McŚwiat vs Dżihad – zlanie się horyzontów, poznający – poznawczy

Multiwersum – rzeczywistość wieloświatowa, wirtualna itp. – zagubienie , nierozróżnialność światów – społ. Lub osobowy, jednocześnie, okazjonalnie zacieranie różnić rzeczywistość – obraz

Komunikacyjna ekstaza – użytkownicy nowych mediów – porównał z „Dzień świstaka” – pętla czasowa – w sieci inna , zguba, bezmiar informacji – chaos przykład: Problem Holocaustu – pokazany w filmach – sprowadzenie do kultury popularnej

Problem Intertekstualności – filmy cytują powieści itp. – bazowanie na czyjejś wcześniejszej popularności

Stan kryzysu komunikacji – główna właściwość naszych czasów wg krytyków – źródłem przerażenia , ale i wyzwaniem dla mieszkańców świata

Problemem etnologii jest zniknięcie tradycyjnego przedmiotu badań

Spory nominaliści – realiści

Ciekawe! – Kulturoznawca jako nowe bricoleur’em?? , majstrujące w kulturowej materii

Kulturoznawcy ciężko utrzymać dystans do kult. Gdyż jest jej udziałowcem

Zwierciadło Twardowskiego(Węgrowo): niby magiczne właściwości umieszczane w zakrystii by spełniać zadanie odbijania wizerunku człowieka/kapłana.

Napis – że szatańskie moce w pułapce , myśleli , że zwierciadło w złych rękach może sprowadzić złe rzeczy. Czarownicy chcieli przyzwać ducha Barbary Radziwiłłówny .

Bohaterka trafiła po drugiej stronie zwierciadła – dla niej życie nowe , olśniewające , dla nas oczywiste. Rola antropologa jest taka, że wychodząc poza zwierciadło obcy dla niego są ci , którzy są jego przedmiotem poznania, lecz sam jest obcy wobec tych , którzy obserwują go , gdy chce ich poznać.

Transpresja – wyjście człowieka przez siebie

Narcyz – mit każdy pyta siebie kim jest?

Przenikanie się świata sacrum – rzeczywistość

„Aby poznać siebie trzeba siebie zobaczyć” – samopoznanie , zrozumienie „ja” to ostateczna wiedza – życie – LABIRYNT – próba przejścia , Minotaur – zło , które czyha , życie i śmierć – spójność

Diabeł w baśni Andersena – lustro, które stawiało świat jako brzydki

Pułapka „wieczności” – brak przemijania – utkwił w niej Kay?.

Gerda? Płacząc rozbiła lód z jego serca. Wieczność - to „tu i teraz”

Fantomy – bezkrwiste duchy po tamtej stronie zwierciadła , nie są w stanie czegoś wykreować , skazani na powtarzanie naszych gestów. Podczas narodzin i zgonu uruchamiana jest mediacja

Przesądy z lustrem:

- dziecko nie powinno się widzieć, bo sprowadza drugie

- nie można zobaczyć w lustrze zmarłego , bo w domu kolejny trup tzw. Zasada „dwóch” trupów

- rytuały przejścia panna młoda przed ślubem nie powinna się widzieć.

- na Śląsku – panna młoda nie mogła zobaczyć się w dniu ślubu w lustrze bo jej dzieci będą świrowate, ponieważ zaglądając narusza zasady skromności

- dużo zakazów dla dzieci , gdyż one przechodzą między światami! Patrzenie w lustro – wierzono , że kontaktujemy się z tamtym sacrum , lecz np. w nocy to tak jakby patrzeć w „odbyt szatana”

- bazyliszek zabijał wzrokiem ,a w lustrze siebie

- do dziś wierzą, że robicie lustra – nieszczęście

Dziś lustrem ,w którym przegląda się człowiek są ekrany – np. w facecie z playboya widzimy takiego ,jakim chcielibyśmy być.

Część I Problemy kult. Współczesnej

Rudumentarnym(elementarnym) problemem kult. Jest komunikacja , kłopoty z definiowaniem siebie, skąd jestem – poprzez technologie zanika problem fizyczności – potrzeba dostępu do wielu informacji – zatraca człowieka – początki od telegrafu i foto po media elektroniczne.

Telegraf – uczynił z informacji – towar. Problem tożsamości jednostki.

Społ. Przekazane w ręce tych, którzy te info posegregują i zinterpretują.

Lecz artyści poprzez tworzenie wyrażają siebie (tworzą wspólnoty własne).

Pluralizm – otwartość na wielość postaw – lecz to może być pułapka , szacunek, dla odmienności ale niemożność ingerencji – czy nie prowadzi do samotności?

Ignorancja sprzedaje się łatwiej niż mądrość , to że ktoś udaje mądrego czy oczytanego może być sprzedawalne. Familiada – przykład banalności , wygrywa gracz, który będzie bliższy standardom , nie przewyższa innych intelektem.

W kult. Masowej intertekstualność - wyczerpuje się na rozpoznaniu cytatów, wcześniejszych dzieł popularnych – antropologia kultury ostatecznymi granicami intelektualnej zawartości dzieł. Każda kult. Ma swój kanon – zbiór wartości istotnych dla pewnej społ. Nie może być zamknięty , gdyż mogą być badane elementy ale musi mieć akceptowalne jądro. Istotą kanonu jest historia.

Studenci też mają swój kanon, lecz jest to minimum programowe. O czym mają rozmawiać prof. Ze studentami jeśli ci nie znają podstaw. Najpierw uczy się podstaw a na resztę nie ma czasu.

Reklama sposobem kult inicjacji – dzieci oglądają reklamy, które kształtują ich świadomość.

Zapping – zmienianie kanałów , fragmentaryczność życia, sugerujemy się recenzjami , gwiazdkami, przypisanym utworów. Oglądamy wszystko w TV , więc po co wyjeżdżać , skoro wszystko znamy.

Antropologia nie powinna w religii zadawać i szukać odp. Na pytania np. gdzie są anioły , tylko o sensy , znaczenia tekstów, oraz wyobrażeń, informacje związane np. z interpretacją tekstów czy obrazów religijnych.

Symulakr – obraz będący symulacją pozorującą rzeczywistość

Religijność współczesnego człowieka podgryzana jest przez kiczowate sposoby doświadczania rzeczywistości . „Kiczowatość” jako postawa życiowa polega na skłonności do znajomości różnic niezbędnych do stanowienia ładu. Cechy kiczu : niedostosowanie , wychylenie funkcji , komunikacja materiałów. Kicz religijny niebezpieczne stereotypy są w emocjonalnym wymiarze np. „Polska Chrystusem narodów” przekonanie, że polskę ocali Chrystus.

Przykład „cudownej wody” z Lichenia – że stała się symbolem, lecz są zasady jak ją pobierać i można uiszczać opłaty w Licheniu jest też Golgota – symbol (metafora) życia.

Problem pamiątki – oznacza coś minionego ,ale też ma dużą wartość gdyż uobecnia fragment tego co minęło. Kiedyś dewocjonalia . Czym są dewocjonalia, które w życiu codziennym służą za breloczek , długopis itp.?

Problem muzyki, że np. Rock muzyką szatana. Teatr(sztuka ) też może mieć złe odmiany np. Nieznalska w instalacji „Pasja” pokazały męskie genitalia czy sztuka nie dopuszcza się do desperackich czynów by zaistnieć? Złamanie zasady decorum np. „Bayerfull” zaśpiewał pieśń – kiczowatą , ale może , że to muza disco –polo kicz tak miało? Biblię powinno się czytać tak jak Illiadę czy Odyseję – krytyka była na początku tylko sprawą uczonych lecz czasem stała się potoczna. Filmy religijne nie mogą liczyć na taki sam odbiór jak inne, gdyż wymagają głębszego odbioru – jest to zadanie dla widza

W takich dziełach trzeba zważać na ryzyko językowe. Wpływ nowych mediów na religię jeszcze nie został rozpoznany. Nowe zjawisko – wykorzystanie środków reklamy do prowadzenia ewangelii.

Folkloryzm (ludowość) kultury – była prześladowana – sił mentalnych kult. Ludowej dostarcza wieś, skarbnica II RP poprzez wstąpienie do UE wydaję się , że wszystko będzie konkretyzowane, zniknie wiejskość. Folkloryzm nauk o kulturze ludowej – badacze podczas ponownych badań terenowych badają zanik produktywności tradycji kult. Ludowej poprzez opisy ludoznawców tworzyły się tzw. Charaktery ludowe występują jako uczeni decydują o znaczeniach zjawisk , jako jurorzy (narzucają swoją wizję i jako działacze (troszczą się by ich obraz kult. Ludowej stał się rzeczywistością)

Folkloryzm w atrakcji – opowiadanie o rzeczach niezwykłych korespondujących z wątkiem kult. Masowej . Kult ludowa wciąż stanowi źródło inspiracji – posługiwanie się gwarą czy kostiumem służą budowaniu wcale nie ludowego światoobrazu–twórczość J.J. Kolskiego? „Pogrzeb Kartofla” – ludowa inspiracja czy Grzegorz Ciechowski ‘Piejo Kury piejo” – kult. Ludowa może być znakiem identyfikacji regionalnej – np. na filie widz nie zawsze ustali czy ma przed sobą tatrzańskie czy karpackie krajobrazy , lecz oddając pewne znaki, symbole rejonowe może mu to pomóc. Można też region i jego symbole wykorzystać do celów reklamowych by np. sprowadzić turystów na dany teren.

Kultura współczesna również odwołuje się do stereotypowej wizji ludowej mądrości – kreowanie konsumpcji życia , która bywa antycywilizacyjna. Przeżywanie wędrówki – egzystencjalne doświadczenie czy po prostu zmiana położenia przestrzeni w czasie?

Już od starożytności człowiek był ciekawy i penetrował świat (kolonizacje) współcześnie to tylko dystans czasu i przestrzeniowe wrażenia związane z podróżą. Jedni przesypiają , gdyż nie chcą wgłębiać się w podróż, tylko nieliczni przezywają wędrówkę np. badacze. Poznawanie obcego świata w kryteriach: największe zabytki i najgoręcej itp. Levi – Strauss mówi o antropologicznym pozbywaniu się obcości - pożeranie obcego i przeobrażanie go w substancję podobną do własnej. Dziś to tylko asymilacja , czynienie jednakowym tego co różnym zastano .

Gadamer –na fotografii cos jest idealne kiedy jedziemy musimy stopniowo wychodzić poza malarstwo - widowiskową jakość budowli i dotrzeć do architektury sztuki. Fotografie, które potem turysta przegląda w domu nie są wstanie odtworzyć rzeczywistości, a mimo to turysta „pamiątkuje” zwiedzane miejsca. Góral tez jest kimś „zwiedzanym”, gdyż kultura góralska jest dla ludzi ciekawa, góral jest oglądany jak inne muzealne obiekty. Problem podróży w telewizji manipulacji.

Część IIKłopoty z lit. Popularną (problemy kult. Współczesnej) istotnym dokonaniem polskiego literaturoznawstwa w ramach badań na lit. Popularną – słownik lit. Pop. – ład. Żabskiego?. Problem zakresu lit. Pop. – „czy można wkładać w to kroniki , legendy folklorowe, w konsekwencji czy podczas jej analizy można stosować się do odesłań mitycznych . Podejście dużo zależy od badanej epoki , w jednej epoce dana literatura jest/była popularna np. badacz lit. Wieków dawnych podczas badania może wyzbyć się wątpliwości , studiowanie nie musi wyzwalać w nim estetycznych i intelektualnych sprzeciwów Można podzielić (badać) lit. Na literaturę piękna i „piśmiennictwo”. Lit. Piękna będzie otoczona szczególną nienaruszalną aurą. Z perspektywy czasu łatwo ustalić jakie dzieła są tzw. Klasycznymi , gdyż patrzymy na nie na chłodno. Nie wszyscy autorzy czy badacze chcą być w kanonie lit. Popularnej. Każdy rodzaj lit. Musi mieć swoje cechy , by je odróżnić np. lit. Humanistyczna – eksponuje wątki morskie etc. Badacze wykazują się brakiem zainteresowania dla współczesnych form literatury popularnej – wcześniej w lit. Było więcej zapału , mądrych myśli a w współczesności nie chcą zagłębiać się w kicz. Współczesne teksty są w większości fikcyjne i trzeba uważać by człowiek nie wpadł w pułapkę fikcji. By analizować coś współczesnego badacze uciekają się do adaptacji (film, gra). Okultyzmowi , demonologii oraz książki kucharskie – to obszary bardzo rzadko oglądane. Gry RPG – tez można się przyjrzeć czy ich fabuła oparta jest na literaturze.