Skanery
Światem komputerów rządzi informacja przetwarzana i zapisywana cyfrowo. Aby można było papierowy dorobek cywilizacji przenieść do komputerowych pamięci, potrzebne jest urządzenie zwane skanerem. Obecnie popularne skanery stały się niesłychanie łatwo dostępne. Najpopularniejsze są skanery płaskie formatu A4. Są one najbardziej uniwersalne-oprócz pojedynczych kartek można za ich pomocą przetwarzać także obrazy z czasopism czy książek, a nawet niektóre obiekty trójwymiarowe. Skanery rolkowe mogą odczytywać dane jedynie z pojedynczych kartek. Obecnie nie stosuje się już w ogóle skanerów ręcznych, które jeszcze kilka lat temu miały sporą grupę zwolenników.
Dzisiejszy typowy skaner płaski jest urządzeniem jednoprzebiegowym, co oznacza, iż wszystkie informacje o barwach skanowanej strony uzyskuje on w czasie jednego przebiegu. Proces skanowania bowiem przebiega w ten sposób, że położony na szybie skanera oryginał oświetlany jest od spodu światłem specjalnej lampy fluorescencyjnej. Źródło światła przemieszcza się na wózku napędzanym silnikiem krokowym, a specjalne elementy światłoczułe CCD (Charge Couple Device) wyłapują jego odbicie od skanowanego oryginału, zamieniając je na odpowiednie impulsy elektryczne. W ten sposób powstaje cyfrowa kopia skanowanego materiału. W najnowszych skanerach stosuje się także inną technikę o nazwie CIS (Contact Image Sensor), która eliminuje skomplikowany układ luster kierujących odbite światło na elementy światłoczułe. Powoduje to, że skanery nowego typu są bardzo płaskie — mogą mieć grubość zaledwie 3-4 cm, ale wymagają bardzo ścisłego przylegania materiałów skanowanych do szyby z uwagi na łatwiejsze „gubienie" ostrości.
W zasadzie wszystkie nowe skanery oferują maksymalną, optyczną rozdzielczość 600x1200 pkt/cal. Jest to wystarczające zarówno do skanowania materiałów papierowych, jak i materiałów transparentnych (negatywów, diapozytywów). Urządzenia te mogą skanować także w wyższych rozdzielczościach, tzw. interpolowanych do maksimum 9600x9600, a niekiedy nawet 19200x19200 pkt/cal. Możliwości te nie mają jednak większego, praktycznego zastosowania-powstające w ten sposób obrazy są niższej jakości, a ich pliki źródłowe mają monstrualne rozmiary. Stosowanie wysokich rozdzielczości interpolowanych ma sens w zasadzie tylko podczas skanowania tzw. kresek, czyli monochromatycznych rysunków.
Wszystkie skanery dysponują obecnie 36-bitową głębią koloru, co oznacza, że każda z trzech podstawowych barw składowych (czerwona, zielona, niebieska) opisywana jest za pomocą 12 bitów. Jest to wystarczające, gdyż informacja przesyłana ze skanera do aplikacji graficznej przekształcana jest na model 24-bitowy (po 8 bitów na każdy kolor podstawowy).
Wszystkie popularne skanery pracują w standardzie TWAIN. Skrót ten oznacza dosłownie „technikę bez żadnej znaczącej nazwy" (Technology Without Any Important Name) i jest przejawem anglosaskiego uwielbienia do posługiwania się akronimami (skrótami). Standard ten umożliwia „zobaczenie" urządzenia zewnętrznego, w tym przypadku skanera, przez dowolną aplikację graficzną obsługującą ten standard. Po zainstalowaniu w systemie sterownika skanera, wystarczy wybrać z menu Plik (File) opcję Import (Acquire), by po wskazaniu nazwy zainstalowanego urządzenia otworzyć program obsługi skanera. Przed skanowaniem należy ustalić tylko, w jaki sposób ustawiony jest w danym urządzeniu układ optyki. Najczęściej pole podglądu obszaru skanowania w programie skanującym odpowiada kierunkowi płyty skanera. W niektórych modelach jest jednak obrócone o 180 stopni, co wymusza układanie oryginałów „do góry nogami", ale oczywiście stroną mającą podlegać skanowaniu na szybie skanera. Programy skanujące różnych producentów posiadają odmienne interfejsy obsługi, ale funkcjonalnie niewiele się od siebie różnią. Zawierają one możliwość manipulowania najważniejszymi parametrami skanowanego obrazu, takimi jak: rozdzielczość i tryb koloru (1-bitowy — line-art, 8-bitowy — gray scalę, 24- lub 32-bitowy true-color). Dostępne są także niekiedy opcje związane ze stosowaniem filtrów (wyostrzanie, wygładzanie, usuwanie mory itp,) oraz korekcji gamma. Skanowaną ilustrację można także kadrować oraz manipulować jej położeniem (obracaniem) i wielkością wynikowego obrazu (powiększaniem lub pomniejszaniem).
Skanery mogą być podłączane do komputera za pomocą jednego z trzech rodzajów interfejsów: SCSI, Centronics lub USB. Każdy z nich spełni dobrze swoją rolę w zależności od posiadanej konfiguracji komputera. Jeśli mamy starszy model płyty głównej bez złącz USB i nie korzystamy z żadnych urządzeń SCSI, to najlepszy będzie skaner z interfejsem równoległym (Centronics). A jeśli mamy już w zestawie kontroler SCSI, najrozsądniej będzie nabyć skaner dysponujący właśnie takim interfejsem. Właściciele najnowszych komputerów, wyposażonych w złącza USB i pracujących pod kontrolą Windows 98 lub wyższym nie powinni wahać się przed wyborem modelu z USB.
Trudniej jest dobrać odpowiedni skaner pod względem jego przewidywanego zastosowania. Dla grafika najważniejszą sprawą będzie jakość odwzorowywanych kolorów. Jakość skanera trudno jednak ocenić jedynie po samych jego parametrach technicznych, zwłaszcza że w wielu przypadkach są one identyczne. Trudno też kierować się jedynie renomą producenta, bo „tajwańskie tygrysy" coraz częściej oferują produkty co najmniej równie dobre, jak znani od lat producenci europejscy czy amerykańscy.
Oprócz jakości samego skanera ważną rolę odgrywa też oprogramowanie graficzne, które często dołączane jest wraz z nim w zestawie. Dzięki niemu oraz swoim umiejętnościom można zrekompensować niedokładności powstałe podczas skanowania. Właśnie te umiejętności decydują, że skanować może w zasadzie każdy, ale uzyskiwać nieprzeciętne rezultaty mogą tylko artyści, bo tak naprawdę skanowanie jest sztuką.