Promocja Zdrowia

Praca samokształceniowa

TEMAT

Techniki dbania o zdrowie w kulturze Dalekiego Wschodu

Do kultur Dalekiego Wschodu zaliczamy Chiny, Japonię i tereny Półwyspu Koreańskiego. Kraje te wykształciły kulturę zupełnie różną od europejskiej, opierającą się na innej filozofii i na innym sposobie poznawania świata. I choć dzisiaj to zdobycze europejskiej nauki królują w medycynie, to nie można lekceważyć odkryć i technik medycyny ludowej Wschodu, które dowiodły swej skuteczności i z pożytkiem mogą służyć dbaniu o nasze dobre samopoczucie i zdrowie.

Mówiąc o medycynie dalekiego Wschodu nie możemy nie wspomnieć o ich stosunku do zdrowia i sposobu, w jaki go pojmują. Od dawna zdrowie jest tam pojmowane jako harmonia ciała, umysłu i ducha. Szczególny nacisk kładziony jest na zachowanie równowagi między tymi trzema składnikami, gdyż jakiekolwiek pogorszenie jednej sfery wpływa również na pogorszenie pozostałych aspektów zdrowia. Na Dalekim Wschodzie panował więc (i wciąż panuje) holistyczny model zdrowia; na długo przed tym nim zagościł na Zachodzie. Zabiegi, które opiszę w tej pracy, wpływają więc nie tylko na zdrowie fizyczne, ale poprawiają samopoczucie i pomagają zrelaksować się i osiągnąć spokój ducha. Od czasu uznania akupunktury przez WHO mówi się coraz częściej o potrzebie współpracy między medycyną Wschodu a Zachodu. Współpraca taka przyniosłaby wiele korzyści pacjentom.

Akupunktura

Narodziła się w Chinach ponad 5 tys. lat temu i weszła do metod leczniczych wszystkich krajów Azji. Nazwa pochodzi z języka łacińskiego od „acus” czyli igła i od „punctura” – ukłucie. Jej chińska nazwa to „czen”. Była rozwijana przez pokolenia. Dziedzictwo i tajniki zabiegów akupunktury są tak szerokie, że wiedza o nich jest obecnie przekazywana na kilku państwowych uczelniach medycznych na świecie jako główny kierunek studiów medycznych. W Polsce prekursorem akupunktury był prof. dr med. Zbigniew Garnuszewski, który założył Szkołę Akupunktury. Oficjalne uznanie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej akupunktura znalazła w roku 1986r.

Akupunktura oznacza wkłuwanie w skórę, w pewnych punktach ciała, specjalnych igieł ze złota, srebra, miedzi lub stali nierdzewnej. Igły są grubości włosa, sztywne i sprężyste. Wbija je się na głębokość od 0,5 do 20 cm w specjalne miejsca. Te miejsca to tzw. punkty akupunkturowe. W ciele człowieka jest ich ponad tysiąc. Miejsca nakłuć zależą od celu, jaki chce się osiągnąć - usunąć ból, pobudzić konkretny organ lub układ, dodać energii.

Skóra zawiera ogromną siatkę nerwów i receptorów, które odpowiadają za odbieranie bodźców: dotyku, bólu i ciepła. Dany bodziec przesyłany jest do ośrodkowego układu nerwowego, po drodze powodując wydzielanie się w układzie nerwowym endorfin i enkefalin, które mają za zadanie zmniejszać lub eliminować ból. Dzięki współdziałaniu układu nerwowego z układem hormonalnym możliwe jest wywieranie bodźców na pracę sera, napięcie naczyń krwionośnych, stan drzewa oskrzelowego, napięcie ścian i zwieraczy przewodu pokarmowego oraz jego aktywność zewnątrzwydzielniczą, funkcje nerek, trofikę skóry, mięśni i kości oraz na procesy odpornościowe.

Akupunktura jest skuteczna w leczeniu bólów: mięśni, stawów, kręgosłupa, reumatyzmu, zapalenia nerwu trójdzielnego, rwy kulszowej, migreny, nerwobólu. W wielu przypadkach pacjent odczuwa ulgę już po jednym zabiegu, choć pełen efekt daje dopiero cała ich seria, czyli 10 lub 15. Sprawdza się też w przypadku nerwic i schorzeń o podłożu psychosomatycznym. Coraz częściej stosuje się ją również, by poprawić funkcjonowanie przewodu pokarmowego, żołądka, dwunastnicy, jelit, wątroby, układu krążenia, oddechowego, moczowego, wspomóc leczenie narządów kobiecych i prostaty, uspokoić nadmierną nerwowość, usunąć przemęczenie, dodać energii. Zabiegi nie bolą, choć chory może odczuwać pewien dyskomfort.

Akupunkturę można wzmocnić przez połączenie z innymi technikami, jak bańki ogniowe lub moksa.

Odmiana akupunktury jest aurikuloterapia, czyli akupunktura jednej z najbardziej unerwionych części ciała – ucha. Przydatna jest głównie do leczenia nerwic i bólów głowy, przy osłabionym układzie immunologicznym. Sprawdza się przy zwalczaniu nadwagi (ucisk na pewne punkty ucha hamuje apetyt) i przy rzucaniu palenia. Polega na wbiciu w małżowi małżowinę ucha cienkich igiełek, które następnie zakleja się przeźroczystym plastrem i nosi przez parę dni. Igiełki należy co jakiś dotykać na tyle mocno, by odczuć ból. Dokładnych instrukcji każdorazowo udziela lekarz. Zabiegi, choć są bezpieczne, nie stosuje się ich u kobiet w ciąży, osób z bardzo wysokim ciśnieniem i u ludzi powyżej 80 lat.

Masaż i akupresura

Akupresura polega na uciskaniu akupunkturowych punktów ciała, co najlepiej sprawdza się w trakcie masażu. Takie połączenie zabiegów to kolejna specjalność medycyny wschodniej - coraz częściej, choć nie zawsze właściwie stosowana przez różnych masażystów. Przy wykonywaniu zabiegu masuje się skórę i odpowiednio uciska wybrane punkty akupunkturowe. W ten sposób powstaje impuls, który biegnie do narządów i tkanek i przywraca ich prawidłowe funkcjonowanie. Usprawnia krążenie krwi i limfy, zwiększa wentylację płuc, diurezę, usuwa toksyny, zmniejsza lub likwiduje bóle mięśni, przyśpiesza metabolizm. Przeciwwskazaniem są zapalenia skóry, ostre infekcje dróg oddechowych, angina, zapalenie żył, choroby nowotworowe. Generalnie o tym, czy pacjent może poddać się zabiegowi, powinien zawsze zdecydować lekarz. Także masaż kręgosłupa wykonywany technikami wschodnimi przynosi interesujące rezultaty - daje efekt wyprostowania kręgosłupa.

Moksoterapia i bańki

Moksoterapia to maksymalne (bezpieczne) zbliżanie zapalonego cygara z leczniczych ziół do ciała pacjenta. Moksoterapia również, jak akupunktura, wykorzystuje punkty energetyczne na ciele człowieka. Nie należy obawiać się oparzeń, ponieważ kontakt moksy ze skórą jest krótki i nie sprawia bólu. Moksa to ususzone liście piołunu chińskiego, które po zebraniu, wysuszeniu i zmieleniu muszą dojrzewać trzy lata nim zostaną użyte.

Sprawdza się przy stanach obniżonej energii, niestrawności, bólach brzucha, biegunkach, nieżycie żołądka, kłopotach z układem moczowym, nerwobólach, niektórych chorobach skórnych, bólach stawów i kręgosłupa.

Leczenie chińskimi bańkami stosuje się nie tylko, jak u nas, przy przeziębieniach oraz chorobach układu oddechowego, lecz również przy ostrym zapaleniu korzonków i bólu mięśni kręgosłupa.

Fitoterapia

Ziołolecznictwo to macierzysty filar medycyny naturalnej, dawniej jedyny system leczenia, dziś zapomniany i niedoceniany. Ziołolecznictwo to bogata gałąź wiedzy o właściwościach leczniczych ziół – roślin i grzybów. Przyjmowanie odpowiednio przygotowanych preparatów ziołowych daje bardzo dobre rezultaty, jedynym minusem jest duża ilość czasu potrzebnego do zebrania i przetworzenia ziół. Możemy bardzo wiele czerpać z natury, co wydaje się dobrą alternatywą dla zbyt powszechnych leków, które przyjmujemy dziś w zbyt dużych ilościach.

Piśmiennictwo

• „Chiński masaż i akupresura” dr Hin Kuan, we współpracy z Brigitte Zaugg, Cok Kan, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997r.

• „Ayuryeda – Starożytna medycyna Dalekiego Wschodu: poradnik praktyczny” dr Vasant Lad, przekł. Maria Gródecka, Dom Wydawniczo-Księgarski ICB, Katowice 1997r.

• „W cztery oczy z medycyną naturalną Dalekiego Wschodu” Enkhjargal Dovchin

• http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3890370/daleki-wschod.html