWNIKI: po wykluciu są samodzielne

• UKŁAD WYDALNICZY:

składa się z nerek i moczowodów przewodząc mocz prosto do steku.

Ptaki wydalają mocz dość często. Nie mają pęcherza moczowego (wyjątkiem są strusie).

W moczu znajduje się kwas moczowy, którego wytworzenia kosztuje dużo energii, ale pozwala na oszczędną gospodarkę wodną organizmu.

• UKŁAD POKARMOWY:

dzielimy na:

jamę gębową (zębów brak, dziób)

przełyk

wole (w którym pokarm jest rozmiękczany)

żołądek mięśniowy (rozcierający, zawiera połknięte kamyczki)

żołądek gruczołowy (trawiący, nie trawi: kości, zębów, pierza i włosów (inaczej: wypluwki)

dwunastnicę (uchodzą do niej przewody trzustki i wątroby)

jelito

stek

• UKŁAD KRĄŻENIA:

Krew żylna jest oddzielona od tętniczej – serce ma 2 komory i 2 przedsionki. Obecny tylko prawy łuk aorty. Krwinki czerwone mają jądra komórkowe. Układ krwionośny umożliwia utrzymywanie stałej temperatury ciała.

• UKŁAD NERWOWY I NARZĄDY ZMYSŁÓW:

duży mózg

dobrze rozbudowany móżdżek (odpowiada za orientacje przestrzenną, koordynacje ruchów i równowagę)

dobrze rozwinięte półkule mózgowe (inteligencja, zdolność budowania złożonych gniazd, hierarchia w grupie)

słabo rozwinięty węch, doskonały słuch i wzrok

Narządy zmysłu wzroku usytuowane są na bokach głowy w postaci dużych gałek ocznych zaopatrzonych w trzy powieki: górną, dolną i tzw. migawkową.

W budowie ucha prócz ucha środkowego i wewnętrznego wyróżnić można prymitywne ucho zewnętrzne.