AKUPUNKTURA
AKUPUNKTURA to "system" medycyny, który przywraca i podtrzymuje zdrowie dzięki wkłuwaniu igieł w ściśle okreslone miejsca na ciele ludzkim. Nakłucia działają na organizm, pobudzając go powodują powrót do równowagi i aktywację mocy regeneracji samouzdrawiania. Siła życiowa, albo inaczej energia "życiowa" organizmu, Qi zajmuje centralne miejsce w teorii akupunktury - jest podstawą tradycyjnej medycyny chińskiej. Według Chińczyków Qi przepływa przez ciało kanałami zwanymi meridianami, które są powiązane z ważniejszymi narządami ciała. Warto zaznaczyć, że w medycynie chińskiej narząd jest definiowany w oparciu o jego czynności, a nie umiejscowienie czy budowę. Wzdłuż każdego z dwunastu meridianów znajdują się punkty, których nakłucie pozwala wpływać na Qi. Oprócz dwunastu klasycznych meridianów istnieją też meridiany cudowne. Na ciele ludzkim istnieją też punkty o znaczeniu terapeutycznym nie leżące na meridianach - są to tzw. punkty pozakanałowe (nowe i extra).
W teorii akupunktury występują jeszcze dwa pojęcia energia YANG (dodatnia, wszystko co jest YANG jest: jasne, solidne, szybkie, męskie, ciepłe) oraz energia YIN (ujemna, wszystko co jest YIN jest: zimne,kruche, powolne, kobiece, mroczne). Yin zawsze przekształaca się w Yang i na odwrót. Chińczycy uważają, że wystąpienie stanu chorobowego jest związane z zaburzeniem równowagi między tymi energiami.
POCZĄTKI AKUPUNKTURY
Akupunktura wywodzi się ze starożytnych Chin. Najstarszym zachowanym do dziś dziełem dotyczącym akupunktury jest "Huangdi-Neijing" ("przyroda i życie"), nazywane również "Kanonem medycyny". Zostało napisane przez grupę lekarzy w okresie Wojujących Cesarstw (475-221 p.n.e.). Akupunktura ma jednak korzenie sięgające o wiele głębiej w historię starożytnych Chin. Sami Chińczycy początki akupunktury opierają na prehistorycznej legendzie z czasów jeszcze przed powstaniem cywilizacji Chin, tj. 6-4 tysięcy lat p.n.e. Legenda podaje, że za czasów panowania mitycznego cesarza Fu-Si jeden z jego poddanych, cierpiący na przewlekłe bóle głowy, uderzył się przypadkiem w nogę. Od tego czasu bóle głowy ustąpiły. Wieść o zdarzeniu rozniosła się szeroko i każdy, kogo bolała głowa, uderzał się w nogę. Ponieważ była to praktyka bolesna i często okaleczająca, cesarz zabronił jej i uderzanie kamieniem kazał zastąpić nakłuwaniem kamienną igłą. Wyniki takiego postępowania okazały się dobre, metoda szybko się rozpowszechniła. Począwszy od XII w. p.n.e. zaczęły się pojawiać igły z brązu, później żelaza i stali. W II stuleciu p.n.e. zaczęto używać również igieł złotych i srebrnych.
NASZA ERA
Moksa - roślina z gatunku chryzantem, po wysuszeniu i odpowiednim przygotowaniu jest wykorzystywana w medycynie chińskiej do przyżegania - termopunktury
Akupunktura nie przestała się rozwijać również po narodzeniu Chrystusa. Jej dalszy postęp związany jest ze słynnym lekarzem chińskim Hua-To (141-208n.e.) - zapoczątkował on rozwój chirurgii chińskiej oraz stworzył zestaw ćwiczeń leczniczych, był także wielkim znawcą akupunktury. Za jego czasów akupunktura była wykorzystywana między innymi do analgezji w trakcie zabiegów chirurgicznych. W trzecim wieku naszej ery Huang-Foumi napisał jedną z najobszerniejszych książek o akupunkturze - "Kia-yi-King" (akupunktura i przyżeganie) zawierającą położenie 649 punktów i sposoby ich nakłuwania. Akupunktura rozwijała się dalej dzięki życzliwemu wsparciu żądzących dynastii. Za czasów dynastii Tang (618-907) akupunktura została uznana za samodzielną specjalność medyczną, a w Cesarskim Kolegium Medycznym stworzono wydział akupunktury. W roku 1027, za czasów panowania dynastii Sung, lekarz Wang-Wei-Yin odlał z brązu dwie figury ludzkie naturalnej wielkości z zanzaczonymi punktami akupunkturowymi. Służyły one studentom do nauki akupunktury. Akupunktura była rozwijana aż do przejęcia władzy przez dynastię mandżurską Tsing w 1644r. Dynastia zwalczała wszelkie przejawy rozwoju narodowego i kultury chińskiej. Z tego powodu akupunktura została oficjalnie zakazana i zeszła do podziemia. Przez blisko trzysta lat jej rozwój został zahamowany, a przynajmniej bardzo zwolniony.
TERAŹNIEJSZOŚĆ
Dopiero w 1949r. po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej akupunktura została zrównana z innymi metodami leczenia. Obecnie akupunktura jest wykładana na każdym wydziale lekarskim w Chinach. Prowadzone są liczne badania, mające wyjaśnić mechanizm jej działania oraz potwiedzić skuteczność w wielu jednostkach chorobowych. Akupunktura jest stosowana jako metoda lecznicza w każdej placówce służby zdrowia.
AKUPUNKTURA W POLSCE
Silny wpływ na rozwój akupunktury w Europie miał polski misjonarz, Michał Boym, który w latach 1644-1659 przebywał w Chinach. Zafascynowany medycyną chińska, napisał o niej kilka prac, opublikowanych już po jego śmierci i częściowo zawłaszczonych przez innych autorów. W następnych latach pojawiały się nieliczne prace naukowe dotyczące akupunktury, ale metoda ta nie znalazła szerokiego uznania. W XIX i XX wieku, w związku z gwałtownym rozwojem medycyny europejskiej, zainteresowanie akupunkturą spadło. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1971r., kiedy prof. Zbigniew Garnuszewski, pulmonolog, wrócił ze swojej podróży do Chin. Garnuszewski systematycznie walczył o uznanie akupunktury jako pełnoprawnej metody leczenia. W 1978r założył pierwszą Poradnię Leczenia Akupunkturą. Od tego czasu następuje systematyczny rozwój leczenia tą metodą. Dzięki staraniom profesora w Warszawie prowadzony jest raz w roku kurs metody dla lekarzy, powstało też Polskie Towarzystwo Akupunktury. Mimo śmierci prof. Garnuszewskiego ośrodek nadal kształci nowych lekarzy, a akupunktura zyskuje coraz większe uznanie w świecie medycznym
TECHNIKA WYKONYWANIA AKUPUNKTURY
Zwykłe, najczęściej używane do tego zabiegu igły mają długość od jednego do kilku cm i grubość 0,15 - 0,45 mm. Im bardziej umięśniona okolica, którą chce się nakłuwać tym dłuższa igła jest używana. Te najkrótsze stosuje się do nakłuwań punktów na małżowinie usznej.
Technika takiego zabiegu polega na tym, że wysterylizowane lub jednorazowe igły wkłuwa się w odkażoną powierzchnię skóry. Palcami wolnej ręki napina się skórę oraz lekko ją uciska, co ma ułatwić nakłucie i zmniejszyć ewentualne uczucie bólu. Igły wkłuwa się pod różnym kątem do powierzchni skóry, w zależności od warunków anatomicznych.
Prawidłowo wkłuta igła w zabiegu akupunktury ma wywołać odczucie przypominające rażenie prądem, ból w miejscu nakłucia lub uczucie rozpierania i określane w literaturze jako “przepływ Qi”. Wkłute igły można wyciągnąć natychmiast lub też pozostawić je na pewien czas. Można wreszcie wykonywać różnego rodzaju manipulacje igłami w celu osiągnięcia określonych efektów leczniczych.
WSKAZANIA
Wskazania do akupunktury obejmują bardzo szeroki zakres chorób. Obecnie opieramy się na raporcie WHO oceniającym przydatność akupunktury w różnych schorzeniach oraz własnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Akupunktury.
Wskazania do akupunktury można podzielić na trzy grupy:
1)Schorzenia, w których akupunktura jest podstawową metodą leczenia (zanik nerwu wzrokowego, neuralgie: nerwu trójdzielnego, podpotylicznego i inne)
2)Schorzenia, w których akupunktura funkcjonuje na równi z leczeniem konwencjonalnym (najczęściej farmakoterapią). Tych schorzeń jest najwięcej i dlatego tak ważne jest, by zabieg akupunktury wykonywał doświadczony lekarz znający również konwencjonalne sposoby leczenia. W tych jednostkach chorobowych stosowanie wyłącznie akupunktury jest błędem
3)Schorzenia, w których akupunktura jest metodą pomocniczą, dodatkiem do głównego leczenia.
Poniżej znajduję się lista wskazać chorób według PTA (Polskie towarzystwo akupunktury)
Choroby oczu:
• zapalenie spojówek • zaćma bez powikłań • jaskra • zanik nerwu wzrokowego
Choroby jamy ustnej:
• zapalenie dziąseł • parodontoza • ostre i przewlekle zapalenie gardła • bole poekstrakcyjne zębów
Choroby układu krążenia:
• choroba wieńcowa • choroba nadciśnieniowa
Choroby alergiczne:
• alergie skórne • oddechowe • pokarmowe
Choroby dermatologiczne:
• pokrzywka • atopowe zapalenie skory• łuszczyca • trądzik
Choroby żołądka i jelit:
• skurcze przełyku i wpustu • ostre i przewlekle zapalenie błony śluzowej żołądka • nadkwaśny nieżyt żołądka • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy • biegunka bakteryjna • zaparcia • niedrożność porażenna jelit • stan po wirusowym zapaleniu wątroby
Zaburzenia czynnościowe:
• układu sercowo-naczyniowego (choroba nadciśnieniowa I i II stopnia, skurcz naczyniowy) • nerwice wegetatywne z zaburzeniami czynnościowymi • nerwice histeryczne • napadowe bole głowy pochodzenia naczyniowego
Drogi oddechowe:
• zapalenie zatok bocznych nosa • zapalenie nosa • zapalenie migdalkow podniebiennych • przeziębienie • zapalenie oskrzeli • Astma
Choroby neurologiczne i ortopedyczne:
• bole głowy, migrena • neuralgia nerwu trójdzielnego • porażenie obwodowe nerwu twarzowego (do trzech miesięcy od początku trwania choroby) • niedowłady po udarach mózgu • neuropatie obwodowe • neurologiczne zaburzenia czynności pęcherza moczowego • moczenie nocne • neuralgia międzyżebrowa • kręcz karku • łokieć tenisisty • zespól bolesnego barku • rwa kulszowa • rzs • kurcz pisarski
Położnictwo i ginekologia:
• nieregularne krwawienia miesięczne • bolesne miesiączki, zespół napięcia przedmiesiączkowgo • endometrioza - leczenie wspomagające • objawy zespołu klimakterycznego, osteoporoza, • przewlekle stany zapalne narządu rodnego (PID) • zespół klimakteryczny • przedłużający się poród • wymioty ciężarnych • brak pokarmu po porodzie • obniżenie narządu rodnego • wspomagająco w porodzie przedwczesnym
Urologia:
• przerost gruczołu krokowego (początkowa faza) • nietrzymanie moczu (początkowa faza) • przewlekle stany zapalne pęcherza i nerek • kamica nerkowa
Medycyna sportowa:
• urazy sportowe (naderwanie mięsni i ścięgien, nadwichnięcia stawów, dystorsje) • trema przedstartowa
PRZECIWWSKAZANIA
Akupunktura jest zabiegiem bardzo bezpiecznym należy jednak przestrzegać przeciwwskazań do zabiegu
Przeciwwskazania bezwzględne:
hemofilia
uogólnione choroby skórne
choroby psychiczne
choroby zakaźne
choroby nowotworowe (tylko w paliatywnym leczeniu bólu nowotworowego)
wiek niemowlęcy
dekompensacja układu krążenia lub oddechowego
czynna gruźlica lub sarkoidoza
"ostry brzuch"
Przeciwwskazania względne:
menstruacja
ciąża (zwłaszcza w początkowym okresie)
stan upojenia alkoholowego
wyczerpanie fizyczne i psychiczne