Wojewódzki Zespół Szkół Policealnych w Sztumie

Ewa Ukleja

Technik Usług Kosmetycznych

Semestr I

Sylwiana Szpaczyńska

Fizjoterapia Kosmetyczna

Temat pracy:

„Drenaż limfatyczny”

1. Na czym polega.

2. Budowa układu limfatycznego.

3. Efekty masażu.

4. Przypadki, w których stosuje się drenaż, wskazania ogólne i wskazania w kosmetyce.

5. Przykładowe chwyty w drenażu.

6. Wpływ masażu na układy: krążenia, ruchu, nerwowy.

7. Ogólne wskazania i przeciwwskazania do masażu.

Sztum, dnia…………………….

1. Drenaż (masaż) limfatyczny jest jedną z metod leczenia fizykalnego. Polega on na zastosowaniu odpowiednich rękoczynów, dzięki którym usprawnia się krążenie limfy. Istotą masażu limfatycznego jest doprowadzenie do przepchnięcia limfy oraz udrożnienie węzłów chłonnych. Dlatego też tak ważne jest, by drenaż przeprowadzony był bardzo skrupulatnie i dokładnie. Twórcą drenażu limfatycznego jest duński lekarz Emil Vodder. Wyróżnia się dwie metody masażu, metodę polską i niemiecką. Obie są bardzo skuteczne, różnią się jedynie techniką masowania.

2. Układ limfatyczny to inaczej układ naczyń chłonnych (chłonny). Do układu limfatycznego zalicza się:

- naczynia chłonne

- naczynia chłonne włosowate

- doprowadzające naczynia chłonne zbiorcze

- wielkie pnie limfatyczne

- węzły chłonne

Naczynia chłonne rozpoczynają się w przestrzeniach międzykomórkowych. Budową są zbliżone do naczyń włosowatych. Chłonka (limfa, płyn krążący w układzie limfatycznym) spływa naczyniami do węzłów chłonnych, kształtem przypominających ziarno fasoli. Węzły chłonne podzielone są tkanką łączną na tzw. nisze. W niszach tych znajdują się grudki chłonne otoczone tkanką siateczkowatą. W grudkach chłonnych rozmnażają się limfocyty. Oka tkanki siateczkowatej spełniają rolę filtru chłonki. Z węzłów chłonnych naczyniami wyprowadzającymi płynie chłonka do większych naczyń zwanych pniami chłonnymi. Pnie łącząc się tworzą dwa duże naczynia określane mianem przewodów chłonnych. Są to przewód chłonny piersiowy, który zbiera chłonkę z całego organizmu z wyjątkiem prawej części głowy, szyi, klatki piersiowej i prawej kończyny górnej. Przewód chłonny prawy odprowadza chłonkę z części ciała nie objętych naczyniami przewodu piersiowego.

1. Dzięki regularnemu stosowaniu drenażu limfatycznego efekty są widoczne na dłużej w postaci jędrnej i elastycznej skóry. Drenaż przeciwdziała powstawaniu chorób wywołanych zastojem limfy, likwiduje obrzęki zastoinowe, zapalne, onkotyczne i chłonne. Pobudza hormony szczęścia, które powodują uczucie odprężenia i zadowolenia. Regularne masaże przyspieszają metabolizm i redukują tkankę tłuszczową. Poprawia się również funkcjonowanie układu immunologicznego. W kosmetyce drenaż stosuje się, aby uzyskać lepszy efekt wchłaniania substancji odżywczych i leczniczych zawartych w kosmetykach. Poprawia się kolor i kondycja skóry, twarz wygląda lekko, młodo i świeżo. Znikają również obrzęki pod oczami i objawy zmęczenia.

2. Wskazaniami do stosowania drenażu limfatycznego są wszystkie wskazania do wykonywania masażu klasycznego, którym towarzyszą wysięki, obrzęki bądź zmiany skórne wynikające z zaburzenia limfy. Stosowany jest również jako terapia przy niewydolności krążeniowej. Drenaż wykonuje się również w wielu schorzeniach i procesach chorobowych, w przebiegu których dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych, tj. choroby zakaźne, sarkoidoza, szczepienia ochronne, limfadenopatie polekowe, choroby skóry i choroby kolagenowe.

W kosmetyce drenaż limfatyczny stosujemy, gdy dochodzi do niezbyt nasilonych zaburzeń w przepływie chłonki i nie stwierdza się ogólnoustrojowej choroby. Zaburzenia te mogą być spowodowane czynnikami zewnętrznymi, np. wysoką temperaturą, wielogodzinną stojącą lub siedzącą pracą czy innymi przejściowymi zaburzeniami fizjologicznymi. Drenaż twarzy stosowany jest w celu stymulacji skóry twarzy, dekoltu, oraz górnej części klatki piersiowej.

Warto dodać, że drenaż limfatyczny służy również jako metoda przygotowawcza do niektórych zabiegów wykonywanych w okolicach twarzy, np. peelingów, przed zastosowaniem wypełniaczy, a także przed i po drobnych zabiegach chirurgicznych. Jest uznaną metodą rewitalizującą po zabiegach liftingu twarzy.

1. Pacjent powinien znajdować się w pozycji drenażowej, a więc ułatwiającej odpływ chłonki. Zasada ta dotyczy szczególnie kończyn. Drenaż limfatyczny wykonujemy od obwodu w kierunku ujść żylnych. Rozpoczynamy od węzłów chłonnych i naczyń limfatycznych znajdujących się jak najbliżej ujść żylnych i stopniowo zachowując kierunek opracowywać części dalsze. Musimy najpierw udrożnić wielkie pnie limfatyczne i węzły chłonne usytuowane bliżej ujścia, a potem przepychać chłonkę z obwodu. Bardzo wolny prąd chłonki wymusza wolne tempo wykonania drenażu limfatycznego. Wszystkie techniki stosowane w drenażu limfatycznym wykonujemy wolno, ok 10-15 ruchów na minutę. Jednocześnie wymagana jest większa ilość powtórzeń niż w innych technikach (ok 3-5 razy)

Wszystkie stosowane techniki należy wykonywać płynnie i lekko, mają mieć charakter przepychający. Przykładowe techniki używane w drenażu to:

- głaskanie to technika polegająca na wykonaniu rękoma ruchów posuwistych po tkance masowanego. Wykonujemy je zazwyczaj całymi dłońmi, ośmioma palcami, czterema palcami wskazującymi i środkowymi lub tylko palcami wskazującymi. Wykonujemy je zawsze od części dystalnych do proksymalnych ( ma być zgodny z kierunkiem drenażu limfatycznego), głaskania wykonujemy miękko i płynnie.

- rozcierania charakteryzują się stopniowym zwiększeniem nacisku na tkanki przy posuwaniu się w kierunku wykonywanego chwytu i zwolnieniu nacisku na powrocie.

Wyróżniamy rozcieranie koliste, które polega na wykonywaniu czterech do pięciu kółeczek w miejscu, zwiększając siłę nacisku przy poruszaniu się w kierunku drenażu oraz rozcieranie spiralne, które wykonywane jest z reguły kciukami na przykład na śródręczu.

- uciski, wyróżniamy trzy sposoby wykonywania ucisków: uciski posuwiste (wykonywane w linii prostej), uciski okrężne (wykonywane np. na brzuchu) oraz uciski w miejscu (przetaczanie).

W przypadku obrzęków dodatkowo zastosowywane są tzw. chwyty obrzękowe, które powodują zwiększanie wchłaniania płynów przez limfatyczne naczynia włosowate i krwionośne naczynia włosowate żył, np.

1. Wpływ drenażu limfatycznego na układy.

Układ krążenia

Wpływ drenażu na układ krążenia jest bardzo istotny. Wspomaga transport krwi, tlenu, związków energetycznych, metabolitów, hormonów i innych substancji biologicznych. Wskutek masażu wydziela się z tkanek większa ilość histaminy, która rozszerza naczynia krwionośne, z kolei histamina, drażniąc nadnercza powoduje wzrost wydzielania adrenaliny. Adrenalina powoduje zwężanie naczyń krwionośnych, podnosząc ciśnienie krwi. Wszystkie chwyty wykonywane w stałym kontakcie ze skórą i przesuwające się w kierunku serca, a więc głaskanie i ugniatanie działają przy dostatecznym ucisku mechanicznie wyciskająco na żyły i naczynia limfatyczne. Głaskanie przyspiesza krążenie oraz odpłynięcie krwi żylnej i chłonki z tkanek w kierunku dosercowym przez co następuje opróżnienie pni żylnych. W opróżnionych żyłach powstaje ciśnienie ujemne, wskutek czego krew z bocznych naczyń żylnych napływa do większych naczyń. Głaskanie przyspiesza odpływ krwi żylnej, a na jej miejsce napływa krew tętnicza, powodująca szybsze i lepsze odżywianie tkanek. Zmniejsza zastoje i obrzęki krwi oraz chłonki, a dzięki naprzemiennemu zwężaniu i rozszerzaniu się światła naczyń następuje pobudzenie układu krążenia – przyspiesza się wchłanianie krwiaków. Natomiast ugniatanie prowadzi do dużego przekrwienia masowanego obszaru, a co się z tym łączy – zwiększenie szybkości i przepływu krwi, a także limfy. Rozcieranie ułatwia wchłanianie krwiaków, obrzęków, wysięków, uaktywnia miejscowy przepływ krwi i limfy, co daje lepsze przekrwienie stawów. Masaż wpływa nie tylko na naczynia żylne i chłonne, przyspieszając powrót krwi do serca lecz także wpływa na prace naczyń tętniczych, ponieważ serce napełnione krwią wydatniej niż przed drenażem lepiej jest odżywione, lepiej pracuje dostarczając tym samym większa ilość krwi do płuc.

Układ ruchu

Drenaż limfatyczny wspomaga prace mięśni, wspomaga stabilizację stawów. Dzięki masażowi powodujemy usunięcie kwaśnych metabolitów przemiany materii oraz ułatwiamy napływ produktów odżywczych do mięśni. Podczas drenażu tkanka mięśniowa lekko rozgrzewa się, jest lepiej ukrwiona i poprawia się jej zaopatrzenie w tlen, trofika i nowe substancje odżywcze. Mięśnie stają się jędrniejsze, elastyczniejsze i bardziej wytrzymałe. Pośrednio wpływa również na regenerację mięśni i prace stawów, elastyczność i wytrzymałość ścięgien oraz więzadeł.

Układ nerwowy

Wszystkie czynności organizmu regulowane są właśnie przez układ nerwowy. Na układ nerwowy ośrodkowy za pomocą masażu wpływa się jedynie pośrednio, poprzez układ krążenia i układ nerwowy obwodowy. Masaż pobudza komórki nerwowe, dostarcza ciepło, przyspiesza procesy metaboliczne, a także wpływa na lepsze ukrwienie i zaopatrzenie w tlen układu nerwowego. Dzięki powolnym i delikatnym ruchom drenażu działamy uspokajająco na cały system nerwowy. Masując tkanki wpływa się bezpośrednio na zakończenia nerwowe, które się w nich znajdują stymulując przewodnictwo nerwowe.

1. Ogólne wskazania do drenażu limfatycznego to:

- obrzęki lipidowe, limfatyczne, tłuszczowe, pourazowe, pooperacyjne

- wysięki

- zmiany skórne spowodowane zaburzeniami krążenia chłonki

- obrzęki kończyn górnych po mastektomii

- profilaktyka zakrzepicy żylnej, przewlekłej niewydolności żylnej

- wrzody żylne, zespoły poza skrzepowe

- niewydolność limfatyczna

- obrzęki po schorzeniach (np. stopa cukrzycowa)

- obrzęki zapalne w reumatyzmie, chorobie zwyrodnieniowej stawów

- obrzęki towarzyszące w ciąży

- migreny, katar, zajęte zatoki,

- zanik tkanki podskórnej

- złe odżywienie tkanek podskórnych

- świeże blizny, stany po operacjach plastycznych

Wskazania do stosowania w kosmetyce:

- teleangiektazje (tzw. pajączki naczyniowe)

- trądzik pospolity i różowaty

- skóra sucha i dojrzała

- cellulit

-opuchlizny pod oczami

Ogólne przeciwwskazania do drenażu limfatycznego:

- nowotwory i ich przerzuty

- obrzęki i wysięki w przebiegu stanów ostrych

- guzki niewiadomego pochodzenia

- otwarte rany

- gorączka ( pow. 37*C)

- guzy złośliwe (ze względu na możliwość przerzutu i rozsiewu komórek nowotworowych)

- niewydolność serca

- ostre egzemy

- zakrzepice kończyn dotkniętych obrzękiem ( grozi niebezpieczeństwem zatoru płuc)

- gruźlica płuc

- bakteryjne zapalenia kończyn dotkniętych obrzękiem

- wady serca

- problemy z ciśnieniem tętniczym

- ekstrakcja zęba i zmiany ropne około zębowe

- stany ropne migdałków

- rany i uszkodzenia skórne

- miażdżyca naczyń

Bibliografia:

1. Zborowski „Masaż i drenaż limfatyczny”

L. Magiera „Leczniczy masaż relaksacyjny”

L. Magiera „Klasyczny masaż leczniczy”

Internet:

zeszytdomasazu.blogspot.com