Marlena Wojtysiak

II st. Ogrodnictwo nst.

II semestr

Metody waloryzacji krajobrazu

Wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego, są atutem danego obszaru. Aby móc rzetelnie określić potencjał przyrodniczy danego regionu, stworzono metody waloryzacji, czyli ustalające rzeczywiste możliwości środowiska np. jako terenu atrakcyjnego turystycznie.

Przedstawione metody wykorzystują kryteria wartości estetycznej oraz emocjonalnej.

Metoda SBE

‘Scenic Beauty Estimation’ [ocena piękna scenerii], ocenie poddawane są walory estetyczne krajobrazu.

Części oceny:

1. Krajobraz jest dzielony na fragmenty, które będą oceniane,

2. Wykonanie reprezentatywnych 10-25 zdjęć z każdego fragmentu,

3. Pokaz zdjęć oraz ocena ich przez obserwatorów,

4. Podliczenie ocen, ocena jednostki.

Grupa obserwatorów powinna być zróżnicowana pod względem wieku, płci oraz środowisk z jakich pochodzą. Ich zadaniem jest obejrzenie zdjęć przedstawiających krajobraz wymagający oceny np. pokaz slajdów. Ważne jest, by w tym samym czasie obserwatorzy widzieli zdjęcia i przez taki sam czas. Ocena jest subiektywna. W skali 1-10. Oceny obserwatorów są podliczane i podkładane do wzoru:

Z_ij – wystandaryzowany wynik dla ‘i’ tej oceny obserwatora ‘j’

R_ij – ‘i’ ocena obserwatora ‘j’

Z_ij = (R_ij – R_j)/s_j, R_j – średnia wszystkich ocen obserwatora ‘j’

s_j – odchylenie standardowe wszystkich ocen obserwatora ‘j’

Metoda krzywej wrażeń Wejcherta

Jest to metoda graficznie przedstawiająca doznania emocjonalne obserwatora podczas oceny estetycznej otoczenia. Obserwator porusza się ciągiem czasoprzestrzennym. Krajobraz składa się z wielu różnych widoków. Ocena jest subiektywna, ale można przyjąć pewną przeciętną, ponieważ pewna grupa wyraźnie będzie reagowała podobnie. Skala może wynosić 0-5, 0-10 lub 0-100. Obserwator powinien wziąć pod uwagę takie walory krajobrazu jak, stopień różnorodności krajobrazu, poziom dewastacji, nasycenie infrastrukturą czy harmonia kompozycji wszystkich elementów krajobrazu.

Części oceny:

1. Podział obszaru na strefy,

2. Wyznaczenie miejsca obserwacji (co 200 – 250 m, czasowo to 3 – 5 min),

3. Ocena obserwatora.

Metoda WNET

Ta metoda opiera się doborze cech diagnostycznych, które wskażą ilość elementów naturalnych w terenie. Ponieważ, twórcy tej metody uważa, że im więcej elementów naturalnych tym wartości krajobrazowe są wyższe. Przy analizie krajobrazu tą metodą, powinno się wziąć pod uwagę takie cechy diagnostyczne jak szata roślinna, występowanie zbiorników wodnych, stopień w jakim wykorzystuje się krajobraz oraz w jakim stopniu teren ten jest chroniony przed zniszczeniem.

Metoda macierzy Bajerowskiego

Głównym kryterium tej metody. Bazując na tej metodzie, konieczna jest mapa topograficzna oraz ewidencji gruntów. Cechy przestrzeni można bowiem analizować tylko na ich podstawie. Analiza matematyczno-statystyczna polega m. in. na analizie informacji siatek podstawowych pól oceny. Każdemu polu przypisuje się liczbę określającą wartość estetyczną krajobrazu. Efektem jest izarytmiczna mapa, której wartość jest odwrotnie proporcjonalna do stopnia dewastacji krajobrazu.

Metoda WIT Litwin

Wskaźnik WIT określa trzy podstawowe funkcje: rolniczą, pozarolniczą i rekreacyjną, oceniając je na podstawie przyjętego zespołu cech, np. liczba budynków. Każda z cech ma określoną wagę, która pokazuje przydatność ocenianego obszaru dla poszczególnych funkcji gospodarczych. Określa się również istotność cechy.