Wartość odżywcza- przydatność produktów spożywczych i skomponowanych z nich racji pokarmowych do pokrycia potrzeb organizmu związanych z przemianami metabolicznymi, będącymi funkcją zawartości, zbilansowania i biodostępności składników odżywczych.
$$INQ = \frac{zawartosc\ skladnika\ w\ 100g\ produktu \bullet \ norma\ zapotrzebowania\ na\ energie}{wartosc\ energetyczna\ 100g\ produktu \bullet \ norma\ zapotrzebawania\ na\ dany\ skladnik}$$
Grupy produktów spożywczych:
produkty zbożowe i ziemniaki:
pieczywo pszenne i żytnie,
mąka,
makarony,
kasze,
ryż,
płatki śniadaniowe,
warzywa i owoce:
warzywa,
nasiona strączkowe i orzechy,
owoce,
mleko i produkty mleczne:
mleko i mleczne produkty fermentowane,
sery twarogowe,
sery podpuszczkowe,
mięso, wędliny, ryby oraz jaja,
tłuszcze:
zwierzęce: masło i śmietana,
roślinne: oleje i margaryna,
mieszane,
cukier i słodycze.
Biodostępność- stopień, w jakim spożyty składnik odżywczy po uwolnieniu z połączeń w jakich występuje w pokarmie, może być wchłonięty i wykorzystywany przez organizm (sumaryczny efekt procesów, które sprzyjają lub ograniczają wykorzystanie przez organizm spożytego składnika odżywczego).
Stopień wykorzystania składników odżywczych z pożywienia zależy od wielu czynników. Można je podzielić na:
czynniki żywieniowe (związane ze składem chemicznym i cechami fizycznymi produktu lub posiłku):
ilość i forma chemiczna, w jakiej dany składnik występuje,
obecność substancji ułatwiających i utrudniających trawienie i wchłanianie, konkurujących lub współdziałających w procesach transportu wewnątrz organizmu i wykorzystanie w metabolizmie.
czynniki fizjologiczne (związane z organizmem):
funkcjonowanie przewodu pokarmowego i nerek,
gospodarka w organizmie.
Współczynnik strawności (D)- procentowy stosunek strawionej i wchłoniętej ilości danego składnika odżywczego ( lub suchej masy diety) do jego ilości spożytej.
$$D = \frac{ilosc\ strawiona\ i\ wchlonieta}{ilosc\ spozyta} \bullet 100\% = \ \frac{ilosc\ spozyta - ilosc\ wydalona\ z\ kalem}{ilosc\ spozyta} \bullet 100\%$$
Wskaźnik aminokwasu ogranniczajacego:
$$\text{CS\ }\left( \text{WAO} \right) = \frac{a_{p}}{a_{w}} \bullet 100$$
ap- zawartość aminokwasu w białku badanym
aw-zawartość aminokwasu w białku wzorcowym