G le bon psychologia tłumu
Tłum nie posiada wielkiej zdolności rozumowania, ALE posiada wielka zdolność do działania
Rozdzial I: ogólna charakterystyka tłumu. Psychologiczne prawo jego jedności umysłowej
Cechy tłumu:
- W tlumie zanika swiadomosc własnej odrebnosci; uczucia i myśli wszystkich maja jeden tylko kierunek. Tworzy 1 zbiorowa istotę, która rządzi prawo jedności umysłowej tłumów.
- twór chwilowy
- anonimowość
- podatność na sugestię
Przyczyny cech tłumu:
- każda jednostka nabywa poczucia niezwyciężonej potęgi
- zaraźliwość
- nabywanie jednostka cech przeciwnych do posiadanych (czyli pod. na sugestje)
Rozdział II: Uczucia i moralność tłumu
$1. Impulsywnosc, zmienność, drażliwość tłumu
Roznice tlumow odnośnie przynaleznosci do rasy
$2. Podatnosc na sugestje i latwowiernosc tłumu
Nie istnieja dlan rzeczy nieprawdopodobne (trworza się legendy, fantastyka po prostu). Tlum myśli obrazami, a jeden obraz wywoluje ciag innych, nie związanych logicznie z pierwszym. Ale przekształcenie faktow odbywa się dzięki zarazliwosci u wszystkich osobnikow w jednakowy sposób.
Zdolnosc poprawnego spostrzegania zanika w każdym tlumie, a fakty sa zastepowane halucynacjami(i one nie pozostają z rzeczywistoscia w zadnym związku). Bledne rozpoznanie sytuacji cechuje glownie dzieci i kobiety, gdyż sa najbardziej wrażliwe. Swiadectwo tłumu przyjmować należy raczej z nieufnosnia.
$3. Przesada i prostota w uczuciach tłumu
Jednostka upodabnia się do ludzi pierwotnych. Umysł pojmuje całościowo. Jakiekolwiek uczucie zdobywa szybko uznanie każdego. Niedostępne dzięki temu wątpliwość i niepewność. Krańcowe zachowanie, bo nie ma poczucia odpowiedzialności.
$4. Nietolerancja, autorytaryzm i konserwatyzm tłumu
Przyjmuje lub odrzuca sugerowane mu poglądy jako absol. Prawda lub nieprawda. Wystąpienie przeciw tłumowi zostaje przyjęte ze wsciekłoscia. Tlumy pochodzenia romańskiego mają tendencję do wyższego poziomu nietol. I autor. Czci tradycje, drży przed zmianą warunków swego materialnego bytu.
$5. Moralność tłumu
poświęcenie, bezinteresowność, ofiarność, prawość (ale nie normy społ.)poziom moral. Jest niski. Nieświadoma.
Rozdział 3. Idee, rozumowanie i wyobrażenia tłumu
$1. Idee tłumu
a) idee przypadkowe i przejściowe – pod wrażeniem chwili
b) zasadnicze – przydaje się cech niezmienności ( tzn. otoczenie, dziedziczność i opinia)
idea musi być podana w formie b obrazowej i b prostej. Takie idee nie są łączone logicznie, dlatego mogą istnieć nawet sprzeczne idee -> sprzeczne czyny. Brak krytycyzmu. B powoli i z wielkim trudem wrastają w duszę tłumu.
$2. Jak tłum rozumuje?
Dowody tłumu są b płytkie. Opiera się na kojarzeniu pojęć, idee łączą się pozornie, na podstawie analogii lub następstwa. Brak krytycyzmu (co prawda i fałsz)
$3. Wyobraźnia tłumu
Wrażliwa wyobraźnia. Co trafi, to ma żywe barwy, niby jest rzeczywiste. Nie ma dlań rzeczy nieprawdopodobnych. Ale najb. Pociągające są rzeczy najmniej prawdopodobne. By wpłynąć na wyobraźnię tłumu, trze przedstawić mu żywy i jasny obraz bez jakichkolwiek interpretacji z nadzwyczajnymi faktami + przedstawienie pewnej całości spraw, ale nie źródła.
Rozdział 4. Religijne formy przekonania tłumu
Uczucia religijne (obawa przed potęgą najwyższej istoty, niemożność dyskutowania dogmatów itd.) – fanatyzm, brak tolerancji. Tłum potrzebuje religii. Poglądy muszą przybrać formę religii.
KSIĘGA II. POGLĄDY I WIERZENIA TŁUMU
Rozdział 1. Czynniki mające pośredni wpływ na wierzenia tłumu
Dzielimy czynniki, od których poglądy i wierzenia tłumu zależą, na:
a) pośrednie
b) bezpośrednie
Pośrednie czynią tłum zdolnym do przyjmowania pewnych przekonań, a odrzucania innych. (niby przygotowują grunt)
Bezpośrednie – uzupełniają poprzednie, wprowadzają w czyn przekonania tłumu, tzn. nadają ideom formy realne z wszystkimi konsekwencjami.
Bodźce pośrednie: rasa, tradycje, czas instytucje i zachowanie.
- rasa: przewyższa inne czynniki.
- tradycje: idee, potrzeby i uczucia przeszłości – naród. Kasty – najgorętszymi zwolennikami tradycji.
- czas: siła twórcza i niszcząca. Np. ustala się rasa, wierzenie itd.
- instytucje polityczne i społeczne – są wytworem idei, uczuć i obyczajów. Są tylko przejściową maskaradą.
- oświata i wychowanie: oświata nie umoralnia ludzi, a nawet może stać się zgubna. Statystyka: podnoszeniu się poziomu oświaty (co njmn pewnego typu) towarzyszy wzrost przestępczości. Ale dobra oświata (nie wbrew interesowi narodowemu) może być pożyteczna.
Rozdział 2. Czynniki mające bezpośredni wpływ na poglądy tłumu
$1. Obrazy, słowa, hasła
Moc słów łączy się z wywołanymi obrazami, nie zależy od rzeczyw. znaczenia. Słowa o nieokreślonym znaczeniu oddziałują lepiej, niż słowa dokładne. Słowa zmieniają znaczenie itd.
$2. Złudzenia.
Ideały. Tłum nie pożąda prawdy i gardzi rzeczywistością.
$3. Doświadczenie.
Aby działało, musi ustawicznie się powtarzać i trwać b długo. Doświadczenie jednego pokolenia nie wpływa na następne pokolenia (dlatego przytaczanie faktów historycznych nie ma wielkiej wartości argumentacyjnej; chyba że powtarza się przez całe życie wielu pokoleń).
$4. Rozum.
Wpływ negatywny. Trzeba odwoływać się do uczuć tłumu, lecz nie do rozsądku. Trzeba wyczuć nurtujące uczucia tłumu, udawać, że się też je podziela -> zmiany, lub powtarzać to, co trzeba kilka razy.
Rozdział 3. Przywódcy i ich metody przekonywania.
$1. Przywódcy tłumów.
Początkowo bywa tylko cząstką tłumu, potem idea owłada jego duszą->przyw. Nimi są najczęściej ludzie czynu, nie zaś myśliciele – są P mało przenikliwi (nie rodzi się zwątpienie), może zanikać instynkt samozachowawczy, poświęcają swoje cele rodzinne i osobiste; silna wola i um. narzucać poglądy. Ich rola – budzenie wiary. Duszą tłumu kieruje potrzeba uległości. 2 grupy przywódców:
a) energiczni, o silnej, lecz zmiennej woli; gwałtowność, odwaga i przedsiębiorczość. Mają szczególnie pole do działania, gdy chodzi o jakiś napad, niebezpieczeństwo. E znika wraz z bodźcem, który ją wywołał. Tacy P spełniają rolę wtedy, gdy im samym ktoś przewodzi, dodaje sił, kiedy ponad nimi jest idea lub inny człowiek-> kroczą po dokładnie wytkniętej drodze.
b) o silnej i wytrwałej woli-> trwalszy wpływ. Nie znają przeszkód i zwątpień; jest ich mniej.
$2. Metody działania przywódców: twierdzenia, powtarzanie, zaraźliwość.
Aby owładnąć tłumem, musimy szybko go zasugerować. Tłum musi być nieco podniecony, przywódca ma mieć prestiż. Pod pewne idee odwołują się do 3 metod (wyżej wym.).
- twierdzenie – najlepsza. Wolne od wszelkiego rozumowania, nie liczące się ze znaną tłumowi rzeczywistością. (pozbawiona musi być uzasadnienia i dowodu).
- powtarzanie – następny etap. Twierdzenie musi być powtarzane w tej samej formie-> wrasta w nieświadomość, gdzie powstają motywy postępowania.
- zaraźliwość – nie konieczne przebywanie jednostek w 1 miejscu (np. pod wrażeniem wydarzenia – wojna światowa np.). Skutek zaraźliwości – naśladownictwo.
$3. Prestiż.
Siła atrakcyjności. Nierzadko podstawą prestiżu jest podziw i strach, czasem żadne z tych uczuć. Prestiż jest swoistego rodzaju fascynacją, jaką wywiera na nasz umysł istota, dzieło lub idea. Zafascynowanie zabija zdolność do krytycyzmu, wzbudza cześć i podziw. Formy prestiżu:
a) prestiż nabyty: źródło w nazwisku, majątku, sławie. Może być niezależny od->
b) prestiż osobisty: coś indywidualnego, co może istnieć nawet niezależnie od p nabytego.
Prestiż może mieć i niektóry poglądy itd – rodzi się dzięki powtarzaniu pochlebnych o nich sądów. Prestiż jest podstawowym elementem przekonywania tłumu. Źródło prestiżu – powodzenie.
Rozdział 4. Granice zmienności wierzeń i poglądów tłumu
$1. Wierzenia stałe.
Podstawa cywilizacji. Łatwo stworzyć, ale trudno utrwalić. Trudniej wykroczyć te idee (wierzenia) – jedymia za pomocą gwałtownych zaburzeń + idee straciły swą władzę nad duszą tłumu (np. rewolucja). Z powszechnych wierzeń mogą wpływać pewne idee chwilowe i drugorzędowe (tradycje itd.).
- zmienne – cechy: powierzchowność i zmienność
$2. Zmienne opinie tłumu
Przekonania nie opierające się na jakimś wierzeniu powszechnym nie osiągają nigdy stałości – powstają dzięki sugestii i zaraźliwości. Prasa: zadanie – śledzenie opinii społecznej.
KSIĘGA III. KLASYFIKACJA I OPIS RÓŻNYCH KATEGORII TŁUMÓW
Rozdiał 1. Podział tłumów
Tłumy heterogeniczne:
a) bezimienne (np. tłum uliczny, gromada gapiów)
b) nieanonimowe (parlament, ława przysięgłych)
Tłumy homogeniczne:
a) sekty (religijne, polityczne)
b) kasty wojskowe (wojskowa, kapłańska, robotnicza)
warstwy (mieszczaństwo, chłopi itd.)
$1. Tłumy heterogeniczne
Skł. się z b różnych jednostek (pod względem zawodowym, rozwoju umysłowego). Znaczenie rasy w tłumie. Niskie instynkty tłumu występują tym słabiej, im wyraźniej zaznacza się dusza rasy.
a) tłum bezimienny – nie ma poczucia odpowiedzialności
b) tłum o okr. nazwie – jest poczucie odpowiedzialności, co nadaje znamienny kierunek ich działalności.
$2. Tłumy homogeniczne:
- sekty – I stopień organizacji tłumu H. obejmuje często jednostki o różnym wychowaniu, pochodzeniu i wykształceniu. Łączy je tylko wspólna wiara/cel.
- kasta – najwyższy poziom organizacji. Łączy jednostki jednego i tego samego zawodu, pochądzące na ogół tych samych sfer i wykazuje mniej więcej 1 stopień IQ.
- warstwa – jednostki różnego pochodzenia, zbliżone do siebie wspólnotą zajęć, podobieństwem sposobu życia i warunków otocznenia.
Rozdział 2. Tłum zwany zbrodniczym
Prawo uważa czyny w takich przypadkach za zbrodnicze, lecz nie psychologia.
Rozdział 3. Sądy przysięgłych
Rozdział 4. Tłum wyborczy
By go opanować, najważniejszy jest prestiż. Dalej trzeba schlebiać pragnieniom wyborców, nie żałować najbardziej fantastycznych obietnic.
Rozdział 5. Zgromadzenia parlamentarne
Tłum heterogeniczny o określonej nazwie. Ustrój parlamentarny czerpie moc z przyjętego poglądu psychologicznego, że znaczne grono ludzi posiada więcej kwalifikacji do powzięcia uchwały rozumnej i niezależnej aniżeli szczuplejsza garstka. Wszystkie char. właśc. tłumu: prostota poglądów, drażliwość, podatność na sugestie. Najważniejsza właściwość: chce za pomocą najprostszych zasad abstrakcyjności i ogólnych praw rozwiązywać najzawilsze kwestie społ; nie liczą się z praktycznym zastosowaniem uchwał. Wydawanie opinii krańcowych. Podatność na sugestie ma b wyraźne granice (w sprawach dotyczących lokalnych interesów), a w kwestiach ogólnych nie ma stałości poglądów (!). Przywódca – prestiż. Ale każda partia ma swego przywódcę. To powoduje, że posłowie nie są zdecydowani. Prestiż u nich jest zasługą osobistą. Przywódca rzadko wyprzedza opinię. Zazwyczaj dostosowuje się do jej błędów. Moc haseł, słów i obrazów, musi przemawiać językiem pełnym stanowczych twierdzeń – dowody są zbyteczne. Jego styl musi być obrazowy, rozumowanie zamknięte w granicach kilku ogólnych pojęć. Porywająca forma mowy, określone ogólniki – przyjęcie ich jako dogmaty.